Tại sao tình trạng béo phì ở trẻ mầm non lại trở nên phổ biến?

1. Béo phì là gì?

Là tình trạng cơ thể tích lũy chất béo dư thừa, không chuyển hóa thành năng lượng và thường tích tụ ở một số phần như bụng, đùi, hoặc toàn bộ cơ thể. Đối với trẻ nhỏ, điều này có thể ảnh hưởng đến tâm lý và phát triển cơ thể của họ.

Để xác định liệu trẻ có thừa cân hoặc béo phì không, bạn có thể sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI) với công thức sau:

BMI = cân nặng/chiều cao^2 (Đơn vị: kg/m2)

Biểu đồ tăng trưởng giúp bạn có thể theo dõi sự phát triển của bé qua từng độ tuổi

2. Nguyên nhân dẫn đến béo phì ở trẻ mầm non ?

Các yếu tố gây ra tình trạng béo phì ở trẻ có thể bao gồm tác động từ môi trường bên ngoài, cũng như các yếu tố sinh lý hoặc bệnh lý bên trong.

Các yếu tố từ môi trường bên ngoài

• Dinh dưỡng: Phụ huynh thường cho trẻ ăn theo sở thích, thường xuyên cung cấp các loại thức ăn giàu đường và chất béo như bánh kẹo, gà rán, xúc xích, kem tươi, hoặc sử dụng thức ăn chế biến sẵn cho tiện lợi mà không nhận ra ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

• Ít vận động: Sử dụng các thiết bị điện tử như TV, điện thoại, máy chơi game để giải trí, kèm theo việc tiêu thụ nhiều đồ ăn vặt, làm cho lượng mỡ trong cơ thể tích tụ ngày càng nhiều hơn.

• Thiếu kiến thức: Nhiều phụ huynh nghĩ rằng việc trẻ càng béo phì, càng mạnh mẽ, nhưng không cung cấp dinh dưỡng hợp lý và cân đối.

Thức ăn giàu đường và chất béo là một trong những nguyên nhân chính gây ra béo phì ở trẻ nhỏ

Các yếu tố từ bên trong cơ thể

• Về mặt di truyền: đây là một vấn đề mà cha mẹ cần chú ý đến với con. Nếu bản thân hoặc người thân trong gia đình có khuynh hướng thừa cân, béo phì, có khả năng cao là con cũng sẽ dễ bị béo phì hơn.

• Các vấn đề như hội chứng thèm ăn, hội chứng Pica,… có thể gây ra rối loạn ăn uống cho trẻ. Ngoài ra, tình trạng căng thẳng, tâm lý không ổn định cũng có thể kích thích trẻ ăn nhiều hơn bình thường.

• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: việc sử dụng Corticoid lâu dài cho trẻ (trong trường hợp hen suyễn, hội chứng thận suy,…) có thể gây phù, dễ bị hiểu lầm là béo phì.

• Cần lưu ý với một số bệnh lý cần phải phân biệt với tình trạng béo phì ở trẻ như hội chứng Cushing, viêm thận cấp, hội chứng thận suy, suy dinh dưỡng cơ thể phù,…

3. Các hậu quả của tình trạng thừa cân ở trẻ mầm non

Thừa cân hay béo phì đều có thể gây ra những tác động lớn đến các hoạt động hàng ngày của trẻ, cũng như sự trao đổi chất và sự phát triển như sau:

• Xương khớp: trọng lượng cơ thể lớn ảnh hưởng đến hệ xương khớp của trẻ, làm cho quá trình phát triển chiều cao bị ảnh hưởng, dễ hình thành các biểu hiện bất thường. Ngoài ra, trẻ còn có nguy cơ cao mắc các bệnh về xương khớp (bệnh Blount, Gout,…).

• Tâm lý: trẻ dễ cảm thấy tự ti, xấu hổ nếu bị nhận xét tiêu cực về ngoại hình từ bạn bè hay người thân, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý của trẻ sau này.

• Chức năng sinh sản: nguy cơ mắc các rối loạn nội tiết dẫn đến nhiều vấn đề như dậy thì sớm, hội chứng buồng trứng đa nang ở nữ, yếu sinh lý nam,... Ngoài ra, trẻ cũng dễ mắc một số bệnh lý liên quan đến nội tiết như tiểu đường, cường Androgen,…

• Tim mạch: thừa cân ở trẻ mầm non cũng có nguy cơ gây ra các bệnh tim mạch, như tăng huyết áp, rối loạn đường huyết, cholesterol cao, xơ vữa động mạch,…

• Một số vấn đề khác: trẻ thừa cân, béo phì thường gặp khó khăn trong việc hít thở khi ngủ, giấc ngủ không sâu, gây ra sự suy giảm trí nhớ, khó tập trung vào việc học tập và ghi nhớ.

Nên khuyến khích trẻ ăn rau củ từ khi còn nhỏ, giúp trẻ đủ dinh dưỡng, không phụ thuộc quá nhiều vào đồ ăn không lành mạnh

4. Cách ứng phó và ngăn ngừa béo phì ở trẻ mầm non

• Trẻ chưa tách sữa nên được cho bú sữa mẹ hàng ngày, xen kẽ với thức ăn dặm nhẹ nhàng nhưng đủ chất dinh dưỡng theo tỉ lệ (protid, lipid, glucid, vitamin và khoáng chất).

• Điều chỉnh khẩu phần ăn hợp lý, hạn chế trẻ tiêu thụ các món ăn giàu chất béo, tinh bột và đường như thức ăn nhanh (khoai tây chiên, gà rán, bánh sandwich,…), các loại snack, kẹo, nước ngọt có ga, bánh chiên,…

• Tăng cường ăn nhiều rau xanh, trái cây,… trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ giúp bổ sung nhiều chất dinh dưỡng có ích cho cơ thể, đồng thời hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus, vi khuẩn và nguy cơ gây hại.

• Giúp trẻ thoát khỏi thiết bị giải trí, trò chơi điện tử bằng cách tham gia hoạt động ngoài trời như khu vui chơi, các môn thể thao như bóng rổ, bơi lội, trượt ván, bóng đá,… giúp trẻ rèn luyện cơ thể, tăng cường trao đổi chất, ngăn ngừa tích tụ chất béo dư thừa.

Tham gia các hoạt động ngoài trời không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp củng cố mối quan hệ gia đình