Buzz
Nổi giận là một trong những cảm xúc thông thường mà mọi người trải qua. Mỗi người đều có lúc cảm thấy tức giận. Điều này có thể xảy ra với một người (như đối tác, đồng nghiệp hoặc người xa lạ), một vật (như chiếc máy tính hoặc chiếc xe đậu), hoặc trong một tình huống (như bị lỡ chuyến bay hoặc kẹt xe). Cảm giác tức giận có thể mang lại thông tin hữu ích, như khi rõ ràng biết được ranh giới đã bị xâm phạm.
Tức giận có thể thể hiện dưới nhiều hình thức và mức độ nghiêm trọng khác nhau, từ cảm thấy không thoải mái đến trạng thái tức giận dữ dội. Tuy nhiên, quan trọng là biết cách xử lý cảm xúc này một cách không gây hại hoặc phá hoại đến bản thân hoặc người khác. Việc thường xuyên nổi giận và không kiểm soát được cơn giận có thể là dấu hiệu của các vấn đề về quản lý cảm xúc này.
Theo Leigh Mclnnis, LPC, giám đốc điều hành tại Newport Healthcare: “Sự khó khăn trong việc kiểm soát cơn tức giận thường cho thấy một người gặp vấn đề trong việc điều tiết hoặc biểu đạt cảm xúc của mình và thường dẫn đến hành động gây tổn thương, có thể làm tổn thương người khác hoặc chính bản thân mình.”
Nếu bạn nhận ra điều này trong cuộc sống của bạn, bạn có thể muốn biết làm thế nào để hỗ trợ họ vượt qua vấn đề tức giận. Bài viết này sẽ liệt kê một số dấu hiệu cho thấy một người đang gặp vấn đề trong việc kiểm soát cơn giận và cung cấp một số cách giúp họ. Bài viết cũng sẽ thảo luận về tác động của tức giận đối với các mối quan hệ và một số chiến lược để giúp bạn đối phó với một người có khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc của họ.
Dấu Hiệu Của Vấn Đề Tức Giận
Theo Theo McInnis, các vấn đề liên quan đến quản lý cơn giận có thể thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm:
Người đó thường thể hiện sự cáu kỉnh với bản thân hoặc người khác.
Người đó thường trả lời một cách căng thẳng khi được hỏi những câu hỏi đơn giản.
Người đó thường cảm thấy tức giận hoặc căng thẳng mà không có nguyên nhân cụ thể.
Người đó có thể thể hiện sự hung dữ khi tức giận.
Người đó thường giữ mối hận và suy nghĩ về việc trả thù.
Người đó thường gây tổn thương cho bản thân hoặc người khác bằng lời nói, tinh thần hoặc cử chỉ thể chất.
Người đó thường cảm thấy cáu kỉnh với những vấn đề nhỏ nhặt hoặc phiền toái, thường phản ứng quá mức so với tình huống.
Người đó không tha thứ cho những sai lầm hoặc điểm yếu của người khác.
Người đó tức giận với ký ức về những điều làm họ cảm thấy không thoải mái.
Người thường thể hiện sự ủ rũ, nóng giận.
Người đó thể hiện sự tức giận bằng cách đập cửa, đấm vào tường và các hành vi khác thô bạo.
Người đó trở nên bạo lực khi tức giận, gây tổn thương cho bản thân hoặc những người xung quanh.
Người đó có thể trở nên cực kỳ tức giận, phản ứng với kích hoạt ở mức độ thấp.
Tác động của vấn đề tức giận
Tức giận có thể mang lại hiệu quả ngắn hạn; ví dụ, một người nổi giận với con của họ và la mắng họ có thể cảm thấy hài lòng nếu hành động này làm cho họ cảm thấy như họ đang làm việc của mình. Tuy nhiên, theo thời gian, vấn đề tức giận có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, mối quan hệ, công việc và chất lượng cuộc sống nói chung của một người
Tác động đến mối quan hệ
McInnis chỉ ra một số cách mà vấn đề tức giận có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của một người:
Bạn bè, gia đình và đồng nghiệp có thể cảm thấy phải cực kỳ cẩn trọng khi tiếp xúc với những người có vấn đề về giận dữ.
Những vấn đề tức giận có thể gây ra sự mất lòng tin, khó khăn trong việc chia sẻ cảm xúc hoặc tạo ra cảm giác không thoải mái khi ở gần, do đó, các vấn đề về giận dữ sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ của một người.
Vấn đề tức giận có thể làm cho người đó cảm thấy bị cô lập xã hội vì mọi người không muốn gần gũi với một người có hành vi như vậy.
Các dấu hiệu của sự hung hăng và bạo lực có thể gây nguy hại cho gia đình và bạn bè của người đó, tạo ra cảm giác không an toàn.
Những yếu tố này có thể phá vỡ sự hòa hợp trong gia đình và mạng lưới xã hội của người đó, đồng thời gây khó khăn trong việc duy trì công việc.
Tác động đến sức khỏe thể chất
Giận dữ là một trạng thái cảm xúc và sinh lý đi kèm với sự dâng cao năng lượng và những biến đổi sinh học nhất định trong cơ thể. Những biến đổi này bao gồm:
Cơ bắp căng trở
Nhịp tim tăng
Huyết áp tăng
Sự tăng của các hormone như adrenaline
Những cơn tức giận thường xảy ra thường xuyên, mạnh mẽ hoặc kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của người đó. Theo Theo McInnis, những tác động lâu dài về thể chất của sự tức giận mất kiểm soát có thể bao gồm:
- Nhức đầu
- Sự lo lắng
- Huyết áp cao
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim
Làm thế nào để hỗ trợ ai đó có vấn đề về tức giận
Nếu ai đó gần gũi với bạn nhưng lại gặp vấn đề trong việc kiểm soát cơn tức giận, bạn có thể chăm sóc họ và tỏ ý muốn giúp đỡ. Theo McInnis, có một số bước bạn có thể thực hiện để hỗ trợ họ.
Khuyến khích họ tìm đến sự hỗ trợ chuyên môn
Đề xuất người đó thăm gặp các chuyên gia về sức khỏe tâm thần, như một nhà trị liệu. Nhiều nhà trị liệu chuyên về việc kiểm soát cơn tức giận và các vấn đề liên quan. Bên cạnh đó, có nhiều hình thức trị liệu khác nhau có thể hỗ trợ trong việc điều trị cơn tức giận, ví dụ như:
Phương pháp chữa trị nhận thức-hành vi (CBT): Đây là loại phương pháp chữa trị phổ biến nhất cho các vấn đề liên quan đến tức giận. Nó bao gồm việc nhận biết và thay đổi các mô hình suy nghĩ và hành vi không hiệu quả. Ví dụ, một nhà trị liệu có thể đề xuất cho một cá nhân có vấn đề về tức giận các tình huống thường gây ra sự tức giận và hỗ trợ họ nhận ra các phản ứng thái quá của mình và phát triển các kỹ năng đối phó lành mạnh hơn.
Phương pháp chữa trị gia đình: Hình thức chữa trị này có thể hỗ trợ giải quyết các vấn đề về tức giận liên quan đến gia đình. Nó có thể hỗ trợ mọi người giải quyết các vấn đề với bạn đời, con cái, cha mẹ và anh chị em của họ, giúp cải thiện giao tiếp, tăng cường sự thấu hiểu và sự tha thứ.
Phương pháp chữa trị hệ thống gia đình nội bộ (IFS): Lý thuyết về hệ thống gia đình cho rằng có những phần khác nhau của bản thân (cũng như có những phần khác nhau của một gia đình). Một số phần của bản thân có thể bị ảnh hưởng bởi các cảm xúc tiêu cực. Mục tiêu của IFS là cung cấp cho cá nhân quyền truy cập vào tất cả các phần của bản thân họ để họ có thể quản lý cảm xúc tốt hơn.
Phương pháp chữa trị tâm động học: Hình thức chữa trị này có thể giúp người đó hiểu rõ hơn và giải quyết các nguyên nhân gốc rễ gây ra cơn tức giận.
- Phương pháp tâm lý thể chất: Phương pháp này tập trung vào sự kết nối giữa cơ thể và tâm trí để giải phóng cảm xúc và chữa lành chấn thương.
- Trải nghiệm soma (SE): Phương pháp này giúp điều chỉnh cảm xúc cho những người mắc rối loạn căng thẳng sau chấn thương bằng cách tập trung vào nhận thức cơ thể và kỷ niệm tích cực.
Khám phá kỹ thuật kiểm soát cơn giận
Nhóm hỗ trợ và chương trình kiểm soát cơn giận có thể hữu ích và cần được khuyến khích tham gia.
Đề xuất kiểm tra sức khỏe
Kiểm tra sức khỏe và quét não SPECT có thể xác định các nguyên nhân hữu cơ góp phần vào vấn đề kiểm soát cơn giận.
Cách đối xử với người bị tức giận là gì?
McInnis đề xuất một số chiến lược có thể hữu ích khi đối phó với người tức giận.
Lời nhắn từ Verywell
Đối phó với người tức giận có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn, vì vậy việc tự bảo vệ cũng quan trọng không kém.
McInnis khuyên tìm sự hỗ trợ từ những người tin cậy, tìm kiếm an toàn và hỗ trợ, và tham gia các nhóm hỗ trợ để có sự lắng nghe và hỗ trợ.
Tác giả: Sanjana Gupta
