Buzz
“Nỗi đau và khổ sở chỉ tồn tại vì một nguyên nhân duy nhất: những niềm tin sai lầm gợi mở trong tâm trí, những niềm tin phổ biến đến mức không bao giờ bị nghi ngờ.” - Anthony de Mello
Khi những người đang chịu đựng sự tức giận, lo lắng, hoặc sợ hãi và tự chỉ trích, họ thường nắm chặt vào 5 niềm tin nhất định. Chẳng hạn như, đa số những người mắc chứng lo lắng luôn tin rằng:
Cảm thấy luôn lo lắng không phải là điều đúng đắn
Nỗi lo âu không nên tồn tại ban đầu
Có điều gì đó không ổn với bản thân vì lo âu đó
Tâm trí của tôi không nên bị xáo trộn như thế
Tôi sẽ không cảm thấy bình an cho đến khi lo âu biến mất
“Những niềm tin phổ biến đến mức không bao giờ bị nghi ngờ.”
Chắc hẳn bạn đã từng nghe câu nói: “Nỗi đau không thể tránh khỏi, nhưng việc chấp nhận và vượt qua là quyết định của bạn.” phải không?
Không ai mong muốn phải đối mặt với lo âu, vì đó là một trải nghiệm đau lòng. Tuy nhiên, niềm tin và giọng nói trong lòng mới là nguyên nhân khiến chúng ta phải chịu đựng cơn đau đớn ấy.
Lo âu là một căn bệnh khủng khiếp. Tôi thực sự ghét nó. Tôi không thể sống như thế này mãi được. Tôi đang phải làm gì đây? Tôi không nên cảm thấy như thế này. Tôi không xứng đáng với điều gì cả. Và tôi sẽ không bao giờ tìm lại được hạnh phúc nữa.
Giọng nói trong lòng về lo âu làm cho mọi thứ trở nên tồi tệ hơn và biến cảm giác buồn thành cảm giác đau đớn thực sự. Bạn sẽ không thể bình yên mãi mãi nếu chỉ suy nghĩ. Tâm trí chúng ta luôn hoạt động, điều này không sai, vì đó là cách mà tâm trí hoạt động.
Để kết thúc những cảm giác đau đớn, chúng ta cần thay đổi cách nhìn nhận về suy nghĩ của mình. Và để làm điều đó, chúng ta cần phải nhận ra những niềm tin sai lầm mà chúng ta đã giữ trong lòng.
Khi bạn tin rằng một số suy nghĩ là xấu hoặc sai, rằng chúng không nên tồn tại và nếu có thì bạn là người có vấn đề, bạn sẽ tiếp tục chịu đựng không phải vì suy nghĩ đó mà là vì bạn tin vào nó.
Giải pháp cho vấn đề này thật đơn giản, nhưng thường bị coi thường.
Hãy tìm hiểu sâu hơn về tâm trí của bạn.
Tôi rất thích câu nói của Tổng Thống Abraham Lincoln: “Ta không thích người đó, nên ta cần phải hiểu rõ người đó hơn.” Đó cũng là cách bạn nên áp dụng với những nỗi sợ, lo âu, trầm cảm hoặc tiếng nói trong tâm hồn của mình. Đáp án cho vấn đề là bạn cần phải hiểu sâu hơn về chúng.
Có hai phương pháp có thể giúp bạn vượt qua những suy nghĩ trong đầu.
Có hai cách giúp chúng ta tìm thấy sự bình yên bên trong hơn.
Cách đầu tiên là cố gắng sửa đổi hoặc thay đổi suy nghĩ thông qua việc “thay đổi bản thân”. Tôi đã thử nghiệm phương pháp này trong nhiều năm và nhận ra rằng sự thay đổi đến rất chậm nếu có. Sau nhiều năm cố gắng, tôi nhận ra rằng cách này không hề giúp ích gì cho mình.
Sau đó, tôi đã trải qua một bước ngoặt quan trọng trong cuộc sống.
Trong một khóa thiền kéo dài 6 tháng, tôi đã phát hiện ra một cách khác để đối mặt với tâm trí của mình - một cách đơn giản hơn, nhanh chóng hơn và hiệu quả hơn rất nhiều. Bằng cách hiểu sâu hơn về suy nghĩ và cảm xúc của mình, tôi đã có cái nhìn mới về bản thân, tâm trí và con đường dẫn đến sự bình yên.
Tôi đã nhận ra rằng:
Suy nghĩ và cảm xúc của bạn không làm bạn đau khổ. Sự đau khổ đến từ cách bạn nhìn nhận những suy nghĩ và cảm xúc đó. Hãy nhận biết những niềm tin sai lầm đã hạn chế bạn, và những suy nghĩ phức tạp đó sẽ không còn làm ảnh hưởng đến sự bình yên trong tâm trí của bạn nữa.
Từ đó, tôi đã xác định được 7 niềm tin sai lầm đã giam giữ nhiều người trong suy nghĩ của họ suốt đời.
7 Niềm Tin Sai Lầm Giam Giữ Bạn Trong Suy Nghĩ
“Sự mong muốn được hạnh phúc sinh ra từ sự không hạnh phúc và mong muốn hạnh phúc. Điều mong muốn hạnh phúc chính là không hạnh phúc.” - Jiddu Krishnamurti
Khi bạn hiểu rõ bản chất của niềm tin, chúng sẽ không còn chi phối bạn nữa. Bạn sẽ tự do hoàn toàn mà không tốn nhiều thời gian.
Niềm tin sai lầm 1: Tâm trí bạn cần được yên bình, nếu không, bạn đang gặp vấn đề.
Một câu nói tôi rất ưa thích từ thầy tâm linh Nisargadatta:
“Bình yên tâm trí không tồn tại. Tâm trí luôn hỗn loạn và không ngừng hoạt động là bản chất của nó.”
Hoạt động không ngừng nghỉ là bản chất tự nhiên của tâm trí. Chờ đợi nó yên bình là không hiểu đúng bản chất của nó. Sự không yên bình không phải là do tâm trí, mà là do niềm tin và kỳ vọng.
Chịu đựng đau đớn không phải vì tâm trí không ngừng hoạt động, mà là vì niềm tin rằng nó phải yên bình. Hãy chấp nhận tâm trí luôn bận rộn, bất ổn. Đó không phải là vấn đề, đó là bản chất con người.
Niềm tin sai lầm 2: Suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực không gây ra nỗi đau mà chúng ta trải qua.
Nguồn ảnh: sloanreview.mit.edu
Có thể chúng ta vẫn cảm thấy yên bình trong khi cảm nhận được sự bồn chồn, buồn rầu và lo lắng không?
Suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực không phải lúc nào cũng là nguyên nhân gây ra đau buồn. Đau buồn đến vì chúng ta từ chối chúng, nghĩ rằng chúng không nên tồn tại. Nếu bạn không sợ cảm thấy buồn, đừng coi cảm xúc đó là sai trái. Bạn có thể trải qua buồn bã và yên bình cùng một lúc.
Hầu hết mọi người nghĩ rằng cảm giác bình yên và cảm giác tích cực là một, nhưng thực sự không phải vậy. Suy nghĩ và cảm xúc giống như những đám mây trôi trên bầu trời, có cả đám mây trắng và đám mây đen giông bão. Chấp nhận mọi cảm xúc, ngay cả khi chúng không tích cực, là điều quan trọng.
Niềm tin sai lầm 3: Cảm thấy buồn, lo lắng, trầm cảm hay vô dụng không phải là sai.
Niềm tin này thường được đặt vào hạng mục 'những niềm tin phổ biến mà ai cũng biết'.
Hầu hết chúng ta đều thích những ngày tươi sáng hơn là những ngày u ám, nhưng điều đó không có nghĩa là những ngày u ám là sai - chúng có thể không thoải mái, nhưng không sai. Tương tự, những suy nghĩ và cảm xúc khiến bầu trời tâm hồn trở nên xám xịt không phải là tốt hoặc xấu, đúng hoặc sai. Chúng cũng giống như thời tiết, là các hiện tượng trung lập - một phần của bản tính con người.
Vấn đề thực sự (hoặc duy nhất) là suy nghĩ rằng khó chịu đồng nghĩa với sai lầm. Niềm tin này sẽ tạo ra một giọng nói nội tâm: 'Cảm xúc này không nên tồn tại, có vấn đề gì đó với mình, không thể chấp nhận được, mình không thể hạnh phúc nếu cảm xúc vẫn còn đó.' - nói cách khác, bạn sẽ phải chịu đựng đau khổ.
Niềm tin sai lầm 4: Bình yên sẽ không đến cho đến khi tình trạng này kết thúc.
Tôi đã nói chuyện với nhiều người đã chờ đợi hơn 20 năm để thoát khỏi lo âu để có thể bắt đầu lại cuộc sống. Tôi cũng đã thấy những người mắc chứng lo âu suốt đời trải qua cảm giác bình yên thực sự chỉ trong một hai phút bằng cách thấu hiểu những niềm tin nhất định. Tôi gọi đó là con đường thấu hiểu, ngược lại với con đường phát triển cá nhân.
Bình yên là một bản chất tự nhiên của con người. Nó luôn tồn tại, dù có gì xảy ra trong tâm trí ta đi nữa. Người ta thường chờ đợi, thường là hàng năm, để những đám mây u ám của lo âu, buồn phiền và nghi ngờ về bản thân tan biến trước khi họ có thể quay trở lại cuộc sống bình thường.
Có một loại thiền định rất hiệu quả gọi là “Luyện tập chú ý” mà tôi thường muốn chia sẻ với những ai nghĩ rằng họ không thể tự mình cảm nhận được bình yên. Không cần phải đào sâu vào chi tiết, tôi bảo họ hãy đến trong đầu một khó khăn nào đó, và rồi, bằng cách hướng sự chú ý của họ vào thứ đang xảy ra tại đó, tôi hướng dẫn họ cách hoàn toàn tập trung vào hiện tại.
Sau đó, khi tôi hỏi họ cảm thấy như thế nào, họ đã dùng những từ như “bình yên”, “tĩnh lặng” hay “rộng mở”. Và khi tôi hỏi điều gì đã xảy ra với khó khăn mà họ nghĩ đến trong suốt quá trình đó, ai cũng nói rằng : “Ồ, tôi hoàn toàn quên mất luôn.” Và đó là bằng chứng cho thấy bạn không cần phải đợi cho đến khi những vấn đề của mình biến mất hoàn toàn để có thể sống thật sự. Bình yên luôn tồn tại ngay lúc này, ngay tại đây - bất kể có thứ gì đang xảy ra trong cuộc sống hay tâm trí bạn đi chăng nữa.
Niềm tin sai lầm 5: Bạn không bị buộc phải để ý đến tâm trí của mình.
Nếu như bạn bảo với tôi vào nhiều năm trước, khi tôi còn là một tên suy nghĩ nhiều và gặp khó khăn trong việc tìm được bình yên, rằng ta không nhất thiết phải để ý đến tâm trí, tôi sẽ nói rằng bạn thật ngớ ngẩn. Vì suy nghĩ vốn dĩ là vô thức và tự động di chuyển như một chiếc máy bay không người lái, và cũng như bao người khác, bạn sẽ có cảm giác đó là điều đang xảy ra với bạn - như thể bạn là một nạn nhân vô tội đang bị tấn công bởi dòng suy nghĩ không dừng, và rằng bạn chẳng có lựa chọn nào khác ngoài lắng nghe.
Bạn không suy nghĩ nhiều đến như vậy đâu!
Thế nhưng, sự thật là bạn mới là người kiểm soát mọi thứ, và quyền hạn của tâm trí đều là do bạn tự trao cho nó. Điều này nghe có vẻ vô lý, nhưng đó lại chính là sự thật. Như ta đã thấy ở phần “Luyện tập chú ý” ở trên, bạn có thể ngừng chú ý đến tâm trí mình bất cứ lúc nào. Suy nghĩ là một lựa chọn, chứ không phải là một thứ bắt buộc. Mooji, một người thầy mà tôi rất quý mến, nói rằng chúng ta phải chịu đựng đau khổ vì chúng ta đã để cửa mở. Nếu ta chọn đóng cửa, thì tâm trí cũng sẽ không có quyền gì để ảnh hưởng đến bình yên của ta.
Khi bạn học cách lùi bước và quan sát tâm trí một cách khách quan, bạn có thể lựa chọn xem liệu có để ý tới nó hay không. Suy nghĩ quá nhiều chỉ là một thói quen mà bạn có thể dần dần buông bỏ.
Niềm tin sai lầm số 6: Bạn phải chịu trách nhiệm cho những suy nghĩ trong đầu của mình.
- Nguồn ảnh: lifetherapycentre.com
Hãy thử nhắm mắt lại một lúc và như một chú mèo quan sát cái hang chuột, hãy để ý xem suy nghĩ tiếp theo của bạn là gì. Bạn sẽ nhận ra rằng bạn không biết điều gì sẽ xảy ra cả. Ý nghĩ là vô cùng khó đoán và bạn không thể ảnh hưởng gì được đến chúng. Thế nhưng, hành động suy nghĩ lại là vấn đề khác.
Suốt nhiều năm, tôi đã tự trách mắng bản thân mình thậm tệ vì những ý nghĩ xuất hiện trong đầu. Tôi từng nghĩ rằng việc có những ý nghĩ tức giận, ghen tức hay buồn phiền là điều gì đó sai lầm. Thế nhưng, tâm trí của chúng ta tựa như một chiếc máy tính. Khi chúng ta “lập trình”, tức đưa vào đầu những thứ gì, nó sẽ cho ra kết quả là những suy nghĩ tương ứng với thứ đó - những ảnh hưởng văn hóa mà ta đã thu thập từ những trải nghiệm sống đặc biệt.
Những suy nghĩ của bạn không thể định hình con người của bạn. Và điều này đã dẫn ta đến niềm tin cuối cùng bên dưới:
Niềm tin sai lầm số 7: Bạn là người chủ động trong những suy nghĩ của mình.
Trong suốt cuộc đời của tôi, tôi luôn phải chú ý đến những gì diễn ra trong tâm trí của mình. Những suy nghĩ của tôi giống như chiếc mặt nạ trượt tuyết bám chặt vào mặt, và chúng chiếm một phần quan trọng trong không gian nội tâm của tôi.
Thiền định đã giúp tôi tạo ra một khoảng cách giữa bản thân và những suy nghĩ, và học cách quan sát chúng một cách khách quan và không đánh giá - để có thể nhìn nhận suy nghĩ, chứ không phải là một phần của suy nghĩ.
Tôi nhận ra rằng vẫn còn một phần trong tôi không bị ảnh hưởng bởi dòng suy nghĩ đó. Phép so sánh giữa bầu trời và những đám mây thường được dùng trong thiền định. Mọi đám mây trôi trên bầu trời - đen hay trắng, lớn hay nhỏ, trôi chậm hay nhanh - đều bình đẳng như nhau, vì bầu trời không thiên vị bất cứ thứ gì.
Tôi nhận ra rằng tôi không phải là những suy nghĩ đó và, thông qua việc tập trung vào hiện tại, tôi đã làm cho chúng không còn ảnh hưởng đến bình yên trong tâm trí của mình.
Khi bạn để cho tâm trí làm công việc của nó, thì nó cũng sẽ để cho bạn được bình yên. Bình yên là tự nhiên của mỗi người; nó không phải là sự yên bình như những đám mây đến và đi, phân tán khắp nơi với những suy nghĩ không ngừng, mà là bình yên không bao giờ bị rung động bên trong bạn. Bạn không phải là những suy nghĩ trong đầu, và đó mới chính là bình yên thực sự.
Tác giả: Richard Paterson
