Buzz
“Mất đi lòng trắc ẩn tự nhiên của bản thân là một trong những thiếu sót lớn nhất mà con người có thể gặp phải.” - Gabor Mate
Phần lớn chúng ta đều cố tránh né những trải nghiệm không phải vì chúng ta không ưa thích hay không muốn, mà vì chúng ta sợ phải đối mặt với những cảm xúc mà những trải nghiệm đó mang lại. Cuộc sống của chúng ta bị ảnh hưởng bởi những cảm xúc mà chúng ta không muốn phải trải qua, bởi chúng ta không muốn đối mặt với những điều có thể đem lại cho chúng ta những cảm xúc mạnh mẽ như sợ hãi, xấu hổ, thất vọng hay buồn bã.
Chúng ta không muốn tham dự buổi tiệc vì sợ sẽ cảm thấy ngượng ngùng và xấu hổ.
Chúng ta không muốn theo đuổi cơ hội công việc đó vì sợ rằng sẽ thất bại và cảm thấy thất vọng
Chúng ta không muốn tham gia chuyến đi đó vì nó dường như đáng sợ
Chúng ta không muốn cuộc sống bận rộn hằng ngày trở nên ôn hòa vì những khoảnh khắc yên bình đó sẽ khiến ta phải đối diện với chính mình
Và vì vậy, chúng ta bắt đầu nghĩ rằng con người của mình là như vậy. Chúng ta chỉ đơn giản là:
Những người không ưa thích sự ồn ào của tiệc tùng
Những người không thích việc đi lại nhiều
Những người sợ hãi
-
Những người thường trì hoãn
Những người luôn bận rộn và căng thẳng
Chúng ta tự nhận định rằng đó là bản tính của chúng ta và đó là cách chúng ta nên sống. Có lẽ ở trong tâm trí, chúng ta cảm thấy tức giận hoặc đau khổ khi trở thành “kiểu người như vậy”. Hoặc có thể do chúng ta cảm thấy như vậy một cách tự nhiên và cảm giác ấy đã trở nên quen thuộc với bản tính của chúng ta, nên chúng ta không thể làm gì khác ngoài việc chấp nhận bản thân.
Gần như suốt cuộc đời, tôi luôn tự nhận mình là người luôn lo sợ, hay cảm thấy bất an và luôn giữ đề phòng. Tôi đã nghĩ rằng điều đó là một phần của bản tính của tôi, giống như cách tôi không thể thay đổi màu mắt của mình hoặc tình yêu sâu đậm của tôi dành cho món khoai tây nghiền. Những điều đó tự nhiên như những tế bào trong cơ thể của tôi. Một số người rất mạnh mẽ và can đảm, trong khi tôi luôn sợ hãi với hầu hết mọi thứ.
Tôi luôn mang theo những suy nghĩ đó trong lòng, về bản tính của mình, cho đến khi tôi học được rằng những cảm xúc như sợ hãi, tức giận, tuyệt vọng hay buồn bã là những cảm xúc mà chúng ta cần phải học cách sống chung với. Và nếu chúng ta không làm như vậy, chúng có thể ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của chúng ta - xác định nhận thức về bản thân, tính cách của chúng ta và khiến chúng ta tránh xa những trải nghiệm có thể kích thích những cảm xúc mà chúng ta muốn tránh.
Điều mà chúng ta thực sự tránh né không phải là những trải nghiệm, con người hay sự việc, mà chính là những cảm xúc mà chúng ta trải qua khi nghĩ về hoặc cố gắng thực hiện, như việc gặp gỡ người lạ, bắt đầu một dự án mới trong công việc hoặc những điều bất ngờ khi đi du lịch,... Những cảm xúc này mới là điều ngăn cản chúng ta chứ không phải là trải nghiệm. Vì thế, chúng ta bắt đầu chọn lựa những điều mà chúng ta đã sẵn sàng thực hiện. Chúng ta tự xây dựng cuộc sống của mình dựa trên những điều gây ra cảm xúc mà chúng ta không biết cách đối phó với những điều mà chúng ta không thích, vì sợ rằng những cảm xúc và tưởng tượng trong đầu sẽ xảy ra. Lý do là vì cơ thể chúng ta không quen với những cảm xúc mà chúng ta đang tránh né hoặc điều này đã từng gây ra rắc rối cho chúng ta trong quá khứ.
Rất nhiều cảm xúc trong chúng ta đã kích hoạt mạng lưới sinh tồn, khiến những thứ cấp bách trở nên bất an hoặc thậm chí nguy hiểm.
Có thể bàn tay sẽ ướt đẫm mồ hôi, cơ thể run rẩy, tim đập nhanh và thế là chúng ta mong muốn nhanh chóng thoát khỏi tình huống đó vì nghĩ rằng mình sẽ hoảng loạn hoặc tức giận đến mức không kiểm soát được. Não bắt đầu liên kết cảm xúc này với trạng thái sinh tồn, giống như cách chúng ta gắn nhãn những thứ như “cơ hội công việc mới” hoặc “đi du lịch” là những trải nghiệm không mong muốn vì những cảm xúc sinh ra từ trải nghiệm đó.
Chúng ta chỉ đơn giản không biết phải làm gì với những cảm xúc đó. Não vang lên chuông báo động: “Đừng làm thế, nguy hiểm lắm!”. Như vậy, chúng ta trở thành nhân vật trong trò chơi điện tử, chạy vòng quanh tránh né những chướng ngại vật, nhảy qua những cái hố đầy rắn độc, tìm đường né tránh những thứ có thể gây nguy hiểm.
Tuy nhiên, não bộ cho rằng mối đe dọa thực sự chỉ là những cảm xúc mà nó không biết xử lý. Những cái hố không có rắn độc, chỉ là nỗi sợ khi đi du lịch, những chướng ngại vật không có trong thực tế mà chỉ là nỗi sợ bị thất vọng, và việc tránh né những thứ gây nguy hiểm cũng giống như tránh né sự xấu hổ.
Một sự thật đắng lòng là dù chúng ta có cố gắng tránh né những cảm xúc này, nhưng phản ứng sinh tồn này sẽ đến đâu, chúng ta cũng sẽ không bao giờ hoàn toàn tránh được chúng.
Dù cảm thấy xấu hổ, sợ hãi hay tức giận - chúng luôn hiện hữu trong tâm trí và thể hiện một cách nào đó. Không thể tránh khỏi chúng hoàn toàn và việc tránh né chỉ khiến cuộc sống trở nên hạn hẹp hơn.
Liệu ta có muốn dành cả cuộc đời này để tránh né mãi không?
Liệu ta có phải chấp nhận rằng có những điều 'quá khó', 'gây quá nhiều căng thẳng' và 'không dành cho những người như ta'?
Tuyệt đối không.
Đây là một đặc điểm đặc biệt của não bộ. Chúng ta thường hành xử tránh né vì đã học cách ứng phó với cảm xúc của mình như vậy. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể học cách ứng phó mới hoặc thay đổi phản ứng đã có trước đó.
Chúng ta không thể tránh khỏi cảm xúc nhưng có thể học cách đối diện với chúng một cách tích cực và linh hoạt.
Vượt qua nỗi sợ và sống chung với nó, tôi đã không còn sợ hãi mọi thứ trong cuộc sống. Tôi đã thay đổi cách nhìn về bản thân. Tôi không còn tin rằng mình luôn sợ và đề phòng. Tôi đã dành thời gian để làm quen với nỗi sợ từ từ để cảm thấy an toàn hơn.
Nhận ra rằng vấn đề không phải là tôi né tránh cảm xúc, mà là do tôi không thực sự hiểu những cảm xúc bên trong mình. Đó là lý do nhiều người gặp khó khăn trong cuộc sống.
Chúng ta không có công cụ để xử lý cảm xúc của mình và do đó chúng ta chỉ tồn tại, không phải sống.
Hãy tìm kiếm mối quan hệ tốt đẹp cho bản thân!
Hãy thành công! Hãy tìm được công việc tốt!
Hãy tự tin đối diện với đồng nghiệp/khách hàng/ sếp cấp cao nóng nảy.
Đối diện với đau khổ, tuổi già, bệnh tật và sự mất mát của người thân là điều không tránh khỏi trong cuộc sống!
Hãy trở thành một bậc cha mẹ xuất sắc, dù cha mẹ bạn không phải là mẫu người cha mẹ hoàn hảo, hay thậm chí là kẻ lơ đễnh, kiêu căng, không biết quan tâm.
Làm thế nào để chúng ta tìm được hướng đi trên thế giới này khi mỗi cảm xúc đều mang đến cho chúng ta những thử thách chưa từng trải qua? Hay khi chúng ta luôn bị cuốn theo biển cảm xúc từ bản thân hay từ người khác?
Một trong những bước quan trọng nhất khi bắt đầu hành trình của mình là tỉnh thức sự nhạy cảm và đồng cảm với những cảm xúc mà chúng ta đang phải đối mặt.
Nguồn ảnh: corelifemd.com
Chúng ta phải đối mặt với một loạt cảm xúc mỗi ngày mà không có bất kỳ công cụ nào để giải quyết. Điều này thật khó khăn!
Hãy dành cho chính mình một chút tử tế, một chút nhân từ và một chút hiểu biết, điều này là quan trọng để thay đổi cách ta phản ứng với những cảm xúc mà ta trải qua. Liệu ta có thể tử tế và thấu hiểu chính mình hơn một chút thay vì luôn đổ lỗi và phán xét không? Điều này hoàn toàn hợp lý khi ta cảm thấy như thế - chúng ta vẫn chưa học cách đối mặt với những cảm xúc như xấu hổ, đau buồn hoặc sợ hãi đó.
Tự cảm thông với chính mình khi ta trải qua những phản ứng cảm xúc mạnh mẽ là một sự thay đổi lớn vì chúng ta thường có xu hướng lựa chọn lối thoát/biện minh/loại bỏ cảm xúc của mình: Tôi không nên cảm thấy như thế này! Đó hoàn toàn là lỗi của họ! Tôi thực sự là một người tồi tệ! Mọi thứ thực sự là kinh khủng! Chúng thực sự khiến tôi tức giận!
Thay vào đó, tại sao chúng ta không bắt đầu tiến gần hơn với chính mình? Tại sao chúng ta không chấp nhận những thách thức liên quan đến cảm xúc của mình? Và thay vì đổ lỗi và chỉ trích bản thân, tại sao chúng ta không trở nên nhân từ, thông cảm và thấu hiểu hơn với chính mình? Khi chúng ta cho phép những cảm xúc của mình tồn tại, thấu hiểu chúng và tạo ra một cảm giác an toàn xung quanh chúng, thì chúng ta sẽ dễ dàng hỗ trợ bản thân trước những trải nghiệm mà cuộc sống đem lại.
Tác giả: Diana Bird
