Trước khi đọc
Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 75 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Nhận biết về vai trò của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu và thơ văn của ông trong phong trào chống thực dân Pháp ở Nam Bộ cuối thế kỉ XIX? Chia sẻ ý kiến cùng nhóm của bạn.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu về vai trò của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu trong phong trào chống thực dân Pháp ở Nam Bộ cuối thế kỉ XIX
Lời giải chi tiết:
Nguyễn Đình Chiểu đóng một vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh chống Pháp. Ông dùng văn chương, sáng tạo ra những tác phẩm phê phán thực dân và trở thành người dẫn đầu của phong trào chống Pháp.
Trong khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 75 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Đọc từ câu 3 đến câu 9: Nghĩa sĩ Cần Giuộc làm nghề gì? Điều gì thúc đẩy họ tham gia chiến đấu?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần đầu văn bản
Lời giải chi tiết:
- Là những người nông dân chăm chỉ lao động, gắn bó với ruộng đất. Họ hoàn toàn không quen với vũ khí như khiên, súng, mác....
- Họ là những người “lặng lẽ làm việc, gánh vác gánh nặng của cuộc sống”: sống cô đơn, thiếu người chia sẻ, lặng lẽ lao động mà vẫn nghèo khổ suốt đời.
- Ban đầu, người dân cảm thấy sợ hãi khi thực dân Pháp đến xâm lược, sau đó họ trông mong chờ sự hỗ trợ từ phương Tây, rồi chuyển sang căm ghét và thù địch với kẻ thù, cuối cùng họ đã đứng lên chống lại.
Trong khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 76 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Đọc từ câu 10 đến câu 15: Bạn hình dung như thế nào về điều kiện và tinh thần chiến đấu của những nghĩa sĩ Cần Giuộc?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ từ câu 2 đến câu 15
Lời giải chi tiết:
- Tinh thần chiến đấu cao cả: Họ là những người dân làm ruộng, không phải là binh sĩ chính thức mà “thiên hạ vô nghĩa làm quân tuyển”
- Họ được trang bị vũ khí rất đơn giản: chiếc áo vải, chiếc gùi xách... Điều đó chỉ làm nổi bật sự dũng cảm và cao thượng của những nông dân nghĩa sĩ...
- Những thành tựu đáng tự hào của họ: phá đổ nhà thờ, đánh chết quan lại.
Trong quá trình đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Trong quá trình đọc trang 78 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Hai câu 24, 25 thể hiện tình cảm, cảm xúc của ai khi nhìn thấy những người nghĩa sĩ hy sinh?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ câu 24, 25
+ Nuối tiếc, trách móc về việc những người nghĩa sĩ phải hy sinh khi công việc cao quý của họ chưa hoàn thành.
+ Sự đau lòng của gia đình khi mất đi một người thân.
+ Sự phẫn nộ trước kẻ gây ra nỗi đau và khổ đau.
+ Tiếng khóc uất nghẹn trước bi kịch của dân tộc.
Trong quá trình đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Trong quá trình đọc trang 79 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Hai câu 28, 29 thể hiện quan điểm của tác giả về sự sống chết của người nghĩa sĩ như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ câu 28, 29
Lời giải chi tiết:
- Người nghĩa sĩ sống để chống lại giặc, chết cũng để chống lại giặc, linh hồn họ tiếp tục chiến đấu cùng quân thù, hỗ trợ đồng đội, và nguyện vọng trả thù không bao giờ dừng lại...
- Dù đã ra đi nhưng Nguyễn Đình Chiểu vẫn tin rằng linh hồn của những người nghĩa sĩ vẫn tiếp tục sống, vẫn ở bên cạnh nhân dân chống giặc. Sự khẳng định này thể hiện lòng tự hào sâu sắc, cho thấy tác giả đã đặt những người nông dân đúng vào vị thế của họ trong lịch sử, thể hiện một tâm hồn cao quý, để lại dấu ấn đáng trân trọng cho hậu thế. Họ sống một cuộc sống anh hùng, chết một cái chết vĩnh viễn...
- Chết nhưng vẫn sống, linh hồn của nghĩa sĩ vẫn đồng hành với nhân dân, tiếp tục chiến đấu cho đất nước. Ước nguyện làm trả nợ cho đất nước, trở thành lời thề cao cả vang vọng qua hàng vạn năm. Cái chết biến hóa thành núi non, biến thành bất diệt.
- Quan điểm 'chết vẫn hơn sống nhục' được thể hiện qua hình ảnh và cuộc sống của họ.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 79 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Bức tranh về người nghĩa sĩ đã được miêu tả tổng quát như thế nào trong hai câu đầu của văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần đầu văn bản
Lời giải chi tiết:
- Tình yêu nước của những người nông dân nghĩa sĩ toả sáng khắp nơi
- Tác giả đã minh họa lại bối cảnh lịch sử với nhiều thăng trầm, sóng gió: kẻ thù được trang bị vũ khí hiện đại, đã gây ra nhiều thảm họa cho người dân vô tội. Trong hoàn cảnh đó, lòng yêu nước của con người đã được thử thách. Người dân Nam Bộ không sợ chết, họ hy sinh mọi thứ (cả tài sản và tính mạng) để đổi lại danh tiếng và niềm tự hào với thế hệ sau. Điều này làm sáng tỏ chân lý của thời đại: 'Chết vinh còn hơn sống nhục.'
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 79 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Phân tích hình tượng của người nghĩa sĩ Cần Giuộc từ câu 3 đến câu 15 và làm rõ:
- Các đặc điểm nổi bật của hình tượng người nghĩa sĩ (ví dụ: hoàn cảnh xuất thân, điều kiện chiến đấu, hành động và tinh thần chiến đấu…)
- Điểm đặc sắc trong cách miêu tả, thể hiện hình tượng người nghĩa sĩ.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
a.
a1. Nguồn gốc của những người nông dân nghĩa sĩ
- Từ những người nông dân nghèo khó, dân ấp, dân lân (những người rời quê hương đến khai khẩn đất mới để kiếm sống): họ sống cô đơn, thiếu người chia sẻ, im lặng làm việc để kiếm sống mà vẫn luôn khổ sở.
a2. Người nông dân nghĩa sĩ hiện ra với lòng yêu nước rất sâu sắc
- Khi thực dân Pháp xâm lược, người nông dân cảm thấy lo sợ nhưng sau đó họ trông chờ sự giúp đỡ từ quan chức, sau đó chuyển sang căm ghét và căm thù kẻ thù, cuối cùng họ đứng lên chống lại.
Họ là những người nông dân nghèo khó không quen với việc mang vũ khí, sự lo lắng là điều hiển nhiên.
Sự chờ đợi 'quân': giống như 'đợi mưa trong trời nắng'.
Thái độ đối với kẻ thù: 'ghét như dân nông ghét cỏ', 'muốn tới cắn cổ', 'muốn ra cắn cổ'.
- Sự căm ghét, thù hận đối với kẻ gây ra đau khổ và khó khăn được miêu tả qua những hình ảnh mạnh mẽ và chân thực.
- Nhận thức về đất nước: Họ không dung tha kẻ lừa dối và phản bội đất nước. Họ chiến đấu tự nguyện: 'không chờ đợi ai ra lệnh...'.
a3. Người nông dân nghĩa sĩ được tôn vinh vì tinh thần chiến đấu và hy sinh của họ
- Tinh thần chiến đấu tuyệt vời: Họ không phải là binh lính chính thức, chỉ là những người nông dân bình thường nhưng 'tích nghĩa làm lính chiêu mộ'.
- Trang phục của họ rất giản dị: một chiếc áo vải, một cái gùi, một chiếc dao, một cái cày nhỏ đã trở thành biểu tượng của lòng anh dũng của những người nông dân nghĩa sĩ.
- Họ đã có những thành tựu đáng tự hào: 'đốt nhà thờ, chém đầu quan tham nhũng'.
b.
- Sự tương phản nghệ thuật: 'chưa biết - chỉ biết, quen - chưa biết'.
- 'đạp rào', 'xô cửa', 'dám mạng', 'đâm ngược', 'chém ngang'...: các hành động mạnh mẽ được diễn tả qua các động từ mạnh mẽ với tốc độ và tính quyết liệt cao.
- Sử dụng các động từ như 'đâm ngược, chém ngang'... → làm tăng sự quyết liệt trong trận đấu.
→ Tượng đài nghệ thuật kiêu hãnh về người nông dân nghĩa sĩ đấu tranh vì quê hương.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 80 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Phân tích một phần văn bản hoặc một số câu mà bạn cho là thể hiện sâu sắc, thấm thía tình cảm của nhân dân và của tác giả đối với sự hi sinh của người nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để chọn những câu thơ thể hiện tình cảm của nhân dân và của tác giả đối với sự hi sinh của người nghĩa sĩ Cần Giuộc
Lời giải chi tiết:
Từ 'Ôi thôi thôi!' đến hết.
→ Tác giả phê phán về ý nghĩa cao cả của sự hi sinh và diễn đạt tình cảm thương xót của nhân dân đối với những người hy sinh vì đất nước:
- Sự thương cảm dành cho những người nghĩa sĩ, nỗi đau thương bao trùm đời sống và số phận của một bà mẹ già ngồi khóc trẻ trong lều đêm, chiếu sáng bởi ánh đèn.
- Cái chết của những người chiến binh vẫn còn sống trong ý thức của những người còn sống, với những bài thơ nhắc nhở rằng kẻ thù của quốc gia vẫn còn tồn tại, đang tạo ra bóng tối ở khắp mọi nơi, và cần phải tiếp tục đấu tranh để cứu nước, bảo vệ con cháu.
- Tác giả khẳng định rằng dù họ đã mất đi về thể xác, nhưng họ vẫn sống trong tâm trí của những người dân Nam Bộ và của toàn dân Việt Nam.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 80 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Phân tích tác động của ngôn ngữ, giọng điệu trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trước hành động chiến đấu và hy sinh của người nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Tác giả đã thay đổi giọng văn từ lời hùng vĩ sang lời đau xót tiếc thương trước sự ra đi của gần hai mươi anh hùng đất Cần Giuộc. Điều này đã thể hiện cảm xúc thương tâm một cách sâu sắc.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 80 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Nêu chủ đề và cảm hứng chính của bài văn.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Bài văn khen ngợi, thương tiếc và tôn vinh những anh hùng đã dũng cảm đứng lên chống lại thực dân Pháp tại Cần Giuộc vào năm 1861.