Buzz
Yêu cầu bài toán
(trang 27, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Em được mời tham dự một buổi thuyết trình về tác phẩm văn học yêu thích. Hãy lắng nghe và ghi lại những ý chính của bài thuyết trình để sử dụng làm tài liệu học tập.
Cách tiếp cận - Xem chi tiết
Thu thập và tổng hợp thông tin
Giải thích chi tiết
- Hồ Xuân Hương đặc biệt với vai trò hiếm có là “nhà thơ nữ sáng tác về phụ nữ”, người mạnh mẽ đòi hỏi quyền bình đẳng cho phụ nữ.
- Bài thơ “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương phản ánh sâu sắc vẻ đẹp và số phận của phụ nữ trong xã hội phong kiến.
- Hồ Xuân Hương được cho là sinh vào cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX, tuy nhiên, thông tin về cuộc đời của bà vẫn là một bí ẩn.
- Nổi tiếng với trí tuệ, tài năng, và sự xinh đẹp, Hồ Xuân Hương cũng là một nhà thơ tài năng sử dụng thơ Nôm. Tuy nhiên, cuộc đời của bà luôn liên quan đến số phận bị ràng buộc và không được hưởng hạnh phúc.
- Bà được biết đến với danh hiệu “Bà chúa thơ Nôm”, sáng tác bằng cả chữ Nôm và chữ Hán. Bài thơ “Bánh trôi nước” là biểu tượng cho vẻ đẹp và số phận đau thương của phụ nữ trong xã hội cổ đại khi họ không có quyền tự quyết định về cuộc sống của mình, đồng thời là lời kêu gọi cho sự bình đẳng cho phụ nữ.
- “Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Dù bị vùi dập, thân em vẫn trắng trẻo
Nhưng lòng em vẫn mãi bền son.
“Bánh trôi nước” viết bằng chữ Nôm, theo thể thất ngôn tứ tuyệt, tức là bài thơ có bốn câu, mỗi câu bảy chữ. Thể thơ này được lấy cảm hứng từ thơ Đường ở Trung Quốc, tuân theo những nguyên tắc rất chặt chẽ.
- Thể thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn, súc tích, ngôn ngữ đơn giản, nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu xa, đã làm nên giá trị đặc biệt của “Bánh trôi nước” về cả nội dung và nghệ thuật.
- Về nội dung, bài thơ có nhiều tầng ý nghĩa: mô tả chiếc bánh trôi nước, ám chỉ hình ảnh của người phụ nữ. Câu đầu miêu tả chiếc bánh trôi với hình dáng đẹp “vừa trắng lại vừa tròn”, từ đó khen ngợi vẻ đẹp trong trắng, nhẹ nhàng, điềm đạm của người phụ nữ. Tuy nhiên, “bảy nổi ba chìm” cũng là biểu tượng cho số phận lênh đênh, bất định. Câu thứ ba, hình dáng của chiếc bánh đẹp hay xấu, tròn hay méo, tùy thuộc vào bàn tay nhào nặn. Sử dụng hình ảnh đó, Hồ Xuân Hương thể hiện sự đồng cảm với số phận không chắc chắn của phụ nữ thời xưa: phụ thuộc vào người đàn ông quyết định cuộc sống của mình, hạnh phúc hay đau khổ. Đồng thời, bà khẳng định vẻ đẹp tinh thần và phẩm chất truyền thống cao quý của phụ nữ Việt Nam.
- Về mặt hiện thực, “Bánh trôi nước” đã thành công trong việc phản ánh, chỉ trích chế độ phân biệt giới và tư duy “trọng nam khinh nữ” đã đối xử không công bằng với phụ nữ.
- Trong mặt họa sĩ, Hồ Xuân Hương vận dụng hình tượng chiếc bánh trôi gần gũi hàng ngày để biểu hiện người phụ nữ, qua các từ miêu tả chiếc bánh (“trắng”, “tròn”, “bảy nổi ba chìm”, “rắn nát”, “lòng son”), cùng với thành ngữ “bảy nổi ba chìm” tượng trưng cho số phận lung lay của phụ nữ, và từ “vừa” nhấn mạnh vẻ đẹp của họ. Ngôn ngữ trong bài thơ đơn giản, dân dã (“mặc dầu”), mở đầu bằng hai từ “Thân em” như trong ca dao, cùng với vần điệu nhịp nhàng, tất cả làm nên giá trị đặc biệt của “Bánh trôi nước”
- “Bánh trôi nước” phản ánh sự nhạy bén, sáng tạo, khả năng tưởng tượng của Hồ Xuân Hương. Điều đặc biệt ở bài thơ này so với những tác phẩm cùng thời là việc bênh vực, đấu tranh của một nhà thơ nữ như Hồ Xuân Hương, đại diện cho phụ nữ - những người không được coi trọng trong xã hội phong kiến.
