Tạo bài Sóng. Câu 4. Bài thơ là lời chia sẻ chân thành từ một trái tim nữ đang đắm chìm trong tình yêu. Theo quan điểm của bạn, tâm hồn ấy có những đặc điểm gì?
Tạo bài Sóng
Nội dung chính
Lời giải chi tiết:
Qua hình tượng sóng, trên cơ sở khám phá sự tương đồng, hòa hợp giữa sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người. |
Bố cục
Lời giải chi tiết:
Bố cục (4 phần)
- Phần 1 (khổ 1+2): Sóng - Khát vọng tình yêu của người con gái
- Phần 2 (khổ 3+4): Ngọn nguồn của sóng - Truy tìm sự bí ẩn của tình yêu
- Phần 3 (khổ 5+6+7): Sóng - Nỗi nhớ thủy chung trong tình yêu
- Phần 4 (Khổ 8+9): Những suy tư về cuộc đời và khát vọng trong tình yêu.
Câu 3
Câu 1 (trang 156 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Nhận xét về âm điệu, nhịp điệu bài thơ. Âm điệu, nhịp điệu đó được tạo nên bởi những yếu tố nào?
Lời giải chi tiết:
Âm điệu, nhịp điệu bài thơ xao xuyến, rộn ràng, được tạo bởi các yếu tố:
- Câu thơ ngắn, đều (5 chữ)
- Nhịp thơ thường thuận, gợi dư âm sóng biển:
Dữ dội/ và dịu êm (2/3)
Ồn ào/ và lặng lẽ (2/3)
Sóng/ không hiểu nổi mình (1/4)
Sóng/ tìm ra tận bể (1/4)
- Vần thơ: vần chân, vần cách, gợi hình ảnh các lớp sóng đuổi nhau.
Câu 4
Câu 2 (trang 156 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Hình ảnh toàn diện và liên tục trong bài thơ là hình ảnh sóng. Mạch liên kết các đoạn thơ là sự khám phá không ngừng về sóng. Hãy phân tích hình ảnh này.
Lời giải chi tiết:
Hình ảnh toàn diện, liên tục trong bài thơ là hình ảnh sóng.
- Ở mức độ cụ thể, hình ảnh sóng được miêu tả sắc nét, sống động, với nhiều trạng thái đối lập, khác biệt.
- Tại mức biểu tượng, sóng như được trang bị linh hồn, tính cách, tâm trạng, có khả năng thể hiện, giải thích sự phong phú, phức tạp và đôi khi mâu thuẫn trong tâm hồn người phụ nữ đang yêu: từ sôi nổi, phấn khích đến sâu lắng, từ đắm chìm đến tỉnh táo; từ nồng nhiệt đến im lặng,... Tất cả đều nhấn mạnh trạng thái không yên, xao xuyến của niềm vui
- Hình ảnh sóng được mô tả rõ ràng, sống động và hoàn thiện qua sự liên kết các đoạn thơ. Qua từng đoạn thơ, hình ảnh sóng được khám phá, phát hiện liên tục. Các ý tưởng, câu hỏi liên tiếp được đặt ra đã truyền đạt một cách tinh tế và sâu sắc những cảm xúc, tâm trạng của người phụ nữ đang yêu.
Câu 5
Câu 3 (trang 156 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Giữa 'sóng' và 'em' trong bài thơ có mối liên hệ như thế nào? Anh chị có ý kiến gì về cấu trúc bài thơ? Người phụ nữ đang yêu nhận ra sự tương đồng giữa tâm trạng của mình với những con sóng. Hãy chỉ ra điều đó.
Lời giải chi tiết:
- Giữa 'sóng' và 'em' tồn tại một mối liên hệ tương đồng, vì các chi tiết về 'sóng' là cách ẩn dụ cho tình yêu và tâm trạng của nhân vật “em'. Họ có thể phản ánh lẫn nhau, cũng có thể tách rời, nhưng đôi khi lại hòa nhập thành một --> điều này tạo ra một hình tượng tuy hai nhưng như một. Cấu trúc đồng hành này tăng cường hiệu quả của quá trình nhận thức và khám phá của người viết về một tình yêu trung thành, bất diệt.
- Cấu trúc bài thơ là sự kết nối liền mạch giữa tư duy và cảm xúc: cô gái hướng về biển cả, quan sát biển, suy nghĩ về tình yêu, cô nhận ra rằng tình yêu cũng giống như sóng biển, đa dạng và hiến hoá, mạnh mẽ và trung thành. Sau đó, cô ước ao làm một con sóng nhỏ để hát cùng “biển lớn tình yêu' hàng nghìn năm. Đây là cấu trúc của một bài thơ trữ tình mà không dễ dàng chia thành các đoạn cụ thể.
Tuy nhiên, nếu cần, có thể phân thành một số đoạn như sau:
+ Đoạn 1: 4 câu đầu (ngẫu hứng về sóng và tình yêu).
+ Đoạn 2: khổ 2, 3 (lý do, nguyên nhân của cảm hứng về sóng biển và tình yêu).
+ Đoạn 3: từ khổ 5 đến khổ 8 (tiếp tục cảm hứng về sóng biển và tình yêu).
+ Đoạn 4: khổ cuối (Kết thúc bài thơ với ước vọng về tình yêu vĩnh hằng).
- Người phụ nữ đang yêu nhận ra sự tương đồng giữa tâm trạng của mình với những con sóng. Điều đó là:
+ Đa dạng, phong phú:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ'
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước'
+ Không rõ nguồn gốc, không thể chia đôi:
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau?
+ Mãnh liệt, sâu sắc:
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
“Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
+ Trung thực:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Dù cách xa, sóng và em cùng tựa nhau, cùng hòa nhập vào nhau suốt bài thơ, qua nhiều khía cạnh của tình yêu, để rồi cuối cùng hoà quện vào nhau, tan biến vào nhau trong khổ thơ kết thúc:
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển Lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.
Đó là ước muốn của một cuộc sống trong tình yêu của người phụ nữ qua hình ảnh sóng của Xuân Quỳnh.
- Với nghệ thuật xây dựng hình ảnh sóng: 'sóng' và 'em' - âm điệu dào dạt, bài thơ là tấm bản tình ca ca ngợi tình yêu chân thành, mãnh liệt, trung thực, thể hiện tâm hồn trải rộng và trẻ trung, sôi nổi trong khát vọng tình yêu, hạnh phúc.
Câu 6
Câu 4 (trang 157 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Bài thơ là sự thổ lộ của một tâm hồn phụ nữ đang yêu. Theo cảm nhận của anh/chị tâm hồn đó có những đặc điểm gì?
Lời giải chi tiết:
- Cô gái khao khát tình yêu, mở lòng trực tiếp về cảm xúc, tình yêu, nỗi nhớ của mình. Cô gái khao khát tình yêu nhưng không còn kiên nhẫn, chịu đựng.
- Tình yêu của người phụ nữ rất đa dạng với nhiều cung bậc cảm xúc: nhớ nhung, khao khát, suy tư,…
- Người phụ nữ không chỉ tự thổ lộ mà còn sử dụng hình ảnh sóng để diễn đạt và suy ngẫm về tình yêu. Những suy tư này có vẻ tự do, thảnh thơi, nhưng từ đằng sau sự thư giãn của thơ vẫn tồn tại sự di động nhất quán. Đó là một hành trình khởi đầu, là sự từ bỏ cái chật chội, hẹp hòi để tìm đến một tình yêu to lớn, rộng lớn, cuối cùng là mong muốn sống hết mình trong tình yêu, muốn hòa mình mãi mãi trong tình yêu:
Cuộc đời dù dài đến đâu
Năm tháng vẫn trôi qua
Như biển cả bao la kia
Mây vẫn hướng về xa
Thực hành
Câu hỏi (trang 157 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Nhiều bài thơ, câu thơ đã so sánh tình yêu với sóng và biển. Hãy tìm kiếm những câu thơ, bài thơ đó.
Lời giải chi tiết:
Gợi ý:
+ Biển (Xuân Diệu)
+ Khúc thơ tình người lính biển (Trần Đăng Khoa)
+....