Giống như các loài vật khác, con người có xu hướng trở thành những sinh vật xã hội. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mối quan hệ xã hội rất quan trọng đối với cảm xúc và sức khỏe thể chất của con người. Tuy nhiên, thời gian ở một mình cũng rất cần thiết để phát triển sức khỏe tinh thần. Mặc dù việc ở bên cạnh người khác mang lại niềm vui và hạnh phúc, nhưng đồng thời cũng tạo ra căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Bạn lo lắng về ý kiến của người khác về bản thân mình, và cố gắng hòa nhập với những người xung quanh.
Để trở thành một phần của xã hội, bạn phải đánh đổi nhiều thứ, và một trong những thách thức đó chính là ý nghĩa của việc ở một mình. Dành thời gian cho bản thân giúp bạn có cơ hội thoát khỏi áp lực xã hội và khám phá suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm của riêng mình.
Đại dịch COVID-19 đã chứng minh những thách thức mà sự cô đơn và thiếu thời gian yên bình mang lại. Trong khi nhiều người phải đối mặt với cảm giác bị cô lập và cô đơn, một số khác phải đối mặt với những thách thức khi đột nhiên phải dành nhiều thời gian bên cạnh các thành viên trong gia đình hoặc bạn cùng phòng. Ranh giới giữa công việc và cuộc sống bị xóa nhòa, trong khi đó sự thiếu thời gian rõ ràng khiến cuộc sống của nhiều người bị đảo lộn bởi thời gian riêng tư của họ đang dần mất đi.
Mục lục
- Tại sao thời gian ở một mình lại quan trọng?
- Những lý do ở một mình không hề dễ dàng
- Ý nghĩa của việc ở một mình và cảm giác cô đơn
- Các dấu hiệu cho thấy bạn cần dành thời gian ở một mình
- Cách dành thời gian ở một mình một cách tích cực
- Phát triển tư duy tích cực
- Lời khuyên cho bạn
Tại sao thời gian ở một mình lại quan trọng?
Sống một mình mang lại nhiều lợi ích quý giá. Những lợi ích đó bao gồm:
- Khám phá bản thân
- Sự sáng tạo
- Năng lượng xã hội
Khám phá bản thân
Tận hưởng những khoảnh khắc một mình mang lại cho bạn thời gian và tự do để khám phá niềm đam mê của riêng mình mà không bị ai cản trở hay đánh giá. Bạn có thể thử những điều mới mẻ, nghiên cứu những đề tài mà bạn đam mê, hấp thụ kiến thức mới và thậm chí là thực hành những phương pháp mới để thể hiện bản thân.
Tận hưởng thời gian riêng tư một mìnhgiúp bạn khám phá bản thân mà không phải chịu bất kì áp lực hay nhận xét từ bên ngoài nào. Dành thời gian cho bản thân là rất quan trọng trong quá trình trưởng thành và phát triển cá nhân. Thay vì lo lắng về nhu cầu, sở thích và ý kiến của người khác, thời gian ở một mình cho phép bạn tập trung vào bản thân.Sự sáng tạo
Khoảng thời gian ở một mình chính là cơ hội để tâm trí bạn được thư giãn và củng cố khả năng sáng tạo của bạn. Không cần để ý đến hay giao lưu với người khác, bạn có thể bỏ qua những tác động bên ngoài và tập trung vào con người bên trong bạn.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ở một mình có thể dẫn đến những thay đổi trong não bộ và thúc đẩy quá trình sáng tạo. Cụ thể, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có xu hướng chủ động rời xa các mối quan hệ để dành thời gian một mình thường là những người có khả năng sáng tạo cao.
Trong một nghiên cứu năm 2020 được công bố trên tạp chí Nature Communications, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sự cô lập trong xã hội (hay còn gọi là sự cô đơn) dẫn đến sự gia tăng hoạt động trong các mạng thần kinh liên quan đến trí tưởng tượng. Khi rơi vào tình trạng thiếu tương tác xã hội, não bộ sẽ tăng cường mạng lưới sáng tạo để giúp lấp đầy khoảng trống do sự thiếu giao tiếp xã hội tạo ra.
Năng lượng xã hội
Thường xuyên chúng ta nhìn nhận việc sống một mình dưới góc độ tiêu cực. Tuy nhiên, nghiên cứu đã chứng minh rằng những người sống độc thân thực sự có cuộc sống xã hội phong phú hơn và thậm chí năng lượng xã hội cao hơn những người sống chung với người khác.
Trong cuốn sách “Going Solo”, nhà xã hội học Eric Klineberg lưu ý rằng mỗi bảy người trưởng thành ở Hoa Kỳ thì có một người sống một mình. Klineberg phát hiện rằng những người trưởng thành này không cảm thấy cô đơn, nhiều người thậm chí có cuộc sống xã hội phong phú hơn những người khác.
Không dễ dàng sống một mình
Thời gian sống một mình có thể là thách thức với nhiều người vì nhiều lý do. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiều người thích tự gây ra đau đớn hơn là ngồi một mình với sự cô đơn nội tâm. Một số lý do khiến mọi người có thể phải vật lộn với việc sống một mình bao gồm:
Thiếu kinh nghiệm sống một mình
: Một số người có thể không quen với việc sống một mình vì họ đã quá quen với việc sống bên người khác. Sự thiếu vắng đột ngột của tương tác xã hội có thể khiến họ cảm thấy bịcảm thấy bị tách rời hoặc lạc lối.Mải mê trong suy nghĩ và cảm xúc phiền muộn
: Trong một số trường hợp, việc sống một mình và chìm sâu vào bản thân có thể mang lại khó khăn hoặc thậm chí là đau đớn. Những người này có thể cảm thấy bị bủa vây bởi sự nội tâm và lo lắng.Phân biệt đối xử xã hội:
Sự phân biệt đối xử xã hội về việc sống một mình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành cách mà một người nhận thức về cô đơn. Đặc biệt, những ngườithái độ tiêu cực về việc sống một mình hoặc những người coi đó là một hành vi phản đối xã hội hoặc bị xã hội từ chối, cảm giác cô đơn dường như là một hình thức trừng phạt đau đớn.Giáo sư Marketing và nhà nghiên cứu Rebecca Ratner tại Đại học Maryland phát hiện rằng mọi người thường tránh làm những việc họ thích nếu phải làm một mình. Điều này đặc biệt đúng nếu đó là một hoạt động mà người khác có thể quan sát được, chẳng hạn như đi ăn tối, hoặc xem một bộ phim. Những phát hiện như vậy cho thấy sự kỳ thị về việc sống một mình ảnh hưởng đến việc mọi người có thực sự thích những hoạt động đó hay không.
Ratner giải thích: “Khi mọi người làm mọi việc một mình, họ cảm thấy thích thú hơn cả những gì họ mong đợi. 'Mọi người đánh giá quá cao lợi ích của việc ở bên người khác.'
Cũng cần chú ý rằng, các khía cạnh trong tính cách cũng như sở thích cá nhân của bạn có thể đóng một vai trò thiết yếu trong việc xác định bạn cần bao nhiêu thời gian ở một mình và nó có thể có lợi như thế nào.
Những người hướng ngoại thường cảm thấy tràn đầy năng lượng nhờ vào những trải nghiệm xã hội, vì vậy sự cô đơn có thể là một thách thức lớn đối với họ. Ngược lại, những người hướng nội nạp lại năng lượng từ việc sống tự do một mình.
Tuy nhiên, đừng nghĩ rằng chỉ vì bạn là người hướng ngoại mà bạn sẽ không thích dành thời gian cho riêng mình. Trong một nghiên cứu, nhà tâm lý học xã hội Nguyễn Thị Thúy Vy đã phát hiện ra rằng những người hướng nội và hướng ngoại không thực sự khác nhau về mức độ tận hưởng khi sống một mình. Trái ngược với suy nghĩ thông thường, người hướng nội không cảm nhận khoảng thời gian một mình tốt hơn hơn người hướng ngoại.cảm thấy khoảng thời gian một mình tốt hơn hơn người hướng ngoại.Các tác giả giải thích: 'Phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng những người luôn trung thực với lựa chọn và niềm tin của mình thường quan tâm và nhận thức được giá trị của việc dành thời gian cho bản thân hơn, bất kể áp lực xã hội hoặc cảm giác không an toàn khi ở bên cạnh người khác'.
Bất kể bạn thuộc tính cách nào, bạn có thể hưởng lợi từ việc dành thời gian chất lượng cho bản thân.
Sống một mình và cảm thấy cô đơn
Ngay cả trước khi xảy ra đại dịch, các chuyên gia đã cảnh báo về tình trạng cô đơn đang đe dọa sức khỏe của mọi người ở mọi lứa tuổi. Nghiên cứu cho thấy hiện nay, mọi người trải qua cảm giác cô đơn nhiều hơn so với trước đây. Theo một báo cáo năm 2018, một nửa số người Mỹ tham gia khảo sát cho biết họ đôi khi cảm thấy cô đơn, trong khi 25% cho biết hầu hết thời gian họ đều cảm thấy cô đơn.Có rất nhiều bằng chứng cho thấy sự cô đơn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe. Nó có liên quan đến tăng huyết áp, suy giảm nhận thức nhanh chóng, lo âu xã hội và tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.có liên quan đến tăng huyết áp, suy giảm nhận thức nhanh chóng, lo âu xã hội và tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.Cô đơn có mối liên kết với một loạt các hậu quả tiêu cực về sức khỏe, bao gồm nguy cơ cao mắc trầm cảm, lo lắng, béo phì, cao huyết áp và đột quỵ.
Tuy nhiên, quan trọng là phải nhớ rằng ở một mình không đồng nghĩa với cô đơn. Trong khi cô đơn đi kèm với những cảm xúc tiêu cực của sự cô lập, thì thời gian một mình liên quan đến việc tìm kiếm sự tự do, cảm hứng và nạp lại năng lượng tích cực một mình.
Gần đây, các nhà nghiên cứu đã bắt đầu khám phá ý tưởng rằng một khoảng thời gian riêng tư chất lượng cũng vô cùng quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất.
Dấu hiệu cho thấy bạn cần dành thời gian một mình
Không phải lúc nào bạn cũng dễ nhận biết các dấu hiệu cho thấy bạn cần phải rời xa người khác một thời gian. Một số dấu hiệu cần chú ý bao gồm:
- Trở nên nóng tính
- Thỉnh thoảng dễ cáu giận với những điều nhỏ nhặt
- Mất hứng thú khi làm việc với người khác
- Cảm thấy bị choáng ngợp hoặc kích thích quá mức
- Mất tập trung
- Lo lắng về việc dành thời gian cho người khác
Tin vui là thậm chí khi bạn đang đối diện với bất kỳ dấu hiệu nào trong số những dấu hiệu này, thì việc dành một ít thời gian ở một mình có thể mang lại sự phục hồi đáng kể. Theo một nghiên cứu, những người bày tỏ rằng dành khoảng 11% thời gian ở một mình sẽ ít cảm thấy tiêu cực hơn trong các trải nghiệm xã hội sau đó.
Cách dành thời gian một mình
Nếu bạn đang nghĩ về việc dành thời gian một mình, điều quan trọng là bạn phải tuân thủ những cách tốt cho sức khỏe tinh thần của mình. Việc ở một mình có ích nhất khi nó là do ý muốn của bạn. Điều quan trọng là bạn cảm thấy bạn có thể quay lại thế giới xã hội bất cứ lúc nào bạn muốn.
Chọn thời điểm phù hợp: Xác định thời điểm bạn muốn dành thời gian một mình. Lên kế hoạch và đảm bảo những người xung quanh hiểu rằng họ không nên làm phiền bạn trong thời gian đó.
Tắt các phương tiện truyền thông xã hội
: Tập trung vào loại bỏ những yếu tố gây phân tâm, đặc biệt là những yếu tố dẫn đến so sánh và tranh cãi trên mạng xã hội. Tập trung vào suy nghĩ và sở thích của bạn thay vì suy nghĩ và hành động của người khác.Lên kế hoạch cho công việc
: Không phải ai cảm thấy thoải mái khi ở một mình, vì thế, việc lên kế hoạch cho những hoạt động bạn muốn làm sẽ hữu ích. Điều này có thể bao gồm thời gian thư giãn, khám phá sở thích mới, hoặc đọc sách.Đi dạo
: Nghiên cứu chỉ ra rằng việc đi ra ngoài có thể có lợi cho sức khỏe. Nếu bạn cảm thấy căng thẳng và mệt mỏi do tương tác xã hội, thì dành thời gian ngoài trời để thưởng thức cảnh đẹp có thể làm tươi mới tinh thần bạn.Không có khoảng thời gian một mình nào phù hợp cho tất cả mọi người. Hãy nghĩ về những hoạt động bạn muốn làm một mình, sau đó thực hiện từng bước một.
Mỗi người có nhu cầu khác nhau về thời gian ở một mình và thời gian tương tác xã hội, vì vậy hãy cân nhắc giữa hai nhu cầu đó với nhu cầu riêng của bạn. Một số người chỉ cần vài phút để thư giãn, trong khi một số khác có thể cần nhiều thời gian hơn để cảm thấy thoải mái.
Tạo khoảng không gian để sống một mình
Chọn lựa thời gian để ở một mình không phải lúc nào cũng dễ dàng. Những người xung quanh bạn có thể có nhu cầu xã hội khác nhau và có thể không hiểu thấu nhu cầu riêng tư của bạn. Các trách nhiệm gia đình và việc chăm sóc con cái cũng có thể làm bạn gặp khó khăn trong việc dành thời gian cho bản thân. Một số biện pháp bạn có thể thực hiện để đảm bảo bạn có đủ thời gian cho bản thân:
Hãy rõ ràng
: Thông báo với mọi người xung quanh, bất kể là bạn cùng phòng, thành viên trong gia đình hoặc đối tác của bạn, rằng bạn cần thời gian một mình.Hãy cụ thể
: Cho mọi người hiểu rõ ý nghĩa của điều này. Ví dụ: bạn có thể nói bạn cần một khoảng thời gian cố định mà không bị gián đoạn để đọc sách, xem phim hoặc nghe podcast.Hãy báo đáp
: Nếu mọi người sẵn lòng hỗ trợ bạn để có thời gian một mình, bạn cũng cần phải thể hiện sự báo đáp tương tự. Đề xuất giúp họ đảm nhận một số trách nhiệm để họ cũng có thời gian riêng tư cho bản thân.Hãy Linh hoạt
: Nếu bạn đang cố gắng tìm thời gian cho bản thân khi không sống một mình hoặc sống gần với người khác, có lẽ bạn cần phải linh hoạt hơn để tìm kiếm thời gian cho riêng mình.Hãy thử thức dậy vào buổi sáng sớm để trải nghiệm thời gian yên bình cho bản thân trước khi các thành viên khác trong nhà thức giấc. Nếu bạn có lựa chọn khác, hãy thực hiện những việc như đi bộ ngoài trời hoặc để các thành viên khác trong gia đình đảm nhận các công việc trong khi bạn nghỉ ngơi, điều này có thể thực sự hữu ích.
Phát triển tư duy chính xác
Nếu ý nghĩ về việc ở một mình khiến bạn sợ hãi rằng bạn sẽ cảm thấy cô đơn, thì nghiên cứu đã chỉ ra rằng học cách kiểm soát thời gian ở một mình cũng như cảm giác cô đơn có thể hữu ích. Trong một nghiên cứu, những người tham gia được giao nhiệm vụ đọc về sự phổ biến của cô đơn, đọc một đoạn văn về lợi ích của cô đơn hoặc đọc về một chủ đề không liên quan.Sau khi hoàn thành việc đọc này, những người tham gia đã ngồi một mình trong khoảng 10 phút. Trong mỗi giai đoạn, cảm giác tiêu cực và tích cực đều giảm đi. Kết quả này cho thấy rằng mặc dù không phải lúc nào ở một mình cũng có thể cải thiện tâm trạng của bạn, nhưng nó có thể giúp bạn kiểm soát cảm xúc của mình tốt hơn.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người đọc về lợi ích của sự cô đơn không nhất thiết phải cảm thấy tốt hơn, nhưng họ không cảm thấy giảm cảm giác tích cực như những người ở hai nhóm còn lại.
Các phát hiện này cho thấy việc tái đánh giá cách nhìn của bạn về thời gian ở một mình có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát những ảnh hưởng tiêu cực có thể xảy ra từ cảm giác cô đơn.
Lời khuyên dành cho bạn
Mặc dù việc ở một mình đôi khi bị hiểu lầm là cảm giác cô đơn, nhưng rõ ràng, dành thời gian cho bản thân là rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và tăng cường cảm xúc hạnh phúc. Nếu ý tưởng của việc dành thời gian cho bản thân khiến bạn cảm thấy buồn chán hoặc không thoải mái, hãy thử bắt đầu với một khoảng thời gian nhỏ để tập trung vào một nhiệm vụ cụ thể.
Khi bạn trở nên tốt hơn trong việc thưởng thức thời gian cá nhân, bạn sẽ cảm nhận được sự mới mẻ và đầy cảm hứng khi quay lại với môi trường xã hội.