Buzz
Bài viết đầy tính đột phá về truyền thông và văn hóa đọc từ Tuấn Anh - Hàn sĩ lang thang, một người yêu sách.
Định hướng lại cách truyền thông tiếp cận sách để thúc đẩy thói quen đọc.
Khi nào chúng ta lại cầm cuốn sách lên thì ngại ngùng mà cầm điện thoại lại thấy “vô tư” dùng?
Đây là thời của smartphone
Đây là thời của mạng xã hội
Nơi mà mọi người chỉ “lướt qua” nhau trong những mối quan hệ nhạt nhòa và bề nông.
Khi mỗi người trong nhóm ngồi lại với một chiếc smartphone, họ có thể đang thực hiện những hành động khác nhau: chụp ảnh tự sướng, chia sẻ món ăn lên Facebook, thả thính hoặc xem phim người lớn mà không ai trò chuyện với nhau. Điều này trở nên bình thường trong xã hội hiện đại.
Nhưng hãy thử tưởng tượng nếu có một người trong nhóm đọc sách. Họ được coi là 'mọt sách', 'giáo sư', vì chúng ta thường nghĩ người đọc sách là những người nội tâm, tri thức, lý thuyết, có xu hướng tự kỷ và không giống người bình thường.
Từ khi nào chúng ta bắt đầu coi những hành vi không bình thường là bình thường và ngược lại? Đó là vì tác động của tâm lý đám đông. Có một đám đông không đọc sách, và cũng có một đám đông 'không giống người' đang đọc sách.
Truyền thông thường nói rằng: ít người đọc sách.
Nếu truyền thông công bố một tin tức 'tăng cường sự thật' rằng có ngày càng nhiều người đọc sách,
Nếu 10 người xung quanh bạn mỗi người đọc 2,8 cuốn sách/năm (mặc dù không nói rõ là sách giáo khoa), thì số lượng người đọc sẽ tăng lên do 'tâm lý bầy đàn'.
Đừng nhắc đến những tỷ phú nào đang đọc sách. Họ được xem là một loại khác, trong khi đại đa số người nghèo và không thành công không có thói quen này. Chúng ta không thấy mối liên hệ.
Hãy nói rằng các thần tượng 'soái ca' hay 'nam thần' mà bạn hâm mộ đều đọc sách;
Hãy nói về những cuốn sách mà các nghệ sĩ như Sơn Tùng MTP, Bê Trần, Trấn Thành, Hoài Linh, Việt Hương, Trường Giang ... ưa thích đọc, để mọi người sẽ đọc nhiều hơn.
Cách truyền thông về văn hóa đọc
Dùng sách giả làm hại sách thật? Câu khẩu hiệu vô nghĩa không khác gì 'Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe'.
Nếu vậy thì hãy để sách thật chết!
Truyền thông thế mà còn đòi truyền thông! Người ta không thể phân biệt được sách giả và sách thật. Họ thường mua sách GIÁ RẺ mà không hiểu rõ về bản quyền tác giả. Hai cuốn sách có nội dung giống nhau, dù in có lỗi một chút, hình ảnh mờ nhòe một chút, thậm chí in ngược và đôi khi thiếu trang, nhưng vẫn có người mua vì GIÁ RẺ.
Vì GIÁ RẺ!
Hãy truyền đạt điều này cho độc giả:
Nếu bạn chọn mua một cuốn sách giả, sách lậu vì nó rẻ, vậy thì bạn đã tiết kiệm được một chút tiền.
Sẽ tốt hơn nếu bạn dám chọn một cuốn sách thật, không cần phải coi thường bản thân mình như những độc giả khác.
Bạn xứng đáng được sở hữu một cuốn sách chất lượng tốt hơn.
Đó chính là lối sống,
và đó cũng là cách để tôn trọng bản thân hơn,
chỉ bằng cách thêm vài nghìn để mua một cuốn sách thật.
Đó chính là điểm khác biệt
Ebook là kẻ giết chết sách thật.
Ebook không thể làm tăng số lượng sách bán ra, chỉ đơn giản là một phương án thay thế.
Tiện lợi hơn? Không đúng. Sách thật không bao giờ gặp vấn đề với pin hết hoặc mất kết nối, không cần phải đăng nhập hay nhớ tài khoản.
Rẻ hơn? Đúng vậy, nhưng không có quyền sở hữu. Bạn không thể cầm trên tay, để trên giá sách hay tặng cho người khác, cũng không thể bán lại.
Khi một người mua ebook, họ không mua sách thật nữa. Trừ khi họ muốn sưu tập, nhưng điều đó hiếm khi xảy ra.
Thay vì bán một cuốn sách với giá 50k, ta bán một cuốn ebook với giá 20k, không chỉ làm giảm doanh số bán hàng mà còn làm mất thói quen đọc sách.
Cảm giác khi cầm một cuốn sách và cầm một thiết bị điện tử là khác biệt hoàn toàn. Sách giấy kích thích sự đọc hơn rất nhiều, khi đọc sách giấy ta có thể đọc được nhiều hơn.
Do đó, trừ khi sách thật không còn, việc sử dụng ebook là một ý tưởng tồi về cả kinh doanh và văn hóa đọc.
Văn hóa đọc? Quá trừu tượng!
Đọc sách là một phần của văn hóa, nâng cao nhận thức, cung cấp tri thức, làm giàu kiến thức sống ... blah blah ...
Không, không thể diễn đạt như tiếng ve kêu vào mùa hè.
Chúng ta đã sử dụng quá nhiều từ ngữ hoa mỹ và phô trương. Vấn đề là: không có cơ sở!
Hãy xem Listerine phản đối ý kiến về việc loại nước súc miệng này có 'mùi bệnh viện':
'Hương vị mà bạn ghét, hai lần mỗi ngày'
Tôi có một ý tưởng, dựa trên phương pháp Kaizen của người Nhật:
'Đọc sách: Làm điều mà bạn không thích, chỉ cần một phút mỗi ngày'
Hãy thừa nhận rằng đa số mọi người không thích đọc. Và hãy cho họ thấy một cách làm đơn giản hơn: đọc 1 phút mỗi ngày.
Một phút chỉ bằng thời gian chờ đèn đỏ khi ra đường.
Một phút chỉ bằng thời gian bạn đánh răng.
Một phút chỉ cần bạn đọc trong lúc úp mỳ tôm chờ nó chín.
Và nhiều người ban đầu sẽ miễn cưỡng đọc một phút. Cũng không khó lắm.
Kết quả là họ đọc HƠN một phút.
Chúng ta có 28 ngày để tạo nên một thói quen đọc.
Hãy thử nhân lên xem nếu mỗi ngày một phút dùng cho việc đọc, một năm đọc bao nhiêu phút? Khoảng bao nhiêu cuốn sách đã được đọc? Hãy nhân tiếp với tổng dân số.
Khác biệt nhỏ tạo nên kết quả lớn.
Cà phê sách? Thiếu sự kích hoạt
Khi uống cà phê, ta nhớ ra sách. Khi đọc sách, ta thấy mình cần có một tách cà phê. Đó là sự kích hoạt (1/6 cách tạo nên hiệu ứng lan truyền trong viral marketing)
Khi gắn cà phê với sách, lại thêm một lần nữa tự tách người đọc ra khỏi đám đông.
Cà phê là một đẳng cấp khác biệt so với trà đá vỉa hè. Nó là phong cách sống
Không phải người nào cũng thích cả phê. Không phải ai cũng có phong cách sống.
Nên không phải ai cũng đọc sách.
Chúng ta cần một nhân tố kích hoạt tốt hơn. Ví dụ như ăn uống.
Ý tưởng là: Một bức ảnh, một video trong đó có người mở lồng bàn ra. Trong mâm toàn sách. Họ bắt đầu ăn sách. Và nhớ kèm thông điệp: “Hãy cho tâm hồn của bạn ăn mỗi ngày”
Sự kích hoạt mới: khi ăn, ta nhớ đến sách. Cho cơ thể ăn cơm, cho tâm hồn đọc sách.
Ăn mỗi ngày. Đọc sách một phút mỗi ngày. Và rồi họ luôn đọc HƠN một phút.
Tác dụng của đọc sách hả? “Bạn muốn được tăng lương không? Bạn muốn ưa nhìn và trông thông minh hơn không? Bạn muốn có người yêu không?”
Hãy “gãi đúng chỗ ngứa”
Quay lại với những ngôn từ sáo rỗng, hãy nhớ đến tiếng ve:
Đọc sách là nét đẹp văn hóa, nâng cao trình độ nhận thức, mang đến tri thức, làm giàu vốn sống …. blah blah ….
Thật ngớ ngẩn!
Hàng ngàn người đang thất nghiệp. Đọc sách giúp họ có thêm kỹ năng để làm vừa mắt nhà tuyển dụng
Hàng ngàn người muốn thay đổi công việc. Đọc sách giúp họ thêm can đảm xây dựng điều gì đó cho riêng mình
Hàng ngàn người không thích mức lương đang được nhận. Đọc sách giúp họ có thêm kiến thức chuyên môn, khả năng giải quyết vấn đề và tư duy nhạy bén, linh hoạt. Họ sẽ có mức lương hậu hĩnh hơn, vị trí cao hơn.
Lãnh đạo là người đọc.
Cầm cuốn sách, bạn được tôn trọng về tri thức hơn.
Các cô gái sẽ chú ý bạn hơn vì sự thông minh của bạn. Bởi bạn đọc nhiều biết nhiều. Bạn tinh tế. Và bạn có cơ hội trở nên giàu có.
“Gái ham tài, trai ham sắc”. Tài ở đây là tiền tài. Con gái cần sự chu cấp. Họ sẽ chọn bạn trai có khả năng hoặc có tiềm năng chu cấp.
Đọc truyện cười. Kể lại cho cô bạn nghe. Bạn trở nên hài hước và thú vị.
Thông minh. Hài hước. Thú vị. Bạn sẽ có người yêu. Hơn một người yêu.
Đọc sách đi.
Tôi gọi đó là thông điệp đi vào lòng người. Không phải đi vào sọt rác. Những thông điệp chui vào trong tai bên phải, ở lại nơi não họ, thay vì rơi ra chỗ tai bên trái.
Chuyện là thế đấy.
Trạm Đọc trân trọng cảm ơn bạn Tuấn Anh vì đã chia sẻ cùng các bạn độc giả những quan điểm và sáng kiến vô cùng hữu ích về truyền thông và tạo dựng văn hóa Đọc.
Theo Trí Thức Trẻ/CafeBiz
