Tầm quan trọng của tuyến tụy và những bệnh thông thường liên quan?

1. Tuyến tụy và chức năng của nó là gì?

Mọi người đều biết rằng hệ tiêu hóa bao gồm các cơ quan như miệng, thực quản, dạ dày, ruột, trực tràng, hậu môn,… Tuy nhiên, để hoạt động hiệu quả, hệ tiêu hóa cần sự hỗ trợ từ các bộ phận khác, trong đó có tuyến tụy.

Tuyến tụy là gì?

Tụy là một cơ quan nằm phía sau bụng, theo hình dạng vòng cung của tá tràng đến gần gan, cắt ngang trước xương sống. Cơ quan này có hình dáng giống như một cái búa gồm 3 phần (đầu, thân, đuôi), dài khoảng 15cm, cao 6cm, dày 3cm và nặng khoảng 80g. Đây là một cơ quan mềm màu trắng nhạt.  

Tầm quan trọng của tụy

Tuyến tụy là nơi sản xuất chất tiêu hóa để phân hủy hầu hết các thành phần trong thức ăn. Chức năng của tụy chia thành 2 phần: tụy tiết ra men tiêu hóa chủ yếu cho mỡ và protein, đồng thời cân bằng axit trong thức ăn từ dạ dày, đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa. Tụy nội tiết gần với hệ tuần hoàn, tham gia vào quá trình điều chỉnh nồng độ glucagon và insulin trong máu.

Tụy là một trong những bộ phận quan trọng của hệ tiêu hóa

2. Những căn bệnh phổ biến liên quan đến tụy

Mặc dù là một cơ quan ít được nhắc đến, nhưng tụy đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với hệ tiêu hóa. Bộ phận này thường gặp phải các vấn đề như: 

Viêm tụy

Là tình trạng tuyến tụy bị viêm do các sự cố trong quá trình hoạt động của nó. Thường là do các enzyme tiêu hóa hoạt động không bình thường và tấn công tụy. Bệnh có 2 loại:

- Viêm tụy cấp: Do tụy bị vi khuẩn tấn công gây ra viêm cấp và dẫn đến đau nghiêm trọng kéo dài trong vài ngày. Các triệu chứng bao gồm đầy bụng, buồn nôn, sốt. Nguyên nhân có thể là do sỏi mật, lạm dụng rượu bia, di truyền hoặc tác dụng phụ của thuốc,...

- Viêm tụy mạn: Đây là trạng thái viêm tụy kéo dài, có thể phát triển thành viêm cấp khi có các yếu tố kích thích. Bệnh thường xảy ra nhiều hơn ở nam giới. Triệu chứng bao gồm đau bụng, tiêu chảy, và nếu bệnh kéo dài có thể gây ra tiểu đường. 

Viêm tụy là một căn bệnh phổ biến

Ung thư tụy

Bệnh này thường bắt nguồn từ tuyến tụy tiết ra. Nguyên nhân có thể là do di truyền hoặc tác động từ môi trường sống. Tiếp xúc thường xuyên với các chất hóa học độc hại, thuốc trừ sâu, hóa chất công nghiệp,... cũng là nguyên nhân chính gây ra bệnh. 

Những bệnh nhân mắc viêm gan, xơ gan, tiểu đường, viêm tụy mãn tính thường có nguy cơ cao mắc ung thư tụy. Triệu chứng thường gặp là: đau bụng kéo dài, giảm cân không rõ nguyên nhân, chán ăn, đầy hơi, đi ngoài phân lỏng kèm mỡ, vàng da vàng mắt, ngứa,… 

3. Chiến lược điều trị các bệnh về tụy

Đối với từng trường hợp và loại bệnh về tụy, bệnh nhân cần được thăm khám cẩn thận, xác định rõ tình trạng bệnh và các bệnh lý khác để lập kế hoạch điều trị phù hợp: 

Phương pháp điều trị viêm tụy

Đối với viêm tụy cấp: Bệnh nhân được tiêm dịch, sử dụng thuốc giảm đau, chăm sóc và theo dõi tại bệnh viện. Đối với những trường hợp viêm tụy nặng, có dấu hiệu tổn thương, có thể cần phẫu thuật để loại bỏ phần tụy bị nhiễm trùng. Nếu nguyên nhân là sỏi mật, phẫu thuật loại bỏ sỏi cũng là biện pháp cần thiết. Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ vì viêm tụy có thể ảnh hưởng đến gan, thận, phổi, tim. 

Đối với viêm tụy mãn: Điều trị giảm đau, cải thiện dinh dưỡng, sử dụng men tụy và insulin để cải thiện tình trạng. Kết hợp với chế độ ăn uống, tập luyện và chế độ dinh dưỡng khoa học để cải thiện tình trạng viêm. 

Bệnh nhân mắc viêm tụy cần được điều trị kịp thời và chính xác

Điều trị ung thư tụy

Tùy theo vị trí, kích thước khối u và tình trạng bệnh, bệnh nhân sẽ được chỉ định áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp. Thông thường, các phương pháp điều trị ung thư tụy bao gồm: 

- Thực hiện phẫu thuật để loại bỏ khối u sớm có thể ngăn ngừa ung thư lan rộng vào các cơ quan khác.

- Xạ trị: Sử dụng tia năng lượng cao để xử lý khối u, giúp hạn chế sự phát triển của ung thư.

- Hóa trị: Sử dụng hóa chất để tiêu diệt các tế bào ung thư, thường được dùng sau phẫu thuật.

Điều trị ung thư tụy rất phức tạp

4. Cách phòng ngừa bệnh về tụy

Ai cũng có thể mắc bệnh về tụy. Để phòng ngừa bệnh từ sớm, mỗi người cần nhớ những giải pháp sau đây:

- Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và thường xuyên vận động để tăng cường sức khỏe.

- Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ và vitamin để củng cố hệ miễn dịch, đặc biệt là tốt cho hệ tiêu hóa.

- Từ bỏ thói quen uống rượu, bia, hút thuốc và sử dụng các chất kích thích. Đây là những nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy cấp.

- Giảm cân nếu đang thừa cân, duy trì thể trạng và cân nặng hợp lý để phòng ngừa tiểu đường.

- Người bị tăng triglyceride nên ăn ít mỡ, kiểm soát mỡ trong máu.

Để có sức khỏe toàn diện và khỏe mạnh, hãy khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bất thường trong cơ thể. Đặc biệt là người có người thân từng mắc bệnh tụy cần đặc biệt chú ý đến mọi dấu hiệu có thể gặp phải.