Gần đây, kênh truyền hình Mỹ CNBC đã chia sẻ clip miễn phí trên YouTube, tường thuật về lịch sử phát triển của hệ điều hành Windows và giải thích về sức mạnh của nó. Thậm chí, theo thống kê từ Gartner vào năm 2020, Windows vẫn chiếm 83% thị phần PC toàn cầu, trong khi Chrome OS của Google chỉ đạt 10%, và macOS của Apple chỉ có 7%:
Windows ra mắt phiên bản đầu tiên vào năm 1985. Yusus Mehdi, phó chủ tịch phụ trách công cụ tìm kiếm và thiết bị của Microsoft, cho biết tầm nhìn của Bill Gates là mang chiếc máy tính cá nhân đến mọi gia đình và văn phòng trên thế giới. Với Windows, Microsoft đã thực hiện được phần nào của tầm nhìn ấy, giúp mọi người dễ dàng tiếp cận công nghệ máy tính một cách thân quen.
Từ trò chơi Solitaire cho đến menu Start nổi tiếng, cũng như những ứng dụng hỗ trợ công việc và giải trí, Windows đã thay đổi cách mọi người tương tác với máy tính. Windows 95 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, giúp Microsoft chiếm lĩnh thị trường máy tính cá nhân như ngày nay. Kể từ đó, đã có nhiều phiên bản Windows ra đời, mỗi phiên bản đều có những lời khen ngợi và phê phán, nhưng có những phiên bản như XP hoặc 7 được nhớ mãi và tin dùng nhiều hơn.
Hiện nay, có hơn 1,3 tỷ thiết bị trên toàn cầu đang chạy Windows 10 hàng tháng, với khoảng 800 triệu người dùng. Một phần lớn trong số đó phục vụ cho doanh nghiệp và tổ chức. Theo Terry Myerson, cựu phó chủ tịch Microsoft từ 1997 đến 2018, khi Windows trở thành một phần của hệ sinh thái doanh nghiệp, các tổ chức đã đóng góp vào việc quản lý và hỗ trợ bảo mật cho hệ điều hành phục vụ công việc của họ.
Mặc dù Windows chỉ đóng góp 14% doanh thu tổng của Microsoft từ các doanh nghiệp, nhưng nó lại là một phần quan trọng không thể thiếu. Không chỉ giúp các nhà sản xuất bán được máy tính cá nhân của mình, Windows còn mang đến cho người dùng văn phòng các ứng dụng công việc như Word, Excel, PowerPoint. Ngay cả ngày nay, những ứng dụng này vẫn đóng vai trò quan trọng đối với cả Microsoft và nhiều tập đoàn lớn.Trong những năm 80, việc sử dụng máy tính đòi hỏi phải biết lập trình và giao diện người dùng của chúng rất phức tạp. Tandy Trower, Giám đốc điều hành chung của Microsoft từ 1981 đến 2009, đã nói: Mục tiêu của Microsoft khi tạo ra Windows là loại bỏ mọi rào cản về kiến thức lập trình, để việc sử dụng máy tính trở nên dễ dàng hơn và tận dụng được toàn bộ sức mạnh của công nghệ.
Khi Macintosh được ra mắt, Apple và Microsoft ký kết một thỏa thuận để Microsoft phát triển phần mềm cho máy tính của Apple, bao gồm cả phiên bản đầu tiên của Microsoft Word. Microsoft sử dụng nhiều tài sản hình ảnh và giao diện từ Apple. Khi Microsoft phát hành Windows 2.0, Apple khởi kiện vì vi phạm bản quyền, nhưng thất bại vì thỏa thuận giữa họ đã cho phép sử dụng những chi tiết đó.
Windows 3.0 là minh chứng cho sự nghiêm túc của Microsoft với tầm nhìn của mình. Đó cũng là thời điểm mà người dùng được trải nghiệm trò chơi Solitaire và sử dụng nhiều ứng dụng cùng một lúc trên màn hình. Chỉ sau 3 tháng từ khi ra mắt, Windows 3.0 đã bán được 3 triệu bản và đến năm 1993, con số này đã lên đến 25 triệu bản. Khoảng 60% máy tính cá nhân được bán ra thị trường lúc đó đã được cài đặt sẵn hệ điều hành Windows.
Brad Silverberg, phó chủ tịch quản lý sản phẩm của Microsoft từ 1990 đến 1999, nói: “Sự bùng nổ của Windows 3.0 và sự quan tâm, háo hức từ cộng đồng người dùng đã tạo ra một sự thay đổi căn bản bên trong Microsoft, về cách họ nhìn nhận hệ điều hành cũng như các ứng dụng trong nó.”
Với Windows 95, Microsoft đã làm một động thái lớn bằng việc mua bản quyền ca khúc Start Me Up của The Rolling Stones để sử dụng trong quảng cáo trên truyền hình, tập trung vào tính năng chính của hệ điều hành, menu Start. Người ta phải xếp hàng hàng giờ đồng hồ để mua Windows 95 mà họ mong đợi. Khi Windows 95 ra mắt, có 75 triệu người dùng sử dụng bản 3.11 trên toàn thế giới, và chỉ trong ngày đầu tiên, Microsoft thu về 30 triệu USD từ việc bán Windows 95. Từ đó, Microsoft đã tập trung vào việc phát triển Windows để nó trở thành hệ điều hành thống trị thị trường, trong bối cảnh cạnh tranh từ IBM và Apple.
Michael Cherry nói: Không thể phủ nhận sức mạnh của Windows trong việc phổ biến máy tính cá nhân và các ứng dụng đi kèm. Với Windows, Microsoft đã bán được nhiều ứng dụng phát triển phần mềm, bán được Office, và nhiều sản phẩm khác, cùng với tốc độ phổ biến của hệ điều hành. Nếu phần mềm không tương thích với Windows, một phần lớn doanh thu sẽ biến mất, điều này gây khó khăn cho nhà phát triển ứng dụng.
Mặc dù đã đạt được thành công, nhưng con đường phát triển của Windows không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Sau mỗi phiên bản xuất sắc là một phiên bản trung bình, ví dụ như sau Windows XP là phiên bản Vista với hiệu suất kém, tương tác với phần mềm khác hoàn toàn và nhiều vấn đề khác liên quan đến phần cứng. Michael Cherry tiết lộ, sau thất bại của Windows Vista, toàn bộ đội ngũ quản lý đã bị sa thải, và những người quản lý Office đã được chuyển sang quản lý nhóm phát triển Windows. May mắn là Windows 7 đã khắc phục được những lỗi sai của Microsoft. Một trường hợp khác là Windows 8, khi những thay đổi quá lớn, làm cho người dùng cảm thấy bối rối và không thể tiếp cận được.Một thất bại khác có thể kể đến là Windows Phone và Windows cho điện thoại thông minh, nhưng tất cả chúng ta đã biết, khi iPhone được ra mắt vào năm 2007, cùng với sự xuất hiện của iOS. Trong khi Apple và Google cạnh tranh với nhau, iOS và Android cạnh tranh với nhau, thì Microsoft bận rộn với công cụ tìm kiếm trực tuyến Bing. Tất cả đều tổng hợp vào thời điểm Windows 10 ra mắt, khi Microsoft phải tạo ra một hệ điều hành vừa quen thuộc vừa hỗ trợ tốt các thiết bị cảm ứng. Nhưng sự thật đã được phơi bày, rằng Windows trên máy tính cá nhân vẫn cần thiết, nhưng Windows trên điện thoại dần mất đi sự tồn tại.Vào năm 2019, Satya Nadella xác nhận rằng Windows không còn là 'tương lai' của Microsoft nữa. Họ đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu về Trí tuệ nhân tạo và phát triển cơ sở hạ tầng dịch vụ đám mây Azure. Tốc độ phát triển của Azure cùng với đại dịch COVID-19 đã khiến nhu cầu về điện toán đám mây tăng mạnh. Tuy nhiên, Windows vẫn là hệ điều hành cơ bản cho rất nhiều dịch vụ của Microsoft. Với nhu cầu về thiết bị ngày càng tăng, đặc biệt là máy tính cá nhân, doanh thu và thị phần của Windows cũng tăng theo.Windows 11 vừa được giới thiệu, đánh dấu sự tiến bộ mới trong lĩnh vực hệ điều hành máy tính. Microsoft, với thị phần lớn hơn 80%, vẫn là người chiến thắng tại thị trường này.