Buzz
Thị trường chứng khoán là nơi thu hút đa dạng tính cách như người già, thanh thiếu niên, công nhân, viên chức và người bán hàng rong. Tuy nhiên, tâm lý đầu tư thường gặp phải một số yếu tố điển hình. Bài viết này sẽ phân tích các tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, giúp bạn nhận biết và kiểm soát chúng một cách hiệu quả.
Biểu đồ tâm lý nhà đầu tư chứng khoán và các khuyến nghị hành động
Các tâm lý phổ biến mà nhà đầu tư thường gặp phải trên thị trường chứng khoán bao gồm:
Tâm lý bầy đàn
Tâm lý bầy đàn là thuật ngữ chỉ sự ảnh hưởng của một nhóm người bởi hành động chung mà không có sự lựa chọn cá nhân. Có rất nhiều ví dụ về tâm lý bầy đàn như khi tất cả học sinh chọn đáp án A, dù một học sinh nghĩ đáp án A là sai, anh ta vẫn sẽ theo bước chân của đám đông. Trên thị trường chứng khoán, tâm lý bầy đàn thường khiến các nhà đầu tư mới lựa chọn đầu tư một cách không có căn cứ, dẫn đến kết quả không như mong đợi, thậm chí là thua lỗ.
Tâm lý bầy đàn và ảnh hưởng trong thị trường chứng khoán
Tâm lý lạc quan quá mức
“Mọi người ghét nghĩ về những điều tồi tệ nên luôn đánh giá thấp khả năng xảy ra của chúng.” – Charlie Geller
Nhà đầu tư chứng khoán thường đánh giá thấp khả năng xảy ra của một rủi ro nhất định để tự an ủi rằng đầu tư đó sẽ rất sinh lời. Tuy nhiên, việc đánh giá thấp các rủi ro có thể mang lại những hậu quả không lường trước cho nhà đầu tư. Để tránh được tâm lý này, nhà đầu tư cần giữ đầu lạnh, cởi mở với các ý kiến khác nhau từ các nhà đầu tư khác hoặc các chuyên gia tài chính.
Tâm lý lạc quan quá mức trên thị trường chứng khoán
Tâm lý tự tin quá mức
“Không phải những điều bạn không biết gây rắc rối cho bạn, mà là những điều mà bạn chắc chắn biết nhưng lại không phải như vậy.” – Mark Twain
Tâm lý tự tin thái quá là một tâm lý phổ biến trên thị trường. Trong giai đoạn thị trường tăng, hầu như mọi nhà đầu tư đều có lãi, thậm chí lãi lớn gấp nhiều lần vốn đầu tư ban đầu. Lúc đó, nhiều nhà đầu tư tin rằng họ rất giỏi và tự tin đến mức không quan tâm đến các ý kiến của các chuyên gia, mà chỉ cho rằng họ chỉ giỏi trong sách vở. Tuy nhiên, khi thị trường đi xuống, nhiều người trong số họ lại phải đối mặt với những khoản đầu tư rủi ro bị lỗ nặng. Họ thường gặp khủng hoảng về tài chính và tâm lý, và hầu hết không thể tiếp tục tồn tại trên thị trường.
Tâm lý tự tin thái quá trên thị trường chứng khoán
Dưới đây là ba tâm lý phổ biến mà nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam thường gặp phải. Việc nhận ra và hiểu được những diễn biến tâm lý này sẽ giúp bạn có thể phòng tránh và đưa ra các quyết định đầu tư hiệu quả hơn.
