Giao tiếp bằng mắt suốt buổi trò chuyện là một kỹ năng mềm quan trọng cần phát triển. Duy trì ánh mắt khi trò chuyện mang lại nhiều lợi ích như xây dựng quan hệ, tạo lòng tin và làm cho bản thân trông cuốn hút hơn.
Việc nhìn thẳng vào mắt người khác khi trò chuyện là một kỹ năng xã hội quan trọng mà chúng ta phát triển từ nhỏ. Duy trì giao tiếp bằng mắt mang lại nhiều lợi ích như xây dựng mối quan hệ, tạo sự tin tưởng và làm bạn trở nên hấp dẫn hơn.
Nhưng việc giao tiếp qua ánh mắt không phải lúc nào cũng dễ dàng hay tự nhiên. Bạn có thể đã gặp những người không thể hoặc không nhìn thẳng vào bạn khi trò chuyện. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu lý do tại sao một người không giao tiếp bằng mắt hoặc ít khi nhìn thẳng vào mắt đối phương khi trò chuyện.
Tuy nhiên, giao tiếp bằng ánh mắt không phải lúc nào cũng dễ dàng hay tự nhiên. Chắc hẳn bạn đã có những cuộc trò chuyện với người không thể hoặc không muốn nhìn thẳng vào bạn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu lý do tại sao có người lại ít hoặc không giao tiếp bằng mắt trong khi trò chuyện.
Nguyên nhân khiến một người không duy trì giao tiếp bằng mắt khi trò chuyện
Những lý do khiến ai đó không nhìn vào mắt khi trò chuyện
Khi bạn trò chuyện với một người mà không thể nhìn thấy ánh mắt của họ, có thể bạn sẽ cảm thấy không thoải mái. Bạn sẽ thắc mắc liệu họ có đang che giấu điều gì không hay là bạn đã làm điều gì khiến họ lo lắng. Thực tế, có nhiều lý do khiến một người tránh giao tiếp bằng mắt khi trò chuyện. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
Khi bạn nói chuyện với ai đó mà họ không thể nhìn vào mắt bạn, bạn có thể bắt đầu cảm thấy khó chịu. Bạn có thể tự hỏi liệu họ có đang giấu điều gì không hoặc liệu bạn đã làm gì để khiến họ lo lắng. Nhưng có rất nhiều lý do khiến ai đó tránh giao tiếp bằng mắt khi nói chuyện. Dưới đây là một số lý do phổ biến nhất khiến ai đó tránh giao tiếp bằng mắt:
Họ mắc chứng lo âu xã hội
Việc không sẵn lòng giao tiếp bằng mắt là một dấu hiệu phổ biến của chứng rối loạn lo âu xã hội (SAD). Những người mắc chứng SAD có nỗi sợ sâu sắc về việc bị người khác đánh giá. Khi một người mắc rối loạn lo âu xã hội nhìn vào mắt ai đó, họ sẽ cảm thấy như mình đang bị soi xét và càng trở nên lúng túng hơn.
Tránh tiếp xúc qua ánh mắt là một dấu hiệu phổ biến của rối loạn lo âu xã hội (SAD). Những người mắc SAD thường có nỗi sợ mãnh liệt bị người khác đánh giá. Khi tiếp xúc ánh mắt, họ có thể cảm thấy bị soi xét, điều này khiến họ càng thêm tự ti.
Nguồn ảnh: Pinterest
Họ cảm thấy xấu hổ
Người nhút nhát thường lo lắng và không thoải mái trong các tình huống xã hội, đặc biệt khi trò chuyện với người không quen thân. Họ thường tránh giao tiếp qua ánh mắt vì cảm thấy lo âu khi kết nối với người khác. Sự nhút nhát cũng giống với lo âu xã hội nhưng ở mức độ nhẹ hơn. Nó không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và không được coi là vấn đề sức khỏe tinh thần.
Người nhút nhát thường cảm thấy lo lắng và không thoải mái trong các tình huống xã hội, nhất là khi trò chuyện với người lạ. Một người nhút nhát có thể tránh giao tiếp qua ánh mắt vì cảm thấy hồi hộp khi giao tiếp. Sự nhút nhát tương tự như lo âu xã hội, nhưng nhẹ hơn và ít ảnh hưởng đến cuộc sống, không được xem là vấn đề sức khỏe tinh thần.
Một số người nhút nhát có thể cảm thấy xấu hổ hơn khi ở gần những người họ cảm thấy thu hút. Trong một buổi hẹn hò với một chàng trai hoặc cô gái nhút nhát, họ có thể gặp khó khăn khi muốn giao tiếp qua ánh mắt với bạn.
Một số người nhút nhát cảm thấy càng nhút nhát hơn khi ở gần những người họ thấy hấp dẫn. Nếu bạn đang hẹn hò với một chàng trai hoặc cô gái nhút nhát, họ có thể gặp khó khăn trong việc tiếp xúc mắt với bạn.
Họ cảm thấy lo lắng hoặc không thoải mái
Sự thiếu giao tiếp qua ánh mắt có thể là dấu hiệu của sự không thoải mái cảm xúc. Ví dụ, một người không liên lạc bằng ánh mắt có thể cảm thấy lúng túng về chủ đề đang được nói, hoặc họ có thể lo lắng chỉ đơn giản vì họ không biết bạn lắm và lo rằng họ không tạo được ấn tượng tốt.
Sự thiếu giao tiếp qua ánh mắt có thể là dấu hiệu của sự khó chịu cảm xúc. Ví dụ, một người không liên lạc bằng ánh mắt có thể cảm thấy lúng túng về chủ đề đang được nói, hoặc họ có thể lo lắng chỉ đơn giản vì họ không quen biết bạn nhiều và cảm thấy lo lắng về việc tạo ấn tượng tốt.
Trong một số tình huống xã hội căng thẳng, như phỏng vấn công việc hay buổi hẹn đầu tiên, ngay cả những người tự tin cũng có thể khó kềm chế việc giao tiếp bằng ánh mắt. Ví dụ, khi bạn hẹn hò với một chàng trai hoặc cô gái và họ ít liên hệ mắt với bạn, có thể họ đang lo lắng vì muốn bạn ấn tượng với họ.
Trong một số tình huống xã hội căng thẳng, như phỏng vấn công việc hay buổi hẹn đầu tiên, ngay cả những người tự tin cũng có thể khó chịu khi giao tiếp bằng ánh mắt. Ví dụ, khi bạn hẹn hò với một chàng trai hoặc cô gái và họ ít nhìn vào bạn, có thể đó là dấu hiệu của sự lo lắng vì họ mong bạn thích họ.
Nếu bạn không chắc chắn liệu người khác có cảm thấy không thoải mái khi ở gần bạn không, hãy quan sát ngôn ngữ cơ thể của họ để hiểu thêm. Ví dụ, việc xoa cổ có thể là dấu hiệu của sự không chắc chắn, đe dọa hoặc lo sợ. Đọc thêm về ngôn ngữ cơ thể có thể giúp bạn hiểu rõ hơn.
Nếu bạn không chắc chắn liệu người khác có cảm thấy không thoải mái khi ở gần bạn không, hãy quan sát ngôn ngữ cơ thể của họ để xem có những dấu hiệu nào khác. Ví dụ, việc xoa cổ có thể là dấu hiệu của sự không chắc chắn, đe dọa hoặc lo sợ. Đọc thêm về ngôn ngữ cơ thể có thể giúp bạn hiểu rõ hơn.
Có người cho rằng việc né tránh giao tiếp qua ánh mắt là dấu hiệu của sự dối trá vì cảm thấy tội lỗi hoặc tự ti. Tuy nhiên, việc một người không liên hệ mắt với bạn không nhất thiết có nghĩa là họ giấu giếm điều gì đó.
Có người tin rằng việc né tránh giao tiếp qua ánh mắt là dấu hiệu của sự dối trá do cảm thấy tội lỗi hoặc tự ti. Tuy nhiên, một người không liên hệ mắt với bạn không nhất thiết có nghĩa là họ đang giấu giếm điều gì đó.
Theo một bài đánh giá năm 2020 về chủ đề này được đăng trên Frontier In Psychology, nghiên cứu cho thấy việc không duy trì ánh mắt có thể là dấu hiệu của sự căng thẳng nhưng không phải là biểu hiện chắc chắn của sự gian lận.
Theo một bài đánh giá vào năm 2020 về chủ đề này được đăng trên Frontier In Psychology, nghiên cứu đã chỉ ra rằng mặc dù việc không duy trì ánh mắt có thể là dấu hiệu của sự căng thẳng, nhưng nó không phải là một dấu hiệu đáng tin cậy của sự lừa dối.
Họ muốn kết thúc cuộc trò chuyện
Họ muốn chấm dứt cuộc trò chuyện
Giao tiếp qua ánh mắt là biểu hiện của sự tham gia và sự thân thiện, vì vậy nếu ai đó ngưng nhìn thẳng vào mắt, có thể họ đã mất hứng thú với cuộc trò chuyện và sẵn lòng chuyển tiếp. Nếu bạn cảm thấy cuộc trò chuyện đang trở nên chậm trễ và người kia luôn nhìn sang nơi khác, có thể họ không muốn tiếp tục nói chuyện với bạn.
Liên hệ mắt là một dấu hiệu của sự tương tác và giao tiếp, vì vậy nếu ai đó ngưng liên hệ mắt, có thể họ đã mất hứng thú với cuộc trò chuyện và sẵn lòng chuyển tiếp. Nếu bạn cảm thấy cuộc trò chuyện đang chậm lại và người kia luôn nhìn sang nơi khác, có thể họ không muốn tiếp tục nói chuyện với bạn.Họ đang chìm đắm trong suy nghĩ của mình
Nếu bạn đang trò chuyện với ai đó đang gặp khó khăn với thông tin hoặc gặp vấn đề trong việc diễn đạt, họ có thể nhìn xa xôi hoặc nhìn vào khoảng trời để gợi lại ký ức hoặc cố gắng xử lý một ý tưởng. Việc nhìn thẳng vào mắt ai đó đòi hỏi sự tập trung. Ngừng liên hệ mắt có thể giúp người đó tập trung hơn vì họ có ít phiền toái hơn để giải quyết.
Nếu bạn đang trò chuyện với ai đó đang vật lộn với thông tin hoặc gặp khó khăn trong việc diễn đạt, họ có thể nhìn xa xôi hoặc nhìn vào khoảng trời để gợi lại ký ức hoặc cố gắng xử lý một ý tưởng. Nhìn thẳng vào mắt ai đó đòi hỏi sự tập trung. Ngừng liên hệ mắt có thể giúp người đó tập trung hơn vì họ có ít phiền toái hơn để giải quyết.Họ đang tức giận hoặc buồn bực.
Họ đang tức giận hoặc buồn bực
Khi một người từ chối liên hệ mắt với bạn, có thể đó là dấu hiệu họ không muốn nói chuyện. Họ có thể thậm chí muốn né tránh bạn hoàn toàn. Điều này có thể là do họ tức giận với bạn hoặc bạn đã làm họ buồn và họ muốn tránh xa bạn trong một thời gian.
Khi ai đó từ chối liên hệ mắt với bạn, đó có thể là dấu hiệu họ không muốn nói chuyện. Họ có thể thậm chí muốn né tránh bạn hoàn toàn. Điều này có thể là do họ tức giận với bạn hoặc bạn đã khiến họ buồn và họ muốn tránh bạn trong một thời gian.Họ đang mắc phải rối loạn tự kỷ (ASD)
Họ mắc chứng tự kỷ trong phổ tự kỷ
Các cá nhân tự kỷ thường cảm thấy không thoải mái về mặt vật lý khi phải liên hệ mắt mắt và cảm thấy xâm phạm. Theo một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên tạp chí Scientific Reports, những người tự kỷ có não bộ nhạy cảm với gương mặt một cách bất thường. Kết quả là, việc liên hệ mắt có thể kích thích cảm giác lo âu và choáng ngợp ở họ.
Một số người tự kỷ báo cáo rằng liên hệ mắt có cảm giác không thoải mái về mặt vật lý và xâm phạm. Theo một nghiên cứu năm 2017 được công bố trong Scientific Reports, quét MRI cho thấy não bộ của những người tự kỷ có nhạy cảm đặc biệt với các gương mặt. Do đó, họ có thể cảm thấy lo lắng và bị choáng khi phải nhìn thẳng vào mắt.Họ mắc phải ADHD.
Các cá nhân mắc chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) thường gặp khó khăn trong việc duy trì liên hệ mắt nếu họ gặp khó khăn trong việc tập trung vào người khác trong các tình huống xã hội.
Một số người có rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường gặp khó khăn trong việc duy trì liên hệ mắt nếu họ gặp khó khăn trong việc tập trung vào người khác trong các tình huống xã hội.Họ đã trải qua sự cố định
Một người có quá khứ bị chấn thương có thể gặp khó khăn trong việc liên hệ mắt. Chấn thương có thể thay đổi cấu trúc não, khiến nó hiểu ánh nhìn trực tiếp như là một mối đe dọa.
Những người từng trải qua chấn thương có thể gặp khó khăn trong việc duy trì liên hệ mắt. Chấn thương có thể làm thay đổi cấu trúc não, làm tăng khả năng hiểu ánh nhìn trực tiếp là mối đe dọa.
Họ tuân thủ các tiêu chuẩn văn hóa khác nhau.
Khi bạn nói chuyện với ai đó có thể đến từ nền văn hóa khác, hãy chú ý rằng cách bạn hiểu về liên hệ mắt có thể không giống như cách họ hiểu.
Nếu bạn đang trò chuyện với ai đó có thể đến từ nền văn hóa khác, hãy nhớ rằng cách bạn hiểu về liên hệ mắt có thể không giống như cách họ hiểu.
Theo quy tắc chung, những người lớn lên trong các văn hóa phương Tây nghĩ rằng liên hệ mắt trong lúc trò chuyện là một biểu hiện tích cực của sự quan tâm và thân thiện. Nhưng những người lớn lên trong một số văn hóa khác có thể theo một bộ luật xã hội khác. Ví dụ, tại một số nền văn hóa Đông Á, việc tránh ánh mắt có thể là một biểu hiện của sự tôn trọng.
Như một nguyên tắc chung, những người được nuôi dạy trong văn hóa phương Tây tin rằng liên hệ mắt trong lúc trò chuyện là một biểu hiện tích cực của sự quan tâm và thân thiện. Tuy nhiên, những người được nuôi dạy trong các văn hóa khác có thể tuân theo một bộ luật xã hội khác. Ví dụ, ở một số văn hóa Đông Á, việc tránh ánh mắt có thể là một biểu hiện của sự tôn trọng.
Phải làm gì khi ai đó không muốn liên hệ mắt với bạn
Nếu ai đó không liên hệ mắt với bạn, hãy cố gắng không đặt nó vào lòng. Đừng nhấn mạnh vào hành động của họ. Họ có thể nhận ra rằng họ không liên hệ mắt nhiều, và việc làm cho họ tự ti hơn cũng không có ích gì cho bạn.
Dưới đây là một số gợi ý bạn có thể áp dụng khi ai đó không liên hệ mắt với bạn:
Hãy thử làm cho người đối diện cảm thấy thoải mái hơn
If someone doesn’t make eye contact with you, try not to take it personally. Don’t draw attention to their behavior. They are probably aware that they aren’t making much eye contact, and it’s not helpful for you to make them more self-conscious about it.
Dưới đây là một số mẹo bạn có thể dùng khi một người không giao tiếp qua ánh mắt với mình:
Nếu người bạn đang trò chuyện với là người nhút nhát, lo lắng hoặc mắc chứng lo âu xã hội, họ có thể sẽ nhìn vào mắt bạn nhiều hơn nếu họ cảm thấy bạn đang thích thú khi ở bên họ. Hãy cố gắng làm cho họ thoải mái bằng cách mỉm cười, lắng nghe tận tình, tôn trọng cảm xúc của họ và đưa ra những lời khen chân thành.
Nếu điều này xảy ra quá thường xuyên trong các cuộc trò chuyện của bạn, có thể bạn nên tìm hiểu cách khiến người đối diện cảm thấy thoải mái hơn qua bài viết: Làm Thế Nào Để Ngừng Làm Người Khác Bị Khó Chịu | SocialSelf
Bạn cũng có thể muốn đọc về cách ngừng làm người khác cảm thấy khó chịu nếu điều này xảy ra quá thường xuyên trong các cuộc trò chuyện của bạn.
If the person you’re talking to is shy, nervous, or has social anxiety, they may start to make more eye contact if they think you’re enjoying their company. Try to put them at ease by smiling, listening carefully, validating their feelings, and giving them genuine compliments.Thay đổi chủ đề
Nếu bạn đang nói chuyện với ai đó và họ bắt đầu né tránh ánh mắt của bạn đột ngột, đó có thể là dấu hiệu cho thấy chủ đề của cuộc trò chuyện đang khiến họ cảm thấy nhàm chán hoặc không thoải mái. Bạn có thể thử chuyển hướng cuộc trò chuyện sang một chủ đề khác, tốt nhất là làm điều này với một chủ đề trung lập.
Ví dụ, nếu bạn đang hẹn hò với một chàng trai và anh ấy bắt đầu nhìn đi nơi khác nhiều hơn khi bạn hỏi về tìm kiếm việc làm của anh ấy, đó có thể là một vấn đề nhạy cảm mà tốt nhất là tránh. Bạn có thể thử hỏi về gia đình hoặc bạn bè của anh ấy thay vì điều đó, hoặc tập trung vào một chủ đề nhẹ nhàng như phim ảnh hoặc sở thích.
Hãy tạo điều kiện để họ có thể dễ dàng rời khỏi
Nếu người bạn đang trò chuyện với đột nhiên né tránh ánh mắt của bạn, đó có thể là dấu hiệu cho thấy chủ đề của cuộc trò chuyện đang khiến họ nhàm chán hoặc không thoải mái. Bạn có thể thử đổi hướng cuộc trò chuyện sang một chủ đề mới, tốt nhất là chủ đề trung lập.
Hãy tạo điều kiện để họ có thể dễ dàng rời khỏi
Make it easy for them to leave
Nếu bạn cho rằng có ai đó không giao tiếp mắt với bạn vì muốn rời đi nhưng không biết cách, hãy tạo điều kiện cho họ có thể tự thoát ra. Họ sẽ rất biết ơn sự đồng cảm và tốt bụng của bạn.
Nếu bạn nghĩ rằng có ai đó không thể liên hệ mắt với bạn vì muốn rời đi nhưng không biết cách, hãy tạo điều kiện cho họ có thể từ biệt. Họ sẽ cảm kích sự đồng cảm và lịch sự của bạn.
Ví dụ, nếu bạn đang hẹn hò với một cô gái và bạn cảm thấy cô ấy muốn kết thúc buổi hẹn, bạn có thể nói như, “Ồ, đã quá 10 giờ rồi à! Em có muốn ở lại lâu hơn không, hay chúng ta nên kết thúc ở đây nhỉ?” hoặc là “Anh không nhớ em có nói là em còn việc sau buổi hẹn không? Anh rất vui khi hẹn hò với em, nhưng anh không muốn em phải trễ hẹn nếu em có việc.”
Ví dụ, nếu bạn đang hẹn hò với một cô gái và bạn cảm thấy cô ấy muốn kết thúc buổi hẹn, bạn có thể nói như, “Ồ, đã quá 10 giờ rồi à! Em có muốn ở lại lâu hơn không, hay chúng ta nên kết thúc ở đây nhỉ?” hoặc là “Anh không nhớ em có nói là em còn việc sau buổi hẹn không? Anh rất vui khi hẹn hò với em, nhưng anh không muốn em phải trễ hẹn nếu em có việc.”
Đề xuất trò chuyện qua một phương tiện khác
Một số người lo lắng xã hội hoặc cực kỳ nhút nhát thích nói chuyện qua điện thoại, tin nhắn, hoặc email hơn là đối diện trực tiếp. Nếu bạn cần thảo luận một vấn đề với ai đó nhưng họ quá không thoải mái để nhìn bạn vào mắt, bạn có thể đề xuất nhắn tin hoặc gọi điện thoại thay vì trò chuyện trực tiếp. Ví dụ, bạn có thể nói: “Tôi hiểu rằng việc này có phần ngượng ngùng, nhưng chúng ta cần phải giải quyết. Tôi có thể gửi email cho bạn không, và chúng ta có thể bắt đầu từ đó?”
Một số người lo lắng xã hội hoặc cực kỳ nhút nhát thích nói chuyện qua điện thoại, tin nhắn, hoặc email hơn là đối diện trực tiếp. Nếu bạn cần thảo luận một vấn đề với ai đó nhưng họ quá không thoải mái để nhìn bạn vào mắt, bạn có thể đề xuất nhắn tin hoặc gọi điện thoại thay vì trò chuyện trực tiếp. Ví dụ, bạn có thể nói: “Tôi hiểu rằng việc này có phần ngượng ngùng, nhưng chúng ta cần phải giải quyết. Tôi có thể gửi email cho bạn không, và chúng ta có thể bắt đầu từ đó?”
Hỏi lí do họ không chọn giao tiếp qua ánh mắt với bạn
Nếu bạn đang trò chuyện với người thân quen và họ có vẻ lưỡng lự khi không nhìn bạn vào mắt, bạn có thể hỏi họ vì sao. Ví dụ, nếu bạn không thể nhìn vào mắt một người bạn một ngày nào đó và họ có vẻ quyết tâm tránh bạn, bạn có thể nói, “Hôm nay mình để ý thấy bạn luôn tránh ánh mắt khi nói chuyện với mình. Mình có làm gì khiến bạn không thoải mái hay không?”
Nếu bạn đang trò chuyện với người thân quen và họ có vẻ lưỡng lự khi không nhìn bạn vào mắt, bạn có thể hỏi họ vì sao. Ví dụ, nếu bạn không thể nhìn vào mắt một người bạn một ngày nào đó và họ có vẻ quyết tâm tránh bạn, bạn có thể nói, “Hôm nay mình để ý thấy bạn luôn tránh ánh mắt khi nói chuyện với mình. Mình có làm gì khiến bạn không thoải mái hay không?”