1. Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với trẻ sơ sinh
Giấc ngủ đóng vai trò cực kỳ quan trọng không chỉ đối với trẻ sơ sinh mà còn đối với tất cả chúng ta. Thời gian nao bộ phát triển chính là khi cơ thể đang ngủ. Quá trình phát triển ở trẻ sơ sinh diễn ra khi ngủ thông qua sự tăng trưởng hormone.
Trong 3 năm đầu đời, khoảng 80% tế bào não được hình thành. Sự hình thành này có mối quan hệ chặt chẽ với chất lượng và thời gian ngủ của trẻ. Giấc ngủ không chỉ giúp bé phát triển về thể chất mà còn quan trọng trong việc phát triển trí tuệ. Thông tin mà bé tiếp nhận trong ngày sẽ được xử lý trong khi ngủ.
Trẻ cần có điều kiện tốt để có giấc ngủ đủ và sâu
Giấc ngủ quan trọng nhưng không phải trẻ nào cũng ngủ tốt ngay từ khi mới sinh. Nhiều trẻ gặp khó khăn trong việc ngủ như khó ngủ, ngủ không sâu, hay quấy khóc, giật mình,... Tình trạng này có thể gây ra rối loạn học tập, giảm trí nhớ, thậm chí làm ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi khi trẻ lớn lên.
Vì vậy, trừ trường hợp khó khăn bất khả kháng, cha mẹ nên tạo điều kiện tốt để trẻ có giấc ngủ đủ và sâu. Theo các chuyên gia, trẻ sơ sinh nên ngủ từ 18 - 20 giờ mỗi ngày. Thời gian mỗi giấc ngủ có thể khác nhau, từ 30 - 180 phút hoặc thậm chí lên đến 5 - 10 giờ.
2. Tại sao trẻ sơ sinh thường gặp khó khăn trong việc ngủ?
Vấn đề của việc ngủ ở trẻ sơ sinh có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau như vấn đề về sinh lý, bệnh lý hoặc liên quan đến lối sống hàng ngày.
2.1. Nguyên nhân về sinh lý
Giấc ngủ của con người được chia thành hai giai đoạn là REM (Rapid Eye Movement) và Non-REM (Non Rapid Eye Movement). Thông thường, 75% thời gian ngủ của người lớn là Non-REM và 25% còn lại là REM. Trong trẻ sơ sinh, giai đoạn REM chiếm tới 50% thời gian ngủ.
Trong giai đoạn REM, hơi thở và nhịp tim của trẻ thường tăng lên vì não bộ và các cơ quan hô hấp hoạt động nhanh hơn trong khi trẻ đang ngủ. Điều này làm cho việc trẻ sơ sinh khó ngủ và dễ bị giật mình, tỉnh giấc khi có sự tác động từ bên ngoài.
Việc trẻ sơ sinh gặp khó khăn trong việc ngủ
2.2. Nguyên nhân từ bệnh lý
Việc trẻ sơ sinh gặp khó khăn trong việc ngủ có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý như:
Thiếu canxi, còi xương
Đây được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng khó ngủ ở trẻ sơ sinh. Sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng như kẽm, magiê hoặc sắt có thể dẫn đến vấn đề rối loạn giấc ngủ cho trẻ. Đặc biệt, hội chứng chân không yên thường được quan sát ở trẻ thiếu sắt, làm cho trẻ cảm thấy mệt mỏi và thường ngủ trong ngày, từ đó làm cho việc ngủ đêm trở nên khó khăn.
Việc trẻ sơ sinh gặp khó khăn trong việc ngủ cũng có thể do còi xương, thiếu canxi
Nhiễm khuẩn đường hô hấp hoặc đường mũi họng
Bao gồm viêm amidan, viêm họng, viêm phế quản, viêm mũi xoang, viêm phổi,... Trẻ mắc phải một trong những bệnh này thường gặp khó khăn khi hít thở và phải thở bằng miệng, gặp tình trạng ngủ ngáy khiến việc ngủ của trẻ trở nên khó khăn.
Các bệnh lý nội tiết
Giấc ngủ của trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý nội tiết như viêm tai giữa, trào ngược dạ dày thực quản hoặc các vấn đề về tâm thần,...
Rối loạn mộng du
Đặc điểm của tình trạng này là trẻ thường gặp ác mộng và có thể tỉnh dậy, đi lại, nói chuyện trong khi đang ngủ. Rối loạn giấc ngủ dạng này khiến trẻ thường vặn mình, khóc lóc và không thể ngủ sâu giấc.
Thừa cân
Nhóm cơ đường thở ở những trẻ thừa cân thường bị phì đại gây ra khó khăn cho việc hô hấp hoặc nuốt. Do đó, trẻ thường phải thở bằng miệng nên việc vào giấc ngủ trở nên rất khó khăn.
2.3. Nguyên nhân từ chế độ sinh hoạt
Ngoài 2 nhóm nguyên nhân đã đề cập, chế độ sinh hoạt không hợp lý cũng có thể gây ra tình trạng khó ngủ và quấy khóc cho trẻ sơ sinh, đặc biệt là vào ban đêm.
- Trẻ sơ sinh thường được cha mẹ đưa vào võng nôi hoặc được bế bồng khi ngủ. Vì vậy, nếu không có các phương tiện hỗ trợ như võng nôi hoặc không được ôm bế thì trẻ có thể sẽ không thể ngủ được.
- Khi thời gian ngủ của trẻ vào ban ngày quá dài, điều này có thể làm cho trẻ khó ngủ vào ban đêm.
- Môi trường ngủ của trẻ nếu quá ồn ào hoặc có ánh sáng quá nhiều cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh gặp khó khăn trong việc ngủ và dễ tỉnh giấc.
- Sự không sạch sẽ của môi trường như tã bỉm ướt, giường chăn, quần áo không sạch có thể gây cảm giác không thoải mái, ngứa ngáy cho trẻ.
Trẻ gặp khó khăn trong việc ngủ khi không có người ôm bế
3. Cách giải quyết tình trạng trẻ sơ sinh khó ngủ như thế nào?
Để giải quyết vấn đề khó ngủ ở trẻ sơ sinh, cha mẹ có thể tham khảo một số cách sau đây:
- Thiết lập một lịch trình ngủ và thức dậy cho trẻ một cách đều đặn hàng ngày để hình thành một nhịp sinh học hợp lý.
- Dạy trẻ những thói quen tốt trước khi đi ngủ như giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, mặc quần áo thoải mái và thoáng mát.
- Một cách giúp trẻ ngủ ngon là cho trẻ mang theo đồ vật yêu thích như gấu bông để tạo cảm giác an toàn.
- Trước khi đi ngủ, tránh cho trẻ vận động quá nhiều.
- Trong thời gian nằm nghỉ, hãy tránh cho trẻ ăn uống.
- Hạn chế việc sử dụng các dụng cụ như nôi điện, võng,... để tránh trẻ trở nên phụ thuộc vào chúng.
- Trước khi đi ngủ, tránh cho trẻ sử dụng các loại thuốc có tác dụng kích thích thần kinh.
Cho trẻ mang theo đồ vật yêu thích khi ngủ để tạo cảm giác an toàn
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh có thể là điều không lạ với các bậc phụ huynh. Nó không chỉ gây ra lo lắng và căng thẳng cho cha mẹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trẻ.
Vì vậy, nếu trẻ thường xuyên gặp vấn đề về giấc ngủ, cha mẹ nên đưa trẻ đến Bệnh viện Đa khoa Mytour để được tư vấn và kiểm tra sức khỏe bởi các chuyên gia. Tại đây, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp dựa trên kết quả chẩn đoán để đạt được hiệu quả tốt nhất cho từng trường hợp cụ thể.