Khi Cảm Thấy Lo Lắng Hoặc Buồn Chán, Tôi Luôn Đi Dọn Ngay Về Phòng Tắm. Nhưng Ai Ngờ, Hành Động 'Tự Nhiên' Đó Của Tôi Cũng Đã Được Khoa Học Chứng Minh Là Có Lợi Cho Những Người Mắc Bệnh Trầm Cảm Hơn Cả Việc Tập Thể Dục. Ngoài Ra, Cảm Giác Lo Lắng Và Mệt Mỏi Cũng Sẽ Được Giảm Đi Rõ Rệt. Thói Quen Tắm Hằng Ngày Còn Giúp Cải Thiện Giấc Ngủ Bằng Cách Khôi Phục Chu Kỳ Sinh Học Của Cơ Thể, Đồng Thời Cũng Giảm Lượng Cortisol - Hoocmon Gây Stress.
Trong Bài Viết Này, Chúng Ta Sẽ Cùng Nhìn Lại Công Dụng Của Việc Tắm Đối Với Tinh Thần Và Sức Khỏe Theo Từng Thời Kỳ Và Đối Với Các Loại Bệnh Khác Nhau. Hãy Đồng Hành Cùng Tôi!
Các Phương Pháp Ngâm Bồn Trị Bệnh
Vào Cuối Thế Kỷ XIX, Phương Pháp Thuỷ Liệu (Hydrotherapy) - Hay Sử Dụng Nước Trị Bệnh - Đã Được Sử Dụng Phổ Biến Trong Các Bệnh Viện Tâm Thần. Năm 2010, Tại Bảo Tàng London, Một Triển Lãm Về Sự Phát Triển Của Trị Liệu Tâm Thần Trong Thế Kỷ XX Đã Được Tổ Chức. Đáng Chú Ý, Tại Đây Trưng Bày Rất Nhiều Các Phương Pháp Tắm Bồn, Với Hiệu Quả Trị Trầm Cảm Hoặc Hưng Phấn.
Tắm Liên Tục (Continuous Bathing)
Về Phương Pháp Trị Liệu 'Tắm Liên Tục'
Mỗi Khi Nhớ Đến Bệnh Viện Tâm Thần Ở London Đầu Thế Kỷ XX, Tôi Luôn Liên Tưởng Đến Những Cảnh 'Bay Trên Tổ Chim Cúc Cu' Với Những Bệnh Nhân Náo Loạn Và Gào Thét. Nhưng Thực Ra Chu Trình Này Nghe Rất Đáng Kính. Và Các Nghiên Cứu Sau Đó Cũng Chứng Minh Rằng Bệnh Viện Tâm Thần London Thực Sự Đã Đạt Được Thành Tựu Rất Lớn, Bởi Phương Pháp Thuỷ Liệu Trên Thực Tế Có Thể Hỗ Trợ Cho Rất Nhiều Các Chứng Bệnh Tinh Thần.
Tác Dụng Giảm Stress
Mọi Người Đều Từng Trải Qua Cảm Giác Stress, Và Mặc Dù Không Phải Là 'Chứng Bệnh Tinh Thần', Nhưng Việc Không Kiểm Soát Được Stress Có Thể Dẫn Đến Rối Loạn Lo Âu. Ngoài Ra, Stress Cũng Là Nguyên Nhân Có Thể Làm Trầm Trọng Hóa Tình Trạng Của Bất Cứ Bệnh Tâm Lý Nào Đã Có Sẵn. Stress, Dù Là Cấp Tính Hay Mãn Tính, Thường Được Cho Là Có Thể Dẫn Đến Những Hậu Quả Có Hại Cho Cả Thể Chất Lẫn Tinh Thần, Trong Đó Bao Gồm Cả, Đáng Tiếc, Quyết Định Tự Sát.
Âm Nhạc So Với Tắm Bồn
Đầu Tiên, Hãy Cùng Tìm Hiểu Về Cơ Chế Giảm Stress Của Việc Tắm Bồn. Một Thử Nghiệm Thú Vị Đã Được Thực Hiện Đối Với 180 Người Đàn Ông Làm Việc Trên Biển Tại Lithuania - Những Người Hầu Như Luôn Căng Thẳng Và Thiếu Ngủ. Họ Được Chia Ra Làm Ba Nhóm: Nhóm 1 Được Tắm Suối Khoáng Nóng Chứa Nhiều Khoáng Chất 5 Lần/Tuần Trong Vòng 2 Tuần; Nhóm 2 Tham Gia Các Cuộc Trị Liệu Tâm Lý Bằng Âm Nhạc; Nhóm 3 Là Nhóm Kiểm Soát (Không Nhận Được Thay Đổi Gì Khi Tham Gia Thí Nghiệm). Kết Quả Cho Thấy Mức Độ Stress Cùng Sự Mệt Mỏi Về Cả Thể Chất Lẫn Tinh Thần Của Những Người Thuộc Nhóm 1 Đã Giảm Đáng Kể Nhất.
Tác Động Của Tắm Khoáng Đến Cortisol
Cortisol Là Loại Hoóc-môn Gây Stress Ở Cả Thể Chất Và Tinh Thần. Để Chứng Minh Khả Năng Làm Giảm Căng Thẳng Và Lo Âu Của Việc Tắm Bồn, Các Nhà Nghiên Cứu Tại Nhật Bản Đã Đo Lượng Cortisol Trong Nước Bọt Của 12 Đối Tượng Thí Nghiệm Trước Và Sau Khi Tắm Khoáng. Kết Quả Cho Thấy Cortisol Trong Cơ Thể Đã Sụt Giảm Rõ Rệt Sau Khi Tắm - Một Kết Luận Có Lẽ Cũng Chẳng Có Gì Bất Ngờ Đối Với Những “Con Nghiện' Tắm Bồn.
Sinh Con Trong Nước
Trong Nhiều Văn Hóa, Phụ Nữ Sau Sinh Thường Được Tắm Bồn Để Giảm Đau Và Lo Âu Trong Quá Trình Sinh Nở. Trong Một Thử Nghiệm Nhỏ, Các Nhà Khoa Học Đã Chứng Minh: “Việc Sử Dụng Thuỷ Liệu Trong Khi Sinh Sẽ Ảnh Hưởng Đến Các Phản Ứng Thần Kinh Nội Tiết, Giúp Điều Chỉnh Lại Các Quá Trình Tâm Sinh Lý.
Tắm Bồn Nóng Hỗ Trợ Trị Trầm Cảm
Trầm Cảm Có Thể Gây Ra Sự Suy Nhược Nghiêm Trọng, Đau Đớn Khủng Khiếp Và Dẫn Đến Tự Tử. Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới, Đây Cũng Là Một Bệnh Phổ Biến Với 264 Triệu Người Mắc Trên Toàn Thế Giới.
Dù chưa có ai khẳng định liệu việc tắm nước nóng có thể thay thế thuốc chữa bệnh hay chỉ giúp một người tạm thời thoát khỏi tình trạng trầm cảm, nhưng có bằng chứng cho thấy thói quen tắm thường xuyên có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Tắm Bồn Đem Lại Lợi Ích cho Hệ Thống Tuần Hoàn
Việc này có thể xảy ra do tắm giúp chậm lại hệ thống tim mạch, ngoài ra sự chênh lệch nhiệt độ khi rời khỏi bồn nước nóng cũng có thể tạo ra hiệu ứng ngủ đông, hỗ trợ giấc ngủ trở nên dễ dàng hơn. Tóm lại, việc tắm nước nóng có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó ủng hộ cho tâm trạng tích cực hơn.
Hiệu Quả của Tắm Nhiệt Trị (Hyperthermic) Vượt Trội so với Giả Dược
Trong một nghiên cứu thí điểm nhỏ ở Friedburg, Đức, 36 bệnh nhân trầm cảm đã được tắm nước rất nóng (104 độ F, 40 độ C), hoặc được tiếp xúc với “liệu pháp ánh sáng xanh”, một loại giả dược. Chu trình điều trị kéo dài trong bốn tuần.
Các nhà nghiên cứu kết luận như sau:
“Tình trạng cảm sốt, tức là tăng nhiệt độ cơ thể, đã từng được mô tả từ thời cổ đại là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tinh thần. Dựa trên các phát hiện gần đây, có ngày càng nhiều bằng chứng khoa học cho thấy liệu pháp tăng nhiệt cơ thể và liệu pháp nhiệt trị toàn thân có thể có hiệu quả trong việc điều trị rối loạn trầm cảm.
Sau khi những nhà nghiên cứu đã chứng minh được tác động quan trọng của việc tắm bồn đối với trầm cảm, họ lại so sánh với tập thể dục nhịp điệu. Họ biết rằng việc tập thể dục nhịp điệu có lợi, nhưng cũng nhận thức được rằng không phải lúc nào bệnh nhân cũng có thể tham gia do hạn chế về tinh thần và thể chất.
So Sánh Giữa Việc Tắm Và Tập Thể Dục Nhịp Điệu
Tại Đại học Freiburg, 45 bệnh nhân trầm cảm vừa và nặng đã được chia thành hai nhóm: một nhóm tập thể dục nhịp điệu, nhóm còn lại tắm nhiệt trị. Mỗi nhóm thực hiện hoạt động của mình hai lần một tuần trong tám tuần. Chỉ sau hai tuần, nhóm tắm đã có sự giảm đáng kể về triệu chứng trầm cảm. Sau tám tuần, cả hai nhóm đều thể hiện kết quả tích cực, nhưng nhóm tắm có kết quả rõ rệt hơn.
Nhà nghiên cứu cho biết, điều tuyệt vời là bệnh nhân có thể tự áp dụng phương pháp này và nó cũng hiệu quả với những bệnh nhân không thể tập thể dục hoặc không thể dung nạp được thuốc vào cơ thể.
Tác Động Của Tắm Nước Lạnh Đến Tâm Trạng
Tại Bệnh viện Tâm thần London, từ cuối những năm 1800, y tá và bác sĩ đã nhận ra rằng việc tắm nước nóng liên tục không phải là phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho những bệnh nhân mắc chứng hưng cảm. Thay vào đó, họ khuyên rằng những người này nên tắm bồn lạnh.
Dự đoán đó của họ lại một lần nữa chứng minh đúng. Nhà nghiên cứu tại Đại học Y khoa Virginia Commonwealth đã đề xuất giả thuyết về tác động của tắm nước lạnh lên não - tương tự như liệu pháp sốc điện. Họ đặt câu hỏi liệu việc tắm bồn có thể có tác dụng chống lại rối loạn tâm thần đối với những người mắc chứng hoang tưởng và ảo giác hay không.
Nhà nghiên cứu đã thảo luận về các khía cạnh của lối sống có thể gây ra rối loạn tâm thần. Họ đưa ra giả thuyết như sau: “Những phong cách sống thiếu các yếu tố căng thẳng tiến hóa, như tiếp xúc thường xuyên với nhiệt/cái lạnh, có thể dẫn đến cơ thể không được 'tập thể dục nhiệt' đủ, dẫn đến hậu quả là sự trì trệ ở não bộ.
Hãy suy nghĩ về điều này.
Các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng, tiếp xúc với sự biến đổi nhiệt độ liên tục sẽ giúp não bộ học cách điều chỉnh để thích nghi với môi trường - một chức năng quan trọng của não, giữ cho tinh thần tỉnh táo. Nếu giả thuyết này đúng, việc thay đổi nhiệt độ cơ thể là một điều cần thiết, nếu không chúng ta có thể phải đối mặt với những hậu quả không lường trước. Tuy nhiên, giả thuyết này vẫn chưa được chứng minh bởi khoa học.
Tắm Nước Lạnh Có Tác Dụng Chữa Lành
Khi tắm nước đá, động mạch và mạch máu của chúng ta sẽ co lại. Khi rời khỏi bồn tắm, hệ thống thần kinh sẽ gửi máu và chất dinh dưỡng đến các bộ phận của cơ thể, giúp sưởi ấm chúng. Dòng máu mới này làm nguyên liệu cho quá trình chữa lành.
Tắm nước đá đã chứng minh là có tác dụng chống viêm. Tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu để xác định mối liên hệ giữa chúng và sức khỏe tinh thần.
So sánh Tắm Đứng và Tắm Bồn
Tôi, người đã trải qua cả tắm bồn và tắm đứng, khẳng định rằng tác dụng điều trị của tắm bồn luôn cao hơn tắm đứng.
Một nghiên cứu ở Nhật Bản đã chứng minh điều này. Ba mươi tám đối tượng được phân ra để tắm bồn nhiệt trị hoặc tắm đứng trong hai tuần. Kết quả: “Tắm bồn tăng thân nhiệt, làm tăng lưu lượng máu và loại bỏ chất thải trong quá trình trao đổi chất, đem lại cảm giác sảng khoái và cải thiện tâm trạng.”
So với nhóm tắm vòi sen, nhóm tắm bồn thể hiện sự nhẹ nhàng và bình thản hơn nhiều.
Nhiệt Độ Phòng Tắm Có Tác Động Lớn Đến Tâm Trạng
Đúng là không ngờ đến! Có một nghiên cứu đã xác định nhiệt độ lý tưởng cho phòng tắm để mang lại nhiều lợi ích tinh thần nhất. Kết quả không khó hiểu: khi nước tắm đã nóng, giảm nhiệt độ phòng tắm là cần thiết. Ngược lại, khi nước tắm chỉ ấm bình thường, nhiệt độ phòng tắm không cần cao hơn. Tôi nghĩ tôi có thể tiết kiệm được vài ngàn đô la cho họ nếu tôi đã nói điều này trước - bởi vì thoải mái hơn nhiều, và khi tâm trạng thoải mái, tinh thần cũng được cải thiện tự nhiên.
Nhịp Sinh Học, Tắm và Tâm Lý
Nước nóng giúp dễ dàng vào giấc ngủ.
Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng những người mắc bệnh tâm thần có thể gặp vấn đề về nhịp sinh học.
Nhịp sinh học là bộ đồng hồ ẩn của cơ thể, kiểm soát chu kỳ ngủ - thức. Khi hoạt động bình thường, nhịp sinh học giúp chúng ta tỉnh táo vào buổi sáng và ngủ ngon vào ban đêm. Nhưng nếu bị rối loạn, giấc ngủ sẽ bị gián đoạn, dẫn đến tình trạng trầm cảm nặng hơn.
Bệnh nhân trầm cảm thường có nhiệt độ cơ thể cao khi ngủ. Nhưng nhiệt độ lý tưởng cho giấc ngủ là thấp hơn nhiều.
Tắm nước nóng vào buổi tối có thể giúp cơ thể phục hồi nhịp sinh học, làm giảm nhiệt độ cơ thể khi ra khỏi bồn tắm. Điều này giúp bạn ngủ sâu hơn, phục hồi tốt hơn vào ban đêm và cải thiện hoạt động trí não.
Tắm Có Lợi Cho Tâm Trạng Không?
Tổng quát, tắm bồn có thể có những tác động đáng kể đối với căng thẳng, lo lắng và trầm cảm. Đối với những người mắc bệnh tâm lý, tìm kiếm sự giúp đỡ của một chuyên gia là rất quan trọng. Hơn nữa, tắm hàng ngày có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ. Và nếu bạn muốn tăng trải nghiệm tắm của mình, hãy thêm muối tắm Epsom với tinh dầu vào nước tắm của bạn.