Với bài soạn Nói và nghe: Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề trang 119, 120 Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức sẽ hỗ trợ học sinh giải đáp câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 10.
Tạo bài (Nói và nghe trang 119) Trình bày báo cáo về kết quả nghiên cứu về một vấn đề (trang 119) - Kết nối tri thức
* Yêu cầu:
- Đưa ra giới thiệu về vấn đề nghiên cứu và lí do chơi chơi xổ số tài đó
- Tổng quan về những kết quả chính của nghiên cứu ở phần trung tâm của bài nói
- Trình bày lợi ích mà bản thân thu được khi thực hiện nghiên cứu về đề tài ở phần kết thúc bài nói
1. Chuẩn bị nói và nghe
a. Chuẩn bị nói
Trong việc trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu, người nói cần truyền đạt cho người nghe thông tin khái quát, trung thực về nội dung công việc đã hoàn thành ở phần Viết. Để đáp ứng yêu cầu này, cần thực hiện các bước sau:
- Tóm tắt báo cáo kết quả nghiên cứu đã viết (trong khoảng 1 – 1.5 trang giấy)
- Gạch chân những điểm chính của bài viết. Ghi chú về các ngữ liệu minh họa quan trọng cần được nêu khi thuyết minh về từng điểm.
- Xác định đúng từ ngữ then chốt liên quan đến từng điểm để dễ nhớ và dễ triển khai, đảm bảo cho bài nói có trọng điểm, không sa lạc vào việc kể chuyện, lan man dài dòng.
- Chuẩn bị PowerPoint (nếu có): PowerPoint cần được soạn với các thông tin cần thiết, hình ảnh, video minh họa sinh động, phản ánh đầy đủ nét đặc trưng của báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề sân khấu dân gian.
b. Chuẩn bị nghe
Trước khi nghe báo cáo kết quả nghiên cứu, người nghe cần tìm hiểu trước về tên của báo cáo để có hướng nghe phù hợp. Hãy đặt ra những câu hỏi ban đầu về vấn đề để dễ dàng theo dõi nội dung của bài trình bày. Ví dụ, nếu báo cáo mang tên là 'Một số dấu ấn của sử thi Ấn Độ “Ra-ma-ya-na” có thể lưu truyền tới Việt Nam', câu hỏi có thể phát sinh là: Sử thi “Ra-ma-ya-na” được lưu truyền tới Việt Nam như thế nào? Tác động của sử thi “Ra-ma-ya-na” đối với Việt Nam thể hiện ở điểm nào?... Với những câu hỏi này, người nghe sẽ thể hiện một tinh thần lắng nghe tích cực.
c. Thực hành nói và nghe
Người nói |
Người nghe |
- Mở đầu: nêu tên và lí do chọn vấn đề nghiên cứu; trình bày ngắn gọn về quá trình thực hiện - Triển khai: trình bày tóm tắt các luận điểm, thông tin chính có trong bản viết theo trình tự hợp lí, kết hợp nhịp nhàng với việc trình chiếu PowerPoint (nếu có). Có thể tổ chức lại nội dung từng luận điểm theo hình thức câu hỏi – lời đáp (vì thực chất của việc nghiên cứu là tìm lời đáp cho những thắc mắc nảy sinh trong quá trình tiếp xúc với đối tượng). - Kết luận: Khái quát lại những kết quả nghiên cứu chính; cảm ơn ngườu nghe và tỏ thái độ sẵn sàng tiếp nhận những ý kiến trao đổi đối thoại. |
- Theo dõi cách trình bày của người nói, ghi ra giấy những câu hỏi, ý nghĩ nảy sinh trong quá trình nghe. - Hỗ trợ bạn trong việc sử dụng bản trình chiếu (nếu có) |
* Bài mẫu nói tham khảo:
Xin chào thầy cô và các bạn. Tôi là............sinh viên.........trường.........
Sử thi là một thể loại dân gian đã tồn tại từ lâu đời và không còn được tạo ra nữa. Tuy nhiên, sử thi đã để lại những giá trị nhân văn và nghệ thuật đáng kể trong văn học Việt Nam. Hơn nữa, qua các tác phẩm sử thi, cuộc sống và hiện thực thẩm mĩ được phản ánh một cách chân thực nhất. Trong số các sử thi tiêu biểu ở Việt Nam, không thể không kể đến sử thi Đăm Săn. Sử thi Đăm Săn có giá trị tư tưởng – thẩm mĩ trong hình thức cổ điển, phản ánh trực tiếp những khát vọng hùng hậu của lịch sử ban đầu khi các bộ tộc ở Tây Nguyên hình thành và đời sống văn hóa độc đáo tại đây.
Lí do tôi chơi chơi xổ số tài này là vì nó toát lên được bản sắc tâm hồn của người Ê-đê thời cổ đại, khi họ bắt đầu mơ ước vươn tới những khám phá mới về thế giới mà họ đang mong mỏi. Mặc dù đã có hơn ba phần tư thế kỷ trôi qua kể từ khi Sử thi Đăm Săn được sưu tập lần đầu tiên, nhưng tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị như một khám phá nghệ thuật đầy thú vị. Mọi người đã ngạc nhiên trước vẻ đẹp của nó và coi tác phẩm này như một sử thi ngang tầm với sử thi Iliat trong di sản văn hóa của loài người.
Nét văn hóa đặc trưng của người dân Ê-đê là hệ thống mẫu hệ, phản ánh qua sử thi Đăm Săn. Mẫu hệ xuất hiện rõ trong kiến trúc và trang trí của cầu thang dẫn vào nhà, với hình ảnh bầu sữa và vầng trăng khuyết - biểu tượng của tính nữ. Khi Đăm Săn đến thăm Nữ Thần Mặt Trời, cầu thang trở nên như cầu vồng. Tính mẫu hệ còn thể hiện qua tập tục nối dây (Juê nuê) trong hôn nhân, cho phép phụ nữ yêu cầu tái hôn khi chồng qua đời. Ngược lại, khi vợ qua đời, chồng phải lấy một người con gái khác trong gia đình vợ. Trong trường hợp bà của H’Nhí và H’Bhí qua đời, Đăm Săn thay cậu của mình để nối dây hôn nhân với hai nàng. Đăm Săn thể hiện lòng kiên cường và khát khao vượt qua mọi khó khăn để tìm kiếm hạnh phúc cho bản thân. Mặc dù thất bại, ý chí của anh vẫn tiếp tục sống mãi qua thế hệ tiếp theo, thể hiện sức mạnh và kiên trì của con người trước tự nhiên.
Sử thi Đăm Săn là một trong những tác phẩm quan trọng trong văn học dân tộc, giúp hiểu sâu hơn về văn hóa và con người Ê đê ở Tây Nguyên. Sử thi Đăm Săn đem lại cái nhìn độc đáo về nghi lễ và tập tục đặc trưng của người Ê đê, phản ánh bản sắc văn hóa của họ một cách rõ ràng.
Xin cảm ơn quý thầy cô và các bạn đã lắng nghe. Tôi rất vinh dự nếu được chia sẻ thêm về vẻ đẹp văn hóa của Tây Nguyên qua đời sống và con người ở đây.
3. Trao đổi
* Người nghe:
Dựa vào các tiêu chí đã xây dựng để đánh giá và đề xuất ý kiến về nội dung cụ thể của báo cáo; đưa ra cách nhìn nhận và đánh giá khác (nếu có) về vấn đề được báo cáo đề cập. Cần phản hồi cụ thể về cách trình bày kết quả nghiên cứu.
* Người nói:
- Trả lời câu hỏi và làm rõ các vấn đề được người nghe đưa ra; đề xuất cách hoàn thiện báo cáo và cách trình bày báo
- Phát triển ý tưởng trao đổi và đánh giá bài nói dựa trên các tiêu chí sau: