[Tâm Hồn] Vì Sao Việc Xin Lỗi Quan Trọng Như Thế Nào?

Hành động xin lỗi là một trong những biện pháp hữu ích nhất để làm lành vết thương và cũng là hành động tích cực, đáng trân trọng nhất.

Trong thời kỳ nổi loạn trong lịch sử của chúng ta, cái chết đau lòng của George Floyd (một người đàn ông Mỹ gốc Phi bị cảnh sát Mỹ áp giải và qua đời vào ngày 25/05/2020) đã đưa đến một thời gian để mỗi người tự suy ngẫm và suy tư lại về đất nước của mình (Hoa Kỳ). Cũng chính lúc này, việc xin lỗi trở thành một điều cần thiết hơn bao giờ hết. Mỗi người, mỗi doanh nghiệp ở Mỹ đã nói lên lời xin lỗi không chỉ với một mà với rất nhiều nhân viên cảnh sát đã đối xử không công bằng với những người da màu, và xin lỗi vì tư duy phân biệt chủng tộc đã ăn sâu vào xã hội Mỹ, và vì đã không nhận ra nỗi đau và nỗi sợ hãi của người da màu.

Ủy viên Liên đoàn Bóng bầu dục Quốc gia (NFL) Hoa Kỳ gần đây cũng lên tiếng xin lỗi vì đã không lắng nghe những phản ứng từ các cầu thủ, và thừa nhận rằng liên đoàn đã sai về các cuộc biểu tình. Volkswagen xin lỗi vì đã đăng video quảng cáo cho mẫu xe Golf 8 có nội dung phân biệt chủng tộc trên tài khoản Instagram chính thức của công ty. Và những người da đen, cũng như những người từ các dân tộc da màu khác đã nhận được những thông điệp xin lỗi từ những bạn bè người da trắng vì đã đối xử không đúng với họ trước đây.

Tại sao việc xin lỗi lại quan trọng đến vậy?

Xin lỗi không chỉ là một hành động lịch sự mà chúng ta thực hiện để duy trì quy ước xã hội, mà còn là một nghi thức trong cuộc sống xã hội để thể hiện sự tôn trọng và lòng thông cảm đối với cả những người bị tổn thương và những người đã phạm lỗi.

Việc xin lỗi thể hiện sự quan tâm đến cảm nhận của người khác

Xin lỗi là cách chứng minh cho khả năng đảm đương trách nhiệm với hành vi của chúng ta

Khi xin lỗi, chúng ta không còn khiến người khác cảm thấy lo sợ về mình nữa, lời xin lỗi giống như một cốc nước mát dịu dàng làm dịu đi cơn giận trong lòng con người

Khi xin lỗi, chúng ta thể hiện sự công nhận đối với quan điểm và cảm xúc của người khác

Lời xin lỗi là một hình thức rõ ràng của sự công nhận

đó là sự công nhận

Việc công nhận ở đây là việc chấp nhận suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của người khác là có thể hiểu và đồng cảm được. Đối với những người đã sống sót qua những thời kỳ đen tối của sự bạo hành, việc thừa nhận giúp họ có thể làm dịu cảm xúc và phản ứng của mình lại, như: “Ba mẹ đã làm con sợ hãi vì cơn giận của mình. Ba mẹ đã thật sự đi quá giới hạn.” Chỉ cần một lời nói như vậy đã thể hiện ba mẹ đã công nhận những gì mà con mình phải trải qua, công nhận quan điểm của con và làm dịu đi phản ứng của đứa trẻ.

Xin lỗi bằng cách thừa nhận cũng đồng nghĩa với việc chấp nhận cảm xúc và đau đớn của người bị tổn thương. Cũng vì vậy, hành động chấp nhận ấy cực kỳ làm dịu và khiến cho đối phương dần dần an lòng.

Tất cả chúng ta đều muốn cảm giác của mình được công nhận, đặc biệt là khi chúng ta cảm thấy buồn bã và đau đớn vì hành động của người khác. Và tất cả những gì chúng ta thực sự cần lúc đó là người gây ra đau đớn chấp nhận rằng họ đã làm tổn thương chúng ta.

Như chúng ta đã biết, nhiều phụ nữ luôn cảm thấy nghi ngờ về cảm nhận và quan điểm của mình mỗi khi nói về cách đàn ông đối xử, bạo hành họ. Hành vi của người đàn ông không được công nhận là không đúng và gây tổn thương nên đã khiến những người phải chịu đựng có những suy nghĩ ngược lại với quyền lợi của chính mình: “Điều đó có thực sự xảy ra không?”, “Anh ấy có cố ý làm thế không?”, “Mình có đang làm quá vấn đề lên không?”. Loại suy nghĩ tự ti này khiến cho việc phục hồi sau những cú sốc tinh thần trở nên vô cùng khó khăn với phụ nữ, đặc biệt là những nạn nhân của quấy rối tình dục. Trên thực tế, nhiều người tin rằng tự ti chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các rối loạn tâm thần.

(cắt ngắn)

Lời xin lỗi là biểu hiện của sự sửa sai và giúp người khác hồi phục

một đền bù

sự điều chỉnh

Tầm quan trọng của việc xin lỗi trong việc duy trì trật tự xã hội

Trong thời kỳ u ám của lịch sử nhân loại, không có khái niệm xin lỗi khi ai đó gây tổn thương cho người khác. Thay vào đó, kẻ phạm tội sẽ đối mặt với một cuộc chiến để đòi lại sự công bằng. Khi con người trở nên văn minh hơn, chúng ta hiểu rằng danh dự, uy tín cá nhân là quan trọng, nhưng không đáng giá đến mức phải đánh đổi bằng máu và nguy hiểm. Chúng ta nhận ra rằng cần có cách nào đó để giữ gìn danh dự mà không cần phải đổ máu, và chúng ta cũng cần một cách để tự làm mới và sửa chữa khi gây tổn thương cho người khác. Đó chính là lúc mà việc xin lỗi được ra đời.

Trong cuộc sống hiện đại, với nhiều người, việc nhận được sự ăn năn và thừa nhận trách nhiệm từ người gây ra lỗi thực sự làm họ cảm thấy thoải mái hơn nhanh chóng hơn là trừng phạt người phạm tội một cách nghiêm trọng.

Lời xin lỗi trong các mối quan hệ của con người

Lời xin lỗi có thể làm tan chảy mọi trái tim lạnh lẽo, cứng nhắc nhất và phá hủy những bức tường vững chắc nhất.

Ngoài khả năng làm lành những vết thương và hàn gắn các mối quan hệ, lời xin lỗi còn là nguồn sức mạnh để đạt được những điều sau đây:

Hồi phục cho con người, giải quyết mâu thuẫn, và khôi phục sự cân bằng trong cuộc sống:

Tái thiết lòng tin:

Loại bỏ cảm giác xấu hổ:

Xin lỗi là một trong những biện pháp chữa lành hiệu quả và tích cực nhất mà chúng ta có thể thực hiện cho cả bản thân và cho người khác cũng như cho những mối quan hệ xung quanh. Lời xin lỗi đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất. Khi bạn xin lỗi vì hành động của mình đã làm tổn thương người khác, bạn đang tặng cho họ một món quà của sự công nhận, trân trọng và cảm thông. Lời xin lỗi giúp cho những mối quan hệ, dù trong cuộc sống hàng ngày hay trong công việc, trở thành môi trường chứa đựng sự tôn trọng, quan tâm và yêu thương lẫn nhau. Nếu được thực hiện một cách chân thành, lời xin lỗi có thể làm lành những vết thương và thúc đẩy sự hòa giải và sự tha thứ. Một lời xin lỗi chân thành được trao đi và được chấp nhận chính là một trong những mối tương tác điển hình của văn minh nhân loại.

Nói lời xin lỗi có thể thật thách thức đối với chúng ta nhưng điều đó không phải là không thể!

Tham khảo: Engel, Beverly. (2002). Sức Mạnh của Lời Xin Lỗi: Các Bước Hồi Phục để Biến Đổi Mọi Mối Quan Hệ của Bạn. Hoboken, New Jersey: John Wiley and Sons.

Chú ý:

Phương thức thực hiện công lý này cho biết việc áp dụng hình phạt không đóng góp gì vào việc thay đổi tư duy và các mối quan hệ xã hội.