Buzz
Che giấu cảm xúc thật có thể mang lại cảm giác an toàn tạm thời, nhưng không phải là cách tốt nhất để tiến về phía trước. Phương pháp này ngăn chúng ta bày tỏ mong muốn và kết nối với người khác. Về lâu dài, việc kiềm chế cảm xúc có thể gây hại cho sức khỏe tinh thần và thể chất mà ta không ngờ tới.
Tại sao chúng ta có xu hướng kiềm chế cảm xúc của mình?
Có nhiều tình huống khiến chúng ta cảm thấy phải kiềm chế cảm xúc. Chẳng hạn, để hoàn thành công việc trong ngày, ta tự nhủ sẽ giải quyết cảm xúc sau, hoặc coi cảm giác đó không quan trọng, hoặc cố che giấu cảm xúc để ‘giữ gìn’ các mối quan hệ.
Tuy nhiên, lý do chính khiến chúng ta kiềm chế cảm xúc là vì làm như vậy có vẻ dễ dàng và an toàn hơn.
Tiến sĩ Colleen Mullen, PsyD, LMFT, chia sẻ: “Có nhiều lý do khiến chúng ta đôi khi — hoặc thường xuyên — cố gắng kiềm nén cảm xúc, nhưng hầu hết đều bắt nguồn từ nỗi sợ bị tổn thương. Kinh nghiệm từ nỗi sợ này khiến chúng ta phản ứng bằng các cơ chế tự vệ, tạo ra cảm giác an toàn giả tạo khi kiềm nén cảm xúc.”
Theo bà, một số người nhận thấy rằng thể hiện cảm xúc trước người khác không an toàn từ khi còn nhỏ. Điều này có thể đã xảy ra nhiều lần trong thời thơ ấu của họ.
Đối với một số người, cảm xúc của họ thường bị cha mẹ bỏ qua hoặc coi nhẹ, trong khi những người khác có cha mẹ trở nên đáng sợ khi đối diện hoặc đe dọa con cái. Một số khác lại nhận ra rằng cha mẹ quá bận rộn để đáp ứng nhu cầu tình cảm của họ.
Tiến sĩ Mullen cho biết: “Những đứa trẻ này có thể lớn lên trở thành người kiềm nén cảm xúc. Việc tỏ ra lạnh lùng hoặc tránh né cảm xúc có thể dẫn đến nỗi sợ bị từ chối, sợ bị bỏ rơi hoặc đánh giá tiêu cực sau này.”
Tại sao việc che giấu cảm xúc thật của bản thân có thể phản tác dụng?
Dù việc kiềm nén cảm xúc có thể hữu ích trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài, nó có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực như sau:
Gây căng thẳng tinh thần
Việc gạt bỏ cảm xúc của mình lâu dài có thể làm suy giảm sự tự tin. Dần dần, chúng ta có thể cảm thấy không ai quan tâm đến nhu cầu hoặc mong muốn của mình, rằng ý kiến của chúng ta không còn giá trị.
Nó cũng có thể khiến chúng ta rơi vào trạng thái căng thẳng, trầm cảm hoặc lo âu. Đôi khi, chúng ta thậm chí có thể cảm thấy vô cùng tức giận, phẫn nộ và bắt đầu oán giận người khác.
Gây hại đến sức khỏe thể chất
Tiến sĩ Mullen cho biết: “Có một số bằng chứng cho thấy việc kiềm chế cảm xúc có thể gây căng thẳng cho cơ thể. Căng thẳng này có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim, và còn có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.”
Cản trở các mối quan hệ xã hội của chúng ta
Việc nuôi dưỡng các mối quan hệ xã hội rất quan trọng. Chúng ta là những sinh vật xã hội và khi không thể hiện bản thân một cách rõ ràng, các mối quan hệ của chúng ta không thể phát triển sâu sắc và ý nghĩa.
Shari Foos chia sẻ: “Tương tác xã hội giúp cân bằng hệ thần kinh và mở rộng tầm nhìn của chúng ta, ngăn ngừa việc rơi vào vòng lặp của nỗi sợ và niềm tin sai lệch. Quan trọng nhất, nếu bạn không cởi mở và trung thực, làm sao người khác có thể hiểu và yêu thương con người thật của bạn?”
Dấu hiệu cho thấy bạn đang dồn nén cảm xúc
Đôi khi, chúng ta vô tình đè nén cảm xúc của mình mà không nhận ra. Một số dấu hiệu cho thấy bạn không thể hiện hoàn toàn cảm xúc bao gồm:
Mọi người dường như không hiểu bạn
Bạn không đạt được điều bạn muốn dù dành nhiều thời gian với người khác
Bạn thường gặp các triệu chứng như đau bụng, vấn đề tiêu hóa, đau đầu, tim đập nhanh và căng thẳng.
Bạn cảm thấy tức giận và thất vọng với thế giới và mọi người xung quanh.
Bạn nảy sinh cảm giác bực bội đối với người khác.
Nếu bạn nghĩ ai đó đang kìm nén cảm xúc, những dấu hiệu trên có thể giúp bạn nhận ra.
“Dấu hiệu của người đang kiệt quệ cảm xúc có thể thấy qua cách họ dùng từ, giọng điệu và ngôn ngữ cơ thể. Một số người có thể vô thức co mình, vặn tay, gõ ngón tay hoặc chân, nhắm mắt hoặc lắc đầu,” Foos nói.
Cô ấy nói thêm, 'Khi được hỏi một câu đơn giản như 'hãy kể về bạn', phản ứng của họ có thể từ 'Tôi không biết' đến cố gắng đổi chủ đề, chấm dứt cuộc trò chuyện hoặc thậm chí rời khỏi phòng.'
Làm thế nào để thể hiện bản thân tốt hơn?
Chúng ta không phải lúc nào cũng tự nhiên biểu lộ cảm xúc. Điều này đòi hỏi luyện tập và nỗ lực để tôn vinh bản thân. Theo thời gian, chúng ta có thể phát triển kỹ năng xử lý và bày tỏ cảm xúc.
Tiến sĩ Mullen nói: 'Một trong những cách tốt nhất để cải thiện việc thể hiện bản thân là nói những gì bạn thực sự muốn nói.' Nghe có vẻ đơn giản, nhưng điều này cần thực hành. Bắt đầu từ những điều nhỏ và tập trung vào cảm giác tích cực, dần dần bạn sẽ thành công.
Bạn có thể nói những câu như sau:
“Tôi thực sự vui vì bữa tối bạn đã nấu hôm trước.”
“Tôi hy vọng bạn có thể giúp tôi hoàn thành dự án này vào thứ Bảy.”
“Tôi muốn đảm bảo rằng bạn hiểu lý do của tôi.”
“Tôi cảm thấy hạnh phúc khi chúng ta cùng làm những việc như thế này.”
Từ đó, bạn có thể chuyển sang thể hiện cảm xúc trung lập hoặc thất vọng. Một số ví dụ bao gồm:
'Đôi khi tôi cảm thấy như bạn không lắng nghe tôi.'
“Tôi thật sự thất vọng vì bạn sẽ không giúp tôi vào thứ Bảy này.”
'Tôi cảm thấy buồn khi bạn quên mất XYZ.'
“Tôi thấy buồn bực quá, nên tôi cần phải nhắc lại chuyện này.”
Lời nhắn từ Verywell
Thường thì, thói quen giấu cảm xúc đã ăn sâu vào tiềm thức theo thời gian. Để từ bỏ thói quen này và bắt đầu thể hiện cảm xúc với người khác đòi hỏi sự siêng năng thực sự. Mặc dù có thể khiến chúng ta cảm thấy không thoải mái, nguy hiểm hoặc khó khăn, nhưng đừng bỏ cuộc. Phần thưởng sẽ xứng đáng với nỗ lực mà ta bỏ ra.
Tác giả: Wendy Rose Gound
