Buzz
Tâm linh hướng dẫn con đường
I. Hiểu biết tổng quan
1. Thể loại: Tuồng
- Sơn Hậu là một tác phẩm tuồng cổ kính, ra đời vào khoảng giữa thế kỷ XVIII, tác giả chưa được xác định, được nhiều nhà soạn tuồng nổi tiếng như Đào Tấn, Nguyễn Hiền Dĩnh tham gia chỉnh sửa.
- Tóm tắt nội dung: Sau khi Vua Tề qua đời, Thái sư Tạ Thiên Lăng âm mưu lật đổ triều đại bằng cách giam giữ Phán thứ phi khi nàng đang mang thai. Những người trung thành với vua như Nguyệt Hạo, Từ Trinh, Đồng Kim Lân, Khương Linh Tá,… quyết định giải cứu Phán thứ phi và hoàng tử vừa mới sinh, rồi dẫn họ trốn thoát. Linh Tá tự nguyện làm mục tiêu để ngăn cản quân địch do Tạ Ôn Đình chỉ huy. Trong cuộc đấu tranh, Linh Tá hy sinh để bảo vệ Kim Lân và dẫn đường cho hoàng tử và thứ phi về thành Hậu Sơn an toàn, chuẩn bị cho cuộc nổi dậy chống lại Thái sư và giành lại quyền lực cho hoàng tử nhỏ.
3. Tóm tắt:
Đổng Kim Lân tập hợp quân lực và tiếp tục cuộc chiến chống lại Tạ Thiên Lăng. Thái sư cố thủ trong thành, đồng thời Tạ Thiên Lăng bắt giữ mẹ của Kim Lân làm con tin, đe dọa sẽ giết nàng nếu Kim Lân tấn công thành.
II. Khám phá chi tiết
1. Sự khác biệt giữa phần trích tuồng Sơn Hậu (tuồng hoàng cung) và phần trích tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến (tuồng dân gian)
- Trong phần trích và toàn bộ vở kịch, tác giả sử dụng nhiều cách diễn đạt với sự thường xuyên xuất hiện của từ ngữ Hán Việt. Điều này tạo nên bầu không khí trang trọng của vở kịch. Việc sử dụng chuyện nước người để ám chỉ vấn đề trong xã hội là phương pháp phổ biến trong văn học cổ điển. Bởi văn học tuồng hoàng cung thường được trình diễn tại những địa điểm quan trọng nhằm giáo dục lòng trung hiếu. Tuy nhiên, ngôn ngữ Việt vẫn chiếm ưu thế hơn là từ ngữ Hán Việt. Nói chung, tiếng Việt trong Sơn Hậu gần gũi, mộc mạc, thân thiện hơn so với ngôn ngữ học thuật như trong các tác phẩm Nôm hay các bài thơ của thời đại này.
- Ngôn ngữ trong Ngao sò ốc hến là tiếng dân gian, sử dụng từ địa phương, từ ngữ thông dụng hàng ngày.
2. Sức mạnh đặc biệt trong vở kịch
Sức cuốn hút của sự kiện và lòng trung thành với vua, tình đoàn kết được thể hiện trong phần trích này – một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt của tuồng đối với khán giả thời xưa.
