Đề bài
Cảm nhận về hình ảnh miền Tây Bắc của Tổ Quốc trong bài thơ Tây Tiến.
Lời giải chi tiết
Một phần của thành công của bài thơ là nhờ cách xây dựng hình tượng về núi rừng Tây Bắc hùng vĩ và đẹp đẽ.
Bài thơ được viết theo hai phong cách nghệ thuật chính: tả thực và lãng mạn, từ đó tạo nên hình ảnh sống động về thiên nhiên núi rừng Tây Bắc hùng vĩ và đẹp mơ mộng. Quang Dũng cũng đã tạo ra cái mới lạ và hấp dẫn thông qua thủ pháp cường điệu, làm nổi bật sự độc đáo của tác phẩm nghệ thuật.
Bài thơ được sáng tác dưới cảm hứng của cuộc chiến đấu của đoàn quân Tây Tiến trong giai đoạn đầu của cuộc chiến chống Pháp ở khu vực biên giới Việt - Lào. Bức tranh núi rừng Tây Bắc được tạo nên với sự hoài niệm sâu sắc và chân thành, tạo ra hình ảnh mạnh mẽ về vẻ đẹp dữ dội của núi rừng.
Những địa danh được đề cập từ đầu bài thơ đưa người đọc đến với không gian của miền Tây Bắc, khi nhắc đến 'sông Mã , Sài Khao Mường Lát' tạo nên không khí hùng vĩ và lạ thường của núi rừng xa xôi. Quang Dũng đã sử dụng một loạt hình ảnh để mô tả khung cảnh của rừng núi dữ dội và hùng vĩ:
Dốc dựng lên vòm cung thẳm sâu
Heo hút mây che kín rừng sâu
Hình ảnh đèo dốc 'khúc khuỷu', 'thăm thẳm' hiện lên với những gập ghềnh hiểm trở nhờ vào việc sử dụng từ ngữ tinh tế. Câu thơ 'dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm' tập trung mô tả sự hùng vĩ và nguy hiểm của cảnh núi rừng. Thông qua hai từ 'dốc', tác giả làm nổi bật hơn nữa sự hiểm trở của con đường đầy khó khăn và cam go.
Hình ảnh 'cồn mây' cũng giúp tạo ra sự cảm giác về độ cao của đèo dốc, làm nổi bật vẻ hùng vĩ của cảnh núi rừng. Sự cao ngất của núi được diễn đạt một cách cụ thể hơn thông qua hình ảnh 'súng ngửi trời'. Câu thơ 'Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống' tạo nên nhịp điệu gấp khúc, mô tả một cách sống động cuộc hành trình đầy khắc nghiệt và dữ dội qua đèo dốc.
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu ngươi
Thủ pháp cường điệu được sử dụng để làm nổi bật vẻ đẹp hoang dã và dữ dội, cùng với sự bí ẩn của thiên nhiên. Thác nước gầm gào và hổ dữ rình rập làm nổi bật sự hung dữ của cảnh núi rừng. Miền Tây Bắc hiện ra với vẻ oai linh và bí ẩn của nó, tạo ra một bức tranh hùng vĩ.
Thiên nhiên miền Tây trong bài thơ của Quang Dũng không chỉ được miêu tả bằng những hình ảnh mạnh mẽ và dữ dội, mà còn thông qua những nét mềm mại và lãng mạn, tạo ra một miền Tây Bắc thơ mộng và đẹp đẽ. Câu thơ 'Nhà ai Pha luông mưa xa khơi' mang đến một hình ảnh mưa rơi trên mênh mông biển nước, gợi lên cảm giác xao xuyến và say đắm. Cảnh mưa mênh mang khiến cho núi rừng Tây Bắc trở nên mơ mộng và quyến rũ. Quang Dũng cũng vẽ ra một bức tranh sinh hoạt của người dân miền Tây, với những nét vẽ tinh tế và tài hoa, tạo ra một không gian mênh mông màu sắc và vẻ đẹp.
Người rời Châu Mộc trong chiều sương đó
Có nhận ra linh hồn lau nẻo bên bờ
Có nhớ hình bóng người trên con thuyền độc mộc
Theo dòng nước lũ hoa đong đưa.
Cảnh tiễn biệt trong ánh sương chiều hiện lên qua bút pháp lãng mạn, những câu thơ như những dải thanh bằng trầm lắng. Miền Tây được tả lên với vẻ đẹp thanh tịnh, hài hòa. Bút tài của nhà thơ tôn lên vẻ hồn non nước, hình bóng nhỏ bé chiều sương, hương hoa lau thoang thoảng trên sông núi u buồn. Ngôn ngữ vẽ ra hình ảnh của người, của đất, của thuyền lung linh, huyền ảo. Tả hình dạng của sự vật để tả tâm hồn. Hồn thơ của Quang Dũng nhạy cảm với vẻ đẹp u buồn, mơ hồ, bức tranh sông nước xứ lạ hoang sơ là dòng kỷ niệm thơm ngọt về một miền đất xa lạ nhưng gắn bó mến thương. Miền đất ấy trở thành 'hoa tâm hồn' trong tâm trí nhà thơ.
Bài thơ Tây Tiến của nhà thơ Quang Dũng đã thành công trong việc vẽ nên hình ảnh của một thiên nhiên miền Tây hùng vĩ, hiểm trở nhưng cũng không kém phần lãng mạn, mỹ lệ. Bức tranh thiên nhiên miền Tây đã mãi mãi đi vào lòng độc giả với tình yêu và sự gắn bó chặt chẽ.