Buzz
Cơn mưa là một biểu tượng kinh điển được sử dụng phổ biến trong điện ảnh. Vậy bạn đã bao giờ tự hỏi: Mưa được dùng để diễn đạt điều gì trong phim?
1. Dàn cảnh - Thủ pháp kể chuyện của điện ảnh
Trong điện ảnh, ngoài lời thoại, góc quay hay máy quay, dàn cảnh là một trong những kỹ thuật kể chuyện khéo léo nhất, tạo ra thế giới trong phim và ảnh hưởng mạnh mẽ đến trải nghiệm của người xem.
Mặc dù những gì hiển thị trên màn ảnh có vẻ rất chân thực, nhưng tất cả đều không xuất phát từ tự nhiên. Từ ánh sáng, trang phục, bối cảnh... đều được sắp đặt một cách có chủ ý nhằm thể hiện ý đồ của các nhà làm phim. Việc cân nhắc và lựa chọn để khán giả nhận thấy điều gì, cảm nhận như thế nào thông qua dàn cảnh giúp điện ảnh thể hiện trọn vẹn tính chất “show, don’t tell”.
Những yếu tố 'cố ý' này kích thích cảm xúc của khán giả, củng cố tính 'thực tế' của bộ phim, tạo ra một cảm giác hữu hình có thể đạt được để diễn đạt những mong muốn hoặc tâm trạng trừu tượng. Một vật hay một thứ gì đó được dàn cảnh và xuất hiện nhiều có thể trở thành biểu tượng. Biểu tượng trong điện ảnh đa dạng và phức tạp, trong đó có một số biểu tượng được sử dụng trong nhiều bộ phim.
Âm nhạc có thể là một yếu tố biểu tượng, như cơn gió, tiếng sấm sét, hoặc kết hợp giữa hình ảnh và âm thanh. Trong số đó, biểu tượng 'mưa' là một ví dụ điển hình.
Mưa thường là một biểu tượng dễ gợi nhớ và gây đồng cảm nhất, và do đó, nó được sử dụng rộng rãi. Quá trình tạo ra mưa nhân tạo tốn kém, và việc quay phim dưới mưa cũng không dễ dàng. Cơn mưa ẩn chứa và truyền tải những điều gì mà phim ảnh có thể sử dụng để kể chuyện?
2. Mưa mang ý nghĩa gì?
- Điềm báo của nguy hiểm
Trong tiếng Anh có thành ngữ 'dark clouds on the horizon' (mây đen ở phía chân trời) mang nghĩa là một điềm báo xấu, dự báo không lành, một cái nhìn bi quan về tương lai. Ngay cả các nhà tâm lý học cũng cho rằng mưa có ảnh hưởng tiêu cực đến cảm xúc và tâm trạng của con người, gây cảm giác chán chường và buồn bã. Trong phim ảnh, người ta sử dụng mưa và bầu trời u ám để thiết lập tâm trạng cho người xem. Như vậy, người ta kích thích sự tò mò và hồi hộp của khán giả để chuẩn bị cho những diễn biến tiếp theo.
Ví dụ, trong vài phút đầu tiên của tập 1 của series Big Mouth, có một cảnh mưa đêm. Ngay khi xem cảnh này, khán giả có thể dự đoán rằng bộ phim này sẽ rất u ám và hành trình phía trước sẽ đầy nguy hiểm.
Trong Road to Perdition, cơn mưa mang đến một mối nguy hiểm lớn. Trong cơn mưa dày đặc, Sullivan tấn công và giết chết Rooney.
- Sự gạt rửa - thanh tẩy
Ngoài việc tượng trưng cho nguy hiểm, cơn mưa trong phim còn thể hiện sự gạt rửa và đổi mới. Biểu tượng này có nguồn gốc từ câu chuyện về Noah và trận hồng thuỷ trong Kinh Thánh. Sau hồng thuỷ, mọi thứ trở nên trong lành và trên trời xuất hiện cầu vồng. Đúng như câu 'Sau cơn mưa trời lại sáng', mưa trong phim còn thể hiện tinh thần lột xác, mang đến một con người mới hoặc một thay đổi nào đó cho phim.
Trong The Lion King, cơn mưa biểu thị sự kết thúc của triều đại Scar. Sau khi Simba đánh bại Scar, mưa rơi và cây cối bắt đầu mọc. Đó là khởi đầu của một triều đại mới, dự báo sẽ rực rỡ và tràn đầy sức sống hơn triều đại của Scar.
Trong Shawshank Redemption, nhân vật chính Andy bị kết án vô tội vì tội giết vợ. Khi Andy trốn thoát qua hệ thống nước thải của nhà tù và được tự do, anh ta đứng dưới cơn mưa lớn. Trong cảnh này, mưa tượng trưng cho sự thanh tẩy và giải thoát tinh thần của nhân vật.
- Tình cảm cháy bỏng
Tình yêu có thể được phản ánh qua cảm xúc và tâm trạng trong những cảnh mưa. Dù mưa được xem là thách thức, nhưng những cảnh lãng mạn dưới mưa chứng minh rằng tình yêu có thể vượt qua mọi khó khăn và trở ngại.
Trong bộ phim Singing in the Rain, phân cảnh Gene Kelly nhảy múa và hát vang dưới cơn mưa tầm tã đã trở thành biểu tượng kinh điển của điện ảnh và văn hoá phương Tây. Cảnh này minh họa cho tình yêu lãng mạn giữa nhân vật Don và Kathy, và là minh chứng cho sức mạnh của tình yêu giữa họ.
Không cần nhân vật Don phải nói ra anh yêu Kathy thế nào, hành động nhảy dưới cơn mưa của anh cho thấy tâm trạng lên mây, lâng lâng của Don, là minh chứng rõ ràng nhất về tình cảm mà anh dành cho Kathy. Và nhiều bộ phim khác như The Notebook (2004), Midnight in Paris (2011), In The Mood For Love… cũng có cảnh mưa biểu tượng về tình yêu mãnh liệt và nồng nàn.
- Sự quyết tâm của nhân vật
Không chỉ là vật cản và minh chứng của tình yêu, cơn mưa còn được sử dụng trong phim ảnh để thể hiện tinh thần quyết tâm của các nhân vật.
Trong những trường hợp như vậy, mưa được dùng như một vật cản để làm nổi bật sự thực rằng không có gì có thể ngăn cản những gì đang xảy ra. Dù gặp phải bất kỳ thử thách nào, nhân vật vẫn quyết tâm để đạt được mục tiêu của mình.
- Đôi khi là biểu tượng của tất cả ý nghĩa trên
Cuối cùng, với tính biểu tượng đa dạng và chứa đựng nhiều ý nghĩa, mỗi bộ phim về cơn mưa lại có những cách nhìn khác nhau. Đặc biệt, đôi khi trong một bộ phim, cơn mưa trở thành biểu tượng của tất cả các ý mà người viết muốn truyền đạt.
Điều này được thể hiện rõ trong bộ phim Ký Sinh Trùng của đạo diễn Bong Joon-ho. Trong cảnh mưa như trút nước, hai gia đình sống trong hai thế giới hoàn toàn đối lập. Trong khi gia đình ông bà Park thì ấm áp, dù mưa to nhưng họ vẫn an nhàn, thì gia đình Kim phải cố gắng gom góp đồ đạc quý báu để tránh ngập lụt, đối mặt với nguy cơ mất mát. Với ông bà Park, cơn mưa là cơ hội để làm sạch và làm mới cuộc sống, nhưng với gia đình Kim, mưa lại là biểu tượng của sự trừng phạt, là mối nguy hiểm luôn đe dọa số phận đau khổ và nghèo đói của họ.
3. Kết luận
Mưa là một biểu tượng quan trọng trong phim ảnh, thể hiện qua đó nhiều ý nghĩa sâu sắc. Việc sử dụng biểu tượng và nghệ thuật dàn cảnh một cách thông minh sẽ tăng cường sức mạnh truyền đạt của bộ phim và thể hiện rõ ý đồ của người kể chuyện. Đồng thời, việc hiểu và cảm nhận sâu hơn về kỹ thuật này cũng giúp người xem trải nghiệm hình ảnh trong phim một cách chất lượng và sâu sắc hơn. Bạn nghĩ sao về những biểu tượng này? Cơn mưa trong phim còn mang những ý nghĩa nào khác không? Và còn biểu tượng nào trong điện ảnh bạn cho là đặc sắc nữa không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn với Mytour nhé.
