Buzz
Tất cả mọi thứ từ nơi bạn sống, thành phố, đến quốc gia, thậm chí thời tiết khu vực, môi trường xã hội và cả môi trường làm việc đều có thể tác động đến sức khỏe tâm thần của bạn. Những nơi bạn dành nhiều thời gian có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của bạn, cả về thể chất và tinh thần.
Do đó, việc nghiên cứu sâu hơn về sự ảnh hưởng của môi trường đối với sức khỏe tâm thần rất quan trọng. Trong số nhiều yếu tố, có thể bạn sẽ tự hỏi nên tập trung vào yếu tố nào để cải thiện sức khỏe tâm thần của mình.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá vai trò của môi trường đối với sức khỏe tâm thần, cách nhận biết liệu bạn cần thay đổi gì và bạn có thể làm gì để cảm thấy tốt hơn.
Tác Động của Môi Trường Đến Sức Khỏe Tâm Thần
Rachelle Scott, Bác sĩ Y (MD), Giám Đốc Y Khoa Tâm Thần tại Eden Health, cho biết: “Môi trường của chúng ta bao gồm cả các yếu tố vật lý và xã hội, từ nơi chúng ta sống đến cộng đồng xung quanh chúng ta, bao gồm cả ngôi nhà và môi trường xã hội rộng lớn.”
Các yếu tố môi trường khác cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần một cách đáng kể, bao gồm cả sự nghèo đói, tỷ lệ tội phạm và phân biệt chủng tộc trong môi trường. Ví dụ, nghiên cứu đã chỉ ra rằng môi trường nhà ở của một người có thể đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của họ. Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng tội phạm và nỗi sợ hãi về tội phạm có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tinh thần.
Phân biệt chủng tộc trong môi trường được định nghĩa là sự phân biệt chủng tộc trong chính sách môi trường, cũng được coi là một yếu tố môi trường quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của cá nhân và cộng đồng Người da đen, Người bản địa và Người da màu (BIPOC).
Khi trưởng thành, chúng ta dành phần lớn thời gian cho công việc. Đó là lý do tại sao bác sĩ Scott nói rằng môi trường làm việc cũng sẽ đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tâm thần của chúng ta. Cô cũng chỉ ra rằng môi trường xã hội của một người, bao gồm các yếu tố kinh tế xã hội như chủng tộc và dân tộc hay sự thiếu hỗ trợ xã hội, có thể ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng đối phó với căng thẳng – điều này cũng ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.
Và cuối cùng, những gì chúng ta nhìn, nghe, không khí chúng ta hít thở và mùi chúng ta ngửi cũng có thể tác động đến tâm trạng và mức độ căng thẳng, những thứ này đều ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tâm thần. Một ví dụ như bác sĩ Scott đã nêu ra rằng ánh sáng rực rỡ có thể cải thiện chứng trầm cảm và lo lắng, đặc biệt là trong những ngày dài của mùa đông.
“Thiếu ánh sáng mặt trời là một mối quan tâm thực sự với chứng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) và nền tảng của việc điều trị là tăng cường ánh sáng.” – Rachelle Scott, MD
Tiếng ồn và những đám đông lớn có thể gây nên cảm giác áp đảo khiến cơ thể tăng tiết cortisol và làm tăng mức độ căng thẳng. Tỷ lệ ô nhiễm cũng là yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.
Bác sĩ Scott đã chỉ ra rằng các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ trầm cảm tăng cao ở các khu vực có mức độ ô nhiễm cao hơn. “Tác động của nấm mốc tồn tại trong nhà và tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn tăng cao do các chất ô nhiễm gia tăng cũng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần”.
April Snow, một Nhà trị liệu tư vấn hôn nhân và gia đình (LMFT), cho biết sức khỏe tâm thần của bạn có thể bị ảnh hưởng bởi bất cứ điều gì trong môi trường xung quanh bạn, nhưng các yếu tố dưới đây là những yếu tố cần chú ý nhất:
Tính thẩm mỹ:
Không gian lộn xộn có thể tạo ra cảm giác bị áp đặt và lo lắng, trong khi không gian ngăn nắp có thể tạo ra cảm giác thanh thản và bình tĩnh. Để giải quyết vấn đề này, nhà trị liệu Snow khuyên bạn nên sắp xếp màu sắc và đồ vật trong không gian của bạn một cách có ý nghĩa, điều này có thể thúc đẩy tâm trạng của bạn.Cảm quan:
Nhà trị liệu Snow nêu rõ rằng: “Ánh sáng, nhiệt độ, âm thanh, mùi và màu sắc của môi trường rất quan trọng đối với việc bạn cảm thấy thoải mái, thư giãn và an toàn hay không”. Ví dụ, ánh sáng chói và tiếng ồn lớn có thể dẫn đến lo lắng hoặc kích động, trong khi không gian tối và lạnh có thể tạo ra cảm giác thiếu động lực – đặc biệt là vào mùa đông.Con người:
Giao tiếp gián tiếp hoặc mâu thuẫn trong giao tiếp, các mối xung đột hoặc những người không đáng tin cậy trong môi trường của bạn có thể khiến bạn cảm thấy căng thẳng. Tuy nhiên, Nhà trị liệu Snow nói rằng việc chia sẻ không gian với những người mà bạn tin tưởng, chẳng hạn như với vợ/chồng, bạn cùng phòng hoặc bạn bè, người thân yêu, có thể tạo nên cảm giác bình tĩnh.
Văn hóa và các giá trị:
Nhà trị liệu Snow nói: 'Kết nối với những người khác là điều rất quan trọng để chia sẻ văn hóa và giá trị của nhau và giúp hiểu nhau ở mức độ sâu hơn”. Ngược lại, không kết nối có thể làm phát sinh cảm giác bị cô lập và tình trạng trầm cảm.Sự quen thuộc:
Nếu điều gì đó trong môi trường, ví dụ như gặp khó khăn trong xây dựng một mối quan hệ hay sự rối loạn trong nội bộ tổ chức, nhắc nhở bạn về một khoảng thời gian khó khăn, nhà trị liệu Snow nói rằng bạn có thể cảm thấy bị kích hoạt bởi những cảm giác cũ quen thuộc như cảm giác lo lắng. Tuy nhiên, những liên tưởng tích cực trong môi trường như ảnh, vật kỷ niệm của gia đình, hoặc những đồ vật quen thuộc có thể giúp cải thiện tâm trạng và tạo cảm giác kết nối.Theo Gail Saltz, Bác sĩ Y khoa (MD), Phó giáo sư lâm sàng về tâm thần học tại New York Presbyterian Hospital Weill-Cornell School of Medicine, môi trường xã hội đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với sức khỏe tâm thần của bạn. “Có những người đáng tin cậy và thân thiết trong cuộc sống là một yếu tố tích cực đáng kể cho sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn”, cô chia sẻ.
Bác sĩ Saltz nói rằng điều này đúng với một hôn nhân lành mạnh, một nhóm bạn tốt và các mối quan hệ gia đình quan trọng khác. Cô nói: 'Thiếu các mối quan hệ, dẫn đến cô đơn gây ra trầm cảm và lo lắng, trong khi các mối quan hệ lộn xộn và phức tạp sẽ dẫn đến tình trạng căng thẳng kéo dài, tâm trạng buồn bã và hay lo lắng'.
Ngoài ra, bác sĩ Saltz cũng nêu ra rằng các mối quan hệ với những người lạm dụng chất kích thích làm tăng khả năng bạn cũng sẽ lạm dụng chất kích thích khi mà bạn lớn lên trong một ngôi nhà với bạo lực gia đình, lạm dụng chất kích thích, ngược đãi về thể xác hoặc tinh thần, sẽ ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe tâm thần của bạn.
Chọn lọc sự tập trung của bạn
Bất kể bạn đang ở trong môi trường nào, Nhà trị liệu Snow nói rằng hãy tạo ra sự thay đổi bằng cách bắt đầu với những thứ mà bạn kiểm soát được và có thể hoàn thành nó một cách tương đối dễ dàng. Chẳng hạn như việc sắp xếp không gian của bạn, thay đổi ánh sáng hoặc mua một chiếc máy tạo tiếng ồn trắng để giảm bớt tiếng ồn đường phố.
'Tạo cơ hội cho những thành công nhỏ sẽ mang đến cho bạn năng lượng để đối phó với những thay đổi lớn hơn.' – April Snow, LMFT
Để tạo ra ảnh hưởng lớn nhất, hãy bắt đầu với không gian mà bạn dành phần lớn thời gian ở đó và sắp xếp nó một cách gọn gàng và thuận tiện. Ví dụ, nếu bạn làm việc từ nhà, hãy bắt đầu với phòng làm việc của bạn.
Theo bác sĩ Saltz, tập trung vào môi trường xã hội, cải thiện và trở nên gần gũi hơn trong một số mối quan hệ, thể hiện sự cảm thông với những người mà bạn có thể tin tưởng để nhận được sự giúp đỡ và thông cảm, đồng thời cũng tách bản thân khỏi những mối quan hệ độc hại đang ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, tất cả những điều này có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể.
Tác động của nhận thức đến sức khỏe tâm thần
Bạn có thể dễ dàng đổ lỗi cho môi trường làm việc không tốt, nhà cửa bừa bộn hoặc thời tiết xấu khiến sức khỏe tinh thần của bạn giảm sút. Nhưng đôi khi, cách bạn nhìn nhận về môi trường cũng có tác động không nhỏ đến cảm xúc của bạn.
Nếu bạn không thể thay đổi điều gì đó về môi trường của mình, điều quan trọng là bạn cần điều chỉnh lại cách nhìn nhận của mình về nó.
Bác sĩ Scott đã nói: “Hãy cố gắng tìm kiếm điều tích cực xung quanh bạn, điều đó có thể giúp điều chỉnh lại suy nghĩ của bạn về môi trường xung quanh.” Để làm điều này, cô ấy khuyên bạn nên biết ơn.
“Tôi nghĩ rằng việc xây dựng một số thói quen để duy trì môi trường 'sạch sẽ' nhất có thể cũng có thể giúp tái tạo và mang lại cảm giác kiểm soát trong những tình huống mà bạn cảm thấy mất kiểm soát,” bác sĩ Scott chia sẻ.
Nhà trị liệu Snow đề xuất bạn nên tập trung vào những điều tích cực và hỗ trợ bạn trong môi trường hiện tại. Cô ấy cũng đề xuất một số thay đổi nhỏ để tạo cảm giác thoải mái và quen thuộc hơn, như sắp xếp đồ đạc, trang trí bằng ảnh hoặc tranh vẽ.
Cuối cùng, đảm bảo bạn xử lý mọi cảm xúc hoặc điều khiến bạn bực bội bằng cách viết nhật ký, tập thể dục hoặc trò chuyện với bạn bè hoặc một nhà trị liệu. “Hãy kiểm soát những cảm xúc,” nhà trị liệu Snow nói.
Làm thế nào để nhận biết bạn cần thay đổi
Nhận thức rằng môi trường đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe tinh thần là bước quan trọng nhất, sau đó bạn cần xác định xem bạn có cần thay đổi điều gì không.
Theo nhà trị liệu Snow, điều quan trọng là bạn phải chú ý đến mối quan hệ giữa cảm xúc và yếu tố kích thích cảm xúc đó. Cô nói: “Sau đó, bạn có thể điều chỉnh những thay đổi nhỏ trong môi trường hiện tại của mình để xem liệu thay đổi lớn có thực sự cần thiết hay không”.
Ví dụ, nếu bạn sống ở thành phố và luôn cảm thấy lo lắng và căng thẳng, nhà trị liệu Snow gợi ý bạn tham gia vào các hoạt động yên tĩnh hơn ở nhà. Cô ấy cũng nói: “Nếu điều đó không thay đổi tâm trạng của bạn, nhưng bạn nhận thấy rằng mỗi khi bạn dành thời gian cuối tuần ở ngoại ô thành phố, bạn cảm thấy thư giãn, đó là dấu hiệu cho thấy cần thay đổi điều gì đó”.
Mặc dù việc thay đổi các mối quan hệ xã hội hoặc mức độ gần gũi của một số mối quan hệ nhất định có thể tạo ra tác động tích cực, nhưng bác sĩ Saltz nói rằng điều này có thể không khắc phục được mọi vấn đề về sức khỏe tâm thần của bạn. “Đôi khi, điều này không đủ và có thể phải tiến hành điều trị”, cô ấy nói.
Bác sĩ Scott chỉ ra rằng việc lựa chọn và di chuyển từ môi trường này sang môi trường khác cư trú lâu dài không phải lúc nào cũng là một lựa chọn với nhiều người. Tuy nhiên, việc di chuyển tạm thời từ thành phố đến vùng nông thôn, hoặc đến vùng gần với sông nước hơn, là một cách để thử và kiểm tra xem môi trường vật lý ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn như thế nào.
“Ví dụ, nếu bạn nhận thấy rằng bạn ít căng thẳng hơn khi không gặp ánh đèn thành phố, hít thở không khí trong lành hơn và ít tiếng ồn hơn, và kết quả là bạn ngủ ngon hơn và suy nghĩ sáng suốt hơn, thì tôi có thể nói rằng bạn đã có một số bằng chứng quan trọng để hỗ trợ cho quyết định của mình”, bác sĩ Scott nói.
Khi bạn không thể thay đổi môi trường
Không phải lúc nào bạn cũng có thể thay đổi công việc, chấm dứt mối quan hệ hoặc thay đổi nơi sống và làm việc, nhưng may mắn là có nhiều cách để bạn thực hiện thay đổi ngay trong môi trường hiện tại. Dưới đây là một số giải pháp đơn giản từ bác sĩ Scott:
Các biện pháp cải thiện không gian hiện tại của bạn:
- Tăng ánh sáng trong phòng.
- Sơn phòng với màu sắc sáng hơn.
- Trang trí hoặc sắp xếp không gian của bạn để cảm thấy tập trung hoặc thư giãn hơn, tùy thuộc vào từng phòng.
- Sử dụng nhiều giác quan trong môi trường của bạn để cân bằng tâm trạng. Nếu bạn ở trong một môi trường quá kích thích và muốn sống chậm lại, hãy chọn loại nhạc êm dịu hoặc âm thanh nhẹ nhàng như sóng biển cùng với hương thơm của hoa oải hương, có thể giúp giảm sự lo âu. Nếu bạn muốn cảm thấy có nhiều năng lượng hơn, hãy thử mùi hương bạc hà và đèn với nhiều ánh sáng hơn.
Nếu bạn đang trong một mối quan hệ độc hại và không thể rời khỏi nó, bác sĩ Saltz gợi ý bạn tạo khoảng cách cảm xúc, ngay cả khi bạn ở cùng một không gian với họ. Bác sĩ Saltz chia sẻ: “Bạn có thể làm điều này bằng cách trò chuyện cùng những người bạn tâm giao hoặc dành thêm thời gian cho gia đình, như là ra ngoài đi dạo cùng họ.
Nhưng đối với những trường hợp lạm dụng, bác sĩ Saltz khuyên bạn nên gọi đường dây nóng về lạm dụng để được hỗ trợ và nhận lời khuyên về cách thoát khỏi tình trạng này.
Hầu hết chúng ta sẽ trải qua sự thay đổi về sức khỏe tâm thần do ảnh hưởng của môi trường. Đối với một số người, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần có thể nhỏ, nhưng đối với những người khác, ảnh hưởng này có thể lớn.
Nếu bạn cảm thấy sự gia tăng của các triệu chứng lo âu, trầm cảm hoặc các tình trạng sức khỏe tâm thần khác, bạn nên đặt hẹn với bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần càng sớm càng tốt.
