Tầm quan trọng của cây xà cừ và cách chăm sóc hiệu quả

Ngoài việc làm gỗ quý, cây xà cừ còn có nhiều ứng dụng khác mà ít người biết đến. Hãy khám phá về những công dụng, đặc điểm và cách trồng cây xà cừ trong bài viết sau đây.

Cây xà cừ không chỉ là loại cây gỗ quý hiếm dùng để làm đồ nội thất mà còn có khả năng chữa bệnh. Hãy cùng Mytour khám phá những điều thú vị về cây xà cừ và cách trồng nó nhé!

Xà cừ là loại cây gì

Nguồn gốc và ý nghĩa của cây xà cừ

Xà cừ, hay còn được biết đến với tên gọi cây quả gỗ, sọ khỉ, có tên tiếng Anh là Nacre Tree, tên khoa học là Khaya senegalensis, thuộc họ Xoan. Loài cây này có nguồn gốc từ Sudan, Châu Phi và đã được trồng rộng rãi trên toàn thế giới, đặc biệt nhiều nhất là ở Berlin, Đức.

Ở Việt Nam, cây xà cừ thường được sử dụng làm cây cảnh, vì có khả năng sinh trưởng trên nhiều loại đất, đặc biệt là đất cát ở vùng ven biển miền Trung. Do đó, cây được trồng rộng rãi từ Bắc xuống Nam. Bạn có thể dễ dàng thấy hàng dãy cây xà cừ trăm năm tuổi ở ven đường phố, trường học, công viên, đình làng hoặc trong các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.

Ý nghĩa phong thủy của cây xà cừ

Nhiều người thường khuyên rằng không nên trồng cây có thân gỗ lớn trước cửa nhà vì có thể ngăn chặn dòng khí lưu thông và che lấp ánh sáng mặt trời, ảnh hưởng đến tài lộc và vận khí của gia đình.

Tuy nhiên, bạn vẫn có thể trồng cây xà cừ trước nhà nếu giữ một khoảng cách nhất định, để tạo ra bóng mát giúp giảm bớt nắng nóng mùa hè. Bạn nên trồng cây ở phía bên trái khi nhìn từ trong ra ngoài, cách cổng chính khoảng 20m và móng nhà 20m.

Bên cạnh đó, gỗ xà cừ mang đến ý nghĩa phong thủy đặc biệt, màu nâu đỏ của gỗ thường được sử dụng để chế tác các vật phẩm phong thủy. Ví dụ như đĩa tứ linh với 4 hình tượng thú Long, Ly, Quy, Phụng được trạm trổ tinh xảo trên tấm gỗ xà cừ nguyên vẹn và không hề có sự chấp nối. Hoặc thường thấy nhất là việc đóng tủ thờ, với nhiều đường vân chạm trổ kỳ công nhằm mục đích cầu phước và sự an lành cho gia đình.

Đặc điểm nổi bật của cây xà cừ

Cây xà cừ là loài cây thân gỗ, có dạng thẳng đứng, với đường kính khoảng 1 - 2m và chiều cao từ 20 đến 50m. Thân cây có lớp vỏ màu xám đen và sần sùi. Với nhiều cành, nhánh và tán lá rộng, cây xà cừ thường được sử dụng để tạo cảnh quan và tạo bóng mát. Rễ của cây thường là rễ cọc, mạnh mẽ và sâu.

Lá của cây xà cừ có hình dạng như lá kẹp và có vẻ như lông chim, thường mọc đơn lẻ. Mặt trên của lá thường nhẵn. Hoa của cây thường mọc thành từng cụm, có 4 cánh và màu trắng tinh. Quả của cây xà cừ thường có hình dạng nang, màu nâu xám và rất cứng cáp. Thường thì quả chín vào khoảng tháng 9 - 10, khi chín sẽ nứt ra và hạt bên trong sẽ bung ra. Những hạt này có màu nâu và được sử dụng làm hạt giống.

Công dụng của cây xà cừ

Công dụng về sức khỏe của cây xà cừ

• Công dụng trong việc điều trị viêm, đau và sưng: Lá non của cây xà cừ từ lâu đã được sử dụng để điều trị các triệu chứng này. Một phương pháp là sử dụng lá non, giã nhuyễn và ngâm trong rượu, sau đó đắp lên vùng bị viêm, đau và sưng. Sử dụng như vậy trong vòng 1 tuần sẽ giúp giảm triệu chứng.
• Công dụng trong việc điều trị ho: Vỏ cây xà cừ có màu vàng và được sử dụng để điều trị ho. Cách thực hiện là rửa sạch và ngâm vỏ cây trong mật ong và nước quất trong khoảng 3 - 4 ngày trước khi uống.

• Đối với bệnh ghẻ: Vỏ xà cừ sau khi được làm sạch có thể đun với nước và để nguội, sau đó sử dụng để tắm. Phương pháp này rất hiệu quả trong việc giảm tình trạng ghẻ và ngứa, tuy nhiên, liều lượng phải phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mỗi người.
• Đối với bệnh sốt và đau dạ dày: Hoa của cây xà cừ sau khi được sắc với nước, uống 2 lần mỗi ngày sau khi ăn sẽ giúp giảm triệu chứng sốt và đau dạ dày hiệu quả.

Tác dụng làm đẹp của cây xà cừ

Nhờ bộ rễ lớn và chắc chắn, cây xà cừ có khả năng chống chọi với gió bão, giữ đất và ngăn chặn hiện tượng xói mòn đất đai. Ngoài ra, với tán lá rộng, cây còn có khả năng lọc bụi và làm sạch không khí, từ đó tạo ra không gian xanh và cải thiện cảnh quan xung quanh.

Do đặc tính này, cây xà cừ thường được trồng nhiều tại các vị trí như ven đường, công viên,... Tuy nhiên, để tránh tai nạn do cây đổ gãy, cây cần được tỉa cành và kiểm soát đường kính trước mùa mưa.

Gỗ của cây xà cừ từ lâu đã nổi tiếng với giá trị cao. Gỗ xà cừ có màu đỏ đẹp, có khả năng chịu lực tốt và dễ uốn cong. Nó thường được sử dụng để làm các vật dụng gỗ và trang trí nội thất. Đặc biệt, gỗ xà cừ không có mùi và chống mốc tốt, các thớ gỗ có vẻ đẹp tạo nên vẻ quý phái và sang trọng, thu hút nhiều người ưa chuộng.

Nguyên liệu dùng để làm món ăn và đồ uống

Ít người biết rằng hạt và quả của cây xà cừ có thể được ép thành dầu ăn. Dầu xà cừ chứa nhiều hoạt chất có ích cho sức khỏe con người.

Cách trồng và chăm sóc cây xà cừ

Cách trồng cây xà cừ tại nhà

Bước 1: Chọn hạt giống

Trước hết, lựa chọn hạt giống xà cừ khỏe mạnh từ cây có độ tuổi từ 18 trở lên để đảm bảo chất lượng cây giống mới. Việc trồng cây vào mùa mưa là lúc thích hợp nhất.

Nếu muốn trồng cây với quy mô lớn, mật độ và khoảng cách phải phù hợp, khoảng 626 cây/ha và 4-5 mét giữa các cây, 3-3,5 mét giữa các hàng để cây có đủ không gian phát triển.

Đất cần được lựa chọn là loại dễ thoát nước, tơi xốp, và hố đào cần có độ sâu và chiều rộng khoảng 50x50x50cm. Việc đào hố nên được thực hiện 10 ngày trước khi trồng, và bón một ít phân NPK.

Bước 2: Trồng cây xà cừ

Ngâm hạt giống trong nước ấm khoảng 1 tiếng, sau đó đặt hạt giống trên một miếng vải mỏng để ươm. Khi hạt nảy mầm, mang chúng đi trồng.

Khi hạt xà cừ nảy mầm sau khoảng 1 tuần, đặt chúng vào một bầu đất có chứa phân hữu cơ, phân chuồng, đất và phân lân. Hãy nhớ đào lỗ thoáng nước dưới đáy của bầu đất.

Cây xà cừ khi đạt chiều cao khoảng 40-50 cm, hãy mang chúng ra để trồng ở vị trí đã chuẩn bị từ trước. Tháo túi bầu ra, cắt bớt rễ thừa và đặt cây vào hố, sau đó lấp đất lại và nén chặt để cố định gốc cây. Đừng quên tưới ít nước cho cây, tránh tưới quá nhiều sẽ làm úng gốc.

Cách chăm sóc cây xà cừ

• Khi cây còn nhỏ, hãy tưới cây 2 lần mỗi ngày. Khi cây lớn lên, hãy giảm xuống còn 1 lần/ngày. Hãy làm sạch cỏ dại và bề mặt đất quanh gốc cây, tỉa nhánh cây để tạo điều kiện tốt nhất cho sự sinh trưởng của cây. Khi cây còn non, hãy thường xuyên làm sạch cỏ để phòng tránh sâu bệnh. Nếu phát hiện sâu bệnh, hãy sử dụng thuốc phun chuyên dụng để ngăn chặn sự lây lan của chúng.

Lưu ý khi trồng và chăm sóc cây xà cừ

• Nếu bạn mua cây giống xà cừ để trồng, hãy chọn cây giống có thân thẳng, lá không bị nhăn và không có dấu hiệu bất thường. Đất trồng cây xà cừ tốt nhất là ở nơi có độ pH khoảng 6 để cây có điều kiện tốt nhất cho sự phát triển.

Bộ sưu tập 15 hình ảnh tuyệt đẹp về cây xà cừ

Trên đây là những thông tin thú vị về cây xà cừ và những công dụng hiếm biết, hy vọng bạn sẽ tìm thêm nhiều điều bổ ích về loài cây quý này.

Khám phá sản phẩm xịt phòng, sáp thơm tại Mytour: