
Bạn có thói quen nhìn thấy cốc nửa đầy hay nửa trống? Câu trả lời của bạn phản ánh cách bạn nhìn nhận tích cực hay tiêu cực về cuộc sống. Tư duy tích cực đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực tâm lý học tích cực, nơi nghiên cứu về những yếu tố làm con người cảm thấy hạnh phúc và thỏa mãn.
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng tư duy tích cực có thể giúp kiểm soát căng thẳng và có tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể và hạnh phúc. Nó có thể giúp đối phó với cảm giác tự ti, tăng cường sức khỏe và cải thiện quan điểm về thế giới của bạn.
Bài viết này tập trung vào ý nghĩa của tư duy tích cực và lợi ích về sức khỏe của cuộc sống tích cực. Nó cũng đề cập đến một số chiến lược bạn có thể áp dụng để trở thành một người suy nghĩ tích cực hơn.
Tư duy tích cực là gì?
Về bản chất, tư duy tích cực là gì? Bạn có thể nghĩ rằng nó chỉ là cách nhìn nhận thế giới với bộ kính màu hồng bằng cách bỏ qua hoặc che giấu những khía cạnh tiêu cực của cuộc sống. Nhưng thực tế, tư duy tích cực là cách tiếp cận những thách thức trong cuộc sống với tinh thần tích cực.
Tư duy tích cực không nhất thiết đồng nghĩa với việc tránh né hoặc phớt lờ những khía cạnh tiêu cực của cuộc sống. Thay vào đó, đó là việc tận dụng tối đa các tình huống không may có thể xảy ra, cố gắng nhìn nhận điều tốt nhất ở người khác và đánh giá bản thân cũng như khả năng của bạn theo một cách tích cực.

Một số nhà nghiên cứu, trong đó có nhà tâm lý học tích cực Martin Seligman, xây dựng tư duy tích cực dưới dạng phong cách giải thích. Phong cách giải thích là cách bạn giải thích tại sao các sự kiện diễn ra.
Phong cách giải thích lạc quan: Những người có phong cách giải thích lạc quan thường nhận thức được bản thân khi có những điều tốt đẹp xảy ra và thường đổ lỗi cho các yếu tố bên ngoài về những kết quả không tốt. Họ cũng thường xem xét các sự việc tiêu cực là tạm thời và không phổ biến.
Phong cách giải thích bi quan: Ngược lại, những cá nhân có phong cách giải thích bi quan thường đổ lỗi cho bản thân khi gặp phải những điều xấu xa, nhưng không đánh giá cao bản thân khi có những kết quả tốt đẹp. Họ cũng có xu hướng coi các sự kiện tiêu cực như là điều dự kiến và bền vững. Như bạn có thể tưởng tượng, việc đổ lỗi cho bản thân về những sự kiện nằm ngoài tầm kiểm soát hoặc coi những sự kiện không may này là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc sống có thể ảnh hưởng xấu đến tâm trạng của bạn.
Những người suy nghĩ tích cực thường ưa chuộng phong cách giải thích lạc quan hơn, tuy nhiên, cách họ suy luận về các sự kiện cũng có thể biến đổi tùy theo từng tình huống cụ thể. Ví dụ, một người thường tích cực có thể sử dụng phong cách giải thích bi quan hơn trong những tình huống đặc biệt khó khăn, chẳng hạn như ở nơi làm việc hoặc trong trường học.
Tóm lại
Mặc dù có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc một người có thái độ tích cực hay không, nhưng cách họ giải thích các sự kiện trong cuộc sống, được gọi là phong cách giải thích của họ, đóng một vai trò quan trọng.
Tâm trạng tích cực và Suy nghĩ tích cực
Mặc dù thuật ngữ 'suy nghĩ tích cực' và 'tâm trạng tích cực' đôi khi được dùng thay thế cho nhau, tuy nhiên điều quan trọng là phải nhận ra rằng chúng không phải là một. Suy nghĩ tích cực là cách nhìn nhận mọi thứ từ góc độ lạc quan. Đó là một cách suy nghĩ tập trung vào việc duy trì một thái độ tích cực, lạc quan. Tâm lý học tích cực là một nhánh của tâm lý học nghiên cứu về ảnh hưởng của sự lạc quan, nguyên nhân của nó và khi nào nó được áp dụng một cách hiệu quả nhất.
Lợi ích về sức khỏe của suy nghĩ tích cực
Trong những năm gần đây, điều được gọi là 'sức mạnh của suy nghĩ tích cực' đã thu hút sự chú ý của nhiều người thông qua những cuốn sách tự lực như 'Bí Mật'. Trong khi những cuốn sách tự lực này thường ca ngợi suy nghĩ tích cực như một loại phương pháp chữa bệnh tâm lý đa năng, nghiên cứu thực nghiệm đã phát hiện ra rất nhiều lợi ích về sức khỏe cụ thể liên quan đến suy nghĩ tích cực và thái độ lạc quan.
Suy nghĩ tích cực liên quan đến nhiều lợi ích về sức khỏe bao gồm:
· Kỹ năng xử lý và kiểm soát căng thẳng tốt hơn
· Nâng cao sức khỏe tinh thần
· Khả năng đề kháng bệnh cảm thông thường tốt hơn
· Tăng cường sức khỏe cơ thể
· Gia tăng tuổi thọ
· Giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm
· Giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch
Một nghiên cứu trên 1558 người lớn tuổi đã chỉ ra rằng suy nghĩ tích cực cũng có thể giảm sự yếu ớt khi về già.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí “Nghiên cứu về Người cao tuổi” năm 2018 cho thấy việc có thái độ tích cực liên quan đến giảm tỷ lệ tử vong trong vòng 35 năm. Những người có cái nhìn tích cực thường tập thể dục đều đặn hơn, không hút thuốc, ăn uống lành mạnh và có giấc ngủ chất lượng hơn.

Rõ ràng, có rất nhiều lợi ích của suy nghĩ tích cực, nhưng chính xác thì tại sao suy nghĩ tích cực lại ảnh hưởng mạnh mẽ đến sức khỏe thể chất và tinh thần như vậy.
Một giả thuyết cho rằng những người suy nghĩ tích cực ít bị ảnh hưởng bởi căng thẳng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng suy nghĩ tích cực tự động hơn có thể giúp mọi người trở nên kiên cường hơn khi đối mặt với căng thẳng trong cuộc sống. Những người có mức độ suy nghĩ tích cực cao có khả năng thoát khỏi căng thẳng với nhận thức cao hơn về ý nghĩa của cuộc sống.
Một khả năng khác là nhìn chung, những người suy nghĩ tích cực thường sống lành mạnh hơn; họ thường tập thể dục nhiều hơn, ăn uống bổ dưỡng hơn và tránh các hành vi không lành mạnh.
Làm thế nào để thực hiện suy nghĩ tích cực
Mặc dù bạn có thể có xu hướng suy nghĩ tiêu cực, có những chiến lược bạn có thể áp dụng để trở thành người suy nghĩ tích cực hơn. Thực hiện những chiến lược này thường xuyên có thể giúp bạn phát triển thói quen duy trì cái nhìn tích cực hơn về cuộc sống.
· Chú ý đến suy nghĩ của bạn: Hãy bắt đầu chú ý đến loại suy nghĩ bạn có hàng ngày. Nếu bạn nhận ra rằng nhiều trong số chúng là tiêu cực, hãy cố gắng ý thức điều chỉnh cách suy nghĩ của bạn theo hướng tích cực hơn.
· Viết nhật ký lòng biết ơn: Thực hành lòng biết ơn có thể mang lại nhiều lợi ích tích cực và giúp bạn phát triển một cái nhìn tốt hơn. Trải nghiệm suy nghĩ biết ơn giúp mọi người cảm thấy lạc quan hơn.
· Sử dụng lời nói tích cực với chính mình: Cách bạn nói chuyện với bản thân có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành quan điểm của bạn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chuyển sang lời nói tích cực với chính mình có thể có tác động tích cực đến cảm xúc và cách phản ứng của bạn với căng thẳng.
Những rủi ro tiềm ẩn của suy nghĩ tích cực
Mặc dù tư duy tích cực mang lại nhiều ưu điểm, thì đôi khi sự suy nghĩ thực tế lại mang lại lợi ích hơn. Ví dụ, trong một số trường hợp, suy nghĩ tiêu cực thực sự có thể dẫn đến quyết định và kết quả chính xác hơn.
Có một số nghiên cứu đã chứng minh rằng tư duy và tâm trạng tiêu cực có thể giúp con người đưa ra những đánh giá chính xác hơn, tỉ mỉ hơn.
Mặc dù vậy, hiểu biết lạc quan cũng không phải là điều không thể. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm lý Xã hội và Nhân cách vào năm 2020 đã chỉ ra rằng những người có kỳ vọng không chính xác, dù là lạc quan hay bi quan, thường có tình trạng tinh thần kém hơn so với những người thực tế.
Các nhà nghiên cứu cho rằng sự thất vọng khi kỳ vọng không thành hiện thực có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự hạnh phúc của những người lạc quan. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc mọi người nên cố gắng trở thành người suy nghĩ bi quan, vì nghiên cứu chỉ ra rằng những người có cái nhìn tiêu cực thường nghĩ đến những điều tồi tệ nhất. Thay vào đó, tập trung vào những kỳ vọng thực tế có thể là cách tiếp cận tốt nhất.
Và trong một số trường hợp, việc áp dụng suy nghĩ tích cực một cách không đúng đắn có thể dẫn đến hậu quả tích cực độc hại. Điều này liên quan đến việc kiên định giữa tư duy tích cực dù trong những tình huống có thể gây ra sự khó chịu, kinh hoàng hoặc có thể gây hại. Loại tích cực thái quá này có thể gây trở ngại trong giao tiếp chân thực và khiến mọi người cảm thấy xấu hổ hoặc có tội lỗi nếu họ cố gắng duy trì cái nhìn quá lạc quan như vậy.
Tóm lại
Suy nghĩ tích cực đôi khi có thể gây ra các cạm bẫy. Mặc dù quan trọng là phải giữ một triển vọng tích cực toàn diện, nhưng kỳ vọng không thực tế có thể dẫn đến sự thất vọng. Không thể phủ nhận rằng bất kỳ cảm xúc tiêu cực nào, được gọi là tích cực độc hại, cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng.
Một tuyên bố từ “Verywell”
Ngay cả khi bạn không phải là một người lạc quan bẩm sinh, bạn vẫn có thể học cách suy nghĩ tích cực hơn và trở thành một người tích cực. Một trong những bước quan trọng là tập trung vào cuộc đối thoại nội tâm của chính mình và lắng nghe lời tự sự của bản thân.

Kendra Cherry
Dịch giả: Thùy Dương
Biên tập: Mỹ Trần
Nguồn hình ảnh: unsplash
Liên kết đến bài viết gốc: https://www.verywellmind.com/what-is-positive-thinking-2794772