Tạo nên bài văn Lặng lẽ Sa Pa. Câu 3. Phân tích nhân vật ông họa sĩ
ND chính
Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa khắc họa thành công hình ảnh những người lao động bình thường, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao. Qua đó, truyện khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng. |
Câu 1
Câu 1 (trang 189 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Nhận xét về cốt truyện và tình huống cơ bản của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa. Tác phẩm này, theo lời tác giả, là 'một bức chân dung'. Đó là bức chân dung của ai, hiện ra trong cái nhìn và suy nghĩ của những nhân vật nào?
Lời giải chi tiết:
- Lặng lẽ Sa Pa có một cốt truyện đơn giản. Chỉ là cuộc hội ngộ giữa bốn người: ông hoạ sĩ già, cô kĩ sư mới tốt nghiệp, bác lái xe và anh thanh niên phụ trách trạm khí tượng trên núi Yên Sơn. Tác giả không hề cho biết tên của các nhân vật. Qua cuộc hội ngộ của những con người “không có tên” ấy, hiện ra chân dung con người lao động thầm lặng, trên cái nền lặng lẽ thơ mộng của Sa Pa.
- Câu chuyện về cuộc hội ngộ chỉ diễn ra trong vòng ba mơi phút, người hoạ sĩ chỉ kịp phác thảo bức chân dung của chàng thanh niên. Chân dung ấy hiện ra trước hết qua sự giới thiệu của bác lái xe vui tính, qua sự quan sát, cảm nhận, suy ngẫm nhà nghề của bác hoạ sĩ, qua sự cảm nhận của cô gái trẻ và qua sự tự hoạ của chàng trai.
Câu 2
Câu 2 (trang 189 SGK
Phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện
Lời giải chi tiết:
- Con người “cô độc nhất thế gian” là một thanh niên hai mươi bảy tuổi, làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu.
- Qua cái nhìn của ngời hoạ sĩ, người thanh niên hiện ra với “tầm vóc nhỏ bé, nét mặt rạng rỡ”. Anh ta sống trong “Một căn nhà ba gian, sạch sẽ, với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm. Cuộc đời riêng của anh thanh niên thu gọn lại một góc trái gian với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách”. Một cuộc sống giản dị, ngăn nắp của một người yêu đời, say mê công việc và không có vẻ gì của sự buồn chán.
- Yêu công việc và có trách nhiệm trong công việc: Người thanh niên hiểu rất rõ công việc của mình, chấp nhận sống trong hoàn cảnh buồn tẻ, cô độc để làm công việc “đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu”. Nhưng con người ấy không hề thấy buồn tẻ, cô độc: “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được?”. Được làm việc có ích đối với anh thế là niềm vui. Hơn nữa công việc của anh gắn liền với công việc của bao anh em đồng chí khác ở những điểm cao hơn hoặc thấp hơn.
- Anh có hành động đẹp: Vượt qua khó khăn gian khổ, sống một mình trên đỉnh núi cao trong sự cô đơn tuyệt đối để làm nhiệm vụ một cách tự giác, có kết quả cao. Ta hình dung cảnh 'Một giờ sáng', trời mưa tuyết, trong cái im lặng rợn người của Sa Pa 'Một mình anh xách đèn đi ra vườn để đo chấn động của vỏ quả đất trên máy, báo về 'nhà' góp phần dự báo thời tiết trong ngày'. Đây là công việc đòi hỏi phải tỉ mỉ, có tinh thần trách nhiệm cao.
Câu 3
Câu 3 (trang 189 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Phân tích nhân vật ông họa sĩ.
Nhân vật này cùng với các nhân vật phụ khác đã góp phần tô đậm hình ảnh người thanh niên trong truyên như thế nào?
Lời giải chi tiết:
- Là người có năng lực quan sát, trí tưởng tượng bay bổng. Qua cái nhìn của ông, thiên nhiên Sa Pa hiện lên thật lung linh, huyền ảo. Điều đó thể hiện một tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đất nước tha thiết.
- Là người có tâm hồn nhạy cảm, xúc động mãnh liệt trước cái đẹp:
+ Ngay từ lần đầu gặp ông họa sĩ đã xúc động trước sự cởi mở, chân thành của anh thanh niên, ngạc nhiên khi thấy anh thanh niên tặng hoa cô kĩ sư.
+ Khi anh thanh niên kể về công việc ông lại có cảm giác bối rối. Đó là cái bối rối của người đi tìm cái đẹp bỗng phát hiện ra cái đẹp ở ngay bên cạnh mình.
- Là người khát khao sáng tạo nghệ thuật, có một tình yêu mãnh liệt với nghệ thuật:
+ Trước khi về hưu ông muốn lên Sa Pa để tìm cảm hứng nghệ thuật, vẫn theo đuổi mục đích đi tìm cái đẹp.
+ Cảm hứng nghệ thuật thôi thúc người nghệ sĩ sáng tác. Khi trò chuyện với anh thanh niên ông say sưa kí họa khuôn mặt anh. Tuy có chút mệt nhọc nhưng dường như ông thấy mình trẻ ra, bàn tay như có thần, khiến ông thêm yêu cuộc sống và khát khao sáng tạo.
=> Vẻ đẹp của anh thanh niên được soi rọi từ cái nhìn của ông họa sĩ sẽ trở nên khách quan, chân thực hơn.
Câu 4
Câu 4 (trang 189 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trong câu chuyện ngắn này, sự pha trộn giữa cảm xúc và lời bình luận với những ký ức cá nhân tạo nên một bức tranh tinh tế về cảm xúc trữ tình. Chi tiết tinh tế như vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa và tâm trạng của những nhân vật đều làm nổi bật chất trữ tình của tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
- Sự trữ tình của câu chuyện phản ánh qua vẻ đẹp của Sa Pa, từ những cánh đồng đào rợp bóng, những con bò lang thang, đến những cây thông cao ngất, rung rinh trong nắng. Mỗi chi tiết như thế đều làm tôn lên vẻ đẹp tự nhiên và tinh tế của cảnh vật.
- Tâm hồn trữ tình của các nhân vật được thể hiện qua hành động và suy nghĩ của họ. Anh chàng trẻ tuổi làm công tác khí tượng không chỉ đẹp bên ngoài mà còn có tấm lòng nhân ái và sự nhạy cảm. Cô kỹ sư trẻ cũng không kém phần trữ tình khi cảm thấy ấn tượng trước sự tận tụy và tinh thần trách nhiệm của anh chàng trẻ.
- Chất trữ tình của câu chuyện làm tăng thêm sức hấp dẫn và ý nghĩa của tác phẩm, biến nó thành một bức tranh đẹp đẽ về tình yêu đất nước và tình người.
Câu 5
Câu 5 (trang 189 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Chủ đề chính của câu chuyện là ca ngợi sự hiên ngang và sự hi sinh của những con người giản dị, bình thường nhưng luôn dành trọn tâm huyết cho đất nước. Anh chàng trẻ tuổi làm công tác khí tượng là biểu tượng cho sự tự nguyện vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ và sống đẹp, mang lại niềm vui cho mọi người.
Luyện tập
(trang 190 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Phát biểu cảm nghĩ về một trong hai nhân vật: anh chàng trẻ tuổi làm công tác khí tượng, hoặc ông họa sĩ
Lời giải chi tiết:
- Giới thiệu về nhân vật.
- Cảm nhận về nhân vật
+ Công việc và sở thích.
+ Đặc điểm tính cách: sống lạc quan, lòng nhân ái, yêu mến mọi người. Đều là những con người có tấm lòng trân trọng cuộc sống và nhiệt huyết với công việc, sống tự lập và không ngừng cống hiến.
Bài tham khảo:
Sau khi thảo luận về câu chuyện Lặng lẽ Sa Pa, anh chàng trẻ tuổi làm công tác khí tượng đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng tôi. Anh ta không chỉ có tấm lòng yêu nghề mà còn có trách nhiệm cao cả với công việc của mình. Dù cuộc sống trên núi có gian khổ nhưng anh chàng vẫn luôn lạc quan và nhiệt huyết. Đó là một bức tranh tươi sáng về sự kiên trì và lòng nhân ái của con người, làm tôi tin rằng cuộc sống này vẫn đẹp và đáng sống.