Tạo bài văn về Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu - SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2.Câu 4. Thảo luận về các nhân vật: phụ nữ ven biển, người đàn ông tàn bạo, chị em thằng Phác, nhiếp ảnh gia.
Tạo bài văn về Chiếc thuyền ngoài xa
Tìm hiểu tổng quan
Phân tích chi tiết:
Tóm tắt nội dung
Nhận nhiệm vụ từ trưởng phòng, Phùng phải đi về miền Trung thực hiện bộ ảnh để chào đón năm mới. Đây cũng là địa điểm mà anh từng tham chiến trong thời gian chống Mỹ. Sau một tuần “phục kích” và phát hiện ra “cảnh đắt trời cho” Phùng quyết định chọn chủ đề cho bộ lịch đó là chiếc thuyền đánh cá trong một buổi sáng bình minh. Khi đã hoàn thành bộ ảnh, anh quay về thì chứng kiến cảnh tượng người đàn ông hàng chài to lớn đang đánh đập người phụ nữ. Đứa con tên Phác chạy ra can ngăn. Cứ thế cảnh tượng đó diễn ra liên tiếp, không thể chịu được Phùng quyết định ngăn cản thì bị người đàn ông đánh bị thương. Ngay sau đó, Chánh án Đẩu - bạn của Phùng mời người đàn bà hàng chài lên tòa án huyện để giải quyết. Tại đây Đẩu khuyên người đàn bà hàng chài bỏ người chồng vũ phu kia. Người đàn bà giải thích lý do vì sao chồng đánh và kể về người chồng của mình. Phùng và Đẩu hiểu ra rằng mặc cho bị ngược đãi về thể xác nhưng cả người đàn bà và những đứa con cần người đàn ông gánh vác trách nhiệm gia đình và nuôi sống gia đình. Phùng nhận ra nhìn nhận mọi việc đơn giản bằng vẻ ngoài không thôi thì chưa đủ.
Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Từ đầu đến 'chiếc thuyền lưới vó đã biến mất': Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng.
- Phần 2: Còn lại: Câu chuyện của người đàn bà hàng chài
Câu 1
Câu 1 (trang 78 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Phát hiện thứ nhất của người nghệ sĩ nhiếp ảnh là gì? Anh đã phát hiện như thế nào về vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa trên biển sớm mù sương?
Lời giải chi tiết:
Phát hiện của nghệ sĩ nhiếp ảnh về vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa trên biển sớm mù sương rất độc đáo, tinh tế.
- Vẻ đẹp lãng mạn, đậm chất hội họa: 'Trước mặt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ, mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào'
+ Vẻ đẹp hài hòa, toàn bích: 'từ đường nét đến ánh sáng… bóp thắt vào'.
+ Cảm nhận và đánh giá của Phùng: 'cảnh “đắt” trời cho, vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích, cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh…'
+ Tâm trạng và thức nhận của Phùng: xúc động tột độ ('bối rối', 'trái tim như có cái gì bóp thắt vào'), khám phá thấy chân lý của sự toàn thiện, cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn, cái đẹp chính là đạo đức; tận hưởng niềm hạnh phúc tràn ngập tâm hồn.
=> Phát hiện tuyệt vời về cái đẹp khiến Phùng có được những rung động, khám phá sâu sắc trong tâm hồn nghệ sĩ
Câu 2
Câu 2 (trang 78 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Sự khám phá thứ hai của người nghệ sĩ nhiếp ảnh mang theo nhiều sự phản bội. Anh đã chứng kiến và phản ứng như thế nào trước những gì xảy ra trong gia đình thuyền chài?
Lời giải chi tiết:
Khám phá đầy bi kịch: bức tranh cảnh bạo lực gia đình so sánh với bức tranh vẻ đẹp của thiên nhiên:
- Nghệ sĩ nhìn thấy từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như trong mơ đến cảnh tượng hoàn toàn trái ngược
+ Một người phụ nữ xấu xí, mệt mỏi và dễ bị tổn thương,
+ Một người đàn ông cục mịch, hung bạo, độc ác, xem việc đánh vợ là giải pháp cho những khó khăn, nỗi đau...
=> Đây là hình ảnh đằng sau vẻ đẹp toàn bích, toàn thiện mà anh vừa gặp trên biển. Nó xuất hiện đột ngột, đầy trớ trêu như một trò đùa kỳ quặc của số phận.
- Chứng kiến cảnh người đàn ông đánh vợ một cách vô lý và dã man, Phùng đã 'kinh ngạc đến mức, trong nháy mắt đầu tiên... quăng chiếc máy ảnh xuống đất, lao tới'. Hành động này tiết lộ rất nhiều điều.
Câu 3
Câu 3 (trang 78 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Câu chuyện của phụ nữ ở tòa án huyện thể hiện điều gì?
Lời giải chi tiết:
- Câu chuyện của phụ nữ tại tòa án huyện là câu chuyện về sự thật của cuộc sống
+ Giúp những người như Phùng, như Đẩu hiểu được nguyên nhân của những điều có vẻ như vô lý.
+ Ngoài trông có vẻ là một người phụ nữ yếu đuối, dễ tổn thương, bị đánh đập... nhưng vẫn trung thành với người chồng tàn bạo.
=> Tất cả đều bắt nguồn từ tình yêu vô điều kiện đối với con cái. Giữa những đau đớn không ngừng, người phụ nữ đó vẫn tìm thấy những niềm vui nhỏ bé...
=> Qua câu chuyện của phụ nữ làng chài, tác giả giúp người đọc hiểu được: không thể dễ dàng, đơn giản trong việc nhìn nhận mọi sự việc, hiện tượng của cuộc sống.
Câu 4
Câu 4 (trang 78 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Đánh giá về các nhân vật: phụ nữ ven biển, lão đàn ông tàn bạo, chị em thằng Phác, nghệ sĩ nhiếp ảnh.
Lời giải chi tiết:
* Phụ nữ
- Được mô tả bằng cái tên 'Phụ nữ',
- Về ngoại hình: trên 40 tuổi, đơn giản, mệt mỏi, 'gương mặt mệt mỏi'; hình ảnh này tạo ra ấn tượng về một cuộc đời vất vả, nhiều gian khổ, cay đắng.
- Vận mệnh: Bà chịu đựng tất cả nỗi đau khi bị chồng đánh mà không phản kháng, không kêu la, không trốn chạy. 'Tình yêu như cảm giác đau, sự tư tưởng sâu xa trong việc hiểu được sự thật của cuộc sống dường như người phụ nữ kín đáo không bày tỏ ra bên ngoài'... Một sự hy sinh đáng trân trọng, đáng kính.
* Lão đàn ông:
- Trải qua cảnh nghèo khó, cay đắng đã biến 'cậu con trai' hiền lành xưa thành một kẻ chồng bạo lực.
- Ngoại hình: Ông 'tóc rối bời', 'cặp chân vững vàng', 'hai con mắt đầy độc ác'
=> Đồng thời là nạn nhân của số phận khó khăn, đồng thời cũng là kẻ gây ra nhiều đau khổ cho người thân của mình.
* Chị em thằng Phác
- Đối mặt với tình thế khó khăn.
+ Chị em thằng Phác, một cô gái nhỏ bé nhưng mạnh mẽ, đã phải đấu tranh để cướp con dao khỏi tay thằng em trai, ngăn chặn hành vi phi lý của em, vững bước trở thành điểm tựa đáng tin cậy cho mẹ, đã hành động đúng khi ngăn chặn hành vi ngớ ngẩn của em, lại biết chăm sóc, lo lắng khi mẹ phải đến tòa án huyện.
+ Thằng Phác thương mẹ như một đứa trẻ, theo cách của một đứa con trai trên biển. Nó 'nhẹ nhàng vuốt những giọt nước mắt trên khuôn mặt mẹ, như muốn lau sạch đi những giọt nước mắt ẩn sau những nốt ruồi”, 'nó nói với những người ở xưởng đóng thuyền rằng nếu nó còn sống ở dưới biển này thì mẹ nó sẽ không bị đánh'.
=> Là nạn nhân phải chứng kiến cảnh bạo lực gia đình
* Nhiếp ảnh Phùng:
- Người có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế
- Là một lính cũng như là một nghệ sĩ. Phùng ghét bất kỳ sự áp bức, bất công nào, sẵn sàng hy sinh tất cả vì sự thiện, công bằng.
- Anh cảm thấy bàng hoàng khi đối diện với vẻ đẹp tinh khôi của thuyền và biển trong lúc bình minh.
=> Một người nhạy cảm như anh không thể tránh khỏi sự tức giận khi phát hiện ra sự tàn bạo của cái xấu, cái ác ngay sau cảnh đẹp huyền ảo trên biển. Hơn bao giờ hết, Phùng hiểu rõ hơn: trước khi một nghệ sĩ biết cảm nhận trước cái đẹp, hãy làm một con người biết yêu, hận, vui, buồn trước mọi sự thật của cuộc sống thường nhật, biết hành động để có một cuộc sống xứng đáng với con người.
Câu 5
Câu 5 (trang 78 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Cách Nguyễn Minh Châu xây dựng cốt truyện trong tác phẩm này mang nét độc đáo ở chỗ nào?
Lời giải chi tiết:
Phong cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu mang một điểm độc đáo:
- Tạo ra những tình huống đầy bất ngờ: Trước đó, Phong đã nhìn thấy cuộc sống qua con mắt của một nghệ sĩ, rơi vào trạng thái rung động, mê đắm trước vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng của thuyền và biển. Tuy nhiên, trong những khoảnh khắc đam mê, Phong lại bắt gặp sự thực nghiệt ngã của cuộc sống gia đình từ chiếc thuyền 'thơ mộng' đó.
- Tình huống này được lặp lại một lần nữa: bên cạnh hình ảnh người phụ nữ nhẫn nhục chịu đựng 'đòn chồng', Phong còn chứng kiến phản ứng của chị em thằng Phác trước sự hung bạo của cha đối với mẹ. Từ đó, Phong trải qua sự thay đổi cách nhìn cuộc sống. Anh nhận ra rõ những phức tạp trong gia đình thuyền chài, hiểu sâu hơn về tính cách của người phụ nữ, chị em thằng Phác, hiểu thêm về người bạn (Đẩu) và hiểu thêm về bản thân mình.
- Qua cuộc trò chuyện với người phụ nữ làng chài, Phong có cái nhìn sâu sắc hơn về nguyên nhân của sự kiên nhẫn của người phụ nữ đó
=> Ý nghĩa: Nguyễn Minh Châu đã tạo ra những tình huống giúp phát triển mối quan hệ, hiểu biết, thử thách phẩm chất, tính cách, tạo ra những bước ngoặt trong tư duy, cảm xúc và cuộc sống của nhân vật. Tình huống truyện góp phần vào việc khám phá, hiểu biết cuộc sống.
Câu 6
Câu 6 (trang 78 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
Ngôn ngữ kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật trong truyện có điểm đáng chú ý nào?
Lời giải chi tiết:
- Ngôn ngữ kể chuyện: Thể hiện qua nhân vật Phong, sự hóa thân của tác giả. Lựa chọn nhân vật kể chuyện như vậy đã tạo ra một góc nhìn trần thuật sắc sảo, nâng cao khả năng tìm hiểu cuộc sống, lời kể trở nên trung thực, chân thực, thuyết phục.
- Ngôn ngữ của các nhân vật: phù hợp với đặc điểm tính cách của từng cá nhân.
Luyện tập
Trong số nhân vật trong truyện, nhân vật nào để lại ấn tượng sâu sắc nhất với bạn? Tại sao?
Lời giải chi tiết:
Học sinh có thể chia sẻ ý kiến của mình về nhân vật mà họ ấn tượng nhất.
Ví dụ: Ấn tượng sâu sắc nhất với tôi là nhân vật người phụ nữ làng chài.
Vì:
- Người phụ nữ có hoàn cảnh riêng đặc biệt.
- Người phụ nữ mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp, đặc biệt là tình yêu thương dành cho con cái.
=> Từ nhân vật này, chúng ta có thể rút ra bài học chân thành về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: cần phải xem xét mọi thứ từ nhiều góc độ, nhiều chiều để khám phá bản chất thật sự đằng sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng.
Tổng kết
Lời giải chi tiết:
Cảm nhận được suy nghĩ của người nghệ sĩ nhiếp ảnh khi phát hiện ra sự thật: đằng sau bức ảnh rất đẹp về chiếc thuyền trong sương sớm mà anh tình cờ chụp được là số phận đau đớn của người phụ nữ và bao ngang trái trong một gia đình hàng chài. Chiếc thuyền ngoài xa mang đến một bài học đúng đắn về cuộc sống và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng. Cách khắc họa nhân vật, xây dựng cốt truyện, sử dụng ngôn ngữ rất linh hoạt, sáng tạo đã góp phần làm nổi bật chủ đề - tư tưởng của tác phẩm. |