Vòng bi, được biết đến như là 'trái tim của máy móc', đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các thiết bị cơ khí hiện đại. Tuy nhiên, mặ despite sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp sản xuất Trung Quốc, nước này vẫn phải nhập khẩu một lượng lớn vòng bi cao cấp trong nhiều năm qua.
Vòng bi là một thành phần thiết yếu trong nhiều thiết bị cơ khí, đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển chuyển động dọc trục và hướng tâm, giảm ma sát và kéo dài tuổi thọ của các bộ phận. Chất lượng của vòng bi ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và hiệu suất của các sản phẩm công nghiệp. Mặc dù Trung Quốc có một ngành công nghiệp vòng bi lớn, nước này vẫn phải nhập khẩu số lượng lớn vòng bi cao cấp. Vậy tại sao Trung Quốc không thể sản xuất được vòng bi cao cấp?
Nguyên nhân chính khiến Trung Quốc không thể sản xuất vòng bi cao cấp là do chất lượng của thép chịu lực trong nước. Chất lượng của thép chịu lực là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng của vòng bi. Mặc dù Trung Quốc đã thành công trong việc phát triển thép chịu lực đất hiếm cao cấp từ năm 2018, nhưng vấn đề nằm ở khả năng sản xuất hàng loạt và áp dụng công nghệ này trong ngành công nghiệp vòng bi.
Ngành công nghiệp vòng bi của Trung Quốc bắt đầu từ những năm 1950, khi quốc gia này đang trong giai đoạn chuyển đổi công nghiệp và xây dựng. Với sức mạnh quốc gia còn hạn chế vào thời điểm đó và không thể đáp ứng đủ nhu cầu công nghiệp trong nước, Trung Quốc đã phải nhập khẩu nhiều bộ phận và linh kiện quan trọng. Sau đó, quốc gia này dần xây dựng được hệ thống công nghiệp độc lập, từ đó có khả năng tự sản xuất các bộ phận quan trọng, bao gồm cả vòng bi.
Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể, ngành công nghiệp vòng bi của Trung Quốc vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự dư thừa công suất sản xuất vòng bi trung và thấp cấp, trong khi thị trường vòng bi cao cấp gần như bị các nước khác chiếm lĩnh. Điều này dẫn đến hai hệ quả: một là sự dư thừa công suất, hai là sự hạn chế trong xuất khẩu.
Vòng bi cao cấp phải đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt như khả năng chịu nhiệt cao, độ bôi trơn tốt, khả năng chịu tải trọng lớn, chống bụi và kín khít. Để đáp ứng những yêu cầu này, thép chịu lực phải có độ tinh khiết và tính đồng nhất cao, thường được cải thiện bằng cách bổ sung một lượng nhỏ nguyên tố đất hiếm. Nguyên tố đất hiếm giúp cải thiện đáng kể độ tinh khiết và tính đồng nhất của thép, từ đó nâng cao chất lượng vòng bi.
Chất lượng của thép chịu lực chịu ảnh hưởng lớn bởi độ tinh khiết và tính đồng nhất. Nếu thép chứa nhiều tạp chất như oxy, lưu huỳnh, nitơ và natri, dù với hàm lượng thấp, chúng vẫn có thể gây ra các vấn đề lớn cho cấu trúc thép, dẫn đến giảm chất lượng và hiệu suất của vòng bi. Điều này đòi hỏi quá trình sản xuất thép chịu lực phải được kiểm soát nghiêm ngặt để đảm bảo độ tinh khiết và tính đồng nhất.
Mặc dù đã phát triển thành công thép chịu lực đất hiếm cao cấp vào năm 2018, ngành công nghiệp vòng bi vẫn đối mặt với khó khăn trong việc sản xuất hàng loạt vòng bi cao cấp. Điều này xuất phát từ mức độ chuyên môn kỹ thuật chưa đáp ứng được những nhu cầu hiện tại và sự thiếu hụt trong nghiên cứu và phát triển công nghệ. Ngành công nghiệp vòng bi của Trung Quốc cần đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, cũng như hợp tác chặt chẽ với các viện nghiên cứu để vượt qua những thách thức này.
Thành tựu đáng kể trong sản xuất thép chịu lực đất hiếm cao cấp là bước tiến quan trọng, cho thấy tiềm năng của ngành công nghiệp vòng bi Trung Quốc. Tuy nhiên, để thực sự sản xuất được vòng bi cao cấp và giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu, Trung Quốc cần tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, cải thiện kỹ thuật sản xuất và đảm bảo chất lượng nguyên liệu.
Mặc dù Trung Quốc đã đạt được nhiều tiến bộ trong ngành công nghiệp vòng bi, nước này vẫn chưa thể sản xuất được vòng bi cao cấp do những hạn chế về chất lượng thép chịu lực và kỹ thuật sản xuất. Để khắc phục những hạn chế này, Trung Quốc cần đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, hợp tác với các viện nghiên cứu và doanh nghiệp, và nâng cao chất lượng sản xuất. Sự phát triển thành công thép chịu lực đất hiếm cao cấp là một dấu hiệu tích cực, nhưng vẫn cần nhiều nỗ lực hơn nữa để đạt được mục tiêu sản xuất vòng bi cao cấp trong nước.