[Tâm Hồn] Tại Sao Những Thói Quen Cũ Lại Khó Thay Đổi?

10 biện pháp để thay đổi hành vi lâu dài.

Thay đổi hành vi là một nhiệm vụ đầy thách thức, yêu cầu sự nỗ lực và kiên nhẫn để điều chỉnh các hành động và thói quen nhằm đạt được các mục tiêu mong muốn. Lĩnh vực tâm lý học cung cấp cái nhìn sâu sắc về những yếu tố làm cho việc thay đổi hành vi trở thành một nhiệm vụ khó khăn. Bằng cách hiểu những khái niệm này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về lý do tại sao việc thay đổi thói quen của mình lại gặp khó khăn và phát triển cách để vượt qua những trở ngại này.

Sự Khác Biệt Trong Quan Niệm

Một yếu tố quan trọng góp phần tạo ra khó khăn trong việc thay đổi hành vi là sự không nhất quán trong quan niệm, một hiện tượng tâm lý xảy ra khi hành động của một cá nhân mâu thuẫn với niềm tin, giá trị hoặc mục tiêu của họ. Ví dụ, một người có thể tôn trọng lối sống lành mạnh nhưng lại gặp khó khăn trong việc duy trì chế độ tập thể dục. Sự không nhất quán này có thể dẫn đến việc phản đối sự thay đổi, vì mọi người thường giải thích hành vi của mình thay vì thực hiện các thay đổi cần thiết.

Trong nghiên cứu ban đầu của Leon Festinger và James Carlsmith, những người tham gia được yêu cầu thực hiện một nhiệm vụ nhàm chán và sau đó được trả 1 đô la hoặc 20 đô la để nói với người tham gia tiếp theo rằng nhiệm vụ đó rất thú vị. Những người chỉ được trả 1 đô la cảm thấy khó chịu so với những người được trả 20 đô la bởi vì hành động của họ không phù hợp với niềm tin của họ rằng nhiệm vụ không thú vị. Để giảm bớt sự khó chịu này, những người chỉ được trả 1 đô la có xu hướng thay đổi quan điểm của họ về nhiệm vụ, thuyết phục bản thân rằng nó thực sự thú vị.

Nghiên cứu này làm rõ sự khác biệt trong nhận thức khiến con người tự biện hộ cho hành vi của mình và thay đổi quan điểm. Điều này có thể dẫn đến mâu thuẫn, khiến người ta do dự để thay đổi hành vi hoặc quan điểm của mình, ngay cả khi những thay đổi đó là cần thiết để đạt được mục tiêu của họ.

Sức Mạnh của Thói Quen

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thói quen có thể có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành vi của chúng ta, thường định hình các hành động hàng ngày mà chúng ta không nhận thức được. Hơn nữa, thói quen có thể ăn sâu vào đường dẫn truyền thần kinh của chúng ta, khiến chúng khó sửa đổi hoặc từ bỏ nó. Trong cuốn sách của mình “Sức Mạnh của Thói Quen”, Charles Duhigg trình bày về khoa học đằng sau sự hình thành thói quen và cách nó có thể tác động đến sự thay đổi hành vi.

Theo Duhigg, thói quen được hình thành thông qua một chu kỳ lặp đi lặp lại của tín hiệu, hành động và phần thưởng. Tín hiệu là yếu tố kích hoạt hành vi, hành động chính là thói quen và phần thưởng là kết quả hoặc cảm giác tích cực từ hành vi đó. Ví dụ, nếu ai đó có thói quen ăn đồ ăn không lành mạnh khi căng thẳng, họ có thể ngừng thói quen đó bằng cách thực hiện một hành vi khác, lành mạnh hơn khi họ cũng trải qua dấu hiệu căng thẳng tương tự, chẳng hạn như đi dạo hoặc tập thở sâu.

Nguồn: ghichu

Cân Đối Nội Bộ

Khái Niệm Cân Đối Nội Bộ chỉ sự xu hướng tự nhiên của cơ thể để duy trì môi trường bên trong ổn định, điều này có thể gây trở ngại cho sự thay đổi hành vi. Khi cố gắng duy trì các thói quen mới, cân đối nội bộ có thể tạo ra khó chịu khi cơ thể đối kháng với những thay đổi trong trạng thái cân bằng của nó. Ví dụ, cố gắng thức dậy sớm có thể là một thử thách do nhịp sinh học hoặc đồng hồ sinh học bên trong của cơ thể đề kháng lại sự thay đổi này, gây ra cảm giác mệt mỏi và uể oải.

Tương Tự, cố gắng áp dụng một thói quen tập thể dục mới có thể là một thách thức vì cơ thể sẽ đối kháng với sự thay đổi và gây ra cảm giác khó chịu hoặc đau nhức. Cảm giác này có thể tạo ra khó khăn trong việc duy trì thói quen mới và khiến con người dễ rơi vào thói quen và hành vi cũ của họ.

Hài Lòng Ngay Lập Tức

Khoảng cách giữa sự hài lòng ngay lập tức và lợi ích dài hạn của con người là một thách thức trong việc thay đổi hành vi. Mọi người thích những phần thưởng có ngay lập tức hơn là những lợi ích dài hạn mà nó mang lại, khiến họ khó nhận ra giá trị của việc thay đổi những thói quen lành mạnh để đạt được kết quả lâu dài. Điều này có thể tạo ra rào cản lớn khi cố gắng thực hiện những thay đổi lâu dài.

Ví Dụ, một người có thể thích thưởng thức những món ăn không lành mạnh hơn là chọn những món ăn lành mạnh vì chúng mang lại niềm vui và hài lòng ngay lập tức, mặc dù trong tương lai nó ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ. Tương tự, một người có thể thích xem TV hoặc dành thời gian cho mạng xã hội hơn là tập thể dục hoặc tham gia vào các hoạt động lành mạnh khác vì những việc đó mang lại sự hài lòng ngay lập tức trong khi những việc khác đòi hỏi nhiều nỗ lực và thời gian rèn luyện để đạt được lợi ích.

Nguồn Ảnh: doanhnhansaigon

Chiến Lược Để Thay Đổi Thói Quen Lâu Dài

Mặc Dù Tâm Lý Học Giải Thích Những Khó Khăn Trong Việc Thay Đổi Thói Quen, Nhưng Nó Cũng Trang Bị Cho Chúng Ta Những Cách Để Vượt Qua Chúng. Dưới Đây Là 10 Cách Hiệu Quả Để Sửa Đổi Thói Quen Của Bạn:

Đặt Mục Tiêu Cụ Thể, Có Thể Đo Được, Đạt Được, Thực Tế Và Phù Hợp Với Thời Gian (Mục Tiêu SMART):

Chia Mục Tiêu Lớn Thành Các Bước Nhỏ:

Thiết Lập Một Thói Quen:

Xác Định Các Yếu Tố Thúc Đẩy Và Trở Ngại:

Tạo Phần Thưởng Khuyến Khích:

Tìm Hỗ Trợ Từ Xã Hội:

Sử Dụng Định Hướng Thực Hiện Và Đối Chiếu Tâm Lý:

Theo Dõi Tiến Độ:

Rèn Luyện Tolerance:

Tập Trung Vào Lợi Ích:

Tóm Tắt

Như Người Triết Học Cổ Đại Lão Tử Đã Nói: 'Hành Trình Ngàn Dặm Bắt Đầu Từ Một Bước Chân.' Câu Trích Dẫn Này Nhấn Mạnh Tầm Quan Trọng Của Việc Thực Hiện Từng Bước Nhỏ, Dần Dần Tiến Tới Mục Tiêu Của Chúng Ta Thay Vì Mong Đợi Thay Đổi Toàn Diện Chỉ Trong Một Đêm. Với Suy Nghĩ Này, Chúng Ta Có Thể Dần Dần Tiến Bộ, Ngay Cả Khi Con Đường Thay Đổi Có Vẻ Khó Khăn. Hơn Nữa, Chấp Nhận Rằng Sự Thay Đổi Lâu Dài Cần Có Thời Gian Và Nỗ Lực Để Giúp Tăng Tính Kiên Trì Và Nhẫn Nại Trong Hành Trình Hướng Tới Sự Hoàn Thiện Bản Thân.

Tác Giả: Davia Sills