[Tâm Hồn] Bí Quyết Xây Dựng Một Mối Quan Hệ Tốt Đẹp Với Chính Mình Hằng Ngày

Mối quan hệ với bản thân là một trong những quan hệ quan trọng nhất mà chúng ta có. Hãy khám phá cách bảo dưỡng mối quan hệ này cùng tôi nhé.

Khi nghe đến thuật ngữ “mối quan hệ”, nhiều người thường nghĩ đến cách ta giao tiếp và ứng xử với người khác, như gia đình, người yêu hoặc bạn bè.

Nhưng thực tế, chúng ta cũng có một mối quan hệ quan trọng khác, đó là mối quan hệ với chính bản thân. 

Cách ta đánh giá bản thân và đối xử với bản thân cũng là một trong những mối quan hệ đầu tiên chúng ta trải qua. Điều này chứng tỏ mối quan hệ này vô cùng quan trọng vì nó ảnh hưởng đến mọi mối quan hệ khác của chúng ta. 

Nếu bạn cảm thấy bối rối về cách xây dựng một mối quan hệ lành mạnh với chính mình, hãy thử áp dụng các cách sau đây hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý học nhé. 

Khái Niệm Về Mối Quan Hệ Với Chính Mình Là Gì?

Nói một cách đơn giản nhất, mối quan hệ với chính mình, như tên gọi của nó, đề cập đến cách ta tương tác và quan hệ với bản thân.

“Đó bao gồm cảm xúc của ta về bản thân, cách ta đối xử và quyết định cho bản thân.” Đây là lời của Kate O’Brien, một chuyên gia tâm lý từ New York, chuyên nghiên cứu về mối quan hệ tự thân, nỗi đau và chấn thương tinh thần.

Nói một cách khác: đó là cách ta hiểu và đối nhận với bản thân và nhu cầu của bản thân. Đó là cách ta nhận thức và tương tác với mọi khía cạnh của bản thân, từ thân thể, tâm trí, suy nghĩ đến hành động của mình. 

Và đó cũng là cách ta đối xử với mọi khía cạnh của bản thân, bằng sự ủng hộ, tình yêu thương, động viên, và thậm chí là sự tự trách nhiệm và phê phán bản thân.

Nguồn: @tabisumika / twoucan

Tại sao mối quan hệ với chính bản thân lại đặc biệt quan trọng như vậy?

Nghe có vẻ hài hước khi nói về mối quan hệ với bản thân, vì xã hội không dạy chúng ta rằng mối quan hệ này quan trọng. Điều này được Simone Koger, một chuyên gia tâm lý gia đình và hôn nhân uy tín, nhấn mạnh. Ông là một nhà tư vấn tâm lý chuyên nghiệp và là chủ sở hữu của Koger Counseling.

Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải luôn quan tâm đến mối quan hệ với chính bản thân, bởi nó có ảnh hưởng sâu rộng đến mọi khía cạnh của cuộc sống.

Ví dụ, việc tự phê phán bản thân có thể làm giảm tự tin, khiến ta cảm thấy tồi tệ về bản thân. Sự mất tự tin này có thể khiến ta trốn tránh gia đình và bạn bè. Ngoài ra, nó có thể khiến ta không đặt ra ranh giới rõ ràng với người khác, tạo điều kiện cho những mối quan hệ độc hại xâm nhập vào cuộc sống của ta.

Theo thời gian, điều này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ bạn bè và các mối quan hệ khác của ta. Nó làm mất đi sự tự tin trong công việc và làm suy yếu ý chí theo đuổi mục tiêu trong cuộc sống.

Một mối quan hệ với bản thân tiêu cực có thể ngăn cản mọi người theo đuổi mục tiêu trong tầm tay, vì họ đã tự ngăn mình cố gắng. Điều này được Kara Nassour, một nhà tư vấn chuyên nghiệp đáng tin cậy từ Austin, Texas, nhận định.

Theo thời gian, mối quan hệ với chính bản thân khi tiêu cực, và tác động của nó đến lòng tự trọng và hành vi của mỗi người, có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tinh thần, gây ra căng thẳng, trầm cảm, lo lắng và ám ảnh về xã hội.

Ngược lại, một mối quan hệ tích cực với bản thân có thể giúp chống lại trầm cảm và lo lắng.

O’Brien cho biết: “Bắt đầu thường xuyên tự nhận thức và quan tâm đến bản thân có thể giúp vượt qua những cảm xúc khó nói thành lời một cách dễ dàng hơn”. “Bạn có thể thấy mình trở nên năng động hơn, ít trầm cảm hơn và có khả năng kết nối với người khác tốt hơn”.

Nguồn: @tabisumika / twoucan

Cách để tạo ra một mối quan hệ lành mạnh với bản thân

Có một số phương pháp bạn có thể thực hiện để phát triển một mối quan hệ tích cực hơn với chính mình. Dưới đây là một số gợi ý cho bạn.

Lắng nghe chính mình

Hãy dành thời gian để lắng nghe chính mình, để nhận biết cảm xúc và suy nghĩ của bản thân tại thời điểm hiện tại. Bạn đang cảm thấy như thế nào? Bạn đang nghĩ gì?

Theo O’Brien: “Nếu bạn cảm thấy lạ lẫm, hãy bắt đầu bằng việc cảm nhận những cảm giác trong cơ thể”. “Một cách nhẹ nhàng để làm điều này là tìm một bề mặt để chạm vào và cảm nhận những cảm giác mà nó mang lại”.

Thấu hiểu mọi cảm xúc

Thấu hiểu cảm xúc có nghĩa là chấp nhận chúng mà không đánh giá. Điều này bao gồm cả việc chấp nhận những cảm xúc khó chịu như tức giận và xấu hổ.

Stephani Jahn, một chuyên gia về sức khỏe tinh thần, đã giải thích: “Ngay cả những phần của bản thân khó chấp nhận nhất, những phần khiến chúng ta tổn thương chính mình hoặc người khác, đều bắt nguồn từ những nhu cầu chân thành, sâu sắc bên trong con người”.

“Khi chúng ta thừa nhận những phần tinh thần bên trong mình bằng cách chấp nhận nhu cầu và cảm xúc của chúng, và đồng thời giữ vững ranh giới của mình, chúng ta có thể tiến gần hơn đến việc hiểu rõ bản thân và hợp tác với bản thân để tìm được nhiều hạnh phúc hơn”.

Khi chúng ta chấp nhận cảm xúc của mình và hiểu tại sao chúng ta cảm thấy như vậy, chúng ta có thể đáp ứng được những nhu cầu cốt lõi và giải quyết những cảm giác không thoải mái trong lòng.

Nguồn: @tabisumika / twoucan

Hãy nhớ rằng bạn có thể từ chối

“Một mối quan hệ vững chắc với bản thân cũng có nghĩa là bạn biết khi nào nên nói không với những hoạt động không phù hợp với nhu cầu của mình, và bạn đưa ra sự lựa chọn với các phương án khác”. Điều này được Elspeth Robertson, một nhà tư vấn lâm sàng và trị liệu nghệ thuật chuyên nghiệp từ Vancouver, nhấn mạnh.

Ví dụ, nếu bạn bè thường xuyên mời bạn đi chơi sau giờ làm việc mệt mỏi, và bạn cảm thấy kiệt sức, thì hãy không đồng ý ngay lập tức. Hãy dành thời gian để suy nghĩ về tình hình của bạn và quyết định dựa trên tình trạng cảm xúc, sức khỏe, và sự quan tâm của bạn đối với kế hoạch của họ.

Nếu bạn cảm thấy cần thời gian để nghỉ ngơi, không có gì sai khi nói với họ về điều đó. Nếu bạn không muốn ở một mình, cũng không vấn đề gì cả.

Cuối cùng, việc lắng nghe và ưu tiên nhu cầu cá nhân có thể làm cho chúng ta trở thành người bạn tốt hơn, vì chúng ta không để bản thân bực dọc vì không thể đáp ứng được nhu cầu của mình.

Robertson nói: “[Lắng nghe và đáp ứng nhu cầu cá nhân] giúp ta tự biểu hiện đúng bản thân trong nhiều mối quan hệ khác nhau; giúp ta đặt ra ranh giới về thời gian và năng lượng; giúp ta tập trung vào những gì ta cần và muốn; và giúp ta chấp nhận bản thân hơn”.

Dành thời gian cho bản thân và những sở thích của mình

Giống như mọi mối quan hệ tốt khác, việc chăm sóc mối quan hệ với bản thân sẽ mang lại lợi ích. Vì vậy, hãy thử dành thời gian cho bản thân và những nhu cầu của mình.

Robertson gợi ý: “Khi bạn có chút thời gian trong tuần, hãy đi hẹn hò hoặc đi chơi”. “Hãy để cho bản thân tập trung vào những điều thú vị và hạnh phúc, giống như khi bạn đi hẹn hò hoặc gặp gỡ bạn bè”.

Nguồn: @tabisumika / twoucan

Xác định ranh giới

Có một mối quan hệ với bản thân tốt đẹp cũng có nghĩa là ta phải biết bảo vệ bản thân mình khi cần thiết, và điều này có thể được thực hiện bằng cách xác định ranh giới rõ ràng, công bằng với những người xung quanh.

Đúng vậy, việc xác định ranh giới ban đầu có vẻ khó khăn, đặc biệt đối với những người chưa quen với việc này. Nhưng theo thời gian, điều này sẽ giúp ta tập trung vào nhu cầu của bản thân và dễ dàng đoán trước nhu cầu của người khác. Cuối cùng, cả hai điều này đều giúp ta phát triển mối quan hệ lành mạnh với bản thân và với người khác.

Nhắc nhở bản thân rằng chăm sóc bản thân không phải là “ích kỷ”

Nếu bạn bỏ quên mối quan hệ với bản thân, có thể bạn sẽ cảm thấy mình ích kỷ khi cố gắng thay đổi điều đó ngay bây giờ. Đôi khi, cách chúng ta được cha mẹ nuôi dạy từ nhỏ đã “ghi sâu” vào tư duy của chúng ta, luôn đặt bản thân cuối cùng và ưu tiên người khác trước.

Jahn nhận định: “Có mối quan hệ lành mạnh với bản thân có thể giảm thiểu hành vi ích kỷ. Thay vì trút giận lên người khác về những vấn đề và rắc rối, ta có thể xử lý tình huống một cách lành mạnh, đồng thời giữ mối quan hệ tích cực với chính bản thân và với mọi người”.

“Khi thế giới nội tâm của ta cân bằng hơn, ta có thể áp dụng những điểm mạnh của mình, như lòng trắc ẩn, vào các mối quan hệ với mọi người”.

Nguồn: @tabisumika / twoucan

Xem xét việc viết nhật ký

Nếu bạn gặp khó khăn trong việc hiểu về bản thân hoặc xác định những gì mình thực sự muốn, việc viết nhật ký có thể rất hữu ích.

Tiến sĩ Kimber Shelton, một chuyên gia tâm lý hàng đầu, cho biết: “Viết nhật ký là một phương tiện tuyệt vời để hiểu sâu hơn về bản thân và xây dựng mối quan hệ tích cực với chính mình.”

Cô ấy đề xuất thử viết tự do hoặc tìm kiếm câu hỏi để trả lời trong nhật ký để khám phá suy nghĩ và hiểu rõ hơn về bản thân.

Hãy cố gắng nghĩ đến những lời khẳng định tích cực về bản thân mỗi ngày.

Khi nói về vấn đề tự khẳng định, có thể ta sẽ cảm thấy kỳ lạ khi tự khen mình, nhưng khi tập trung vào những điều ta thích, việc đó có thể tích cực hóa lòng tự trọng và giá trị bản thân.

Vì thế, Nassour khuyến khích: “Mỗi ngày, hãy kể lại những điều bạn đã làm tốt hoặc những điều bạn tự hào. Thường xuyên thực hiện điều này sẽ giúp não bộ của chúng ta nhìn nhận điểm mạnh, không chỉ nhìn vào điểm yếu”.

Nguồn: @tabisumika / twoucan

Tìm kiếm sự giúp đỡ từ nhà trị liệu

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc cải thiện mối quan hệ với bản thân, hãy nhớ rằng bạn luôn có thể tìm đến các nhà trị liệu để nhận sự giúp đỡ.

Robertson chia sẻ: “Một nhà trị liệu có thể giúp ta nhận ra những khó khăn mà ta đang gặp phải trong mối quan hệ với bản thân”.

Một nhà trị liệu cũng có thể hỗ trợ ta học cách suy nghĩ về bản thân một cách thông cảm và nhân từ hơn, cũng như giúp ta thiết lập lại mối quan hệ tích cực với bản thân.

KẾT LUẬN

Cuối cùng, mối quan hệ với bản thân đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tinh thần và xây dựng các mối quan hệ khác với người khác.

Mối quan hệ với bản thân ảnh hưởng đến cách ta đánh giá bản thân, trò chuyện với chính mình và giao tiếp với người khác, điều này có thể mang lại sự hỗ trợ hoặc tổn thương cho ta ở mọi lĩnh vực của cuộc sống.

Đó là lý do tại sao mối quan hệ với bản thân lại đặc biệt quan trọng, đủ quan trọng để ta phải nỗ lực cải thiện nó thông qua việc tự chăm sóc, chấp nhận và hiểu biết về cảm xúc của mình, và thậm chí có thể là việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý.

Tác giả: Jacquelyn Johnson