Đề bài: Cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông.
I. Cấu trúc chi tiết
1. Mở đầu
2. Phát triển
3. Kết luận
II. Văn mẫu
1. Mẫu số 1.
2. Mẫu số 2.
Cái tâm trạng sâu lắng của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong Ai đã đặt tên cho dòng sông được thể hiện qua từng dòng văn.
I. Cấu trúc Cái tâm trạng sâu lắng của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong Ai đã đặt tên cho dòng sông
1. Mở đầu
- Giới thiệu về Hoàng Phủ Ngọc Tường và tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông', giới thiệu cái tâm trạng trữ tình của tác giả trong tác phẩm
2. Phần chính
a. Thấu hiểu cái tâm trạng trữ tình và tổng quan về nó của nhà văn
- Cái tâm trạng trữ tình là khái niệm thuộc lĩnh vực Lý luận Văn học, thể hiện tâm trạng, cảm xúc, và cách nhìn nhận của tác giả, là thế giới tâm hồn của tác giả trước hiện thực vật lý. Qua cái tâm trạng trữ tình, người đọc có thể cảm nhận được suy nghĩ, tri thức và quan điểm của tác giả trước cuộc sống.
b. Sự say mê và tài năng
- Mô tả vẻ đẹp của dòng sông Hương từ góc nhìn địa lý
+ Tinh tế và công phu trong việc tóm tắt từng chi tiết và từng lời, miêu tả sự trôi chảy của dòng Hương từ nguồn đến đồng bằng
+ Minh chứng: 'bản tình ca của rừng cổ', 'cô gái Di-gan tự do và dại dột', là 'người mẹ đất phù sa của một vùng văn hóa', 'cô gái xinh đẹp nằm ngủ say giấc giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại được người yêu chờ đợi để đánh thức', 'vũ điệu chậm rãi của tình yêu dành cho Huế'...
=> Tất cả những lời miêu tả về sông Hương đều đẹp đến kỳ lạ.
- Quan điểm lịch sử về dòng sông.
+ Theo góc nhìn của tác giả, sông Hương là 'dòng sông của thời gian vang vọng, của sử thi được viết giữa những mảng màu xanh biếc của cây lá'.
+ Với Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương không chỉ là một dòng nước trải dài của thiên nhiên, mà nó đã từ lâu trở thành một sinh thể có cảm xúc, biết yêu nước trong những thời kỳ khó khăn và hùng vĩ của dân tộc.
- Tài năng và sự say mê của ông không chỉ nhìn thấy sự thuần khiết của dòng sông mà còn nắm bắt được nhiều vẻ đẹp khác. Mỗi vẻ đẹp đều mang lại cho người đọc những trải nghiệm riêng biệt.
- Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ và các phương pháp nghệ thuật.
+ Đoạn văn mô tả sông Hương ở thượng nguồn: 'rộn ràng giữa những bóng cây rừng già, mãnh liệt qua những vách núi, cuộn tròn như cơn gió vào những hang động bí ẩn, và cũng có những lúc nó trở nên nhẹ nhàng và say mê giữa những dải đỏ rực rỡ của hoa đỗ quyên rừng'.
+ Lối viết uyển chuyển với ngôn từ đa dạng và hình ảnh phong phú.
+ Đặc biệt, việc sử dụng thành công các kỹ thuật nhân hóa, so sánh, tạo hình ảnh sống động của dòng sông như con người, lúc 'rộn ràng' và 'mãnh liệt', lúc 'nhẹ nhàng' và 'say mê'; khi lại 'hân hoan vui vẻ'.
=> Sự tưởng tượng đầy phong phú cùng những liên tưởng mạnh mẽ đã giúp tác giả thể hiện rõ những cảm xúc đa dạng về sông Hương. Hành trình tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' trở nên thú vị và hấp dẫn.
c. Tinh tế và giàu kiến thức
- Mô tả về sông Hương, nhà văn như đã điều khiển từng bước chân, từng khúc quanh, dòng chảy. Không chỉ biết nơi nào xoáy, nơi nào êm đềm...
- Ông thậm chí phát hiện ra những điều mà ngay cả người Huế cũng không nghĩ đến: sông Hương giống như 'mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở'.
- Sự uyên bác của tác giả đã khám phá và phát hiện ra những đặc điểm văn hóa thú vị của sông Hương.
+ Vẻ trang trọng như triết lý, như thơ cổ của con sông khi chảy qua những ngôi lăng tẩm, đền đài của các triều đại Nguyễn... Hoặc như dòng sông thi ca, là nguồn cảm hứng cho bao nghệ sĩ.
+ Truyền thuyết tuyệt đẹp về nguồn gốc tên của sông Hương: 'Tôi yêu thích nhất một truyền thuyết kể rằng vì yêu thương con sông xinh đẹp của quê hương, con người hai bên đã làm nước của trăm loài hoa đổ xuống dòng sông để làm cho nước luôn thơm mát'.
=> Nhờ những điều này, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã giúp người đọc hiểu biết nhiều hơn về sông Hương cũng như về Huế nói chung.
d. Tình yêu sâu đậm với quê hương, với xứ Huế và dòng sông Hương
- Nếu chỉ là cảm xúc thoáng qua trước vẻ đẹp của con sông, của xứ Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường sẽ không thể sáng tác ra những đoạn văn mê đắm và đầy tài hoa như thế.
- Tình yêu với Huế, với Hương giang, là điều đã mang lại cho nhà văn những cảm xúc mãnh liệt.
3. Kết luận
- Đánh giá lại cái tâm trạng trữ tình và phong cách viết của tác giả, giá trị của tác phẩm
II. Ví dụ về văn mẫu Cái tâm trạng trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông
1. Bài mẫu Vẻ đẹp cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
1.1. Dàn ý Phân tích về cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong Ai đã đặt tên cho dòng sông:
1.1.1. Mở đầu:
- Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm.
- Tổng quan về cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
1.1.2. Thân thể:
a) Cái tôi mê đắm, tài hoa:
- Nhìn nhận sông Hương như một nhân vật:
+ Khoa học hóa, đây là dòng sông thuộc về thành phố duy nhất là Huế.
+ Với mắt tài hoa lãng mạn của một nghệ sĩ, Hoàng Phủ Ngọc Tường thấy sông Hương như một cô gái xinh đẹp.
- Mô tả vẻ đẹp của sông Hương từ góc độ địa lý:
+ Sông Hương - 'Cô gái Di - gan phóng khoáng và man dại'.
+ Sông Hương - 'Người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở'.
+ Dòng sông mang vẻ đẹp hoang dã, tự nhiên, đồng thời cũng dịu dàng, trí tuệ.
- Khi về đến đồng bằng sông Hương như một cô gái đẹp nằm ngủ giữa cánh đồng Châu Hóa rộng lớn.
- Sông Hương thay đổi liên tục, uốn mình theo những đường cong mềm mại.
=> Với cái nhìn mê đắm, tài hoa, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã mô tả sông Hương đẹp đến lạ lùng.
- Mô tả vẻ đẹp của dòng sông từ góc độ lịch sử:
+ Sông Hương trong lịch sử là dòng sông hùng vĩ với nhiều chiến công hiển hách nhưng cũng là dòng sông đau thương với nhiều mất mát, hi sinh.
+ Dòng sông chứa đựng số phận của con người Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử.
- Tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong việc sử dụng nhiều liên tưởng, so sánh thú vị:
+ Mô tả sông Hương ở thượng nguồn 'rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng'.
=> Bằng những so sánh sáng tạo, tác giả đã tạo ra hình ảnh sông Hương sống động như con người, lúc 'rầm rộ', lúc 'dịu dàng', 'say đắm'.
+ Trong những phút hiếm hoi, sông Hương hiện lên như một người tài nữ đánh đàn dưới ánh trăng.
=> Phép liên tưởng đã làm cho sông Hương trở thành một tâm hồn thực sự.
b) Một cái tôi uyên bác với nhiều lĩnh vực:
- Hiểu biết về âm nhạc Huế và tinh thông về âm nhạc.
- Khẳng định sông Hương là nguồn gốc văn hóa của toàn bộ âm nhạc cổ điển.
c) Tình yêu tha thiết với quê hương, xứ sở:
- Chỉ khi yêu quý con sông của quê hương xứ sở, tác giả mới có thể mô tả vẻ đẹp của dòng sông quê hương một cách chân thực như vậy.
1.1.3. Kết thúc:
- Đánh giá lại về cái tôi trữ tình của tác giả.
1.2. Phân tích cái tôi của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn sở hữu tri thức đa dạng về nhiều lĩnh vực. Điểm nổi bật trong sáng tác của ông là sự hòa quyện mạch lạc giữa trí tuệ và tính trữ tình. Trong số các tác phẩm nghệ thuật, không thể không nhắc đến bút kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông'. Tác phẩm đã thể hiện rõ cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Với cái nhìn đầy tài hoa, Hoàng Phủ Ngọc Tường ngắm sông Hương như một nhân vật. Ở góc độ khoa học, sông Hương là một hiện tượng địa lý đặc biệt. Đây là dòng sông chỉ thuộc về một thành phố duy nhất là Huế. Ở góc nhìn thi ca, với đôi mắt tài hoa lãng mạn của một tâm hồn nghệ sĩ, Hoàng Phủ Ngọc Tường nhìn sông Hương như một người con gái xinh đẹp. Nhà văn cũng nhìn sông Hương từ góc độ địa lý để thấy nó như 'Cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại'. Sông Hương còn là 'người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở'. Từ ngàn đời nay sông Hương đã bồi đắp phù sa để hình thành một vùng văn hóa thẩm mĩ dọc hai bên bờ, sông Hương là nguồn gốc của văn hóa Huế. Nếu chỉ mải mê ngắm nhìn gương mặt kinh thành của dòng sông, ta chỉ biết dòng sông ấy với vẻ đẹp 'dịu dàng pha lẫn trầm tư' mà vĩnh viễn không biết ở nơi thượng nguồn, nó đã mang một vẻ đẹp vừa hoang dã, bản năng, vừa dịu dàng, trí tuệ đến như vậy. Khi về đến đồng bằng, 'sông Hương như một cô gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại'. Người con gái đẹp sông Hương được đánh thức bằng tình yêu. Sau đó, dòng sông bắt đầu dấn thân vào một hành trình 'tìm kiếm có ý thức' để gặp gỡ người tình mong đợi. Trong hành trình đó, 'Sông Hương chuyển dòng một cách liên tục vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm'. Với cái nhìn mê đắm, tài hoa, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã mô tả dòng sông Hương ở nhiều góc độ và đẹp đến lạ lùng.
Cái tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường còn được thể hiện ở việc, nhà văn sử dụng vô số liên tưởng, so sánh thú vị. Khi miêu tả sông Hương ở thượng nguồn 'rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng'. Bằng so sánh thú vị, tác giả đã gợi ra hình ảnh dòng sông sinh động như con người, lúc thì 'rầm rộ', lúc thì 'dịu dàng', 'say đắm'. Trong khoảnh khắc trùng lại của sông nước, sông Hương hiện lên như một tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Với cái nhìn rất mực tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương giống như nàng Kiều dâng cho chàng Kim một bản đàn tuyệt diệu trong đêm tình tự. Phép so sánh liên tưởng đã nâng dòng sông thành đích thực một tâm hồn. Tác giả bài bút kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' đã từng tâm sự 'Sông Hương và thành phố Huế của nó gợi cho tôi nhớ đến hình tượng một cặp tình nhân trong truyện Kiều. Tìm kiếm và đuổi bắt, hào hoa và đam mê, thi ca và âm nhạc, nó gắn bó với nhau trong một tình yêu muôn thuở'.
Đọc bài bút kí, người đọc còn thấy được Hoàng Phủ Ngọc Tường là người có cái tôi uyên bác, hiểu biết về nhiều lĩnh vực. Ông am hiểu về âm nhạc Huế và sành sỏi về âm nhạc. Khi nghe tiếng mái chèo khua nước trong đêm mà nhà văn cảm nhận được cả âm thanh, dây cung và sự buông lơi của giọt đàn xưa cũ: 'Trong như tiếng hạc bay qua/ Đục như tiếng suối mới xa nửa vời'. Qua đây, tác giả khẳng định sông Hương chính là môi trường sản sinh, là cội nguồn văn hóa của toàn bộ nền âm nhạc cổ điển. Vì vậy, chúng ta chỉ có thể cảm nhận được tinh hoa của nhạc Huế khi nó đã được biểu diễn trên sông Hương và vào lúc đêm khuya. Tác giả còn miêu tả vẻ đẹp của dòng sông từ góc nhìn lịch sử. Sông Hương trong lịch sử là dòng sông hùng tráng với những chiến công hiển hách nhưng cũng là dòng sông đau thương với nhiều mất mát, hi sinh. Dòng sông mang số phận chung của con người Việt Nam qua các thời kì lịch sử.
Đọc tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông', người đọc còn thấy được một cái tôi thiết tha, mê đắm với vẻ đẹp của xứ Huế. Nếu chỉ là những rung động nhất thời thì có lẽ Hoàng Phủ Ngọc Tường không thể mang đến cho người đọc một tác phẩm đặc sắc như vậy. Phải yêu, phải thật trân trọng và có vốn hiểu biết sâu rộng về con sông quê hương thì tác giả mới có thể miêu tả vẻ đẹp của dòng sông ở nhiều góc độ. Tình cảm ấy như chảy tràn trong trái tim tác giả, khơi nguồn cảm hứng sáng tạo. Hoàng Phủ Ngọc Tường viết về sông Hương bằng tất cả những cảm xúc chân thành, yêu thương nhất.
Khám phá bài viết 'Ai đã đặt tên cho dòng sông', người đọc sẽ hiểu được cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Với tài hoa và đam mê, tác giả đã tạo ra hình ảnh đẹp đến tận đáy lòng về dòng sông Hương. Dù thời gian trôi qua, vẻ đẹp của con sông quê Hương vẫn luôn sống mãi trong lòng người.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Hoàng Phủ Ngọc Tường, một nhà văn với cái tôi độc đáo, đã tạo ra những tác phẩm đầy ấn tượng. Để hiểu sâu hơn về bài viết, bạn có thể tham khảo các bài khác trên Mytour như: 'Phân tích vẻ đẹp của con sông Hương trong bài viết Ai đã đặt tên cho dòng sông'; 'Chất thơ trong Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường...'
2. Bài mẫu Cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông siêu hay số 2
Văn chương là hành trình từ trái tim đến trái tim qua ngòi bút của người sáng tác. Khi trang văn kết thúc, cái còn đọng lại trong lòng đọc giả chính là cái tôi trữ tình của tác giả. Không thể không nhắc đến Hoàng Phủ Ngọc Tường với bút ký 'Ai đã đặt tên cho dòng sông'. Cái tôi trữ tình của ông trong bài ký là sự mê đắm lãng mạn, tài hoa, uyên bác và tình yêu sâu đậm với quê hương, xứ Huế.
Cái tôi trữ tình là thuật ngữ trong Lý luận Văn học, thể hiện tâm trạng và cảm xúc của tác giả. Nó là thế giới nội tâm của tác giả trước hiện thực. Qua cái tôi trữ tình, đọc giả có thể cảm nhận được suy nghĩ và tư tưởng của tác giả.
Hoàng Phủ Ngọc Tường là cây bút nổi tiếng của văn học Việt Nam hiện đại, đặc biệt trong thể kí. 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' là tác phẩm tiêu biểu nhất cho phong cách nghệ thuật của ông, đặc biệt là cái tôi trữ tình. Tác giả đã thể hiện sự mê đắm, tài hoa và tình yêu sâu đậm với quê hương, xứ Huế và dòng sông Hương.
Đến với 'Ai đã đặt tên cho dòng sông', đọc giả được gây ấn tượng mạnh với cái tôi tài hoa và mê đắm của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tác giả đã dành hết tâm huyết để miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Hương từ góc nhìn địa lý, tạo ra những câu văn đẹp đến lạ lùng.
Cái tôi mê đắm tài hoa của tác giả rõ nét qua góc nhìn lịch sử về dòng sông. Sông Hương là 'dòng sông của thời gian ngân vang, của sử thi viết giữa màu cỏ lá xanh biếc'. Trong những năm chiến tranh ác liệt, nó 'hiến mình làm một chiến công'. Trở về đời thường, nó lại khiêm nhường làm 'người con gái dịu dàng của đất nước'.
Hoàng Phủ Ngọc Tường tinh tế phát hiện vẻ đẹp độc đáo của sông Hương. Cái tôi tài hoa, mê đắm của ông cảm nhận được không chỉ vẻ đẹp thuần khiết mà còn rất nhiều vẻ đẹp khác. Mỗi vẻ đẹp mang đến cảm nhận riêng cho người đọc.
Tài hoa tinh tế trong cách cảm nhận vẻ đẹp sông Hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường còn vô cùng tài hoa trong việc sử dụng ngôn ngữ và các biện pháp nghệ thuật. Trong bài ký, mỗi góc nhìn về sông Hương đều có kiểu chữ nghĩa riêng.
Lối hành văn uyển chuyển với ngôn từ đa dạng và hình ảnh phong phú. Mỗi từ, mỗi chữ mang đậm hơi thở tài hoa của người nghệ sĩ. Tác giả sử dụng thành công nghệ thuật nhân hóa, so sánh, gợi hình ảnh dòng sông sinh động như con người.
Ngoài cái tôi mê đắm tài hoa, người đọc còn cảm nhận được cái tôi uyên bác và giàu tri thức về lịch sử, địa lý, văn hóa Huế. Miêu tả sông Hương, nhà văn dường như thông thuộc từng bước đi, ngã rẽ, dòng chảy. Hoàng Phủ Ngọc Tường còn tường tận cả lịch sử của dòng sông.
Cái tôi uyên bác của nhà văn đã khám phá và phát hiện những đặc điểm văn hóa thú vị của sông Hương. Đó là cái vẻ trầm mặc như triết lí, như cổ thi của con sông khi chảy bên những lăng tẩm đền đài của các đời vua chúa triều Nguyễn.
Ai đã đặt tên cho dòng sông ngoài ra còn thể hiện cái tôi trữ tình của nhà văn với tình yêu say đắm và sự gắn bó sâu sắc với quê hương, xứ sở, với Huế và Hương giang. Nếu chỉ là cảm xúc rung động nhất thời trước vẻ đẹp của con sông, của xứ Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường sẽ không thể viết lên được những trang văn mê đắm và rất đỗi tài hoa như thế.
Tình cảm đặc biệt ấy hóa thành những dòng chảy trong tâm hồn nhà văn để rồi tạo nên cả cái tôi mê đắm, tài hoa và uyên bác. Bởi vì yêu nên say sưa trong vẻ đẹp của dòng sông, cố gắng tìm hiểu và tinh thông tri thức, dành hết tài hoa để miêu tả thành hình trọn vẹn vẻ đẹp của nó.
Bài viết 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' của Hoàng Phủ Ngọc Tường là một hành trình sâu lắng vào lòng quê, đưa người đọc đắm chìm trong cảm xúc và tưởng tượng. Từ cái tôi mê đắm đến tinh thần uyên bác, tác giả đã khắc họa một bức tranh về Huế và dòng sông Hương đầy mê hoặc, với phong cách văn chương độc đáo.
""""""--
Đây là bài viết Cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông. Để hiểu sâu hơn về tác phẩm, bạn có thể tham khảo các bài phân tích và suy ngẫm về vẻ đẹp của sông Hương trong tác phẩm này.