Buzz
Hôm qua tôi đã đăng một bài viết trên fanpage về việc viết tiếng Anh một cách đơn giản đòi hỏi nhiều công sức hơn so với viết dài, phức tạp và có một bạn hỏi về cách cải thiện. Vì vậy, tôi quyết định chia sẻ một số gợi ý về vấn đề này. Ở đây, đơn giản không có nghĩa là viết về những chủ đề phổ biến, không chuyên sâu. Rõ ràng, khi đọc các bài viết chuyên ngành sẽ có những thuật ngữ đặc biệt cho từng lĩnh vực — mọi lĩnh vực đều vậy. Sẽ có những trường hợp chúng ta phải tiếp nhận các thuật ngữ mới, khó khăn, phức tạp, ví dụ như trong lĩnh vực học thuật. Tuy nhiên, dù là lĩnh vực nào thì nên viết một cách đơn giản và tinh tế nhằm phù hợp với đối tượng độc giả bạn muốn gửi gắm thông điệp.
Viết một cách đơn giản có nghĩa là gì?
Nhiều người hiểu lầm rằng viết đơn giản có nghĩa là không bao giờ sử dụng các thuật ngữ phức tạp, chuyên ngành.
Thực ra, không phải như vậy. Việc sử dụng từ ngữ phụ thuộc vào đối tượng độc giả. Nếu đối tượng là các nhà quản lý, giám đốc điều hành, các vị trí lãnh đạo, cấp cao thì bài viết cần có kiến thức “sâu rộng”. Trong trường hợp này, không thể tránh khỏi việc sử dụng các thuật ngữ chuyên môn.
Hoặc khi bạn viết một bài nghiên cứu sâu rộng, cần cung cấp các giải thích khoa học để người đọc hiểu được ứng dụng của một sản phẩm thì bạn có thể cần sử dụng các thuật ngữ đặc biệt.
Về bản chất, việc viết một cách đơn giản có ý nghĩa là:
Viết đơn giản không có nghĩa là:
Không sử dụng các câu dài. Thực ra, điều quan trọng là bạn biết cách xen kẽ câu ngắn và dài để tạo ra sự nhịp nhàng cho văn bản. Hãy tránh tập trung vào các mệnh đề phức tạp.
Chỉ sử dụng từ vựng thông thường. Như đã được đề cập, phụ thuộc vào chủ đề và đối tượng đọc. Nếu bạn viết về trí tuệ nhân tạo, không thể tránh khỏi việc sử dụng các thuật ngữ công nghệ mà không phải ai cũng biết. Điểm quan trọng là bạn biết cách viết sao cho dù chuyên sâu nhưng vẫn dễ hiểu.
Tại sao nên viết tiếng Anh một cách đơn giản?
Đối với một người viết nội dung, việc viết một cách đơn giản luôn là điều quan trọng. Tại sao lại như vậy?
1. Vì viết đơn giản làm cho nội dung dễ tiếp cận với người đọc thông thường
Hầu hết những người sử dụng/khách hàng thông thường đều có một mức độ hiểu biết nhất định.
Khi tiếp cận với một sản phẩm mới, họ mong đợi nội dung được cung cấp một cách dễ hiểu, đơn giản để họ có thể nhanh chóng hiểu được giá trị, lợi ích của sản phẩm đó. Họ không có thời gian để tìm hiểu từng thuật ngữ trong bài viết hoặc phải suy đoán ý của người viết. Họ cần biết liệu bài viết có đáp ứng nhu cầu của họ hay không. Nếu không, họ sẽ tìm kiếm giải pháp khác.
2. Viết đơn giản là cách thể hiện sự tôn trọng đối với độc giả
Chính xác. Khi bạn viết đơn giản, dễ hiểu, người đọc hiểu rằng bạn đang cố gắng truyền đạt thông điệp đến họ. Họ cảm thấy bạn đang hiểu vấn đề của họ nên cách bạn giải thích giúp họ giải quyết vấn đề của họ.
Khi bạn viết mà không quan tâm đến việc độc giả có hiểu được hay không, chỉ muốn thể hiện khả năng viết của mình, bạn muốn “khoe khoang” về vốn từ vựng, kiến thức sâu rộng của mình thì bạn đang tự làm xa đối tượng đọc. Họ có thể nghĩ “tác giả này viết cái gì thế, khó hiểu quá, chắc chỉ viết cho người trong ngành hiểu.” Họ sẽ rời xa bạn.
Rõ ràng, nếu trang web hoặc những gì bạn viết chỉ là để tự thủ nhận hoặc bạn không viết để giúp đỡ ai thì thôi. Nhưng nếu bạn viết để chia sẻ với người khác, viết cho doanh nghiệp, viết cho khách hàng tự do, thì mọi thứ bạn viết đều phải trả lời cho câu hỏi, “liệu đối tượng đọc mục tiêu có hiểu những gì tôi viết và tôi có mang lại giá trị gì cho họ hay không.”
3. Viết một cách đơn giản giúp bài viết của bạn tiếp cận nhiều độc giả hơn
Rất đơn giản, nếu bạn viết phức tạp, dài dòng, rối rắm thì chỉ những người có trình độ ngôn ngữ, chuyên gia mới có thể hiểu. Do đó, bạn đang tự hạn chế độc giả của mình.
1. Sử dụng câu ngắn mỗi khi có thể
Ở đây là mỗi khi có thể, không nhất thiết phải là trong mọi tình huống (như đã được đề cập trước đó, nếu bạn viết về một chủ đề chuyên ngành thì có thể sẽ khác).
Mình sẽ lấy ví dụ, một người viết như sau:
Bambusia tăng trưởng với tốc độ nhanh chóng, nhanh chóng chặn ánh sáng mặt trời và làm tắc nghẽn hầu hết các loại cây hoang dã khác, ngăn chúng phát triển hoặc tái tạo, đặc biệt là phá hủy các hệ sinh thái dưới lòng đất với hệ thống rễ phát triển nhanh chóng của nó.
Bạn có thể nhận thấy Hemingway đánh giá độ khó đọc của đoạn này là 14, rất khó đọc.
Mặc dù sử dụng từ ngữ đơn giản nhưng câu quá dài, đọc hơi khó khăn. Mình khuyến khích mọi người nên cố gắng giảm việc sử dụng các mệnh đề quan hệ. Thay vào đó, viết ngắn gọn hơn để độc giả có thể hiểu rõ ý và không cảm thấy mệt mỏi khi đọc nhé.
Mình chỉnh sửa như sau:
Bambus là loài cây phát triển nhanh. Nó có thể chắn ánh sáng mặt trời và ngăn các loài cây khác phát triển. Rễ của nó cũng lan rộng nhanh chóng vào đất, có thể phá hủy hệ sinh thái dưới lòng đất.
Độ dễ đọc giảm xuống 7, vẫn đạt tiêu chuẩn dưới 9
Bạn có thể thấy mình phân thành 3 câu, có thay đổi một chút nhưng về nghĩa vẫn như cũ. Mỗi câu đều truyền đạt ý rõ ràng, không gây nhầm lẫn.
2. Viết câu ở dạng chủ động thay vì bị động
Một mẹo khác để viết đơn giản là sử dụng câu ở dạng chủ động thay vì bị động. Vì sao?
Bởi với câu bị động, người chủ thể chính thường bị đẩy ra phía sau hoặc không được đề cập đến, điều này có thể làm cho nội dung trở nên khó hiểu đôi chút cho độc giả. Trái lại, có nhiều trường hợp mà một câu chủ động hoàn toàn có thể thay thế một câu bị động, nhưng nhiều người vẫn có thói quen sử dụng câu bị động.
Mình thể hiện qua ví dụ sau:
Viết nội dung được sử dụng để giúp tăng lưu lượng truy cập vào một trang web bằng cách cung cấp thông tin có giá trị cho độc giả và khách hàng tiềm năng.
Câu này được viết ở dạng bị động. Bạn có thấy dài dòng và phức tạp không? Người mới tiếp cận việc viết nội dung có thể mất vài chục giây đến vài phút để hiểu ý.
Mình chỉnh sửa như sau:
Viết nội dung giúp truyền đạt thông tin có giá trị đến đối tượng mục tiêu. Vì vậy, nó hữu ích để tăng lưu lượng truy cập vào một trang web.
Mình sử dụng câu ở dạng chủ động và phân chia thành hai ý. Mỗi ý truyền đạt một thông điệp.
Câu (1): Viết nội dung giúp truyền đạt thông tin có giá trị đến độc giả/khán giả mục tiêu.
Câu (2): Do đó, việc này rất hữu ích để thu hút lưu lượng truy cập vào trang web (số lượt ghé thăm trang web).
3. Sử dụng các công cụ như Grammarly và Ứng dụng Hemingway
Grammarly và Ứng dụng Hemingway là hai công cụ mà mình rất ưa thích. Mình luôn sử dụng chúng khi viết. Cả hai công cụ này sẽ cho bạn biết mức độ dễ đọc của bài viết (readability), điều này thực sự hữu ích.
Tùy thuộc vào chủ đề và đối tượng đọc mà mức độ dễ đọc sẽ phù hợp khác nhau. Tuy nhiên, đối với một nội dung thông thường, bài viết của bạn nên có mức độ dễ đọc ít nhất là 9 hoặc tốt nhất là dưới 9.
Lưu ý: Một số khách hàng yêu cầu rất cụ thể về mức độ dễ đọc nên việc bạn thành thạo trong việc viết đơn giản sẽ mang lại nhiều lợi ích.
4. Dành thật nhiều thời gian để chỉnh sửa bài viết.
Sau khi hoàn thành bản nháp đầu tiên, đặc biệt nếu đó là một bài viết dài hàng ngàn từ, chúng ta thường rất phấn khích. Việc viết ra 2,000-3,000 từ tiếng Anh về một chủ đề cụ thể không phải là điều dễ dàng với nhiều người. Một số người nghĩ rằng việc đó là đủ tốt và không cần phải chỉnh sửa nhiều. Hơn nữa, vì đã dành ra cả ngày, thậm chí vài ngày để viết bài nên không ai muốn bỏ ra quá nhiều thời gian để chỉnh sửa nữa.
Tuy nhiên, bản nháp đầu tiên thường không phải là tốt nhất. Để có một nội dung thực sự chất lượng và gây ấn tượng với độc giả, bạn nên dành thêm thời gian để chỉnh sửa.
Trong khoá học 'Cách Viết Nội Dung Xuất Sắc', mình đã quay video về cách mình thường chỉnh sửa bài viết. Mình luôn thực hiện chỉnh sửa theo hai vòng lặp:
Vòng 1: Đọc từng câu một và thực hiện chỉnh sửa cẩn thận. Trong quá trình này, mình thường sử dụng Grammarly và Ứng dụng Hemingway để chỉnh sửa.
Vòng 2: Đọc to lên cả bài viết. Nếu có bất kỳ điểm nào cảm thấy không thích hợp, mình sẽ biết đó là nơi cần phải chỉnh sửa.
Khi tôi thực hiện chỉnh sửa bài viết, tôi luôn đặt ra câu hỏi:
Các câu văn có ý rõ ràng và liên kết với nhau không? Mục tiêu truyền đạt của tôi là gì ở đây?
Có từ nào khó hiểu, lằng nhằng không? Có cách nào khác để diễn đạt không?
Liệu toàn bộ bài viết đã được sử dụng từ khoá chưa? Từ khoá có được sắp xếp hợp lý và phù hợp với mục đích của độc giả không?
Một lời khuyên cuối cùng và rất quan trọng là luôn giữ tâm trạng viết sao cho dễ hiểu và đơn giản với người đọc. Hãy đặt mục tiêu cho bài viết của bạn như vậy. Khi bạn liên tục nhắc nhở mình về mục tiêu này, bạn sẽ có động lực để dành thêm thời gian chỉnh sửa hơn là dừng lại ở bản nháp ban đầu hoặc chỉ sửa sơ sài. Sau đó, hãy luyện tập thật nhiều. Sự kiên trì trong việc luyện tập sẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng viết của mình.
Hi vọng những chia sẻ nhỏ này sẽ mang lại ích lợi cho bạn. Nếu bạn muốn được mình đánh giá bài viết và hướng dẫn về viết lách cũng như bước vào nghề viết tự do, hãy xem thêm khoá học này nhé: How to Write Great Content.
