Buzz
Nhằm giúp học sinh dễ dàng tổ chức kiến thức về các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn lớp 12, chúng tôi đã soạn thảo bài viết Sơ đồ tư duy bài thơ Sóng, với đầy đủ thông tin về tác phẩm, tác giả, cấu trúc, ý phân tích, và mẫu văn phân tích. Hy vọng rằng qua Sơ đồ tư duy này, học sinh sẽ nắm vững nội dung cơ bản của bài thơ Sóng.
Tạo sơ đồ tư duy cho bài thơ Sóng: Dễ nhớ và Ngắn gọn
A. Sơ đồ tư duy bài thơ Sóng
B. Tìm hiểu về bài thơ Sóng
I. Tác giả:
- Xuân Quỳnh (1942-1988), tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.
- Xuân Quỳnh sinh ra tại La Khê, Hà Đông, Hà Tây (nay là phần của Hà Nội).
- Xuân Quỳnh được coi là một trong những nhà thơ đáng chú ý nhất trong thế hệ nhà thơ trẻ thời chiến tranh chống Mĩ cứu nước.
- Các tác phẩm nổi bật của Xuân Quỳnh bao gồm: “Tơ tằm – Chồi biếc” (được in chung), “Hoa dọc chiến hào”, “Gió Lào cát trắng”, “Lời ru trên mặt đất”, “Tự hát”, “Hoa cỏ may”, “Bầu trời trong quả trứng”,...
- Phong cách thơ của Xuân Quỳnh thể hiện tiếng lòng phụ nữ sâu lắng, phong phú, vừa hồn nhiên và tươi mới, vừa chân thành và đằm thắm, luôn khao khát hạnh phúc bình dị trong cuộc sống hàng ngày.
II. Các tác phẩm
1. Ngữ cảnh sáng tác:
- “Sóng” được viết vào năm 1967 trong chuyến đi thực tế tại Diêm Điền (Thái Bình), là một bài thơ đặc sắc về tình yêu, tiêu biểu cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh.
- Bài thơ xuất hiện trong tập “Hoa dọc chiến hào”
2. Thể loại: Thơ 5 câu
3. Chủ đề:
Xuân Quỳnh qua hình tượng sóng, thể hiện một cách sinh động và cụ thể, khao khát tình yêu với sự phong phú của cảm xúc và vẻ đẹp tâm hồn của phụ nữ trong tình yêu, với sự trong sáng, chân thành, và niềm đam mê sâu sắc, sự trưởng thành và trung thành.
4. Bố cục: 4 phần
- Phần 1 (2 đoạn thơ đầu): Hiểu biết về tình yêu thông qua hình ảnh sóng.
- Phần 2 (2 đoạn thơ tiếp theo): Suy nghĩ, suy tư về nguồn gốc và quy luật của tình yêu.
- Phần 3 (3 đoạn thơ tiếp theo): Sự nhớ nhung, lòng trung thành không phai của người phụ nữ trong tình yêu
- Phần 4 (phần còn lại): Khát vọng về tình yêu bền vững, không phai mờ.
5. Ý nghĩa nội dung:
- Dựa trên việc quan sát, cảm nhận về những con sóng trên biển rộng lớn, Xuân Quỳnh đã phát hiện ra sự đa dạng, phong phú của cảm xúc trong tâm hồn người phụ nữ yêu.
- Sự khao khát về tình yêu, hạnh phúc của một người phụ nữ vừa truyền thống vừa hiện đại trong tình yêu.
6. Giá trị nghệ thuật:
- Thể thơ năm câu tạo nên âm điệu sâu lắng, phong phú như âm nhạc của sóng biển và là biểu hiện của trái tim người phụ nữ khi yêu.
- Cách ngắt âm điệu linh hoạt, tự do và việc sử dụng vần, âm nhạc phối hợp một cách độc đáo, sáng tạo, giàu ý tưởng.
- Giọng thơ vừa trang trọng, sâu lắng, vừa mãnh liệt, nồng nhiệt, vừa trong sáng, nữ tính.
- Sử dụng hình ảnh ẩn dụ - biểu tượng của sóng, đồng thời mang ý nghĩa cụ thể và ý nghĩa ẩn dụ.
- Bài thơ sử dụng các kỹ thuật nhân hóa, ẩn dụ, đối lập - tương phản,...
III. Phân tích chi tiết:
1. Giới thiệu:
- Tổng quan về nhà thơ Xuân Quỳnh (tiểu sử, phong cách thơ...)
- Tổng quan sơ lược về bài thơ “Sóng” (ngữ cảnh sáng tác, nội dung chính....)
2. Phần chính
a, Hiểu biết về tình yêu qua hình tượng Sóng:
- Sự tương phản: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”
=> Các mức độ, biểu hiện khác nhau của sóng cũng như những cung bậc tình cảm phong phú, những trạng thái đối lập phức tạp, đầy nghịch lý của người phụ nữ khi yêu.
- Hình ảnh ẩn dụ, nhân hóa “Sông không hiểu mình/Sóng tìm ra đáy”: khát vọng vươn xa, thoát khỏi những giới hạn, hẹp hòi, tầm thường.
=> Quan niệm mới về tình yêu: yêu là tự nhận biết, là vươn tới những điều rộng lớn, cao cả.
- So sánh, liên tưởng “Ôi con sóng ngày xưa ... Lắng đọng trong tim trẻ”: => Sự khẳng định khát vọng yêu đương mãnh liệt, bùng cháy luôn hiện hữu trong trái tim tuổi trẻ.
b, Suy tư về nguồn gốc của tình yêu:
- Sử dụng nhiều câu hỏi sâu sắc “Từ đâu sóng bắt đầu?”, “Gió bắt đầu từ nơi nào?”: thể hiện mong muốn khám phá cội nguồn của tình yêu, hiểu biết về tình yêu, khao khát tìm hiểu về tình yêu, tự hiểu về bản thân và người mình yêu.
- Câu trả lời “Em cũng không rõ”: Sự thật chân thành của người phụ nữ, đầy tinh tế, nữ tính. Tình yêu là bí ẩn, những trạng thái trong tình yêu luôn là những điều
c, Nỗi nhớ, lòng trung thực, chắc chắn của người phụ nữ khi yêu:
- Nỗi nhớ là tâm trạng chủ đạo, luôn hiện hữu trong trái tim của những người đang yêu:
+ Nỗi nhớ bao trùm mọi không gian, thời gian: “dưới lòng biển... trên bề mặt sóng...”, “ngày đêm không ngủ được”
=> Nỗi nhớ sâu đậm, mãnh liệt.
+ Tồn tại trong ý thức và thâm nhập vào tiềm thức:
“Trái tim nhớ anh/Trong giấc mơ em thức”
=> Sử dụng phép cường điệu nhằm làm nổi bật nỗi nhớ mạnh mẽ của tác giả.
+ Nghệ thuật nhân hóa, lấy hình ảnh sóng để “em” thể hiện nỗi nhớ cháy bỏng, sâu sắc của mình
- Lòng trung thực, kiên định của người phụ nữ trong tình yêu:
“Em”: phía Bắc phía Nam – “Hướng về anh một lối”
=> Tín ngưỡng thủy chung không phai mờ
+ “sóng” : xa xôi đại dương → “Con sóng nào cũng về bờ”
=> Luật lệ bất diệt.
+ Lòng chung thủy là điều kiện cần để tình yêu vượt qua mọi gian nan, khó khăn để đạt đến bến bờ hạnh phúc
⇒ Sự khẳng định cho bản lĩnh của một con người luôn tin tưởng vào tình yêu.
d, Khát khao tình yêu vĩnh cửu:
- Sự sâu lắng và lo lắng của tác giả trước thời gian trôi qua “Cuộc đời vẫn trôi dài ấy ... Mây vẫn cuốn bay xa”
- “Làm sao”
- Khao khát của người phụ nữ được hòa mình vào cuộc sống, sống trong “đại dương tình yêu” với một tình yêu bất diệt, vĩnh cửu vượt qua thời gian.
3. Tổng kết:
- Tóm tắt giá trị nghệ thuật và nội dung của bài thơ:
+ Nội dung: bài thơ thể hiện tình yêu sâu sắc, mãnh liệt, trung thành của người phụ nữ, mong muốn vượt qua thử thách của thời gian và sự hạn chế của cuộc sống. Điều này cho thấy rằng tình yêu là một giá trị cao quý, là niềm hạnh phúc to lớn của con người.
+ Nghệ thuật: hình ảnh sóng dạt dào và em, thể thơ năm chữ, ngôn từ tươi sáng...
- Cảm nhận về bài thơ: bài thơ cho ta thấy rõ những cảm xúc sâu sắc, thầm kín trong tình yêu. Đó là tiếng đập, là nhịp sống của những trái tim đang khát khao, rực cháy yêu thương.
IV. NHỮNG CÂU HỎI ĐỌC HIỂU VÀ PHÂN TÍCH:
Câu 1: Xuân Quỳnh sử dụng hình tượng sóng và em như thế nào trong bài thơ?
- Đây là một ý tưởng sáng tạo, chưa từng xuất hiện trong các tác phẩm tình khác.
- Nhà thơ tạo ra hai hình tượng “sóng” và “em” song song trong bài thơ như một âm nhạc, để thể hiện những tâm trạng tinh tế, đa dạng và phức tạp trong tình yêu : vừa “dữ dội” vừa “dịu êm”, vừa “ồn ào’ vừa “lặng lẽ”: “Khao khát tình yêu – Rút re trong lòng trẻ”. Hình tượng sóng và em tương phản nhau: “Sóng bắt đầu từ gió – Gió bắt đầu từ đâu ?”, trong khi đó “Em cũng không biết nữa – Khi nào ta yêu nhau”. Sóng mong chờ bờ “Ngày đêm không thôi chờ” còn em mong đợi “Mọi nơi đều yêu anh – Hướng về anh – một phương”.
“Bài thơ sử dụng hình ảnh sóng để diễn đạt về tình yêu. Tuy nhiên, sóng không được hiểu hoàn toàn là một biểu tượng. Ý tưởng này được làm sáng tỏ ngay từ phần sau của câu thơ thứ hai, không để người đọc phải suy luận, phải tìm kiếm cách “giải mã” mặc dù việc giải mã vẫn cần được tiếp tục ở mức độ cao hơn… Xuân Quỳnh thể hiện sự yêu thương mạnh mẽ và khao khát của mình. Khi cần, cô ấy mạnh mẽ trình bày ý kiến của mình một cách trực tiếp. Ví dụ, sau khi mô tả về những con sóng dưới biển sâu, trên mặt nước, không thể ngủ được vì nhớ bờ, cô ấy đột ngột “kể” thêm hai câu rất đầy cảm xúc, phơi bày bản thân của mình:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức…
[…] Khi nhập vai vào sóng, khi tự mình gọi em một mà hai, hai mà một, cái tôi Xuân Quỳnh luôn bất an. Cô ấy vừa tiết lộ một cách gián tiếp vừa trực tiếp, khi ẩn, khi hiện, đó chính là “nhịp sóng’’ âm thầm của bài thơ, quy định những biến động bề mặt, thể hiện qua lời nói và nhịp điệu tương đối dễ nhận ra…”
Câu 2: Bài thơ “Sóng” mang lại cho bạn những suy nghĩ gì về tình yêu ?
- Bài thơ đã diễn đạt rất tốt và đúng về tình cảm cao quý, thiêng liêng của con người qua các thời kỳ. Đó là tình yêu.
- Điều đặc biệt là các phần về nghệ thuật trong bài thơ như cấu trúc độc đáo của hình tượng sóng và em, âm điệu và giọng điệu của bài thơ, thể thơ năm chữ,…
- Điều đúng là sự nhận thức và khám phá khá tinh tế, sâu sắc về những cảm xúc, trạng thái tâm hồn của con người khi yêu nhau “Rung rinh trong lòng trẻ”, mong muốn giải thích tình yêu bắt nguồn từ đâu và khi nào : “Sóng bắt đầu từ gió – Gió bắt đầu từ đâu ? – Em cũng không biết nữa – Khi nào ta yêu nhau”. Yêu là nhớ, yêu là mong chờ, yêu là mong muốn tình yêu đích thực và trung thực.
Câu 3*: Cảm xúc của Xuân Quỳnh về tình yêu trong bài “Sóng” có điểm nào gần gũi với cảm xúc của Xuân Diệu trong bài “Vội vàng” ?
Xuân Diệu và Xuân Quỳnh thuộc hai thế hệ khác nhau nhưng về cách cảm nhận về tình yêu – một chủ đề vĩnh viễn – họ vẫn có những điểm tương đồng.
- Rõ ràng mỗi học sinh đều có thể có quan điểm riêng theo quan điểm của mình. Dưới đây là một số ý kiến gợi mở:
+ Cả hai nhà thơ đều thể hiện khao khát mãnh liệt, sâu sắc trong tình yêu. Xuân Diệu thừa nhận: “Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân” … “Ta muốn ôm”… “Ta muốn đắm chìm”… “Ta muốn đắm say”… “Ta muốn chìm trong một cái hôn dài”… Còn nhà thơ nữ cũng không giấu diếm: “Ngày đêm không ngủ được” – Lòng em nhớ về anh – Cả trong mơ còn thức”…
+ Cả hai đều cảm thấy lo lắng, đau đầu về tính chất thoáng qua của tình yêu: Xuân Diệu lo lắng muốn tắt nắng, muốn trói buộc gió,… và đau đớn về cái ngắn ngủi của tình yêu: “Lòng tôi rộng, nhưng bầu trời lại chật hẹp – Không cho dài thời trẻ của nhân gian”… Xuân Quỳnh nghĩ: “Cuộc đời dù dài lê thê – Năm tháng vẫn trôi qua – Như biển kia dù rộng lớn – Mây vẫn trôi đi xa”.
*Mẫu văn để tham khảo
Đề bài: Phân tích hình tượng trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh.
Phân tích hình tượng bài thơ Sóng - mẫu 1
Bài thơ Sóng là một minh chứng điển hình cho triết lý và phong cách sáng tạo của Xuân Quỳnh ở giai đoạn đầu. Sóng trong tác phẩm cùng tên của nhà thơ mang hình ảnh ẩn dụ. Nó là sự biểu hiện của cái tôi đầy nồng thắm của nhà thơ...
Xuân Quỳnh được biết đến là nhà thơ của hạnh phúc trong cuộc sống hàng ngày. Thơ của bà thể hiện lòng khao khát tình yêu và sự quan tâm đến hạnh phúc đời thường. Trong số các nhà thơ nữ Việt Nam, Xuân Quỳnh được coi là nhà thơ của tình yêu, và bài thơ Sóng có thể được coi là một kiệt tác về chủ đề này.
Tình yêu luôn là một đề tài phổ biến trong thi ca. Nhiều nhà thơ nổi tiếng đã sáng tác về tình yêu với sự nồng nhiệt của tuổi trẻ. Tuy nhiên, chỉ có Xuân Quỳnh thể hiện khát khao tình yêu với sự chân thành và đầy đời thường. Tình yêu trong bài thơ Sóng là một tình yêu phong phú, phức tạp, và sôi nổi, thể hiện bởi trái tim của một phụ nữ đang rạo rực yêu đương.
Hình tượng của sóng trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh là biểu tượng của tình yêu. Sóng và em, hai thực thể song song nhưng hòa quyện vào nhau, tạo nên sự đồng nhất và sự phản chiếu. Xuân Quỳnh thông qua hình tượng sóng đã thể hiện một tình yêu dồi dào và mãnh liệt, cùng với khát vọng về tình yêu vĩnh cửu.
Bài thơ bắt đầu bằng một trạng thái tinh thần đặc biệt, thể hiện sự khát khao yêu đương và mong muốn tìm kiếm một tình yêu to lớn hơn. Xuân Quỳnh miêu tả một cách cụ thể trạng thái tinh thần đặc biệt, phong phú và phức tạp của một trái tim đầy khao khát yêu thương. Trái tim của người con gái đang yêu, giống như sóng, mang trong mình nhiều trạng thái đối lập: “Dữ dội và dịu êm, ồn ào và lặng lẽ”…
Sự khát khao về tình yêu là điều vĩnh cửu, phản ánh trong tư tưởng của Xuân Quỳnh, là mong muốn mãnh liệt nhất của con người, đặc biệt là của tuổi trẻ. Đây cũng giống như sóng, luôn tồn tại mãi mãi, vĩnh hằng qua thời gian. Tình yêu luôn là một khát vọng không ngừng nghỉ:
“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày nay vẫn thế
Khao khát tình yêu
Trái tim trẻ đầy bồi hồi
Khi tình yêu xuất hiện, như một tự nhiên và thường tình lý, con người luôn muốn tự mình hiểu biết và phân tích. Tuy nhiên, tình yêu là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, bí ẩn, không thể giải thích bằng lý trí thông thường. Làm thế nào có thể giải đáp được câu hỏi về nguồn gốc của tình yêu, về thời điểm bắt đầu của một mối quan hệ. Tương tự như câu hỏi mà trước đó Xuân Diệu đã đặt ra: “Làm thế nào để định nghĩa được tình yêu?” thì giờ đây Xuân Quỳnh cũng một lần nữa bộc lộ một cách ngây ngô, đáng yêu. Tình yêu giống như sóng biển, như cơn gió, làm sao có thể hiểu rõ được. Nó tự nhiên, ngây thơ như tự nhiên, và cũng khó hiểu, đầy bất ngờ như tự nhiên vậy:
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau.”
Tình yêu thường kết hợp với sự nhớ nhung khi chia xa. Nỗi nhớ của một trái tim đang yêu được Xuân Quỳnh miêu tả cực kỳ mãnh liệt. Nó là một sự nhớ vẫn đậm đà cả khi thức, cả khi ngủ, bao phủ cả không gian. Một sự nhớ còn cào, da diết, không thể nào yên, không thể nào dịu đi. Nó cuồn cuộn, dào dạt như những đợt sóng biển bao la, vô tận. Nhịp thơ trong bài thơ này là nhịp sóng, nhưng rõ nhất, dồn dập, mãnh liệt nhất, sôi động nhất, là ở đoạn thơ này:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Và, như đã đề cập trước đó, vẫn là hình tượng song hành của sóng và em bổ sung cho nhau nhằm diễn tả sâu sắc hơn, ám ảnh hơn tình yêu và sự nhớ về lòng trung thành không giới hạn của một trái tim đang rộ lên trong yêu thương. Sự nhớ được biểu hiện thông qua hình tượng con sóng nhớ bờ “Ngày đêm không ngủ được” vẫn không đủ, không thoả mãn, và lại được thể hiện một lần nữa qua nỗi nhớ của nhà thơ: “Lòng em nhớ đến anh / Cả trong mơ còn thức”. Nỗi nhớ tràn ngập trong trái tim yêu thương của nhà thơ. Nỗi nhớ luôn hiện diện ở mọi không gian và thời gian, không chỉ tồn tại trong ý thức mà còn xâm nhập vào giấc mơ. Những yêu cầu, khát khao yêu thương của người con gái được bộc lộ mạnh mẽ nhưng cũng rất giản dị: sóng chỉ mong đến bờ như em mong đến anh! Tình yêu của người con gái ở đây vừa mãnh liệt, vừa trong sáng, giản dị, vừa trung thành, duy nhất. Thông qua hình tượng sóng và em, Xuân Quỳnh đã thể hiện một cách chân thành, dũng cảm, không che giấu khao khát yêu thương sôi nổi, mãnh liệt của mình, một phụ nữ, một điều hiếm thấy trong văn học Việt Nam.
Xuân Quỳnh sáng tác bài thơ “Sóng” năm 1967, khi mà nhà thơ đã trải qua nhiều nỗi đau trong tình yêu. Tuy nhiên, người phụ nữ đầy hồn nhiên này vẫn ấp ủ nhiều hy vọng, vẫn nuôi dưỡng một niềm tin vào hạnh phúc trong tương lai. Cô tự an ủi, động viên mình, cũng như tin tưởng vào một điểm cuối cùng của một tình yêu lớn như con sóng sẽ “đến bờ”, “dù có muôn vàn khó khăn”. Tương lai hạnh phúc như đang chờ đợi phía trước. Và vì vậy, ý thức về thời gian không khiến nhà thơ lo sợ mà chỉ tăng thêm niềm tin tưởng:
“Cuộc đời dài lắm
Năm tháng trôi qua
Biển vẫn rộng lớn
Mây vẫn bay đi xa”
Xuân Quỳnh vừa trải lòng một cách trực tiếp, vừa lấy hình ảnh sóng để phân tích và suy ngẫm về tình yêu. Những suy nghĩ này có vẻ tự do, thoáng đãng, nhưng từ sâu thẳm của thơ ca vẫn hiện lên sự nhất quán. Đó là một hành trình khởi đầu, là việc từ bỏ những giới hạn hẹp hòi, nhỏ bé để tìm kiếm một tình yêu rộng lớn, cuối cùng là mong muốn được sống trọn vẹn trong tình yêu, mong muốn được biến thành tình yêu vĩnh cửu:
“Làm thế nào có thể chia rẽ
Thành hàng trăm con sóng nhỏ
Giữa biển tình yêu vĩ đại
Mãi mãi vẫn đập sóng
Người con gái mong muốn tan chảy vào biển đời bao la, thoát khỏi những lo toan tính toán, để hoà mình trong dòng biển tình yêu. Phải có một tình yêu như thế nào thì mới có thể nuôi dưỡng một khao khát cao cả như thế. Khát vọng tình yêu cũng là khát vọng sống mạnh mẽ, trọn vẹn. Cuộc sống có tình yêu là cuộc sống đẹp và đáng sống, và sống trong tình yêu là hạnh phúc tột cùng. Xuân Quỳnh mong ước được sống mãi trong tình yêu, bất diệt với tình yêu.
“Sóng” là một bài thơ tình yêu rất đặc trưng cho tư duy và phong cách thơ của Xuân Quỳnh ở giai đoạn ban đầu. Một bài thơ vừa dễ thương, dịu dàng, vừa mãnh liệt, sôi động, vừa trong trẻo, sáng sủa, vừa sâu sắc, ý nhị. Sau những trải nghiệm chông gai trong tình yêu, giọng thơ của Xuân Quỳnh không còn say sưa như trước, nhưng khao khát tình yêu vẫn sống mãi trong trái tim tràn đầy tình thương của nhà thơ.
Phân tích hình tượng bài thơ Sóng - mẫu 2
Ta đã biết đến những vần thơ vội vàng, hối hả của Xuân Diệu về tình yêu: “Đã hôn rồi hôn lại/ Cho đến mãi muôn đời/ Đến tan cả đất trời/ Anh mới thôi dào dạt”. Nhưng cũng không thể không nhắc đến Xuân Quỳnh với tình yêu dịu dàng, sâu lắng, khắc khoải của một phụ nữ. Tình yêu ấy đã được thể hiện đầy đủ và trọn vẹn nhất trong bài thơ: “Sóng”.
Bài thơ được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, viết khi bà đứng trước biển Diêm Điền. Lúc này Xuân Quỳnh 25 tuổi, vừa trải qua những đau thương trong tình yêu. Người phụ nữ ở tuổi này có những suy nghĩ chín chắn về tình yêu; đồng thời cũng nhận thức được cái “tôi” cá nhân bên cạnh cái “chúng ta” cộng đồng. Tác giả không chỉ đặt tình yêu trong một mối quan hệ cảm tính một chiều mà còn thể hiện khao khát tình yêu như một nhu cầu tự nhận thức, khám phá.
Mở đầu bài thơ với hai câu thơ cùng cấu trúc tạo nên những làn sóng vừa nhẹ nhàng vừa mạnh mẽ: “Mạnh mẽ và êm đềm/ Ồn ào và im lặng”. Hai cặp từ tạo ra sự tương phản: “mạnh mẽ/ồn ào” và “ê mềm/im lặng”, chỉ với bốn từ nhưng Xuân Quỳnh đã miêu tả đầy đủ các khía cạnh của sóng. Đồng thời, đây cũng là cảm xúc của người con gái khi yêu. Xuân Quỳnh cắt ngắn câu thơ ở 2/3, sử dụng trắc để tạo sự xen kẽ giữa các trạng thái của sóng, cũng là trạng thái của cô, với liên từ “và” nhấn mạnh rằng dù chúng ta có những cảm xúc đối lập nhau nhưng vẫn tồn tại cùng một lúc, không mâu thuẫn mà tương phản, di chuyển và thay đổi. Đây là những cung bậc cảm xúc phức tạp trong tâm trí người con gái đang yêu.
Chuyện tình yêu không ai có thể hiểu sâu sắc và toàn diện, nhưng người con gái ở đây không chịu sự mơ hồ đó, cô quyết tâm rời bỏ không gian hẹp, đến với không gian rộng lớn:
“Sông không hiểu được chính mình
Sóng tìm thấy nơi chốn xa xôi”
Đây là một quyết định mạnh mẽ, dũng cảm của người con gái. Nó khác biệt so với phụ nữ trong xã hội cũ, luôn nhút nhát, e dè, không dám quyết định cuộc sống của mình. Còn người con gái này tự tìm kiếm câu trả lời, tìm kiếm hạnh phúc.
Khát khao được yêu là một khát vọng vĩnh viễn, đặc biệt ở tuổi trẻ. Xuân Diệu đã viết rằng: “Không thể sống mà không yêu/ Không thể không nhớ không thương ai”. Yêu đương là một điều tất yếu của con người, và người con gái trong bài thơ cũng vậy, khát khao tình yêu đang rộn ràng trong trái tim trẻ, luôn thổn thức, đốt cháy. Cụm từ “ngày xưa” “ngày sau” nhấn mạnh sự tồn tại vĩnh viễn của sóng cũng như tình yêu:
Nỗi khát khao tình yêu
Trái tim trẻ xao xuyến
Trong mọi khía cạnh của cuộc sống, con người luôn khao khát hiểu biết, giải mã, và tình yêu không phải là ngoại lệ: “Khi những con sóng trào dâng... Khi nào chúng ta yêu nhau.” Hình ảnh của sóng biển mà Xuân Quỳnh sử dụng để miêu tả bản chất của tình yêu là điều bí ẩn không thể lý giải. Giữa em và biển bao la có một sự đối lập rõ ràng, em bé nhỏ, mong manh, hữu hạn so với sự vô tận, rộng lớn của vũ trụ, điều đó đã thúc đẩy những suy tư, lo lắng trong trái tim cô gái đang yêu. Việc nghĩ của em được nhấn mạnh hai lần, làm nổi bật nhu cầu khám phá, làm sáng tỏ ý nghĩa. Em nghĩ về biển lớn “Từ nơi nào sóng trào lên?” và câu trả lời là “Sóng bắt đầu từ gió”; em nghĩ về anh và em, câu hỏi vĩnh cửu: “Khi nào chúng ta yêu nhau?”, và câu trả lời là “Em cũng không biết nữa”. Thật sự, tình yêu không thể đong đếm, cân đo mỗi khoảnh khắc, mỗi thời điểm, tình yêu như cơn mưa bất ngờ, khiến chúng ta ngạc nhiên, hạnh phúc. Hai câu hỏi của nhân vật trữ tình này được đan xen, hòa trộn vào nhau, dường như hòa nhập thành một. Nếu nguồn gốc của sóng, ta có thể hiểu được, thì nguồn gốc của tình yêu lại không thể hiểu được. Điều này là một điều kỳ lạ, bí ẩn, và cũng là yếu tố tạo nên sức hấp dẫn của tình yêu.
Những đợt sóng khi êm đềm, khi trào dâng cũng như chính cung bậc cảm xúc trong tình yêu: 'Sóng dưới lòng sâu... Dù có muôn vạn cách chia xa.” Nỗi nhớ là cảm xúc chủ đạo trong đoạn thơ này, nỗi nhớ gắn với không gian “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, với “bờ”; nó lan tỏa qua cả thời gian “ngày đêm không thể nào quên”, và chiếm giữ tâm hồn con người, ngay cả trong giấc mơ “Trái tim nhớ anh... Ngay cả trong giấc mơ em vẫn tỉnh táo.” Một từ “nhớ” duy nhất đã đủ diễn tả tình yêu của em dành cho anh. Đồng thời, đây cũng là điểm độc đáo trong bài thơ với 6 câu, sự sáng tạo ấy đã giúp diễn tả sức mạnh mãnh liệt của nỗi nhớ trong tình yêu.
Nỗi nhớ da diết, đau đớn đi cùng với sự trung thành, bền vững trong tình yêu của nhân vật trữ tình: “Dù đi về phía Bắc... Đều hướng về anh - một phương”. Phương Bắc và phương Nam là hai địa điểm xa cách hàng nghìn dặm, việc sử dụng hai từ này làm nổi bật sự xa xôi, chia cắt. Đặc biệt trong cách sử dụng từ “đi về phía Bắc”, quay ngược về phía Nam, đã mang trong đó sự phản ánh của sự thay đổi, biến động trong cuộc sống. Tuy nhiên, điều trái ngược với sự thay đổi thường xuyên đó là sự không đổi “Dù ở đâu em cũng nghĩ... Hướng về anh - một phương”. Đó là sự thể hiện của tình yêu trung thành, bền vững.
“Ở ngoài biển lớn kia”
“Nơi có hàng nghìn con sóng”
“Sóng nào cũng về bờ”
Mặc dù có bao nhiêu khó khăn
Trong bài thơ, Xuân Quỳnh rất sáng tạo khi sử dụng cặp hình ảnh ẩn dụ “sóng – bờ” ở đây được sử dụng một cách mới mẻ dù đã được nhắc đến nhiều trong ca dao, thơ cũ. Nếu trong ca dao, sóng/ thuyền/ đò là ẩn dụ cho người con trai, bờ/ bến là ẩn dụ cho người con gái; thì ở đây “sóng” lại là hình ảnh của người con gái, “bờ” là niềm hạnh phúc sum vầy. Như vậy, trong bài thơ, ta không chỉ thấy được vẻ đẹp của một tình yêu mãnh liệt, trung thành mà còn thấy được sự chủ động mạnh mẽ của người con gái khi yêu.
Từ bỏ cái chật chội, bé nhỏ Xuân Quỳnh hướng đến cái lớn lao hơn, đẹp đẽ hơn đó là khát vọng dâng hiến và bất tử hóa tình yêu: “Cuộc đời tuy dài thế/.../ Để ngàn năm còn vỗ”. Khổ thơ thứ tám không chỉ suy tư về không gian, thời gian mà còn thể hiện những nhận thức trong tình yêu và mong ước được lan tràn, được dâng hiến trọn vẹn trong tình yêu. Nhà thơ mong muốn tình yêu của mình hòa nhập vào tình yêu của mọi người. “Tan ra” không phải là biến mất mà là sự hòa nhập giữa cái chung và cái riêng. Tình yêu như thế không bao giờ cô đơn.
Bài thơ sáng tạo hình tượng sóng đặc sắc, giàu ý nghĩa biểu tượng. Kết hợp với kết cấu song hành giữa “sóng” và “em” khi đan xen, hòa quyện làm một khi tách rời, độc lập để ngắm nhìn, nhận thức và soi chiếu lẫn nhau. Thể thơ ngũ ngôn, giàu nhịp điệu, ngôn ngữ tinh tế, giàu cảm xúc đã góp phần tạo nên thành công của tác phẩm.
Với hình tượng “sóng” giàu biểu cảm và dựa trên sự tương đồng giữa “sóng” và “em”, Xuân Quỳnh đã mô tả một cách chân thực và đầy đủ nhất tình yêu của một người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, trung thực, muốn vượt qua thử thách, bão giông của cuộc đời và sự hữu hạn của cuộc sống để sống trọn vẹn trong tình yêu. Tình yêu đó vừa mang vẻ đẹp truyền thống vừa có những nét hiện đại.
V. MỘT SỐ LỜI NHẬN XÉT VỀ TÁC PHẨM
· “Đó là một cuộc hành trình khởi đầu là sự từ bỏ cái hẹp hòi, nhỏ bé để tìm đến một tình yêu bao la rộng lớn, cuối cùng là khát vọng được sống hết mình trong tình yêu, muốn trở thành tình yêu vĩnh viễn. ”
(Giáo sư Tiến sĩ Trần Đăng Suyền)
· “Xuân Quỳnh viết bài thơ Sóng vào năm 1967, trong thời kỳ chị đã trải qua sự tan vỡ trong tình yêu. Tuy nhiên, người phụ nữ này vẫn ấp ủ nhiều hy vọng, vẫn tràn đầy niềm tin: Cuộc đời dài lắm thế/Năm tháng vẫn trôi đi/Như biển kia mặc dù rộng lớn/Mây vẫn bay đi xa. Bài thơ kết thúc ở điểm cao nhất của khao khát: “Làm sao có thể tan ra/Trở thành hàng trăm con sóng nhỏ/Giữa biển lớn tình yêu/Để ngàn năm vẫn vỗ.” Sóng là một bài thơ về tình yêu đặc biệt tiêu biểu cho phong cách và tư duy thơ của Xuân Quỳnh ở giai đoạn đầu. Một bài thơ vừa duyên dáng, dịu dàng; vừa mãnh liệt, hùng hồn; vừa trong sáng, hồn nhiên; vừa sâu lắng, ý nhị. Dù sau này, trong quãng thời gian trải nghiệm nhiều hơn, giọng thơ của Xuân Quỳnh không còn phơi phới như trước, nhưng khao khát về tình yêu vẫn mãi trong trái tim giàu yêu thương của chị.”
(Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh & Phó Tiến Sĩ Trần Đăng Xuyền)
· “Sóng là một bài thơ tuyệt vời về tình yêu, rất đặc trưng cho phong cách của Xuân Quỳnh. Bằng hình ảnh sóng và sự tương đồng giữa sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của một người phụ nữ chân thành, đam mê, trung thành, mong muốn vượt qua thử thách của thời gian và sự hạn chế của cuộc sống con người. Bài thơ là minh chứng cho tình yêu là một cảm xúc cao quý, một hạnh phúc lớn lao của con người.”
(Sách Giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 - Chương trình Chuẩn)
Phân tích hình tượng bài thơ Sóng - mẫu 3
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ trẻ nổi bật trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Bằng tài năng của mình, Xuân Quỳnh đã để lại cho thế hệ sau một loạt tác phẩm xuất sắc như Tự hát, Thuyền và biển, Thơ tình cuối mùa thu, Bàn tay em... Và không thể không nhắc đến Sóng, một bài thơ đã trở thành biểu tượng về tình yêu đặc trưng của Xuân Quỳnh. Hãy cùng phân tích Sóng để hiểu thêm về những tâm tư, nỗi niềm trong lòng về tình yêu mà Xuân Quỳnh đã thể hiện qua tác phẩm này.
Bài thơ Sóng được sáng tác vào năm 1967, khi Xuân Quỳnh đang công tác tại biển Diêm Điền, Thái Bình. Lúc ấy, Xuân Quỳnh mới 25 tuổi, tuổi đẹp nhất của phụ nữ. Dù đã trải qua đắng cay trong tình yêu, nhưng bà vẫn dành lòng tin vào một tình yêu chân thành, mong muốn sự thấu hiểu và đồng điệu. Khi đứng trước sóng biển, bà nghĩ về người đàn ông trong quá khứ, để viết ra những vần thơ về tình yêu chân thành và sâu sắc.
Trong bài thơ Sóng, quan điểm về tình yêu của Xuân Quỳnh độc đáo, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, thể hiện khao khát và tự do trong tình yêu.
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Xuân Quỳnh sử dụng hình ảnh sóng làm biểu tượng cho tình yêu và người phụ nữ trong bài thơ, thể hiện sự mạnh mẽ và chân thành trong tình yêu. Cô tự tin, chủ động, và tìm kiếm hạnh phúc đích thực.
“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Trong bài thơ, người phụ nữ luôn thể hiện sự thủy chung và đam mê trong tình yêu. Dù trải qua bao biến cố, khát khao tình yêu vẫn còn mãnh liệt trong lòng.
“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”
Khi yêu, ai cũng muốn lý giải tình yêu bắt đầu từ đâu và khi nào, nhưng tình yêu không thể lý giải bằng lý trí hoàn toàn. Tình yêu là tổng hòa của nhiều cung bậc cảm xúc, là món quà kỳ diệu của tạo hóa, mang đến hạnh phúc nhưng cũng có thể là nỗi đau. Thay vì suy nghĩ về điều không thể lý giải, hãy dành thời gian để trân trọng và làm cho tình yêu trở nên sâu đậm hơn.
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dù ở bất kỳ nơi nào, tình yêu vẫn luôn toàn vẹn và đong đầy. Nỗi nhớ của người phụ nữ là biểu hiện của sự thủy chung và đam mê trong tình yêu, khi hình bóng của người yêu vẫn in đậm trong mọi tình huống.
Sau những suy tư về tình yêu, Xuân Quỳnh nhớ về người yêu với tất cả sự thủy chung và sự nhớ nhung. Hình bóng của người yêu vẫn hiện hữu trong mọi khoảnh khắc của cuộc sống.
“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời dài lắm, thời gian trôi qua không ngừng. Như biển cả vẫn rộng lớn, nhưng mây vẫn bay về xa. Mọi thứ đều thay đổi, nhưng tình yêu vẫn còn mãi.
Hòa tan giữa biển lớn tình yêu,
Nghìn sóng nhỏ vỗ dạt bờ về.
Sau nỗi nhớ đắm say chân thành,
Xuân Quỳnh tỏ tình yêu bằng lời cay đắng. Đời là biển, lòng là sóng. Dù sóng dữ dội, hy vọng vẫn sáng ngời.
Bài thơ Sóng nồng nàn tình yêu,
Xuân Quỳnh thăng hoa niềm đam mê. Người phụ nữ sẽ tự tin sống, theo đuổi hạnh phúc mơ ước.
Phân tích hình tượng bài thơ Sóng - mẫu 4
Xuân Quỳnh, nữ hoàng thơ tình yêu.
Bài thơ Sóng gợi lại ký ức ngọt ngào, đem lại nỗi xúc động thăng trầm.
Sóng - biểu tượng cảm xúc sôi động,
Hòa quyện giữa em và sóng. Đời sóng sánh cùng em, tôn vinh vẻ đẹp và khát khao.
Hình ảnh sóng, âm điệu biển cả.
Thấu hiểu cung bậc cảm xúc người phụ nữ, nhiều màu sắc, triền miên.
Bắt đầu bài thơ là hình ảnh sóng kèm theo cung bậc tâm trạng:
Mạnh mẽ và dịu dàng
Ước lệnh và yên bình
Con sóng biển vẫn như vậy, dữ dội - ồn ào, dịu êm - yên bình. Sóng khi giận dữ, ào ào cuốn trôi mọi thứ, nhưng khi nguôi ngoai, lại yên bình dịu dàng. Hai thái cực của sóng cũng phản ánh tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu.
Sông mênh mang không tự hiểu mình
Sóng tìm thấy đường ra biển
Xuân Quỳnh đã phát hiện ra quy luật của tình yêu: “Trong tình yêu muôn thuở, đôi khi không có gì là ổn định”. Nếu sông không tự hiểu mình, sóng sẽ tìm đường ra biển để thể hiện mình.
Đối với Xuân Quỳnh, biển luôn thôi thúc những ước mơ, khát vọng lớn: “Cuộc đời biển gợi lên ước mơ/ Khao khát những phương trời xa xưa”. Đó không phải là tư tưởng bướng bỉnh, tự cao mình mà là khát vọng cao cả, mạnh mẽ của trái tim không chịu khuất phục sự hẹp hòi, nhỏ bé của tình yêu, dám mạnh mẽ vươn lên dù phải đối mặt với gian khó để đến với biển lớn tình yêu, tìm thấy sự đồng cảm, hiểu biết. Đây là quan điểm minh bạch, quyết liệt, đầy khao khát về tình yêu mà không dễ bị lòng vòng, nhẫn nhục. Tình yêu là như vậy, như biển không ngừng sóng, con người không thể sống thiếu tình yêu, đặc biệt là tuổi trẻ.
Ôi những sóng xô bồ
…
Dâng trào trong tim trẻ thơ
Tương tự như sóng, tình yêu mãi mãi tồn tại, vĩnh cửu qua thời gian, từ ngày xưa cho đến hiện nay và mãi sau này. Đó là bản chất của cuộc sống, là khát vọng vĩnh hằng của con người. Như Xuân Diệu đã nói: “Sống sao thiếu được tình yêu !”. Đặc biệt là ở tuổi trẻ, tình yêu lại càng mãnh liệt, rực cháy, dâng trào trong tim mỗi khi khao khát yêu thương.
Trước sóng bạt ngàn trùng
…
Khi nào ta hòa mình trong tình yêu
Nhiều thế hệ đã đi tìm lời giải cho tình yêu: Tình yêu đến lúc nào? Tại sao? Nhưng
Nơi bắt đầu tình yêu
Cũng là nơi khó nhất
Trái tim biết hát vang
Nhưng tình yêu không dễ dàng
Tình yêu là một thế giới bí ẩn, không ai có thể hiểu hết. Xuân Quỳnh đã chia sẻ những nỗi niềm, những băn khoăn về tình yêu: “Trước sóng bạt ngàn muôn trùng” - trước sự rộng lớn, người ta thường nghĩ về sự cô đơn và hữu hạn của con người, nhưng Xuân Quỳnh lại nghĩ về tình yêu, về biển và sóng, nơi bắt đầu mối tình của hai người. Tình yêu là điều khó hiểu, thường bất ngờ như thiên nhiên. Nó chiếm lĩnh tâm hồn, đôi khi vượt ra khỏi sự kiểm soát của lý trí, và rất mong manh.
Tình yêu luôn đi cùng với nỗi nhớ, từ lâu đã được ca dao ghi lại cảm xúc chân thành và nồng nàn của con người khi nhớ về tình yêu: “Nhớ ai mà lòng ngẩn ngơ”, “Nhớ ai mà tim dậy sóng sâu/ Như đứng cháy lửa như ngồi bên than”. Đối với Xuân Quỳnh, nỗi nhớ trong tình yêu được miêu tả đầy cảm xúc, sâu lắng, mãnh liệt, nhưng theo một cách riêng biệt:
Dưới đáy lòng biển
…
Thậm chí cả trong giấc mơ
Đôi dòng thơ phải dài hơn để chứa đựng hết những cảm xúc không ngừng của nỗi nhớ tình yêu. Hoài Thanh đã đánh giá: cảm xúc quá dồn dập khiến cho từ ngữ không thể tuân thủ các biên giới, ý thơ va đập, khuôn thơ phải lung lay. Khổ thơ này được đánh giá là xuất sắc nhất trong bài, có người cho rằng đó là điểm cao nhất của Sóng. Vì Xuân Quỳnh đã diễn tả một cách cảm động nỗi nhớ tình yêu, nỗi nhớ đâm sâu vào tiềm thức, thấu hiểu cả thế giới thực và thế giới mơ “cả trong giấc mơ cũng thức”
Tác giả đã sử dụng hai hình ảnh so sánh đặc biệt: nỗi nhớ của sóng và của em. Sóng nhớ bờ, em nhớ anh. Sự so sánh này tạo ra một cảm giác mãnh liệt về nỗi nhớ trong tình yêu. Lời thơ đơn giản nhưng ý thơ sâu lắng, đầy ý nghĩa.
Nhớ và khao khát một tình yêu hạnh phúc, Xuân Quỳnh sẵn lòng dành trọn trái tim cho người yêu, chân thành, táo bạo, mạnh mẽ, và trung thành:
Dù đi về phương Bắc
…
Về anh là hướng đi
Dẫu chông gai, dù xa xôi, lòng em vẫn hướng về anh. Mãnh liệt như câu ca dao:
Yêu nhau, dù có leo bao núi
Lội bao sông, qua bao đèo
Tầng sâu của từ ngữ là thông điệp về tình yêu chân thành. Một tình yêu mãnh liệt, kiên định, không thay lòng dù có chông gai. Dù trong tâm trí có lo lắng về sự tan vỡ, nhưng Xuân Quỳnh vẫn tin rằng tình yêu là nguồn gốc của mọi khát vọng. Đây là đẹp của quan niệm tình yêu theo phong cách phương Đông truyền thống:
Trong lồng ngực em trái tim nhịp nhàng
Mỗi khoảnh khắc em đập vang vì anh
Ba khổ cuối của bài thơ là những trải nghiệm về tình yêu, cuộc sống và hoài bão:
Ở ngoài kia là đại dương vô biên
…
Vẫn vỗ dài lâu qua ngàn năm
Dù cuộc đời nhà thơ gặp nhiều thử thách, đắng cay trong tình yêu, nhưng người phụ nữ ấy vẫn giữ tinh thần lạc quan, yêu cuộc sống, nuôi hy vọng và tin vào hạnh phúc, tương lai. Nếu sóng là em, bờ là anh, thì khát vọng của sóng luôn hướng về bờ, tìm kiếm nơi ấm áp của cuộc sống. Xuân Quỳnh rút ra một triết lý: quy luật của tự nhiên cũng như quy luật của cuộc sống không thể thay đổi. Xuân Quỳnh luôn mong muốn tìm được bến đỗ trong cuộc đời như con sóng vậy, dù có gặp bao nhiêu khó khăn, trở ngại. Bằng sự trải nghiệm của trái tim mình, nhà thơ nhận ra sự trôi chảy của thời gian, sự vô hạn của nó, và sự hữu hạn của cuộc sống con người:
Cuộc đời dẫu dài bao la
Tháng ngày vẫn trôi qua
Biển kia dù mênh mông
Mây vẫn bay về xa
Lo âu, khắc sâu về sự ngắn ngủi, nhỏ bé, mong manh của cuộc đời không chỉ có trong Xuân Quỳnh mà trong thơ ca trung đại, nhiều nhà thơ như Hồ Xuân Hương cũng đã cảm nhận điều đó: “Ngán nỗi xuân đi lại”. Rồi đến Xuân Diệu – vị hoàng tử thơ tình cũng vội vàng cuống quýt muốn tắt nắng, buộc gió để được tận hưởng hương vị cuộc sống:
Xuân sắp đến, tức là sự xuân qua
Xuân vẫn non, tức là xuân sẽ già
Nếu Xuân Diệu mong muốn chạy theo thời gian để tận hưởng những khoảnh khắc ngắn ngủi của cuộc sống, thì ngược lại, với Xuân Quỳnh: thời gian – cuộc sống càng ngắn, càng đầy lo lắng, nữ thi sĩ càng khao khát gắn bó với cuộc sống, càng mong muốn hi sinh, hy sinh cho tình yêu nhiều hơn:
Làm thế nào để tan chảy
Trở thành hàng trăm con sóng nhỏ
Trong biển lớn của tình yêu
Để mãi vỗ bờ
Nhà thơ muốn hóa thân, hòa nhập vào hàng trăm con sóng nhỏ để ngàn năm sau, mãi mãi hát vang khúc tình yêu biển khao khát bờ. Qua đó, chúng ta có thể thấy được khao khát của một trái tim muốn sống mãi, muốn yêu mãi trong sự rộng lớn và mãnh liệt:
Ngừng đập chỉ khi cuộc đời không còn nữa
Biết yêu anh ngay cả khi qua đời
Đó là lòng thánh thiện trong trái tim của người phụ nữ đầy lòng yêu thương – Xuân Quỳnh.
Trong bài thơ, tác giả đã thành công trong việc sử dụng các kỹ thuật nghệ thuật như nhân hóa, ẩn dụ, so sánh, và đối lập kết hợp với thể thơ ngũ ngôn, tạo ra một vẻ đẹp đậm chất cá nhân của tác giả thông qua những suy tư, trăn trở và khát vọng về tình yêu.
Tóm lại, qua bài thơ Sóng, Xuân Quỳnh muốn truyền đạt một quan niệm về tình yêu bền vững, vĩnh cửu. Đọc bài thơ này, ta càng khâm phục những phụ nữ Việt Nam, trung thành, sắc sảo, luôn sống với trái tim đầy tình yêu. Xuân Quỳnh đúng là một nhà thơ nữ vĩ đại về tình yêu và được coi là “nữ hoàng của thơ tình yêu”.
