Tạo bài giảng về Độc Tiểu Thanh kí trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11 tập 2 với chủ đề Kết nối tri thức - chi tiết

Buzz

Đọc tóm tắt

- Những tác phẩm văn học Việt Nam như Truyện Kiều, Chuyện người con gái Nam Xương, Tự tình, Chinh phụ ngâm… nói về số phận đáng thương của phụ nữ trong xã hội phong kiến.
- Qua nhân vật Thúy Kiều, Nguyễn Du thể hiện cảm xúc, suy tư về sự bất hạnh của người phụ nữ tài sắc.
- Ông cũng nhấn mạnh sự trân trọng tài năng và phê phán xã hội phong kiến thối nát.
- Bài thơ của Nguyễn Du mang đậm chủ nghĩa nhân đạo, đồng cảm với bi kịch của những người tài hoa bị áp đặt số phận khắc nghiệt.

Kể tên một số tác phẩm văn học Việt Nam nói về thân phận đáng thương của phụ nữ mà bạn biết. Chia sẻ cảm xúc của bạn về số phận của phụ nữ trong xã hội phong kiến qua nhân vật Thúy Kiều.

Nội dung chính

Văn bản thể hiện cảm xúc, suy tư của Nguyễn Du về số phận bất hạnh của người phụ nữ có tài có sắc trong xã hội phong kiến. Đồng thời thể hiện chủ nghĩa nhân đạo sâu sắc trong sáng tác của Nguyễn Du.

Trước khi đọc 1

Câu 1 (trang 17, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Kể tên một số tác phẩm văn học Việt Nam nói về thân phận đáng thương của phụ nữ mà bạn biết.

Phương pháp giải:

Sử dụng kiến thức cá nhân để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Những tác phẩm văn học Việt Nam nói về thân phận đáng thương của phụ nữ như Truyện Kiều, Chuyện người con gái Nam Xương, Tự tình, Chinh phụ ngâm…

Trước khi đọc 2

Câu 2 (trang 17, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chia sẻ cảm xúc của bạn về số phận của phụ nữ trong xã hội phong kiến qua nhân vật Thúy Kiều.

Phương pháp giải:

Dựa vào cảm nhận cá nhân để trả lời câu hỏi này

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Qua nhân vật Thúy Kiều, ta có thể suy luận rằng số phận của phụ nữ xinh đẹp, tài năng trong xã hội phong kiến thường rất bi thảm, đáng thương. Bởi như Nguyễn Du từng nói “chữ tài gán liền với chữ tai một vần”.

Trong khi đọc 1

Câu 1 (trang 18, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Theo dõi mạch cảm xúc của tác giả trong bài thơ.

Phương pháp giải:

Chú ý vào mạch cảm xúc của bài thơ.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Mạch cảm xúc của tác giả biểu hiện từ tình đẹp đến buồn, từ hiện thực đến quá khứ rồi đến sự thương tiếc cho số phận của chính mình của tác giả.

Trong quá trình đọc 2

Câu 2 (trang 18, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tập trung vào sự đồng cảm với bi kịch của người phụ nữ và phát biểu về số phận của chính bản thân.

Phương pháp giải:

Tập trung vào bi kịch của nhân vật trữ tình.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Sự đồng cảm ở đây là sự đồng cảm của những người tài năng nhưng bị số phận áp đặt và là lời kinh nguyện về sự ra đi của bản thân cùng với sự lãng quên của thế gian.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Theo bạn, mối liên kết logic giữa câu 1 và câu 2 của bài thơ là như thế nào?

Phương pháp giải:

Chú ý vào câu 1, 2

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Ở đây, tác giả sử dụng 2 hình ảnh đối lập: một bên là hình ảnh Tây Hồ tuyệt đẹp, thơ mộng và một bên là gò hoang, hoang sơ lạnh lẽo.

→ Thông qua việc đưa ra 2 hình ảnh đối lập này, tác giả muốn nhấn mạnh sự cô đơn, lạnh lẽo của bản thân và giống như số phận bất hạnh của Tiểu Thanh, đó là cuộc gặp gỡ định mệnh giữa những con người bất hạnh với nhau. Điều này làm nổi bật niềm xót thương của tác giả về số phận và tài năng của Tiểu Thanh – một tài nữ đã qua đời nhưng không được ghi nhận.

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Phân tích và đánh giá mối quan hệ đối đầu ý trong hai câu thơ.

Phương pháp giải:

Chú ý vào nội dung của hai câu tiếp.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Tác giả đề cập đến triết lí sống trong xã hội phong kiến thời ấy: hồng nhan bạc mệnh, tài mệnh tương đố, hồng nhan đa truân…

→ Câu thơ thực sự tái hiện lại số phận bất hạnh của Tiểu Thanh, nhưng ẩn chứa trong đó là sự trân trọng, yêu thương những giá trị tài năng, văn chương của Tiểu Thanh và đồng thời tác giả muốn phản đối xã hội phong kiến thối nát đẩy con người vào cực hình của đau khổ.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Phân tích những cảm xúc và suy ngẫm của tác giả được thể hiện qua hai câu châm ngôn.

Phương pháp giải:

Chú ý vào 2 câu châm ngôn

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- “Cổ kim hận sự” thể hiện sự hận thù từ ngày xưa đến nay, một sự hận thù truyền kiếp về số phận bất hạnh của những người tài năng như Tiểu Thanh.

- “Thiên nan vấn” thể hiện sự khó khăn, không thể tìm được câu trả lời cho câu hỏi này.

→ Qua đó, chúng ta nhận thấy sự hận thù của tác giả đối với thời cuộc, về thời đại đau khổ của mình. Những người tài năng này xứng đáng nhận được hạnh phúc, nhưng ở đây, họ lại phải chịu bất hạnh, bị xử lý bất công, không lí do từ người khác, và rồi phải chết đi. Nguyễn Du không chỉ thương tiếc cho Tiểu Thanh mà ông cũng thương tiếc cho số phận của những người tài năng nhưng bất hạnh trong xã hội lúc xưa như tấm lòng của một người đồng cảnh ngộ.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chia sẻ quan điểm của bạn về tâm sự của Nguyễn Du ở hai câu kết.

Phương pháp giải:

Chú ý vào 2 câu kết

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Thông qua lời tâm sự của Nguyễn Du, chúng ta cảm nhận ông như đang lạc lõng giữa dòng đời không chắc chắn và dường như ông biết trước tương lai của mình được thể hiện qua câu nói cuối cùng của bài thơ. Có vẻ như ông cảm thấy số phận của mình cũng không khác gì những người khác và rồi khi qua đời, không biết liệu thế hệ sau có nhớ đến ông hay không, hay tất cả sẽ chìm vào quên lãng như Tiểu Thanh.

Sau khi hoàn thành việc đọc 5

Câu 5 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Từ bài thơ, tác giả tổng quan về bi kịch chung của những người tài năng, phong nhã trong xã hội phong kiến như thế nào?

Phương pháp giải:

Trình bày quan điểm cá nhân về thông điệp của bài

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Từ bài thơ, tác giả dường như đã tóm lược về bi kịch chung của những người tài hoa trong xã hội phong kiến, dường như tự nhiên đang ghen tị với tài năng của họ khi áp đặt lên họ một cuộc sống đau khổ, đầy nước mắt. Đó là sự không công bằng, nỗi đau của những người tài hoa trong xã hội.

Sau khi hoàn thành việc đọc 6

Câu 6 (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tìm đọc và giới thiệu một số tác phẩm viết về chủ đề người phụ nữ của Nguyễn Du.

Phương pháp giải:

Sử dụng tìm kiếm trên internet và kiến thức cá nhân để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Bài thơ Sở kiến hành của Nguyễn Du là một trong những tác phẩm đề cập đến nỗi đau của phụ nữ trong xã hội cổ, đó là hình ảnh của một người mẹ nghèo đói, khổ cực phải đi ăn xin để nuôi sống đàn con. Thông qua đó, chúng ta không chỉ nhìn thấy bi kịch của người phụ nữ mà còn cảm nhận được tấm lòng của họ, luôn dành hết tình yêu thương cho con cái của mình.

Kết nối giữa đọc và viết

Câu hỏi (trang 19, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Viết một đoạn văn (khoảng 150 từ) so sánh nội dung hai câu luận trong Độc Tiểu Thanh kí với hai câu thơ trong Truyện Kiều:

Đau khổ thay phận phụ nữ

Nói rằng bạc mệnh cũng như là lời chung.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ hai câu thơ trên và hai câu luận trong bài thơ Độc Tiểu Thanh kí.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Câu thơ trên là lời than thở của Kiều, cũng là của Nguyễn Du về cuộc sống khốn khổ của Đạm Tiên – một nữ nhân trong Truyện Kiều. Điểm tương đồng giữa hai câu thơ trích từ hai bài thơ là chúng đều là lời than thở, sự đồng cảm, lòng trắc ẩn cho số phận bất hạnh của những phụ nữ tài năng nhưng lại không may mắn trong xã hội xưa. Họ đều là những người có tài năng, xứng đáng với cuộc sống hạnh phúc, nhưng dường như số phận lại đưa họ đến với bi kịch, khổ đau, dù là kỹ nữ hay tài nữ, số phận của họ đều như thế. Nguyễn Du đau xót cho số phận của họ và cũng so sánh với số phận của chính mình, liệu rằng số phận của ông cũng như vậy, phải chịu đựng cảnh đau đớn, bất hạnh và kết thúc mà không một ai nhớ đến. Đó là nỗi đau thương của những con người cùng số phận, cùng tài năng nhưng lại gặp gian truân.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Những tác phẩm văn học Việt Nam nào phản ánh thân phận đáng thương của phụ nữ?

Một số tác phẩm nổi bật về thân phận đáng thương của phụ nữ trong văn học Việt Nam bao gồm 'Truyện Kiều', 'Chuyện người con gái Nam Xương', 'Tự tình' và 'Chinh phụ ngâm'.

Số phận của Thúy Kiều trong xã hội phong kiến qua cảm nhận của bạn như thế nào?

Số phận của Thúy Kiều trong xã hội phong kiến rất bi kịch. Dù sở hữu tài năng và sắc đẹp, nàng vẫn phải chịu đựng những bất công và đau khổ mà xã hội phong kiến áp đặt.

Mối liên hệ giữa các câu thơ trong bài 'Độc Tiểu Thanh kí' với 'Truyện Kiều' là gì?

Mối liên hệ giữa các câu thơ trong hai bài này thể hiện sự đồng cảm sâu sắc về số phận của phụ nữ tài năng nhưng bất hạnh. Cả Tiểu Thanh và Kiều đều là nạn nhân của xã hội phong kiến, họ phải chịu đựng số phận đầy bi kịch.

Làm thế nào để hiểu được cảm xúc của Nguyễn Du qua hai câu châm ngôn trong bài thơ?

Hai câu châm ngôn 'Cổ kim hận sự' và 'Thiên nan vấn' phản ánh sự phẫn nộ và đau buồn của Nguyễn Du về số phận bất hạnh của những người tài năng, trong đó có Tiểu Thanh. Ông cảm nhận sự bất công trong xã hội và thể hiện sự tiếc thương đối với những người phụ nữ tài sắc mà không được ghi nhận.

Tác phẩm nào của Nguyễn Du phản ánh nỗi đau của người phụ nữ trong xã hội cổ đại?

Bài thơ 'Sở kiến hành' của Nguyễn Du là một tác phẩm điển hình phản ánh nỗi đau của người phụ nữ trong xã hội xưa, đặc biệt là hình ảnh người mẹ nghèo khó phải đi ăn xin để nuôi con.

Bi kịch chung của những người phụ nữ tài sắc trong xã hội phong kiến là gì?

Bi kịch chung của những người phụ nữ tài sắc trong xã hội phong kiến là họ bị giam cầm trong số phận bất hạnh dù có tài năng, sắc đẹp. Họ thường phải đối mặt với sự bất công và đau khổ, như trong trường hợp của Thúy Kiều.