Hiện nay, đối với giới trẻ không chỉ là việc quan tâm đến detox để giảm cân hay cải thiện sức khỏe, mà còn là việc detox cảm xúc thông qua việc giảm thiểu thời gian sử dụng các thiết bị công nghệ - “digital detox”. Cùng với Tâm Lý Học Tuổi Trẻ khám phá những lợi ích và phương pháp của “thanh lọc điện tử” để có một cuộc sống chất lượng và hiệu quả hơn nhé!
“Thanh lọc điện tử” đề cập đến việc giảm bớt việc sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, tivi, máy tính, máy tính bảng và mạng xã hội trong một khoảng thời gian nhất định. Bằng cách loại bỏ các thiết bị kỹ thuật số, chúng ta có thể kết nối với xã hội một cách tự nhiên hơn mà không bị phân tâm. Việc từ bỏ các thiết bị điện tử, dù chỉ tạm thời, giúp chúng ta thoát khỏi trạng thái căng thẳng do liên tục kết nối.
Vì sao cần phải “thanh lọc điện tử”?
Nhiều người cho rằng, việc kết nối và hoàn toàn chìm đắm vào thế giới điện tử là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Theo nghiên cứu của Công ty Nielsen, người Mỹ trung bình dành tới 11 giờ mỗi ngày để nghe, xem, đọc hoặc tương tác với phương tiện truyền thông đại chúng.
Có nhiều lý do khiến bạn muốn tạm xa rời điện thoại di động và các thiết bị khác trong một khoảng thời gian. Bạn có thể muốn dành thời gian cho bản thân mà không bị can thiệp bởi các thiết bị điện tử. Hoặc bạn nhận ra rằng mình đã lạm dụng quá nhiều các thiết bị điện tử, gây ra nhiều lo lắng trong cuộc sống.
Sổ Tay Chuẩn Đoán và Thống kê các Rối loạn Tâm thần
,
- Một khảo sát do tổ chức Common Sense Media tiến hành đã chỉ ra rằng 50% thanh thiếu niên thừa nhận họ nghiện thiết bị di động. Và có 78% trong số những người được hỏi thừa nhận họ kiểm tra các thiết bị di động hàng ngày.
Những nghiên cứu đều chỉ ra điều gì?
1) Công nghệ có thể gây ra căng thẳng
Chúng ta khó có thể tưởng tượng cuộc sống nếu không có các thiết bị công nghệ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu và cuộc khảo sát đã chỉ ra rằng việc sử dụng các thiết bị này có thể tạo ra căng thẳng.
Cuộc Khảo sát Về Stress Hàng Năm của Hiệp Hội Tâm Lý Hoa Kỳ đã cho thấy khoảng 18% người Mỹ trưởng thành sử dụng công nghệ làm nguồn gây căng thẳng. Với nhiều người, việc kết nối liên tục và kiểm tra thư, mạng xã hội là điều không thể thiếu.
Một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu Thụy Điển đã phát hiện mối liên hệ giữa việc sử dụng công nghệ nhiều của giới trẻ và các vấn đề về giấc ngủ, triệu chứng trầm cảm và tăng cường căng thẳng.
2) Thiết Bị Điện Tử Có Thể Gây Rối Loạn Giấc Ngủ
Việc sử dụng các thiết bị, đặc biệt là trước khi đi ngủ, có thể ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng giấc ngủ. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị kỹ thuật số trước khi đi ngủ có thể gây ra nhiều vấn đề. Nghiên cứu cũng phát hiện mối liên hệ giữa việc sử dụng công nghệ vào ban đêm và tăng cân.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội trên giường có ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ và tâm trạng. Có đến 70% người tham gia luôn kiểm tra điện thoại trước khi đi ngủ, trong đó có 15% dành nhiều giờ cho việc này. Kết quả là tăng cường lo lắng, rối loạn giấc ngủ và thời gian ngủ giảm.
3) Thiết Bị Điện Tử và Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Tâm Thần
Phát triển trẻ emRối loạn tăng động chú ý
Rối loạn tăng động giảm chú ý- Nghiên cứu từ Đại học Pennsylvania đã phát hành kết quả thử nghiệm đầu tiên về việc sử dụng các mạng xã hội như Facebook, Snapchat, Instagram làm giảm sức khỏe. Kết quả cho thấy việc hạn chế sử dụng các phương tiện này giảm các triệu chứng trầm cảm và cô đơn.
Sự kết nối ảnh hưởng đến cân bằng giữa công việc và cuộc sống
Cảm giác luôn được kết nối gây khó khăn trong việc đặt ranh giới giữa cuộc sống gia đình và công việc. Dù bạn đang ở nhà hoặc nghỉ việc, việc kiểm tra email, trả lời tin nhắn từ đồng nghiệp hoặc kiểm tra mạng xã hội cũng là điều khó tránh khỏi.
Nghiên cứu áp dụng trong chất lượng cuộc sống đề xuất rằng việc sử dụng công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc cân nhắc giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Sự sử dụng internet và các thiết bị di động không chỉ ảnh hưởng đến việc hoàn thành công việc mà còn đến cảm giác làm việc quá sức và căng thẳng. Việc học cách 'giải độc kỹ thuật số' sẽ giúp chúng ta thiết lập lại sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống lành mạnh hơn, giảm bớt căng thẳng.
So sánh bản thân với xã hội.
Khi truy cập mạng, liệu bạn có so sánh cuộc sống của mình với bạn bè, gia đình, những người lạ và những người nổi tiếng không? Bạn có cảm thấy họ có cuộc sống giàu có, thú vị hơn thông qua những bài đăng trên Instagram hoặc Facebook không? Đó là 'kẻ trộm niềm vui' của bạn. Giải phóng bản thân khỏi mạng xã hội là một cách tốt giúp chúng ta quan tâm đến những cuộc sống tuyệt vời ngoài kia và dừng so sánh bản thân với người khác.
Sự kết nối khiến bạn cảm thấy như đã bỏ lỡ cơ hội.
Hội chứng sợ bỏ lỡ (FOMO) chỉ đối với những người bị ám ảnh bởi cảm giác sợ bỏ lỡ một điều gì mà mọi người xung quanh đều có được. Sự liên kết không ngừng này có thể kích thích lo lắng này. Khi chúng ta xem hình ảnh hoặc bài viết của người khác, chúng có thể khiến chúng ta cảm thấy cuộc sống của mình tẻ nhạt hơn. Chúng ta quá chú trọng vào các sự kiện xã hội vì sợ bị bỏ lại. FOMO thúc đẩy chúng ta kiểm tra thiết bị điện tử vì sợ bỏ lỡ thông điệp hoặc bài đăng quan trọng.
'Thanh lọc kỹ thuật số' là một cách để đặt ra giới hạn và giảm bớt nỗi sợ bỏ lỡ. Quan trọng là thực hiện điều này một cách có tự giác và không cảm thấy bị cô lập khỏi thế giới kỹ thuật số.
Dấu hiệu cho thấy bạn cần 'lọc bớt kỹ thuật số':
Bạn cảm thấy lo lắng hoặc căng thẳng khi không thấy điện thoại.
Bạn phải kiểm tra điện thoại sau mỗi vài phút.
Bạn cảm thấy mất hứng, lo lắng hoặc tức giận sau khi dành thời gian trên mạng xã hội.
Bạn quan tâm đến số lượt thích, bình luận, chia sẻ trên mạng xã hội của bạn.
Bạn sợ bỏ lỡ điều gì nếu không kiểm tra thiết bị điện tử.
Bạn thường thức khuya hoặc dậy sớm để lướt điện thoại.
Bạn khó tập trung vào công việc nếu không kiểm tra điện thoại.
Phương pháp 'lọc bớt điện tử'
Một số cho rằng việc cai nghiện điện tử cần phải 'ăn kiêng' với mọi thiết bị kỹ thuật số và các phương tiện truyền thông xã hội, nhưng quan trọng là cách sử dụng chúng theo nhu cầu và cuộc sống của bạn. Tách rời các thiết bị có thể mang lại lợi ích cho tinh thần của bạn, nhưng cai nghiện điện tử không có nghĩa là bạn tách biệt hoàn toàn với điện thoại và các kết nối công nghệ khác. Quá trình này tập trung vào việc đặt ra ranh giới và đảm bảo bạn sử dụng các thiết bị một cách có ích, thay vì gây hại cho sức khỏe tinh thần và thể chất.
'Lọc bớt điện tử' trong một khoảng thời gian và hoàn toàn ngừng kết nối có thể làm cho một số người cảm thấy như được giải phóng và làm sạch tinh thần. Nhưng với những người khác, việc hoàn toàn từ bỏ mọi hình thức giao tiếp kỹ thuật số là điều không thể, đặc biệt nếu bạn cần duy trì kết nối với công việc, trường học hoặc các trách nhiệm khác. Vì vậy, việc ngắt kết nối phải phù hợp với lịch trình và cuộc sống của bạn.
Nếu bạn cần sử dụng các thiết bị vào ban ngày cho công việc, hãy cố gắng thực hiện 'lọc bớt' vào cuối ngày. Chọn một thời điểm khi bạn muốn tắt thiết bị và dành một buổi tối thư giãn mà không có các phương tiện truyền thông xã hội, tin nhắn, video hoặc các sự quấy rối điện tử khác.
1. Đặt giới hạn
Ngắt kết nối hoàn toàn là khó nhưng việc đặt giới hạn giúp điều chỉnh sự xâm nhập của kết nối kỹ thuật số vào thời gian của bạn để cải thiện sức khỏe tinh thần.
Ví dụ: Khi bạn muốn sử dụng điện thoại để nghe nhạc trên Spotify hoặc Apple Music trong khi làm việc, hãy đặt điện thoại ở chế độ máy bay để đảm bảo bạn không bị xao lãng bởi cuộc gọi, tin nhắn hoặc ứng dụng khác. Đặt ranh giới về cách kết nối và thời gian sử dụng sẽ giúp bạn trải nghiệm cuộc sống thực mà không bị phụ thuộc vào kỹ thuật số.
Cách giảm thiểu việc sử dụng thiết bị kỹ thuật số của bạn:
· Trong thời gian ăn, đặc biệt là khi bạn dùng bữa tối với người khác
· Khi thức dậy hoặc trước khi đi ngủ
· Khi bạn tham gia dự án hoặc theo đuổi sở thích
· Khi bạn dành thời gian cho bạn bè và gia đình
· Mỗi đêm trước khi đi ngủ
Nghiên cứu chỉ ra rằng việc hạn chế sử dụng phương tiện truyền thông xã hội xuống khoảng 30 phút mỗi ngày có thể cải thiện đáng kể sức khỏe của bạn, giảm các triệu chứng cô đơn và trầm cảm.
Hạn chế sử dụng điện thoại di động trước khi đi ngủ cũng rất hữu ích. Một đánh giá của nghiên cứu cho thấy rằng sử dụng các thiết bị đa phương tiện có liên quan đến chất lượng giấc ngủ kém, ngủ không đủ giấc và buồn ngủ quá mức ban ngày. Thay vì lướt điện thoại trước khi đi ngủ, hãy thử đọc sách hoặc tạp chí.
2. Loại bỏ phiền nhiễu
Một cách khác để 'cải thiện sự nghiện kỹ thuật số' là ngừng nhận thông báo từ các ứng dụng Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest và các trang web khác. Thay vì liên tục kiểm tra chúng, chúng ta nên dành thời gian cố định hàng ngày để xem tin nhắn hoặc cập nhật tin tức. Sau đó, dành 20-30 phút để phản hồi lại.
- Việc rời xa điện thoại trong một khoảng thời gian ngắn sẽ mang lại nhiều lợi ích thực sự. Nghiên cứu cho thấy sự hiện diện của điện thoại, ngay cả khi không sử dụng nhiều, cũng làm giảm sự thấu hiểu và chất lượng của cuộc trò chuyện với người khác. Các nhà nghiên cứu đã gọi đó là 'hiệu ứng iPhone'.
Vì vậy, hãy thử để điện thoại ở nhà lần sau khi ăn tối với bạn bè.
'Tinh chỉnh điện tử' có rất nhiều phương pháp. Chúng ta có thể cố gắng từ bỏ tất cả các thiết bị hoặc chỉ tập trung vào việc sử dụng một loại thiết bị như điện thoại hoặc máy chơi game. Dưới đây là một số ý tưởng:
Kỹ thuật số nhanh chóng
Kiêng kỹ thuật số theo chu kỳ
Cách 'lọc' đặc biệt
Cách 'lọc' thông tin truyền thông xã hội
Mẹo:
Đối với một số người, việc từ bỏ thiết bị kỹ thuật số có thể dễ dàng, trong khi đối với những người khác, điều này có thể gây khó khăn và lo lắng. Dưới đây là một số gợi ý có thể giúp bạn thành công hơn trong việc 'cải thiện sự nghiện kỹ thuật số':'
· Hãy thông báo cho bạn bè và gia đình biết về quyết định của bạn và hy vọng họ có thể hỗ trợ bạn
· Tìm cách không bị phân tâm và tập trung vào các hoạt động khác
· Gỡ bỏ các ứng dụng mạng xã hội trên điện thoại của bạn để tránh bị cuốn vào
· Thử ra ngoài, gặp gỡ bạn bè hoặc đi dạo mỗi khi bạn cảm thấy muốn sử dụng thiết bị điện tử của mình