1. Tại sao trẻ sơ sinh hay vặn mình mẹ đã biết chưa?
Hiện tượng vặn mình ở trẻ sơ sinh rất dễ nhận biết, thường bắt đầu khi trẻ gồng người lên để vặn mình, đồng thời mặt đỏ lên khó chịu. Tình trạng này có thể xảy ra khi trẻ thức hoặc khi ngủ, thường chỉ kéo dài vài phút và sau đó trẻ lại trở về trạng thái bình thường.
Trẻ sơ sinh vặn mình làm nhiều cha mẹ lo lắng
Nguyên nhân gây vặn mình ở trẻ sơ sinh được chia thành hai nhóm: nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý. Cha mẹ cần hiểu để xác định trẻ sơ sinh vặn mình là do nguyên nhân nào; nếu là bệnh lý, cần phải điều trị ngay.
1.1. Trẻ sơ sinh vặn mình do nguyên nhân sinh lý
Hiện tượng vặn mình sinh lý có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh từ vài tuần đến 2 tháng tuổi, và biến mất khi trẻ đạt 3 - 4 tuổi. Nguyên nhân là do trẻ chưa quen với cuộc sống bên ngoài sau khi nằm trong bụng mẹ suốt 9 tháng 10 ngày. Do đó, các tế bào thần kinh chưa hoàn thiện, vỏ não dễ bị kích thích và lan tỏa khi bị kích thích.
Trẻ sơ sinh có thể vặn mình do chưa quen với môi trường bên ngoài tử cung
Khi bị kích thích thần kinh, trẻ thường có biểu hiện vận động vô thức như múa vờn hoặc di chuyển tay chân. Vì vận động của sơ sinh còn hạn chế, trẻ có thể vặn mình hoặc đụng chân tay.
Có thể nhận biết trẻ vặn mình do nguyên nhân sinh lý bằng cách theo dõi biểu hiện này thường xuất hiện sau khi bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường như:
-
Nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh.
-
Trẻ ngủ ở nơi không thoải mái như: đệm quá cứng, gối đầu quá cao, tư thế co quắp không thoải mái, không gian ồn ào và ánh sáng chói.
-
Thường có các hành động như vặn mình, cựa quậy, vặn người,… khi đói và trở lại bình thường sau khi bú.
-
Trẻ tiểu nhiều dẫn tới ướt tã, bỉm nhiều.
-
Có phản ứng vặn mình khi đi tiểu hoặc đại tiện.
Trẻ bị cảm thấy khó chịu vì quần áo hoặc chăn chật quá nên có thể có phản ứng như vặn mình, gồng mình, hay đụng tay chân vô thức.
1.2. Trẻ sơ sinh vặn mình do nguyên nhân bệnh lý
Cần chú ý nếu trẻ vặn mình kèm theo các dấu hiệu bất thường như ra mồ hôi nhiều, ọc sữa, hay quấy khóc thường xuyên, có thể là do bệnh lý hoặc vấn đề sức khỏe như bệnh đường tiêu hóa, thiếu Canxi, Vitamin D,…
Trẻ vặn mình có thể là dấu hiệu thiếu Canxi
Cần xác định nguyên nhân bệnh lý hoặc dinh dưỡng này để khắc phục, tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ trong tương lai. Ngoài ra, khi trẻ thường có phản ứng vặn mình, gồng mình, cha mẹ nên kiểm tra xem trẻ có bị tổn thương da không do côn trùng đốt hoặc va đập gây đau đớn và có các biểu hiện này.
2. Những bước mẹ cần thực hiện để giảm tình trạng trẻ sơ sinh vặn mình
Nếu trẻ sơ sinh vặn mình do sinh lý, cha mẹ không nên quá lo lắng vì hiện tượng này sẽ tự điều chỉnh sau vài tháng. Tuy nhiên, nếu trẻ vẫn vặn mình quá thường xuyên, kèm theo quấy khóc, giật mình, đổ mồ hôi nhiều, phản ứng mạnh với kích thích,… thì nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để kiểm tra.
Có thể giảm tác động gây vặn mình cho trẻ bằng các biện pháp sau:
2.1. Chọn quần áo rộng rãi, tã êm ái và thấm hút tốt
Khó chịu do quần áo hay tã lót có thể làm trẻ vặn mình. Để cải thiện vấn đề này, cha mẹ nên chọn cho bé những bộ quần áo rộng rãi và ấm áp. Đồng thời, chọn tã lót có khả năng thấm hút tốt, giúp bé cảm thấy thoải mái và dễ chịu.
Chăn đệm, quần áo và các vật dụng cá nhân của bé cần được vệ sinh thường xuyên để tránh côn trùng và đảm bảo không gây khó chịu, ngứa ngáy cho bé.
Không gian không thoải mái có thể khiến bé cảm thấy khó chịu và vặn mình.
2.2. Cho bé tắm nắng
Nhiều phụ huynh nghĩ rằng bé sơ sinh sức khỏe yếu nên không nên cho bé tắm nắng quá sớm. Điều này dễ khiến bé thiếu Vitamin D và Canxi, đặc biệt là những bé sinh non. Việc này có thể khiến bé dễ vặn mình, mặt đỏ và khóc thét vào ban đêm.
Vì vậy, hãy cho bé tắm nắng thường xuyên vào khoảng 7 giờ sáng để cơ thể tổng hợp Vitamin D và hấp thụ Canxi tốt hơn. Không nên cho bé tắm nắng quá muộn khi ánh nắng mạnh, có thể làm bé bị nóng rát và bỏng da.
2.3. Xoa dịu bé
Bé vặn mình có thể do cảm giác khó chịu hoặc đau đớn, đôi khi do sợ hãi trước một yếu tố kích thích nào đó. Dù nguyên nhân là gì, mẹ nên ôm bé vào lòng để bé cảm thấy thoải mái hơn. Ngoài ra, việc xoa dịu, nói chuyện hoặc hát ru cho bé sẽ giúp giảm cảm giác khó chịu và tạo cảm giác an toàn hơn.
2.4. Cho bé bú đủ sữa từ nguồn sữa tốt
Bé sơ sinh nên được bú hoàn toàn sữa mẹ để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là canxi nuôi dưỡng bé. Để sữa giàu canxi hơn, mẹ nên ăn uống đầy đủ, đặc biệt là các loại thực phẩm giàu canxi như cá ngừ, cá thu, cá hồi,...
2.5. Kiểm tra làn da của bé
Tình trạng bé vặn mình khó chịu có thể do tổn thương ngoài da từ côn trùng hoặc bệnh lý. Vì vậy hãy kiểm tra toàn bộ làn da của bé xem có vết nổi mẩn, viêm loét, sưng viêm bất thường không. Nếu có, hãy chăm sóc và điều trị để giảm khó chịu cho bé.
Bé vặn mình có thể do tổn thương da
2.6. Kiểm tra nhiệt độ và điều kiện của phòng
Nhiệt độ quá lạnh hoặc quá nóng đều làm trẻ khó chịu, đặc biệt là khiến giấc ngủ của trẻ bị ảnh hưởng. Do đó, trẻ có thể có triệu chứng vừa ngủ vừa vặn mình, hay quấy khóc giữa đêm, ngủ không sâu giấc,…
Hãy kiểm tra và điều chỉnh nhiệt độ phòng nếu quá nóng hoặc quá lạnh. Ngoài ra, tạo không gian phòng thoáng mát, độ ẩm phù hợp và sạch sẽ để giúp trẻ cảm thấy thoải mái và dễ chịu nhất.
Ngoài triệu chứng trẻ sơ sinh vặn mình, các khó chịu khác thường được thể hiện rõ qua biểu hiện khuôn mặt, tình trạng quấy khóc,… Vì vậy, cha mẹ cần chú ý để phát hiện và khắc phục sớm những dấu hiệu bất thường này ở trẻ.