Buzz
Bài viết về Nhà thơ miêu tả vẻ đẹp quê hương và cảnh làng Việt Nam trang 61, 62, 63, 64, 65 trong sách Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức sẽ hỗ trợ học sinh giải đáp các câu hỏi liên quan và dễ dàng soạn văn 8.
Tạo bài viết về Nhà thơ miêu tả vẻ đẹp quê hương và cảnh làng Việt Nam - Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 61 sách Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Em biết những tác phẩm văn học nào viết về mùa thu? Chia sẻ với các bạn về vẻ đẹp của mùa thu trong một tác phẩm mà em yêu thích.
Trả lời:
Những tác phẩm văn học viết về mùa thu: Đây mùa thu tới (Xuân Diệu), Sang Thu (Hữu Thỉnh), Tiếng thu (Lưu Trọng Lư),...
* Đọc văn kiện
Gợi ý trả lời câu hỏi từ bài đọc
1. Vấn đề được thảo luận trong bài.
Vấn đề được thảo luận trong bài là về nhà thơ Nguyễn Khuyến và những bài thơ viết về mùa thu.
2. Các cụm từ: “mùa thu của Đất nước”, “quê hương”, “đất nước của chúng ta”.
Đóng góp vào việc khẳng định Nguyễn Khuyến là nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam.
3. Ý kiến của người tác giả về bài thơ 'Thu ẩm'
Bài thơ 'Thu ẩm' không chỉ miêu tả trong một thời điểm nhất định, mà là tổng hợp của nhiều thời điểm, khái niệm về cảnh thu. Nếu chỉ tập trung vào một đêm thu có trăng, bài thơ sẽ trở nên hạn chế và thiếu logic.
4. Câu mở đầu đoạn thể hiện ý kiến về bài 'Thu vịnh'
Trong bài này, tác giả thể hiện sức sống của mùa thu, với sự tinh tế, trong sáng và nhẹ nhàng ngay từ phần mở đầu. Bài thơ mang đậm bản sắc của mùa thu, với linh hồn và tinh thần của cảnh thu lan tỏa khắp nơi.
5. Cách tác giả trình bày lập luận để chứng minh ý kiến của mình.
Tác giả chứng minh ý kiến của mình bằng việc sử dụng hình ảnh của cây tre Việt Nam, những cây non, ít lá, cao vót giống như cây cần câu mảnh mai in lên bầu trời xanh biếc, được đưa đẩy nhẹ nhàng bởi cơn gió mát, tạo ra một bức tranh thu thanh bình, phản ánh tinh thần của mùa thu.
Bài “Thu vịnh” có thể mang tính thần hơn, nhưng bài “Thu điếu” vẫn được coi là một biểu tượng của mùa thu ở làng quê Việt Nam (ở Bắc Bộ).
7. Cách tác giả trình bày lập luận, cung cấp bằng chứng để ủng hộ quan điểm.
Tác giả cung cấp bằng chứng cho quan điểm 'Ao thu lạnh lẽo nước trong veo' bằng việc nêu rõ thực tế ở huyện Bình Lục, nơi mà có nhiều ao nên ao nhỏ, và do đó thuyền câu cũng nhỏ. Sóng trên ao cũng rất êm đềm.
8. Câu văn tổng kết về ba bài thơ về mùa thu
Ba bài thơ mùa thu của Nguyễn Khuyến, khi xem xét tổng thể, đại diện cho thành tựu xuất sắc trong việc dân tộc hóa nội dung về mùa thu theo phong cách thuần Việt, trên đất nước chúng ta, và đồng thời cũng thể hiện sự dân dộc trong lối diễn đạt thơ, câu thơ mang tính chất thật sự của ngôn ngữ dân gian, của Việt Nam.
* Sau khi đọc:
Nội dung chính: Qua chùm thơ về mùa thu và những dòng thơ đầy hình ảnh và tình cảm, chúng ta có thể tự tin khẳng định rằng Nguyễn Khuyến thật sự là nhà thơ của làng quê Việt Nam. Sự giản dị và tinh thần cao quý của ông cũng được thể hiện qua những dòng thơ về mùa thu và đời sống nông thôn.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam, đề cập đến vấn đề gì? Những yếu tố nào giúp nhận biết điều đó?
Trả lời:
- Trong văn bản Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam, đề cập đến vấn đề: Nguyễn Khuyến và bài thơ nôm viết về ba bài thơ mùa thu: Thu điếu, Thu ẩm, Thu vịnh,....
- Yếu tố giúp nhận biết điều đó là: mùa thu của Việt Nam, đất nước chúng ta, tên các bài thơ thu như thu vịnh, thu điếu, thu ẩm,....
Câu 2. (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tác giả bài nghị luận đã chỉ ra đặc điểm gì chung ở ba bài thơ mùa thu của Nguyễn Khuyến?
Trả lời:
Tác giả bài nghị luận đã chỉ ra đặc điểm chung của ba bài thơ mùa thu như sau:
+ Sử dụng thể thất ngôn bát cú theo Đường luật
+ Mô tả cảnh trí đơn giản, gần gũi, quen thuộc với làng quê Việt, không quá phô trương nhưng cũng không quá hạn chế.
+ Nét sắc nét của màu sắc quê hương đất nước được tô điểm rõ ràng.
Câu 3. (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Mặc dù có điểm hội tụ, nhưng mỗi bài thơ thu vẫn mang vẻ đẹp độc đáo. Hãy phân biệt các điểm khác biệt đó và đưa ra các lí do, bằng chứng tiêu biểu mà tác giả sử dụng để làm rõ điều này.
Trả lời:
+ Bài Thu vịnh trình bày tổng quan về mùa thu, với sự thanh thoát, tinh tế, và cao quý. Trong số ba bài thơ, Thu vịnh tạo ra một không gian thu sâu sắc, thanh lịch và sâu lắng nhất.
+ Thu điếu giới hạn trong một thời gian và không gian cụ thể: trên một ao thu, vào một chiều thu, một ông lão ngồi trên một chiếc thuyền nhỏ. Thu điếu được xem là biểu tượng của mùa thu trong làng cảnh Việt Nam.
+ Trong bài thơ Thu ẩm, nhà thơ đã quan sát cảnh thu ở nhiều thời điểm khác nhau để thu thập những nét đẹp nhất của mùa thu.
+ Ba bài thơ mang đến ba cảnh trí khác nhau với sắc màu và tâm trạng riêng, nhưng đều phản ánh sự giàu có của tâm hồn nhà thơ. Nguyễn Khuyến thể hiện sự tài năng nghệ thuật thông qua hình ảnh và ngôn ngữ sắc sảo, làm nổi bật vẻ đẹp giản dị và thơ mộng. Ông sử dụng nhiều kỹ thuật nghệ thuật đặc sắc như đối ngắn và gieo vần độc đáo, kết hợp âm thanh và nhịp điệu một cách tinh tế.
Câu 4. (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Các luận điểm, lí lẽ, và bằng chứng mà Xuân Diệu sử dụng đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện luận điểm của ông như thế nào?
Trả lời:
Các luận điểm, lí lẽ, và bằng chứng mà Xuân Diệu sử dụng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thể hiện luận điểm của ông. Chúng giúp ông trình bày luận điểm một cách rõ ràng, mang tính khách quan và thuyết phục hơn.
Câu 5. (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tác giả đã sử dụng những phương pháp nêu bằng chứng nào? Em có ý kiến gì về cách phân tích bằng chứng của tác giả?
Trả lời:
- Tác giả đã sử dụng các phương pháp như cây tre Việt Nam, hình ảnh ao cá, cảnh ai chuôm nông thôn đồng bằng Bắc Bộ và ngôn từ gần gũi mộc mạc về làng quê Việt Nam để nêu bằng chứng.
- Tác giả phân tích giúp người đọc hiểu và cảm nhận toàn diện về vẻ đẹp thiên nhiên mùa thu của quê hương Việt Nam, kết nối với hình ảnh quen thuộc của nước nhà như cây tre, ao cá, ruộng đồng nông thôn.
Câu 6. (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Xuân Diệu nhận định rằng ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến là thành công xuất sắc trong việc “dân tộc hoá nội dung mùa thu” và “dân tộc hoá hình thức lời thơ”. Em nghĩ sao về quan điểm này?
Trả lời:
Xuân Diệu cho rằng ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến là một thành công tốt đẹp của quá trình “dân tộc hóa nội dung mùa thu” và “dân tộc hóa hình thức lời thơ”. Tôi đồng ý hoàn toàn với quan điểm này. Ba bài thơ đều vẽ lên hình ảnh và nét đẹp riêng của mùa thu ở Bắc Bộ, với ngôn ngữ thơ đơn giản, gần gũi và dễ hiểu. Mỗi bài thơ lại mang một đặc điểm riêng của Nguyễn Khuyến, nhưng đều thể hiện được cái hồn của quê hương và vẻ đẹp của nơi đây. Đó chính là vẻ đẹp tinh tế của thơ trữ tình của Nguyễn Khuyến về quê hương, với những nét chấm phá đặc biệt.
Câu 7. (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Em nghĩ gì về nghệ thuật nghị luận của văn bản (cách bắt đầu, dẫn dắt vấn đề, tổ chức luận điểm, ngôn ngữ, cách diễn đạt nghị luận,...)?
Trả lời:
Bài viết được tổ chức mạch lạc và chặt chẽ.
- Ngay từ phần mở đầu, Xuân Diệu đã trực tiếp bàn về vấn đề là nhà thơ Nguyễn Khuyến và ba bài thơ thu điển hình.
- Tiếp theo, tác giả lần lượt đưa ra các luận điểm chính và lý lẽ, dẫn chứng để làm sáng tỏ ý kiến đã đề cập.
- Ngôn từ nghị luận giản dị, gần gũi. Phân tích rõ ràng, mạch lạc, thường so sánh với các tác phẩm khác giúp độc giả hiểu rõ vấn đề nhanh chóng.
- Giọng văn nhẹ nhàng, dẫn dắt người đọc đi qua từng bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, đến khi họ đồng ý với quan điểm được trình bày.
* Viết kết nối với việc đọc
Bài tập (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) chia sẻ cảm nhận của bạn về một hình ảnh đặc biệt trong một bài thơ thu của Nguyễn Khuyến.
Tham khảo đoạn văn
Trong Thu điếu, cảnh vẫn đẹp nhưng đậm chất yên bình và buồn thiu. Khung cảnh trống trải, không gian yên tĩnh: Đường trúc uốn khúc, không một bóng người. Sự di chuyển cũng tỏ ra nhẹ nhàng, êm dịu: sóng nhè nhẹ, lá lay đưa, mây trôi bình lặng... tiếng cá rơi mồi mơ hồ. Những cử động này không làm cuộc sống thu trở nên sôi động, chỉ tăng thêm sự yên bình. Mọi thứ, mọi vật đều toát lên vẻ yên lặng và u buồn. Bầu không khí se lạnh, trong veo của nước, màu biếc của sóng, sắc xanh của trời... những trạng thái, gam màu đó thể hiện một sự yên tĩnh lan tỏa từ trời xuống đất. Dường như mọi thứ đều ngưng lại, chìm vào sự im lặng hoàn toàn. Con người cũng thế. Người câu cá nằm yên bên chiếc gối, tay nắm câu nhưng không có cá, vẫn bình tĩnh, sự thản nhiên hiện hữu ở bề ngoài nhưng ẩn chứa sâu trong tâm hồn - một tâm trạng tĩnh lặng tuyệt đối. Con người và thiên nhiên hòa mình vào nhau, tạo nên tinh thần cho bức tranh thu.
