Buzz
Biến đổi tâm lý trong tuổi teen
Thuật ngữ 'bất trị' thường được áp dụng cho tuổi teen vì đây là giai đoạn mà họ phát triển tâm lý rất rõ rệt.
Phát triển tâm lý xã hội
Trẻ ở độ tuổi thanh thiếu niên thường nhận thức được vai trò của mình trong gia đình và có thể tham gia vào các hoạt động lớn hơn dưới sự giao phó của bố mẹ.
Trong môi trường học đường, tâm lý của học sinh thiếu niên thường phản ánh qua hoạt động học tập, mối quan hệ bạn bè và sự ảnh hưởng từ thầy cô.
Để hiểu con, cha mẹ cần phải hiểu được tâm lý của lứa tuổi thanh thiếu niên.
Ngoài xã hội, các thanh thiếu niên có thể tham gia vào các hoạt động và dự án cộng đồng, từ đó mở rộng mối quan hệ và kiến thức, cũng như hình thành nhân cách thông qua việc tích lũy kinh nghiệm sống.
1.2 Phát triển tâm sinh lý và tình cảm ở tuổi thiếu niên
Tuổi thiếu niên đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong tâm sinh lý và tình cảm, với sự phức tạp và đa dạng. Họ dễ bị kích động, xúc động và tâm trạng biến đổi nhanh chóng. Sự chú ý của họ cũng bắt đầu dịch chuyển sang người khác giới và xuất hiện những mối quan hệ bạn bè phức tạp.
Sự phát triển tình cảm vượt trội so với ý chí, khiến họ dễ bị tổn thương. Đây cũng là độ tuổi dễ bị ảnh hưởng bởi sự từ chối của bạn bè, và tâm lý của họ sẽ trở nên nặng nề hơn nếu không có mối quan hệ xã hội tích cực.
Trong khi ở độ tuổi này, họ thường có lòng tự cao và khao khát tự khẳng định bản thân trong học tập và cả công việc trên lớp.
Cha mẹ cần chú ý đến vấn đề này để theo dõi và hỗ trợ con cái. Họ cần tránh những vấn đề như xung đột tình cảm và bạo lực học đường mà không thể giải quyết.
1.3 Phát triển nhân cách tâm sinh lý ở tuổi thiếu niên
Tuổi thiếu niên bắt đầu tìm kiếm các hình mẫu và cố gắng bắt chước theo lý tưởng của mình. Sự ngưỡng mộ và tôn trọng này có thể giúp hình thành những phẩm chất tích cực như sự kiên nhẫn và cố gắng. Tuy nhiên, đôi khi nó cũng có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực khi quá mức ngưỡng mộ gây ra sự sa sút trong học tập.
1.4 Yêu cầu xử lý công bằng trong mối quan hệ với người lớn
Tâm lý của thanh thiếu niên luôn biến đổi. Họ thể hiện ý kiến và lập luận riêng của mình, mong muốn được đối xử bình đẳng và tôn trọng từ phía cha mẹ. Tuy nhiên, điều này có thể gây ra xung đột không cần thiết giữa cha mẹ và con cái. Cha mẹ cần chú ý đến điều này để hướng dẫn và điều chỉnh con cái một cách hợp lý nhất.
2. Các vấn đề tâm lý thường gặp ở tuổi thiếu niên
Những vấn đề tâm lý ở tuổi thiếu niên thường có nhiều nguyên nhân. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đến tháng 11/2021, có 1 em trẻ trong mỗi 7 em ở độ tuổi 10-19 bị mắc vấn đề về tâm lý, chiếm 13% trong số các loại bệnh thường gặp ở lứa tuổi này.
Nhiều bệnh tâm lý phát sinh từ sự thay đổi trong tâm trạng
2.1 Rối loạn lo âu
Ước tính có đến 3,6% trẻ trong độ tuổi từ 10 đến 14 và 4,6% trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 19 gặp phải rối loạn lo âu. Triệu chứng cụ thể bao gồm trầm cảm, khiến cho các em tự cô lập và tránh xa khỏi thế giới xung quanh, kể cả người thân và bạn bè.
2.2 Rối loạn hành vi
Nhóm thanh thiếu niên lớn tuổi dễ mắc phải rối loạn hành vi, đặc biệt là hành vi phạm tội nghiêm trọng. Một nghiên cứu tại Mỹ chỉ ra con số đáng chú ý, với tỉ lệ bệnh lên đến 3,1% ở trẻ từ 10-14 tuổi và 2,4% ở trẻ từ 15-19 tuổi.
2.3 Hành vi tự tổn thương và tự tử
Các hành vi tự tổn thương và tự tử là kết quả của sự hình thành tâm lý ở tuổi thiếu niên, thường xảy ra trên những em thiếu sự quan tâm, bị bắt nạt, phân biệt đối xử hoặc bị ngược đãi.
2.4 Có xu hướng thực hiện hành vi nguy hiểm
Thanh thiếu niên không thể tự mình vượt qua cảm xúc tiêu cực, gây ảnh hưởng đến tinh thần. Họ có thể thực hiện các hành vi nguy hiểm như đua xe, lạm dụng chất kích thích hoặc thậm chí làm những hành động tình dục nguy hiểm.
Ngoài ra, có nhiều bệnh khác phát triển từ sự biến đổi tâm lý ở tuổi thiếu niên, đôi khi cũng là do người lớn. Mẹ cha cần học cách yêu thương con mà không gây tổn thương tinh thần bằng cách tránh đặt áp lực.
Tâm lý tuổi teen thường bất ổn
3. Cha mẹ cần làm gì khi con bước vào tuổi teen
Tâm lý tuổi teen không dễ hiểu như cha mẹ nghĩ. Đây là giai đoạn quan trọng trong việc phát triển ý thức và nhân cách của họ. Cha mẹ không nên đặt áp lực hoặc ép buộc con phải học quá gánh nặng. Hãy lắng nghe và cho con tự do lựa chọn ngành nghề hoặc hoạt động mà họ yêu thích trước khi đưa ra yêu cầu.
Đây cũng là thời điểm có nhiều thay đổi về sinh lý cho cả nam và nữ. Cha mẹ cần trang bị kiến thức đầy đủ cho con, bao gồm cả vấn đề kinh nguyệt ở phụ nữ.
Ở độ tuổi này, các bạn nam cũng trải qua sự biến đổi tâm lý và dễ bị ảnh hưởng bởi hành vi không đạo đức. Cha mẹ nên là bạn đồng hành của con để chia sẻ mọi thứ.
Cha mẹ cần đi cùng con trong giai đoạn tâm lý tuổi teen
