Đọc trước văn bản Người ngồi đợi trước hiên nhà, tìm hiểu thêm về tác giả Huỳnh Như Phương.
Nội dung chính
Văn bản kể về câu chuyện của vợ chồng dì Bảy, một câu chuyện buồn về một người vợ mòn mỏi đợi chồng đi kháng chiến rồi nhận hung tin chồng đã chết. Câu chuyện đã phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh đã chia lìa biết bao gia đình, cướp đi những người con, người chồng, người cha của bao người phụ nữ. |
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 58, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Đọc trước văn bản Người ngồi đợi trước hiên nhà, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Huỳnh Như Phương.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và tìm hiểu thêm về tác giả
Lời giải chi tiết:
- Huỳnh Như Phương sinh năm 1955, quê quán ở Quảng Ngãi
- GS Huỳnh Như Phương là nhà giáo chuyên giảng dạy lý thuyết văn học ở Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM, đồng thời là nhà nghiên cứu, phê bình văn học trước năm 1975.
- Lúc chưa tới tuổi 20, Huỳnh Như Phương đã có bài đăng trên các tạp chí có khuynh hướng thiên tả lúc đó như Trình Bày, Đối Diện.
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 58, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Tìm hiểu những hy sinh, tổn thất của dân ta trong thời kỳ đấu tranh chống Mỹ cứu nước.
Phương pháp giải:
Tham khảo các nguồn thông tin trên sách báo, internet
Lời giải chi tiết:
- Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân ta đã kéo dài gần 21 năm, trải qua 5 giai đoạn chiến lược; là cuộc kháng chiến lâu dài, gian khổ và đầy thử thách, cam go, ác liệt.
- Chiến tranh khiến cho các gia đình phải xa cách, rơi vào cảnh thiếu thốn khó khăn: mẹ xa con, vợ xa chồng, cuộc sống nghèo đói khổ sở,..
- Bom đạn cướp đi bao sinh mạng quý báu, để lại nỗi đau nhớ và gánh nặng cho những người ở lại.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 58, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Tranh minh họa và tiêu đề văn bản có mối liên hệ gì?
Phương pháp giải:
Đọc tiêu đề, quan sát tranh minh họa để tìm ra mối liên hệ
Lời giải chi tiết:
Tranh minh họa hình ảnh người phụ nữ già ngồi đợi chờ chồng trước cửa nhà, chờ một người lính sẽ không bao giờ quay trở lại. Hình ảnh này liên quan mật thiết đến tiêu đề “Người ngồi đợi trước hiên nhà”.
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 59, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Lưu ý tình cảm chia ly của nhân vật dượng Bảy.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý đoạn “Nhà ngoại tôi năm người ra đi … đôi người đôi ngả”
Lời giải chi tiết:
Dượng Bảy và dì Bảy chia tay chỉ sau một tháng kết hôn, hạnh phúc thoáng qua chưa được lâu.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 59, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Lưu ý cách kể của văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý giọng kể, lời kể
Lời giải chi tiết:
Văn bản được kể từ góc độ ngôi thứ nhất, sử dụng từ ngôi tôi. Tác giả đảm nhận vai trò là người cháu chứng kiến toàn bộ sự kiện và tái hiện lại chúng, làm cho câu chuyện trở nên sống động, khách quan hơn.
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 59, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Tại sao dì Bảy biết dượng Bảy vẫn còn sống?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý đoạn “Nhà tôi gần đường số 1 … đường quân sự”
Lời giải chi tiết:
Dì Bảy biết dượng Bảy vẫn còn sống qua những lá thư được gửi trong bọc nilon, qua tin tức từ chiến trường, qua những người đi đường đem tin và trao kỉ vật.
Đọc hiểu 5
Câu 5 (trang 60, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Lưu ý tình hình hy sinh của dượng Bảy.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý đoạn “Những ngày sau đó … ngưng tiếng súng”
Lời giải chi tiết:
Dượng Bảy hy sinh trong trận đánh tại Xuân Lộc, chỉ vài mươi ngày trước khi trận chiến kết thúc.
Đọc hiểu 6
Câu 6 (trang 60, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Thấu hiểu giọng kể của tác giả qua lời văn.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Lời văn thể hiện sự đau xót và thương cảm của người kể. Đứa cháu cảm thấy tiếc nuối cho dì cô bơ vơ, đồng thời kính trọng lòng trung thành và kiên nhẫn của người phụ nữ ấy.
Đọc hiểu 7
Câu 7 (trang 60, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Trước hoàn cảnh của dì Bảy, tác giả có suy nghĩ gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Trước hoàn cảnh của dì Bảy, tác giả đồng cảm và thương xót cho những ngày cô quạnh vắng vẻ của dì, lo lắng không biết liệu nếu ngày xưa đi bước nữa thì hiện tại liệu có hạnh phúc hay không.
Đọc hiểu 8
Câu 8 (trang 61, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Việc nhắc tên thật của dì Bảy ở đây có tác dụng gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Việc nhắc tên thật của dì Bảy làm nổi bật rằng đây là một câu chuyện có thật, nhấn mạnh lên những mất mát thực tế mà chiến tranh đổ bộ để lại.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà nói về ai, về việc gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà kể về dì Lê Thị Thỏa, về việc dì mãi chờ đợi một người chồng tham chiến và trở về già già trong cô đơn khi người chồng thiệt mạng dưới bom đạn tình cờ.
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Sắp xếp các sự kiện chính sau đây theo trật tự như tác giả đã kể trong văn bản:
a) Dượng Bảy ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc, trên đường tiến vào Sài Gòn.
b) Dì Bảy năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình đợi Tết.
c) Dượng Bảy cùng nhiều người con đất Quảng lên đường ra Bắc tập kết.
d) Ngày hoà bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông để ý đến dì, nhưng lòng dì không còn rung động.
e) Ra miền Bắc rồi vào lại miền Nam chiến đấu, dượng Bảy vẫn liên lạc với gia đình.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Các sự kiện chính được sắp xếp theo trật tự: c – e – a – d – b.
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 61, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Trong bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà, tác giả đã kết hợp phương thức tự sự với phương thức nào? Chỉ ra tác dụng của việc kết hợp đó.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Trong bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà, tác giả đã kết hợp phương thức tự sự với phương thức diễn đạt cảm xúc
- Tác dụng: Kể về câu chuyện của dì mình, cách kể luôn nhẹ nhàng, như tiếng thì thầm với người đọc. Cách kể ấy vừa thể hiện được tình cảm và sự quý trọng, tôn trọng, thiêng liêng của người cháu; vừa tái hiện được sự hy sinh im lặng, sự chịu đựng kiên cường, âm thầm, linh hoạt, lặng lẽ, “biết hy sinh nên chẳng nói nhiều” của những người phụ nữ Việt Nam
CH cuối bài 4
Câu 4 (trang 61, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Tìm và phân tích một số câu hoặc đoạn văn trực tiếp bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của tác giả.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Một số câu văn, đoạn văn trực tiếp bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của tác giả:
- “Mỗi khi về thăm, ngồi bên bữa cơm đơn giản cùng dì, tôi thường tự hỏi nếu ngày xưa dì đã đi tiếp bước nữa, liệu bây giờ dì có hạnh phúc không.”
- “Những ngày này, dì tôi, bà Lê Thị Thỏa, một trong bao phụ nữ bình dân đã trải qua chiến tranh, nay đã ngoài 80 tuổi, ngồi một mình chờ đợi Tết tại ngôi nhà gần cầu Vĩnh Phú, thị trấn Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Chúc rằng những linh hồn đã ngã xuống địa phủ yên bình, trường thọ.”
→ Câu văn, đoạn văn thể hiện sự đồng cảm của nhân vật “tôi” khi chứng kiến cuộc sống cô đơn của dì Bảy. Cuộc đời của dì là một sự chờ đợi trong lo âu, hi vọng không chắc chắn. Người cháu hy vọng cuộc sống của dì sẽ yên bình, dài lâu.
CH cuối bài 5
Câu 5 (trang 61, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Bài tản văn cho thấy sự hy sinh yên lặng, lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề này khiến em suy nghĩ gì khi sống trong hòa bình?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Bài tản văn cho thấy sự hy sinh yên lặng, lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề này khiến em cảm thấy thương xót và đồng cảm với những người phụ nữ bất hạnh trong hoàn cảnh bom đạn vô tình. Sống trong hòa bình ngày nay, em rất biết ơn vì có được cuộc sống tự do, đủ ấm no. Sống trong bình yên như vậy, em càng trân trọng công lao của thế hệ cha anh đã hy sinh tuổi trẻ, thời gian, thậm chí cả tính mạng để bảo vệ Tổ quốc. Em sẽ cố gắng học hành và rèn luyện chăm chỉ để đóng góp vào việc xây dựng đất nước giàu đẹp, xứng đáng với công lao của cha anh đã gìn giữ và bảo vệ đất nước.
CH cuối bài 6
Câu 6 (trang 61, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Có người nói: Dì Bảy trong bài tản văn giống như hình tượng hòn Vọng Phu trong các truyện cổ tích. Ý kiến của em như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Em đồng tình với quan điểm dì Bảy trong bài tản văn giống như hình tượng hòn Vọng Phu trong các truyện cổ tích. Vì qua câu chuyện, em nhận thấy ở dì sự chờ đợi, tình yêu, không tiếc nuối hy sinh cho gia đình, trung thành với người chồng trên chiến trường. Dù biết chồng đã hy sinh, dì vẫn không quên nhớ về những lời hỏi thăm, chỉ quan tâm lo lắng cho gia đình nhỏ, ngày ngày đợi chờ trước nhà, hy vọng quá khứ đã qua đi.