Giữ lại cảm xúc thường khiến chúng ta cảm thấy an toàn, nhưng không phải lúc nào cũng là cách tốt nhất để đối mặt với chúng. Hành động này có thể ngăn cản chúng ta thể hiện nhu cầu của mình và tạo kết nối với người khác. Dần dần, việc kìm nén cảm xúc có thể gây hại cho cả sức khỏe tinh thần và thể chất của chúng ta một cách không ngờ tới.
Tại Sao Chúng Ta Thường Kìm Nén Cảm Xúc
Có nhiều nguyên nhân khiến chúng ta phải kìm nén cảm xúc. Ví dụ, chúng ta có thể muốn tránh đối diện với chúng, nghĩ rằng chúng không quan trọng, hoặc cố gắng che giấu chúng để giữ mối quan hệ.
Tuy nhiên, lý do chính khiến chúng ta thường kìm nén cảm xúc là vì chúng khiến ta cảm thấy an toàn và thoải mái hơn.
“Lý do mà chúng ta đôi khi hoặc thường xuyên kìm nén cảm xúc có thể là rất nhiều, nhưng gốc rễ của vấn đề đó là nỗi sợ bị tổn thương. Để bảo vệ tinh thần của mình, ta thường hành động theo cách kìm nén cảm xúc. Điều này tạo ra một cảm giác an toàn giả mạo,” theo Tiến sĩ Colleen Mullen (PsyD, LMFT).
Theo Tiến sĩ, một số người khi trưởng thành sẽ học được rằng việc thể hiện cảm xúc có thể làm họ cảm thấy không an toàn. Có nhiều yếu tố trong tuổi thơ đã tạo ra điều này.
Với một số người, cha mẹ từ chối hoặc không chấp nhận cảm xúc của con, và với một số khác, cha mẹ có thể làm con sợ hãi khi thể hiện cảm xúc hoặc cảm thấy bị đe dọa. Trong một số trường hợp, trẻ sớm nhận thức được rằng cha mẹ sẽ không đáp ứng tốt nếu con trẻ thể hiện nhu cầu và cảm xúc của mình.
“Những đứa trẻ này có thể trưởng thành trở thành những người luôn kìm nén cảm xúc của mình,” Tiến sĩ Mullen nói. “Sự từ chối hoặc tránh bày tỏ bản thân sẽ dẫn đến cảm giác sợ bị từ chối, ruồng bỏ hoặc bị đánh giá tiêu cực.”
Tại sao kìm nén cảm xúc có thể gây hại?
Mặc dù việc kìm nén có thể giải quyết tạm thời, nhưng nó có thể ảnh hưởng lớn đến chúng ta:
Gây áp lực cho tâm lý
Giấu giếm cảm xúc trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến lòng tự tin của chúng ta. Dần dần, chúng ta có thể cảm thấy như những nhu cầu và mong muốn của mình không được quan tâm và cảm thấy mất đi giọng nói của bản thân.
Điều này cũng có thể gây ra cảm giác căng thẳng, lo lắng hoặc trầm cảm. Trong một số trường hợp, chúng ta có thể trở nên dễ nổi giận và tức giận, tạo ra sự phẫn nộ và uất ức với những người xung quanh.Nguồn ảnh: pexels.com
Ảnh hưởng đến sức khỏe cơ thể
“Có một số bằng chứng cho thấy việc kìm nén cảm xúc có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe cơ thể,” theo Tiến sĩ Mullen. “Stress có thể tăng nguy cơ béo phì và bệnh tim mạch, và có thể gây ra sự suy giảm trí nhớ.”
Gây trở ngại cho các mối quan hệ xã hội
Việc nuôi dưỡng các mối quan hệ xã hội rất quan trọng đối với sự hạnh phúc của chúng ta. Vì cuối cùng, chúng ta là những sinh vật xã hội. Nếu không thể thể hiện bản thân, các mối quan hệ của chúng ta sẽ không phát triển ý nghĩa.
“Kết nối với người khác giúp cân bằng hệ thần kinh và bảo vệ chúng ta khỏi những chuỗi của nỗi sợ và niềm tin sai lầm,” theo Shari Foos, MA, MFT, MS. “Quan trọng hơn cả, nếu bạn không mở lòng và thật thà, làm sao người khác có thể hiểu bạn? Và nếu họ không hiểu bạn, làm sao họ có thể yêu thương bạn với chính bản ngã thật sự của bạn?”
Dấu hiệu bạn đang kìm nén cảm xúc
Thỉnh thoảng, chúng ta tự ý kìm nén cảm xúc, và đôi khi chúng ta làm điều đó mà không hề hay biết. Một số dấu hiệu cho thấy bạn không thực sự truyền đạt cảm xúc của mình:
Bạn cảm thấy như không ai hiểu bạn
Bạn không nhận được điều bạn muốn khi bạn dành thời gian cho người khác.
Bạn thường gặp vấn đề về tiêu hóa, nhức đầu, tim đập nhanh, áp lực và căng thẳng.
Bạn trở nên bực bội và khó chịu với thế giới và mọi người xung quanh.
Bạn cảm thấy căm ghét mọi người.
Nếu bạn nghĩ ai đó đang kìm nén cảm xúc, hãy chú ý đến những điều này.
“Nhận biết dấu hiệu của việc ai đó đang kìm nén có thể dựa trên ngôn từ, ngôn ngữ cơ thể và thái độ. Một số người có thể tỏ ra rụt rè bằng cách nắm tay, gõ ngón tay hoặc chân, đảo mắt, hoặc lắc đầu,” theo Foos.
Cô bổ sung, “Cách họ phản ứng khi được hỏi câu hỏi như ‘hãy nói cho tôi biết một chút về bạn,’ có thể từ ‘Tôi không biết’ đến việc thay đổi chủ đề, dừng lại hoặc thậm chí rời phòng.”
Cách để thể hiện bản thân tốt hơn
Biểu lộ cảm xúc không luôn tự nhiên. Thay vào đó, đó là một quá trình cần sự rèn luyện và quyết tâm để tôn trọng bản thân. Theo thời gian, chúng ta sẽ phát triển được kỹ năng xử lý và biểu lộ cảm xúc.
Tiến sĩ Mullen cho biết, “Một cách tốt nhất để thể hiện bản thân tốt hơn là nói ra điều bạn muốn nói.” Dù nghe có vẻ đơn giản, nhưng việc này vẫn cần sự rèn luyện. Bắt đầu từ những hành động nhỏ và tập trung vào cảm xúc tích cực, dần dần điều này sẽ trở nên dễ dàng hơn.Nguồn ảnh: google.com
Có thể là nói những điều như:
“Tôi cảm thấy rất hạnh phúc khi bạn nấu bữa tối vào ngày hôm kia.”
“Tôi mong rằng thứ bảy bạn có thể giúp tôi với dự án.”
“Tôi muốn đảm bảo rằng bạn hiểu ý của tôi.”
“Tôi cảm thấy rất vui khi chúng ta làm những việc thế này cùng nhau.”
Từ đó, bạn có thể diễn đạt những cảm xúc bình thường hoặc thất vọng. Ví dụ như:
“Đôi khi tôi cảm thấy bạn không lắng nghe điều tôi nói.”
“Tôi rất thất vọng khi bạn không giúp tôi vào thứ Bảy.”
“Tôi thấy buồn khi bạn quên XYZ.”
“Tôi vô cùng khó chịu khi phải nói chủ đề này lần nữa.”
Lời nhắn
Thường thì, việc che giấu cảm xúc đã trở thành một thói quen ăn sâu vào tâm trí của chúng ta và ngày càng gia tăng theo thời gian. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn để chúng ta có thể phá vỡ vòng lặp đó và bắt đầu thể hiện bản thân. Dù làm như vậy có thể làm chúng ta cảm thấy không thoải mái và lo lắng, nhưng đừng từ bỏ - phần thưởng của sự cố gắng là rất đáng giá.
Tác giả: Wendy Rose Gould
Dịch giả: Phạm Uyên Vy
Biên tập: Minh Hương
Nguồn ảnh: pexels.com, google.com
Link bài gốc: Nguy Cơ Của Việc Dồn Nén Cảm Xúc