Tại sao Typhoid Mary - 'Mary thương hàn' phải bị cách ly trong suốt 23 năm?

Mary Mallon là một cái tên gây ra nhiều tranh cãi trong lịch sử y học, còn được biết đến với tên gọi khác là 'Mary thương hàn', và cũng là người mang mầm bệnh thương hàn không có triệu chứng đầu tiên ở Hoa Kỳ.

Bị ép phải cách ly trong 23 năm, câu chuyện của Mallon đặt ra nghi vấn về sức khỏe cộng đồng, quyền tự do cá nhân và khía cạnh đạo đức của việc ngăn chặn dịch bệnh.

Sự bùng phát của bệnh thương hàn và việc phát hiện ra người mang mầm bệnh không triệu chứng

Vào đầu thế kỷ 20, một đợt bùng phát bệnh thương hàn đã xảy ra ở thành phố New York, khiến bộ phận y tế tại thành phố cảm thấy bối rối vì không thể xác định được nguồn gốc của căn bệnh này.

Mary Mallon, một người nhập cư từ Ireland lúc này đang làm đầu bếp cho những gia đình giàu có. Và cô được xác định rằng mặc dù chưa từng có bất kỳ biểu hiện nào của bệnh thương hàn, nhưng lại là người mang mầm bệnh không có triệu chứng. Cô đã lây nhiễm cho mọi người thông qua công việc nấu ăn của mình.

Việc phát hiện Mary Mallon là người mang mầm bệnh không có triệu chứng đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực y tế công cộng vào thời điểm đó. Điều này nhấn mạnh khả năng của những người khỏe mạnh mang mầm bệnh và truyền nhiễm mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Nhận thức này đặt ra nhiều câu hỏi về việc truyền bệnh và sự cần thiết của các biện pháp ngăn chặn.

Cuộc kiểm dịch gây tranh cãi của Mary Mallon

Khi Mary Mallon làm việc tại nhà của Charles Warren - một quý ông giàu có làm ngân hàng - rắc rối đã đến. Warren thuê một biệt thự ở Vịnh Oyster. Khi 6 người trong gia đình ông mắc bệnh, cả cộng đồng rơi vào tình trạng hoảng loạn.

Thương hàn thường được xem là bệnh của người nghèo, thường phát tán trong khu ổ chuột. Để làm rõ hơn, Warren mời một nhà nghiên cứu bệnh học tên là George Soper đến.

Soper kiểm tra nguồn nước và những con sò chuẩn bị cho bữa ăn - nhưng không tìm thấy nguyên nhân gây bệnh. Ông bắt đầu nghi ngờ Mary Mallon. Tuy nhiên, nhiệt độ cao khi nấu ăn đã tiêu diệt nhiều vi khuẩn, làm cho việc tìm bằng chứng trở nên khó khăn.

Cuối cùng, Soper đã tìm ra bằng chứng. Một lần Mary Mallon thết đãi gia đình Warren bằng kem tráng miệng, một món ăn chưa chín kỹ, đây chính là bằng chứng chống lại cô.

Phát hiện của Soper đã gây sốc, vì trước đó không ai biết về sự tồn tại của một 'ổ dịch sống' - nơi mầm bệnh tồn tại và lây truyền trong cơ thể người hoàn toàn khỏe mạnh.

Để làm sáng tỏ, chủ nhà Warren muốn kiểm tra Mary Mallon nhưng cô đã lẩn trốn. Mary liên tục thay đổi tên và nơi làm việc, làm cho việc truy bắt cô trở nên khó khăn.

Sau đó, Soper thuyết phục Mallon đi xét nghiệm, nhưng người phụ nữ đã đe dọa ông bằng một con dao. Khi trở lại, ông đã dẫn thêm 1 bác sĩ và 5 cảnh sát. Dưới sự kiểm soát của 7 người đàn ông, Mary được đưa đến bệnh viện.

Sau khi được xác định là người mang mầm bệnh, Mary Mallon phải đối mặt với một số số phận gây tranh cãi. Năm 1907, các quan chức y tế buộc phải cách ly cô tại đảo North Brother, một địa điểm cách ly ở Sông Đông New York. Mary bị cách ly 3 năm và chỉ có một con chó là bạn đồng hành.

5 năm sau, Mary Mallon lại gây ra tai họa khi nấu ăn tại một bệnh viện phụ sản, khiến 25 người nhiễm bệnh và 2 người chết. Sau một cuộc điều tra nhanh chóng, danh tính giả mạo của Mary bị lộ. Cô bị giam giữ cách ly tại đảo North Brother, kéo dài suốt 23 năm cho đến khi qua đời.

Quyết định cách ly Mary Mallon đã gây ra tranh luận về quyền tự do cá nhân và vai trò của nhà nước trong việc kiểm soát các bệnh truyền nhiễm. Một số cho rằng việc cách ly Mary là vi phạm quyền của cô, vì cô không từng có biểu hiện triệu chứng hoặc có ý định gây hại cho người khác.

Mặt khác, những người ủng hộ kiểm dịch nhấn mạnh các rủi ro tiềm ẩn do người mang mầm bệnh không có triệu chứng gây ra và sự cần thiết phải bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Tác động của di sản Mary Mallon đối với các chính sách y tế công cộng

Trường hợp của Mary Mallon đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến các chính sách y tế công cộng và chiến lược ngăn chặn dịch bệnh. Tình huống này làm cho việc xác định và theo dõi người mang mầm bệnh truyền nhiễm, ngay cả khi không có triệu chứng, trở nên quan trọng. Khái niệm 'Mary thương hàn' đã trở thành một câu chuyện cảnh báo, thúc đẩy các nhà quản lý thực hiện các quy định và biện pháp giám sát chặt chẽ hơn.

Sau khi Mallon bị cách ly, các cơ quan y tế công cộng đã thiết lập hướng dẫn để theo dõi người mang mầm bệnh và thực hiện biện pháp cách ly khi cần thiết. Những chính sách này cố gắng cân bằng giữa bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tôn trọng quyền cá nhân, một nhiệm vụ vẫn đang thách thức các hệ thống chăm sóc sức khỏe cho đến ngày nay.

Bài học và suy nghĩ về đạo đức

Câu chuyện về Mary Mallon nêu lên những vấn đề đạo đức quan trọng liên quan đến việc kiểm soát dịch bệnh và quyền tự do cá nhân. Nó nhấn mạnh sự cần thiết phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tôn trọng quyền cá nhân. Sự cân bằng giữa việc bảo vệ xã hội khỏi các bệnh truyền nhiễm và duy trì quyền tự chủ của cá nhân vẫn là một thách thức phức tạp.

Trường hợp của Mallon cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục và nâng cao nhận thức trong việc ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Nó đề cao sự cần thiết phải tiếp tục nghiên cứu về những người mang mầm bệnh không có triệu chứng và phát triển các chiến lược hiệu quả để xác định, theo dõi và giáo dục những cá nhân có thể vô tình truyền bệnh truyền nhiễm.

Trường hợp của Mary Mallon là một minh chứng cho sự phức tạp của việc truyền bệnh và các vấn đề đạo đức xung quanh các biện pháp kiểm soát dịch bệnh. Mặc dù câu chuyện của cô ấy là một cảnh báo, nhưng cũng là động lực để cải thiện các chính sách y tế công cộng và nhận thức được sự cân bằng mong manh giữa bảo vệ xã hội và tôn trọng quyền cá nhân. Di sản của Mary Mallon nhắc nhở chúng ta về những thách thức đang diễn ra trong lĩnh vực bệnh truyền nhiễm và tầm quan trọng của các chiến lược dựa trên bằng chứng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.