Đề bài: Tâm hồn Nguyễn Trãi trong Bảo kính cảnh giới, bài 43
Tinh thần ấn tượng của Nguyễn Trãi trong Bảo kính cảnh giới, bài 43
I. Phân tích Nét Đẹp Tâm Hồn Nguyễn Trãi trong Bảo Kính Cảnh Giới, bài 43
1. Mở bài:
- Giới thiệu: Nét đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi qua bài thơ 'Bảo Kính Cảnh Giới, bài 43'.
2. Thân bài:
2.1. Tình yêu thiên nhiên:
- Bức tranh thiên nhiên sáng rực, tươi đẹp.
- Tiếng 'lao xao' cùng với sự tấp nập của chợ cá.
2.2. Tâm hồn yêu nước, thương dân:
- Mảnh đất bình yên, hạnh phúc cho mọi người.
3. Kết bài:
- Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.
Viết đoạn văn (khoảng 150 từ) phân tích một khía cạnh của tâm hồn Nguyễn Trãi trong bài thơ Dục Thúy Sơn.
II. Bài Mẫu: Vẻ Đẹp Tâm Hồn Nguyễn Trãi trong Bảo Kính Cảnh Giới, bài 43
1. Nét Đẹp Tâm Hồn Nguyễn Trãi qua Bảo Kính Cảnh Giới, bài 43 - Mẫu 1
Nguyễn Trãi không chỉ là anh hùng dân tộc mà còn là một nhà văn vĩ đại. Bức tranh tinh tế trong tác phẩm 'Bảo Kính Cảnh Giới' (bài 43) đã phản ánh rõ nét tâm hồn nhạy cảm của ông, sự gắn kết mạnh mẽ với thiên nhiên và tình yêu sâu đậm đối với đất nước.
Ban đầu, câu thơ mở đầu lý giải về nhu cầu tìm kiếm sự bình yên trong thiên nhiên:
'Dìu mát thuở ngày tháng trôi.'
Đặt từ 'sau' ở đầu câu, nhà thơ muốn nói đến cuộc sống nhẹ nhàng, lưu loát đang trôi qua. Trong một ngày dài, con người tự do thả mình vào thiên nhiên, đất trời. Đó là những khoảnh khắc bình yên hiếm hoi của Nguyễn Trãi. Một cuộc sống bận rộn với công việc, với nghĩa vụ, nhưng cuối cùng, ông cũng có những phút giây thư giãn, chậm rãi tận hưởng vẻ đẹp xung quanh mình:
'Bóng cây mùa hạ dày lùm lùm trải.
Nhành hoa thơm nồng quanh mảnh đất khô.'
Bức tranh thiên nhiên hiện lên rực rỡ, tươi đẹp. Trong không gian rộng lớn, cây cỏ bóng mát mướt mắt. Động từ 'vươn mình' đã miêu tả nét đẹp từng lá cây không ngừng trải ra, phủ một khoảng không lớn. Cảnh sắc càng thêm sôi động, nổi bật nhờ màu sắc của hoa. Trên đỉnh cây, những bông hoa nở rộ thơm phức. Màu hoa xen lẫn với màu lá, tạo nên cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp. Ngoài kia, sen hồng tỏa ra mùi hương dịu dàng, thanh khiết. Có thể nói, với nét vẽ tài ba, trái tim nhân ái, Nguyễn Trãi đã tạo ra một bức tranh tươi sáng, yên bình.
Bức tranh thiên nhiên còn được tạo ra qua âm thanh du dương của cuộc sống hàng ngày:
'Râm ran chợ cá làng ngư phủ;
Âm thanh ve dịu dàng, lầu tịch dương.'
Khi thư giãn ngồi ngắm cảnh, thi nhân nghe thấy tiếng 'râm ran' từ chợ cá của làng ngư dân. Tiếng ve ấy đã thể hiện sự nhộn nhịp, sôi động trong cuộc sống thường nhật của dân làng. Dưới ánh chiều tà, tiếng ve hát lên như âm nhạc dịu dàng, trong trẻo như nhịp đàn. Tất cả âm thanh kết hợp vào nhau, tạo ra một bản nhạc vui tươi, sống động.
Sáu câu thơ đầu đã vẽ lên một bức tranh ngày hè tràn ngập sức sống, hòa mình trong sắc màu, âm thanh và hình ảnh. Đứng trước cảnh vật thiên nhiên tươi đẹp đó, Nguyễn Trãi vẫn không quên suy ngẫm, trăn trở về công việc dân, công việc nước:
'Bên tai nghe thanh đàn như tiếng,
Dân ở đâu cũng khát phương về.'
Từ 'chắc chắn' đã thể hiện sự khao khát, nguyện ước cháy bỏng của thi nhân. Ông ao ước sở hữu 'Ngu cầm' - cây đàn của vua Thuấn, để gảy lên một tiếng đàn, một khúc hát. Thông qua đó, ông thể hiện mong muốn chân thành về cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mọi người dân. Ông mong muốn mọi người ở khắp mọi nơi đều được sống no đủ. Tư tưởng nhân nghĩa 'Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân/ Quân điếu phạt trước lo trừ bạo' luôn rạng ngời trong tác phẩm của nhà thơ. Tư tưởng ấy càng trở nên rực rỡ khi nó được thể hiện từ một tâm hồn nhạy cảm, một tâm hồn yêu nước thương dân.
Sử dụng ngôn từ mộc mạc, sử dụng các từ láy 'lao xao', 'dắng dỏi', và phương pháp đảo ngữ 'Lao xao chợ cá làng ngư phủ;/ Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.', Nguyễn Trãi đã thành công trong việc miêu tả bức tranh thiên nhiên trong ngày hè. Đồng thời, ông khéo léo thể hiện những suy tư sâu sắc. Thông qua bài thơ, chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn cao quý của Ức Trai. Đó là tình yêu thiên nhiên chân thành, sự trân trọng vẻ đẹp đời thường. Hoặc là ước mơ về một cuộc sống phong phú, đầy đủ cho mọi người dân. Có thể thấy, dù thư thảnh thơi, nhàn nhã nhưng ông vẫn luôn hướng tâm hồn mình về nhân dân, về đất nước. Đây chính là lòng cao quý của một người lính.
Vua Lê Thánh Tông đã từng tuyên dương 'Ức Trai tâm thượng quang khuê tảo'. Thật đúng như vậy, tác phẩm 'Bảo kính cảnh giới' (bài 43) đã giúp người đọc thấy được tâm hồn rực rỡ như sao khuê của Ông Ức Trai. Từ đó, chúng ta càng ngưỡng mộ, kính trọng Nguyễn Trãi - người anh hùng, nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ đã có nhiều đóng góp cho văn hóa, văn học của dân tộc.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bài văn Phân tích bức tranh thiên nhiên trong Bảo kính cảnh giới, bài 43, Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Bảo kính cảnh giới, bài 43, Đoạn văn phân tích một yếu tố 'phá cách' trong Bảo kính cảnh giới được Mytour biên soạn. Các em hãy tham khảo để hoàn thành bài viết một cách dễ dàng.
2. Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi qua Bảo kính cảnh giới, bài 43 đạt điểm cao - mẫu số 2:
Nguyễn Trãi không chỉ là một anh hùng dân tộc mà còn là một nhà thơ nổi tiếng trong nền văn học trung đại Việt Nam. Ông đã để lại cho hậu thế một di sản thơ ca có giá trị, trong đó nổi bật là những sáng tác bằng chữ Hán và chữ Nôm. Tiêu biểu cho sáng tác của thi nhân phải kể đến 'Bảo kính cảnh giới', bài 43. Bài thơ đã làm nổi bật bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè và vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.
Trước hết, đọc bài thơ ta cảm nhận được Nguyễn Trãi là người yêu thiên nhiên tha thiết qua việc miêu tả bức tranh cảnh ngày hè. 'Rồi' gợi lên khoảng thời gian rảnh rỗi, tâm hồn con người như được thanh thản. 'Hóng mát' đó là một ngày với khí trời thoáng mát, trong lành. Có thể thấy, đây là một khoảng thời gian hiếm hoi trong cuộc đời của một người suốt đời lo cho vận mệnh của quốc gia, dân tộc. Hoàn cảnh tác giả sáng tác bài thơ, đó là khoảng thời gian ông đang ở ẩn Côn Sơn. Vậy nên, đây thật là một hoàn cảnh lí tưởng về cả mặt khách quan và chủ quan để Ức Trai có thể thả hồn mình say sưa đắm chìm với vẻ đẹp tự nhiên:
'Hòe lục đùn đùn tán rợp trương.
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ.
Hồng liên trì đã tịn mùi hương.
Bức tranh thiên nhiên ngày hè với đủ những sắc màu rực rỡ. Đầu tiên, đó là 'hòe lục' đây là loại cây thân gỗ hoa màu vàng nở vào mùa hè. Đây là màu sắc rất đặc trưng cho mùa hè ở làng quê. Động từ 'đùn đùn' thể hiện một nguồn sống mãnh liệt của những cây hòe rợp tán lá xanh, những tán này chồng lên tán kia che kín mặt đất. Qua đó, thể hiện sức sống mãnh liệt của tự nhiên. Cảnh sắc thiên nhiên còn được tô điểm với hoa lựu quen thuộc với màu đỏ rực. 'Thạch lựu' trước hiên nhà thi nhau 'phun thức đỏ'. Dường như những bông hoa đang bung nở tựa như một cơn mưa hoa rơi xuống đầy sân nhà. Bức tranh cảnh ngày hè không chỉ có 'hòe', 'thạch lựu' mà còn nổi bật với hình ảnh 'hồng liên trì'. Phía vườn ao, những bông hoa sen đã bung nở, đang khoe sắc hương vào cuối hè. Có lẽ, phải là người có tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết như Nguyễn Trãi thì mới có thể vẽ nên một khung cảnh ngày hè thật tươi đẹp như vậy.
Bức tranh ngày hè qua âm thanh quen thuộc: 'Lao xao chợ cá làng ngư phủ/ Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương'. Âm thanh từ xa vọng lại đó là tiếng 'lao xao' của những người làm nghề chài lưới.
Tâm sự về ước mong yên bình: 'Lẽ có Ngu cầm đàn một tiếng/ Dân giàu đủ khắp đòi phương'.
Miêu tả bức tranh ngày hè qua ngôn từ giản dị: 'Đùn đùn', 'lao xao', 'dắng dỏi' kết hợp với ngôn ngữ thơ giản dị.
Bài thơ gợi lên tình yêu thiên nhiên và tình yêu đối với cuộc sống của Nguyễn Trãi, thể hiện tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân.
Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi qua Bảo kính cảnh giới, bài 43 siêu hay - mẫu số 3:
Nguyễn Trãi là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc.
Tư thế của nhân vật trữ tình:
'Rồi hóng mát thuở ngày trường.'
'Rồi' ở đầu câu nhấn mạnh khoảng thời gian thư thả, nhàn nhã.
Với tâm hồn yêu thiên nhiên, thi nhân tạo nên bức tranh mùa hè rực rỡ:
'Hòe lục đùn đùn tán rợp trương'
'Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ.'
'Hồng liên trì đã tịn mùi hương.'
Bức tranh mùa hè sáng rực với sắc 'lục' của cây hòe tươi xanh, những cành lá 'đùn đùn', 'giương' như thể hiện sức sống mạnh mẽ, sum suê.
Bức tranh thiên nhiên còn thu hút bằng âm thanh của cuộc sống:
'Lao xao chợ cá làng ngư phủ;
Dưới bóng chiều tà, tiếng ve kêu râm ran, những người làng chài hối hả, náo nhiệt với cuộc sống đời thường: 'Lao xao chợ cá làng ngư phủ'.
Bức tranh sinh hoạt cuối ngày với nhịp sống bình dị, hạnh phúc của người nông dân hiện lên rõ nét qua những âm thanh quen thuộc:
Nguyễn Trãi, tâm hồn trữ tình, nặng lòng với đất nước và nhân dân, mong muốn cuộc sống an lành, hạnh phúc cho mọi người:
'Lẽ có Ngu cầm đàn một tiếng','Dân giàu đủ khắp đòi phương'.
Những người giàu luôn muốn nhiều hơn những gì họ có.
Thi nhân mơ được sở hữu cây đàn từ vua Thuấn để thổi hồn vào khúc ca Nam Phong. Tôi ước ao cho một cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho mọi người. Từ đó, ta cảm nhận được tâm hồn của Nguyễn Trãi, luôn lo lắng cho dân, cho đất nước, thân nhàn nhưng tâm không bao giờ nhàn rỗi.
Bằng cách sử dụng một loạt các động từ, từ ngữ sinh động kết hợp với hình ảnh sống động, Nguyễn Trãi đã thành công mang lại một bài thơ sâu sắc và ý nghĩa. Ông đã thành công trong việc vẽ nên bức tranh của mùa hè với những sắc màu và âm thanh quyến rũ. Không chỉ thế, thông qua bài thơ, ông tài tình bộc lộ những suy tư, những ước mơ của mình. Từ đó, ta cảm nhận được một tâm hồn thơ yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, hòa mình vào thiên nhiên và nuôi hy vọng cho dân tộc, cho đất nước.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Đối với loại bài này, hãy tập trung phân tích vẻ đẹp tinh thần ở hai khía cạnh: tình yêu thiên nhiên và tâm trạng suy tư, trăn trở về dân và nước. Trên Mytour, còn rất nhiều bài văn mẫu cho lớp 10, như: Phân tích mối quan hệ giữa tư tưởng nhân nghĩa và luận đề chính nghĩa trong đoạn 1 của Bình Ngô đại cáo, ngắn gọn và chất lượng hoặc Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn.... Hãy theo dõi và đón đọc.