Tại sao vụ phun trào núi lửa Iceland gần đây gây lo ngại cho các chuyên gia?

Từ Pompeii đến Núi St. Helens, các vụ phun trào này đã trở thành điểm dừng chân quan trọng trong lịch sử con người. Sự kiện phun trào núi lửa ở Iceland gần đây sẽ được ghi chép vào sách lịch sử với tính bất ngờ và sự gần gũi với con người.

Vụ phun trào núi lửa gần đây nhất ở Iceland có thể ảnh hưởng đến nhiều sinh vật sống!

Bán đảo Reykjanes ở phía nam Iceland là điểm nóng của hoạt động địa chất. Các chuyên gia đã theo dõi sự cố địa chấn trong khu vực và tất cả những điều đã xảy ra vào đêm ngày 18 tháng 12 năm 2023, khi một khe nứt núi lửa phun trào một cách ấn tượng. Đây là vụ phun trào thứ tư kể từ năm 2021 và là một biến cố đáng chú ý trong lịch sử núi lửa của quốc gia này. Một loạt trận động đất đã xảy ra trước vụ phun trào, với các tín hiệu cảnh báo kéo dài hơn 90 phút trước khi vụ nổ thực sự xảy ra.

Sau gần một thiên niên kỷ im lìm, khu vực này đã bắt đầu bước vào giai đoạn hoạt động núi lửa mới vào tháng 3 năm 2021. Từ đó, khu vực này đã trải qua ba đợt phun trào vào ngày 19 tháng 3 năm 2021, ngày 3 tháng 8 năm 2022 và ngày 10 tháng 7 năm 2023. Các vụ phun trào trước đó đã diễn ra vào đầu thế kỷ 13, tạo ra một cảnh tượng khoa học hiếm có. Kể từ cuối tháng 10 năm 2023, đã có hàng nghìn trận động đất được ghi nhận ở Iceland, dẫn đến tình trạng khẩn cấp và sơ tán cư dân ở thị trấn Grindavík gần đó.

Khe nứt mới mở ra, dài 2,5 dặm (khoảng 4 km), đang phun ra dung nham mỗi giây, nhiều gấp mười lần so với ba vụ phun trào trước đó. Sự phát triển của khe nứt liên tục đang gây lo ngại cho cộng đồng địa phương vì nó nằm gần nhà máy điện địa nhiệt Svartsengi và thị trấn Grindavík. Dòng dung nham chỉ cách Grindavík 2,8 km về phía bắc. 3.000 cư dân của thị trấn đã được sơ tán vì lo ngại về tác động của sự kiện này đối với nhà cửa của họ. Nhiều người lo sợ làng quê của họ sẽ bị xóa sổ hoàn toàn!

Vào chiều ngày 19 tháng 12 năm 2023, chỉ một phần ba khe nứt còn hoạt động và số lượng vụ phun trào đã giảm đi đáng kể. Hiện tại, chỉ còn ba miệng phun ra dung nham, giảm so với năm miệng phun trong lần phun trào ban đầu. Điều này cho thấy có thể sẽ có sự dừng lại trong vài ngày tới, nhưng một số chuyên gia tin rằng nó có thể dẫn đến sự tiếp tục phun ra magma với tốc độ nhỏ trong vài tháng.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu núi lửa ở Iceland vẫn quan tâm đến dòng magma dưới bề mặt ở vùng Svartsengi, tự hỏi liệu nó có di chuyển từ Fagradalsfjall hay từ một nguồn khác dưới bề mặt. Các chuyên gia đã thu thập mẫu dung nham từ vụ phun trào và đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân đằng sau sự kiện này.

Iceland đã quen với những ngọn lửa bốc lên và những đám mây tro bụi!

Vụ phun trào núi lửa ở Iceland làm tăng thêm danh tiếng của đảo này như một điểm nóng về hoạt động núi lửa. Với gần 130 ngọn núi lửa trên đảo, quốc gia này áp dụng các biện pháp chuẩn bị và ứng phó với núi lửa một cách hiệu quả nhất thế giới. Mỗi thập kỷ từ thế kỷ 19 đều ghi nhận ít nhất một vụ phun trào trong khu vực.

Lý do Iceland có mật độ núi lửa cao là vì nó nằm giữa hai mảng kiến tạo: mảng Á-Âu và mảng Bắc Mỹ. Những ngọn núi dưới đáy biển ngăn cách hai mảng này, gây ra sự giải phóng đá và magma nóng chảy. Vụ phun trào của Eyjafjallajokull vào năm 2010, một ngọn núi lửa đã không hoạt động trong gần hai thế kỷ, là sự kiện nổi bật nhất của Iceland trong thời gian gần đây. Mặc dù vụ phun trào này không gây ra tử vong, nhưng tác động của nó rất lớn, với đám mây tro bụi làm đình trệ giao thông hàng không ở châu Âu suốt hơn một tuần.

Tham khảo: Sự thật khó tin