Buzz
Xin chúc mừng, bạn đã trở thành nạn nhân của chiết khấu hình hyperbol.
Chiết khấu hình hyperbol là một dạng tự lừa dối, khi chúng ta chấp nhận những “phần thưởng” ngay lập tức thay vì những thành tựu lớn hơn sau này — điều này thường xảy ra khi sự trì hoãn gần với hiện tại hơn là tương lai.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một thí nghiệm cơ bản về vấn đề này. Hãy tưởng tượng bạn có hai lựa chọn: nhận 10 triệu ngay bây giờ hoặc 12 triệu sau một tuần. Đây là lựa chọn của hầu hết mọi người.
Nhưng nếu cùng một câu hỏi, cùng thời gian chờ là 1 tuần, nhưng trong tương lai là 1 năm thì hầu hết chúng ta đều chọn phần thưởng lớn hơn.
Chúng ta thường thiếu kiên nhẫn và ưa thích những thành quả ngay lập tức trong khoảng thời gian ngắn. Nhưng chúng ta sẽ kiên nhẫn và chọn những thành quả tốt hơn trong thời gian dài.
Nhưng đáng tiếc, những lựa chọn mà chúng ta đưa ra hàng ngày thường không rõ ràng và khó để so sánh. Bạn sắp đi du lịch vào mùa hè tới. Bạn phải chọn giữa một chiếc bánh quy ngon lành và một vóc dáng đẹp vào mùa hè?
Có rất nhiều quyết định quan trọng liên quan đến sức khỏe, tài chính và sự nghiệp của chúng ta bị ảnh hưởng bởi chiết khấu hình hyperbol. Tất cả đều đi kèm với vô số lựa chọn khiến bạn phải đánh đổi sự thoải mái ngay lập tức để có những thứ tốt hơn trong tương lai.
Bạn hiểu rằng việc mua bảo hiểm rất quan trọng khi bạn nghỉ hưu trong tương lai. Nhưng thay vào đó, bạn lại chi hết số tiền đó để đi “quẩy” xuyên đêm với bạn bè, có thể vui hơn ngay bây giờ, nhưng không phải là quyết định tốt nhất cho tương lai.
Tại sao chúng ta lại làm như vậy?
Các thiên kiến nhận thức là một lối tắt trong tiến hóa mà chúng ta sử dụng (rất hữu ích khi đưa ra quyết định) nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả.
Bộ não của chúng ta không bao giờ liên kết với những thứ thực sự hợp lý, bởi vì chúng ta phải xử lý quá nhiều thông tin được tiếp nhận vào đầu. Thay vào đó, chúng ta tiến hóa để xử lý thông tin một cách chọn lọc, giúp đưa ra quyết định nhanh hơn.
Một người tiền sử sẽ không phải đối mặt với các lựa chọn phức tạp như chúng ta hiện nay. Tổ tiên của bạn sẽ không bao giờ phải chọn giữa việc thịt ngay một con lợn hôm nay thay vì chăn nuôi nó để sinh thêm 3 con lợn nữa.
Trong điều kiện sống khắc nghiệt, chúng ta không biết liệu mình có thể sống sót đến cuối ngày hay không, và vì vậy chúng ta tiến hóa để chọn những thứ có thể giúp chúng ta sống sót ngay bây giờ. Bộ não của chúng ta được thiết kế để chọn những thứ phần thưởng chắc chắn gần ở hiện tại thay vì một kết quả nào đó ở tương lai.
Vậy bây giờ phải làm sao?
Có rất nhiều cách để giúp bạn đưa ra lựa chọn tốt hơn.
Hiểu rõ bản thân bạn trong tương lai
Bạn trì hoãn làm việc bởi vì nó đơn giản, và bạn ảo tưởng rằng con người của bạn trong tương lai sẽ tràn đầy năng lượng và động lực.
Tuy nhiên, không phải lúc nào viễn cảnh hoàn hảo về bản thân bạn trong tương lai cũng trở thành hiện thực.
Trước khi trì hoãn việc gì đó, hãy nghĩ đến tâm trạng của mình trong tương lai. Bạn sẽ mệt mỏi, kiệt quệ và buồn ngủ như thế nào. Điều này sẽ giúp bạn đánh giá xem liệu mình có thể thực sự hoàn thành công việc trong tương lai hay không. Đánh giá và đưa ra quyết định hợp lý về tương lai sẽ giúp bạn làm việc hôm nay chớ để ngày mai.
Cam kết trước
Chiết khấu hình hyperbol cho thấy chúng ta sẽ kiên nhẫn hơn nếu kết quả nằm trong tương lai xa.
Cam kết trước là cách để buộc các quyết định của bạn vào tương lai. Bạn tăng cơ hội thành công bằng cách vượt qua cám dỗ từ bản thân trong tương lai. Hãy làm cho việc lùi bước trở nên khó khăn.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người cam kết sẽ tiết kiệm một phần thu nhập cho việc nghỉ hưu sẽ tiết kiệm được nhiều hơn so với những người khác.
Một cách cam kết khác là hoàn thành tất cả mọi việc trước khi một ngày kết thúc hoặc nhờ ai đó giữ tiền hộ.
Chia nhỏ mục tiêu lớn
Bạn đặt ra một mục tiêu lớn bởi vì nó sẽ mang lại thành quả lớn. Tuy nhiên, mục tiêu lớn như vậy (như học tiếng Tây Ban Nha hay giảm 5 cân) sẽ mất rất nhiều thời gian để hoàn thành, và bạn chỉ nhận được thành quả trong tương lai xa.
Khi đặt trước lựa chọn giữa việc xem TV ngay bây giờ (có thành quả nhỏ, tác động ngay lập tức) và thực hiện mục tiêu (lớn, thành quả xa trong tương lai), bạn sẽ trở thành nạn nhân của chiết khấu hình hyperbol và chọn thành quả nhỏ.
Bằng cách chia nhỏ mục tiêu lớn thành các nhiệm vụ nhỏ, bạn sẽ nhận được thành quả ngay khi hoàn thành một phần của nó. Điều này giúp bạn biến một cơ hội xa xôi trong tương lai thành điều gì đó đảm bảo và hiệu quả tức thì hơn.
Hiểu rõ rằng chiết khấu hyperbol là một thực tế và cân nhắc việc đánh đổi giữa hiện tại và tương lai sẽ giúp bạn đưa ra quyết định một cách hợp lý hơn. Tin tôi, bạn ở hiện tại sẽ được bạn trong tương lai biết ơn.
Nguồn: Lakshmi Mani (Medium)
Mytour
