1. Tạo sơ đồ tư duy để mô tả đặc điểm tự nhiên của khu vực Tây Nguyên
* Các đặc điểm tự nhiên của khu vực Tây Nguyên:
Địa hình: Vùng Tây Nguyên chủ yếu gồm các cao nguyên bậc thang với độ cao khác nhau, tạo thành các bậc địa hình đặc trưng.
Khí hậu:
- Vùng Tây Nguyên có khí hậu phân chia rõ rệt thành hai mùa: mùa mưa và mùa khô.
- Nhiệt độ trung bình hàng năm vượt quá 20°C, với một số khu vực cao có khí hậu mát mẻ hơn.
- Lượng mưa lớn chủ yếu rơi vào mùa mưa.
- Mùa khô thường kéo dài và có thể gặp tình trạng hạn hán.
Đất: Đất đỏ badan là loại đất phổ biến nhất ở Tây Nguyên, chủ yếu phân bố tại các cao nguyên, rất phù hợp cho việc trồng cây công nghiệp lâu năm.
Rừng: Tây Nguyên sở hữu diện tích rừng rộng lớn, với nhiều loại động vật và thực vật quý hiếm.
* Sơ đồ tư duy về đặc điểm tự nhiên của vùng Tây Nguyên
.png)
2. Các bài tập luyện tập liên quan
Câu 1 Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam trang 28, tỉnh nào sau đây nằm tại điểm giao của biên giới Việt Nam, Lào và Campuchia?
A. Gia Lai
B. Đăk Lăk
C. Kon Tum
D. Lâm Đồng
Giải đáp
Kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam
B1. Xác định ký hiệu đường biên giới quốc gia trên Atlat Địa lí, trang 3.
=> Xác định được khu vực nơi biên giới của ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia gặp nhau
B2. Tìm tên tỉnh nằm tại điểm giao của biên giới ba nước, tiếp giáp cả Lào và Campuchia.
=> Tỉnh Kon Tum nằm ở điểm giao giữa biên giới Việt Nam, Lào và Campuchia ở phía Tây, chính là khu vực ngã ba biên giới.
Đáp án đúng là: C
Câu 2: Theo Atlat Địa lí Việt Nam, dòng sông nào sau đây bắt nguồn từ Tây Nguyên và chảy về khu vực Đông Nam Bộ?
A. Sông Đà Rằng.
B. Sông Trà Khúc.
C. Sông Ba.
D. Sông Đồng Nai.
Giải đáp
- B1. Xác định ký hiệu của các dòng sông trong Atlat Địa lí trang 3.
- B2. Xác định vị trí và phạm vi của các dòng sông được đề cập trên bản đồ, bao gồm điểm bắt nguồn và điểm kết thúc.
=> Con sông từ Tây Nguyên chảy về Đông Nam Bộ là sông Đồng Nai.
Lựa chọn đúng là: D
Câu 3: Tây Nguyên có vai trò quan trọng về an ninh quốc phòng vì
A. Nơi đây có nhiều cửa khẩu quốc tế kết nối với các quốc gia khác.
B. Cao nguyên ở đây có liên hệ chặt chẽ với các đồng bằng ven biển.
C. Tuyến đường Hồ Chí Minh đi qua tất cả các tỉnh trong khu vực.
D. Nằm ở ngã ba biên giới giữa Việt Nam, Lào và Campuchia.
Lời giải
Tây Nguyên có vị trí chiến lược quan trọng về an ninh quốc phòng vì nằm tại ngã ba biên giới của ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia. Đây cũng là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số, khiến vấn đề an ninh quốc phòng tại khu vực biên giới trở nên cấp bách.
Lựa chọn chính xác là: D
Câu 4: Đặc điểm nổi bật về địa hình Tây Nguyên là gì?
A. Địa hình núi cao bị chia cắt mạnh mẽ.
B. Địa hình cao nguyên badan với các tầng lớp xếp chồng.
C. Địa hình núi đan xen với các đồng bằng.
D. Địa hình cao nguyên đá vôi hoàn toàn phẳng.
Lời giải
Tây Nguyên nổi bật với địa hình chủ yếu là các cao nguyên tầng lớp rộng lớn, tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho việc phát triển các khu vực canh tác quy mô lớn.
Đáp án chính xác là: B
Câu 5: Loại đất nào tại Tây Nguyên chiếm diện tích lớn nhất ở nước ta?
A. Đất feralit.
B. Đất phù sa.
C. Đất badan.
D. Đất xám phù sa cổ.
Lời giải
Tại Tây Nguyên, đất badan chiếm diện tích lớn nhất với khoảng 1,36 triệu ha, tương đương 66% tổng diện tích đất badan của cả nước, là loại đất chiếm ưu thế nhất ở đây.
Đáp án chính xác là: B
Câu 6 Trong các loại khoáng sản ở Tây Nguyên, loại nào có trữ lượng lớn nhất ở Việt Nam?
A. Đồng.
B. Bô-xit.
C. Sắt.
D. Chì – kẽm.
Lời giải
Khoáng sản có trữ lượng lớn nhất ở Tây Nguyên là bô-xit, với số lượng vượt qua 3 tỷ tấn.
Đáp án đúng là: B
Câu 7 Đất badan màu mỡ ở Tây Nguyên phù hợp nhất với loại cây trồng nào?
A. Cà phê, cao su, hồ tiêu.
B. Cà phê, bông, mía.
C. Cao su, dừa, bông.
D. Điều, đậu tương, lạc.
Lời giải
Tây Nguyên nổi bật với đất badan màu mỡ, chiếm diện tích lớn nhất cả nước, rất phù hợp cho các loại cây công nghiệp nhiệt đới như cà phê, cao su, hồ tiêu…
Đáp án cần chọn là: A
Câu 8 Tài nguyên du lịch tự nhiên nào không có ở Tây Nguyên?
A. Các hồ nước, thác nước.
B. Các bãi biển đẹp.
C. Khu bảo tồn thiên nhiên.
D. Các cảnh quan đồi núi.
Lời giải
- Tây Nguyên không tiếp giáp biển nên không có các bãi biển đẹp, vì vậy lựa chọn B là không chính xác.
- Vùng này chủ yếu là cao nguyên với địa hình núi non và khí hậu mát mẻ, nổi bật với nhiều thắng cảnh tự nhiên đẹp, thuận lợi cho du lịch sinh thái.
Đáp án đúng là: B
Câu 9 Khó khăn lớn nhất về khí hậu ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt ở Tây Nguyên là
A. Thời tiết thay đổi bất thường.
B. Tình trạng khô hạn kéo dài quanh năm.
C. Ngập lụt vào mùa mưa.
D. Mùa khô kéo dài gây thiếu nước nghiêm trọng.
Lời giải
Khí hậu ở Tây Nguyên có sự phân hóa rõ rệt giữa mùa mưa và mùa khô.
=> Mùa khô kéo dài từ 4 đến 5 tháng, làm giảm mực nước ngầm và gây ra tình trạng thiếu nước trầm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân.
Đáp án đúng là: D
Câu 10 Đặc điểm nào sau đây về dân cư ở Tây Nguyên là không chính xác?
A. Đây là khu vực có mật độ dân cư thấp nhất cả nước.
B. Sự phân bố dân cư không đồng đều.
C. Phần lớn người Kinh sống tập trung ở các khu đô thị.
D. Vùng này có sự hiện diện của các dân tộc ít người như Tày, Thái, Mường.
Lời giải
Đặc điểm dân cư của Tây Nguyên
+ Tây Nguyên là vùng có mật độ dân cư thấp nhất cả nước (81 người/km² vào năm 2002).
+ Dân cư phân bố không đồng đều: chủ yếu tập trung ở các đô thị và ven các tuyến giao thông, với mật độ cao hơn (chủ yếu là người Kinh). Các khu vực thưa dân thường là nơi sinh sống của các dân tộc ít người như Ê-đê, Ba-na, Gia-rai.
=> Nhận xét: Việc nói rằng Tây Nguyên bao gồm các dân tộc ít người như Tày, Thái, Mường là không chính xác.
Đáp án cần chọn là: D
Câu 11 Tây Nguyên sở hữu nguồn thủy năng phong phú nhờ vào
A. mạng lưới sông ngòi dày đặc và các con sông có lưu lượng nước lớn.
B. địa hình cao nguyên xếp tầng cùng với nhiều sông lớn.
C. lượng mưa phong phú và mùa mưa phân hóa rõ rệt.
D. địa hình núi cao hiểm trở nhất cả nước.
Lời giải
Tây Nguyên có nhiều con sông lớn với nguồn nước dồi dào, chảy qua các cao nguyên xếp tầng với độ cao khác nhau. Vì vậy, tốc độ dòng chảy của sông ngòi lớn, tạo ra nguồn thủy năng phong phú.
Đáp án cần chọn là: B
Câu 12 Khí hậu cao nguyên mát mẻ của Tây Nguyên tạo điều kiện thuận lợi cho du lịch sinh thái nghỉ dưỡng nhờ vào
A. nhiều con sông lớn với nguồn nước phong phú.
B. nằm trong khu vực khí hậu ôn đới với sự mát mẻ.
C. diện tích rừng rộng lớn nhất nước, có vai trò điều hòa khí hậu.
D. các cao nguyên với độ cao trên 1000m mang lại khí hậu dễ chịu.
Lời giải
Tây Nguyên nổi bật với các cao nguyên xếp tầng rộng lớn có độ cao trên 1000m (như cao nguyên Lâm Viên, Di Linh, Kon Tum…). Do đặc điểm địa hình này, nhiệt độ giảm dần theo độ cao (khoảng 0,6°C mỗi 100m hoặc 6°C mỗi 1000m).
=> Kết quả là nhiệt độ trên đỉnh các cao nguyên giảm nhiều, tạo nên khí hậu mát mẻ và ôn hòa. Cảnh quan thiên nhiên đẹp đã giúp khu vực phát triển mạnh về du lịch sinh thái. Thành phố Đà Lạt trên cao nguyên Lâm Viên là một điểm đến du lịch nổi tiếng ở Tây Nguyên.
Đáp án cần chọn là: D
Câu 13 Điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của cây công nghiệp lâu năm ở Tây Nguyên là gì?
A. Đất badan màu mỡ và khí hậu nhiệt đới cận xích đạo.
B. Nguồn nước phong phú và địa hình cao nguyên xếp tầng rộng lớn.
C. Người dân có kinh nghiệm dày dạn trong việc trồng cây cà phê.
D. Thị trường tiêu thụ rộng lớn cả trong nước và quốc tế.
Lời giải
Điều kiện tốt nhất để phát triển cây công nghiệp lâu năm ở Tây Nguyên là đất badan màu mỡ và khí hậu nhiệt đới gần xích đạo.
- Đất ba dan màu mỡ, phân bố rộng và tập trung, rất phù hợp để trồng các loại cây công nghiệp quy mô lớn như cà phê, cao su, hồ tiêu, điều...
- Khí hậu cận xích đạo với nhiệt độ cao quanh năm rất lý tưởng cho cây công nghiệp nhiệt đới như cà phê, cao su, hồ tiêu. Đặc biệt, thời tiết nắng nóng và mùa khô kéo dài thuận lợi cho việc phơi sấy và bảo quản nông sản.
Đáp án cần chọn là: A