Đề bài: Ý nghĩa tình huống truyện trong 'Vợ nhặt' - Kim Lân
Dàn ý
I. Mở bài:
- Giới thiệu về tác phẩm và tác giả
- Phân tích ý nghĩa của tình huống truyện
II. Thân bài:
- Sự độc đáo của tình huống truyện
- Phản ứng của các nhân vật trước tình huống bất ngờ
- Ý nghĩa sâu sắc của tình huống truyện
III. Kết bài
Một Ví Dụ Xuất Sắc
Ví Dụ Số 1
BÀI VIẾT
Mỗi truyện ngắn thành công đều có sự góp mặt của nhiều yếu tố, trong đó tình huống, nhân vật và cách diễn đạt đóng vai trò then chốt. Kim Lân đã thành công khi tạo ra những tình huống đặc sắc trong các truyện ngắn của mình. Đọc Vợ Nhặt của Kim Lân, ta cảm nhận được điều đó.
Trong 'Vợ Nhặt' của Kim Lân, tình huống truyện đã giúp tác giả xây dựng sâu sắc tính cách và tâm lý của nhân vật. Đồng thời, nó cũng giúp tác giả truyền đạt tâm tư tình cảm và những điều mà ông muốn gửi đến bạn đọc. Truyện cũng trở nên hấp dẫn hơn.
Tình huống trong Vợ Nhặt được thể hiện ngay từ tiêu đề. Một anh nông dân 'nhặt' được vợ. Mà nào anh ta có vẻ đẹp cuốn hút gì: vừa nghèo, vừa xấu trai, lại còn là dân ngụ cư. Nhưng chỉ cần 'tầm phơ tầm phào' mấy câu là có vợ theo về.
Sự hấp dẫn của tình huống truyện chủ yếu ở đây. Như một điều bất ngờ, nó khiến mọi người trong xóm ngạc nhiên, từ bà cụ Tứ, mẹ Tràng cho đến chính Tràng là người đã 'nhặt' được vợ. '...người trong xóm lạ lắm: Họ đứng cả trong ngưỡng cửa nhìn ra và bàn tán...'. Khi họ hiểu rằng Tràng có vợ theo về, họ lại càng ngạc nhiên hơn. Người ta 'cười lên rung rũ'. Họ lo lắng cho Tràng: 'Ôi chao! Đất này còn rước cái của nợ đời về. Có nuôi nổi nhau qua thời kỳ khó khăn này không?'.
Bà cụ Tứ hiểu con mình nhất nên càng khó tin rằng Tràng có vợ. Khi thấy một người phụ nữ ở trong nhà con mình, bà tỏ ra ngơ ngác: 'Tại sao có người phụ nữ ở trong ấy nhỉ? Ai thế nhỉ?' Bà cụ không hiểu nổi. Một người nghèo như con bà ai ngờ lại có vợ. Và Tràng cũng tỏ ra ngạc nhiên khi nhìn vợ mình: 'Ra hắn đã có vợ rồi à?'
Đúng là một tình huống kỳ lạ. Nhưng khi hiểu ra, ta thấy không có gì đặc biệt. Lý do rất dễ hiểu, nhưng cũng đau lòng. Bà cụ Tứ, từng trải nhiều, hiểu được nhiều điều, đau xót cho đứa con mình: 'Lòng người mẹ nghèo hiểu được nhiều điều, đau xót cho đứa con mình. Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con trong lúc trong nhà ăn nên làm nổi, nhưng mong con mình sinh con đẻ cái, mở mắt sau này. Con mình đã có vợ...'. Tình huống này bộc lộ sâu sắc tâm trạng và tính cách của các nhân vật. Bà cụ Tứ, từng trải nhiều, có tâm trạng phức tạp. Trong khi Tràng tỏ ra ít lo lắng và nhiều niềm vui. Anh ta đã trải qua những biến cố, nhưng vẫn kiên định.
Vợ mới của Tràng cũng mang trong mình nhiều lo lắng và buồn bã. Chị ta đã phó thác cuộc đời mình cho một người mà không biết gì về anh ta. Chỉ cần một câu chào và một bát bánh đúc là đã theo ngay về. Cái đói đã khiến người phụ nữ này không còn biết xấu hổ, mất hết tự trọng. Nhưng chủ đề của Vợ Nhặt không chỉ là về tình huống. Nó đặt nhân vật kề bên nanh vuốt của cái chết. Một không khí chết chóc len lỏi trong tác phẩm với mùi khói, khét lẹt của những đống rơm nhà có người chết lan tỏa, và tiếng khóc ngoài xóm lẫn vào trong. Nhưng qua tâm trạng của các nhân vật, ta thấy hy vọng vào cuộc sống vẫn còn. Người dân lao động vẫn tin tưởng vào sự sống và hy vọng vào tương lai tươi sáng.
Bà cụ Tứ để lại cho độc giả những cảm xúc tích cực. Dù con gái lấy chồng trong hoàn cảnh khó khăn, bà vẫn cảm thấy vui mừng: 'Người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, nhưng mong con mình sinh con đẻ cái, mở mắt sau này. Con mình đã có vợ...'. Mặc dù đau lòng, bà cố gắng khơi gợi niềm tin vào cuộc sống cho con cái.
Có thể khẳng định rằng, Vợ Nhặt là một ví dụ xuất sắc của Kim Lân. Tác phẩm này không chỉ phản ánh phong cách nghệ thuật của tác giả mà còn là đỉnh cao của văn học ngắn hiện đại Việt Nam. Độc giả sẽ nhớ mãi câu chuyện này với những tình huống độc đáo và nhân văn cao cả của nó.