Buzz
1. Bài tập đọc Công dân hàng đầu
Văn bản
Công dân hàng đầu
Nhân vật:
Anh Thành
Anh Lê
Anh Mai
Cảnh vật: Một ngôi nhà nhỏ ở Xóm Chiếu, Sài Gòn. Dưới ánh sáng mờ nhạt của đèn dầu, anh Thành đang chăm chú ghi chép. Anh Lê bước vào.
Lê: - Anh Thành! Tôi đã sắp xếp mọi thứ xong xuôi rồi. Sáng mai anh có thể đến nhận công việc nhé.
Thành: - Có lẽ tôi sẽ không nhận đâu, anh ạ.
Lê: - Tại sao lại từ chối? Anh chỉ cần một suất cơm và một đồng mỗi tháng. Tôi còn xin thêm cho anh hai bộ quần áo mỗi năm và năm hào mỗi tháng… (Nói khẽ) Tôi đã nói với họ rằng: anh biết chữ Hán, lại có thể viết phắc-tuya bằng tiếng Tây.
Thành: - Nếu chỉ cần cơm áo thì tôi đã sống đủ ở Phan Thiết rồi…
Lê: - Vậy anh đến Sài Gòn để làm gì?
Thành: - Anh Lê này! Anh học ở trường Sa-xơ-lu Lô-ba, vậy… anh đến từ nước nào?
Lê: - Anh hỏi kỳ quá. Tôi là người của đất nước mà anh đang nhắc đến.
Thành: - Đúng rồi! Chúng ta đều là đồng bào, cùng máu đỏ da vàng. Nhưng… anh có bao giờ nghĩ đến số phận đồng bào mình không?
Lê: - Làm sao tôi không nghĩ? Hôm qua, ông đốc học đã nhắc lại nghị định của giám đốc Phú Lãng Sa từ tháng 5 năm 1881 về việc người bản xứ vào làng Tây…
Thành: - À, vào làng Tây để có danh xưng Tây, sinh hoạt, làm việc và hưởng lương như người Tây… Anh đã nộp đơn chưa?
Lê: - Tôi sẽ không bao giờ quên rằng dòng máu trong cơ thể tôi là của họ Lê. Nhưng tôi không hiểu tại sao anh lại thay đổi quyết định và không còn muốn xin việc ở Sài Gòn nữa.
Thành: - Anh Lê, đèn dầu không sáng bằng đèn hoa kì, và đèn hoa kì lại không sáng bằng đèn toạ đăng. Hôm qua, tôi thấy đèn điện mới sáng rực như ban ngày, không có mùi, không khói.
Lê: - Anh kể chuyện đèn để làm gì?
Thành: - Bởi vì anh và tôi… Chúng ta đều là công dân của nước Việt Nam…
(còn tiếp)
Theo Hà Văn Cầu – Vũ Đình Phòng
Kiến thức: Hiểu nội dung và ý nghĩa: Tác giả ca ngợi tinh thần yêu nước, tầm nhìn chiến lược và quyết tâm cứu nước của Nguyễn Tất Thành qua sự quyết tâm của ông trong việc tìm con đường cứu nước và cứu dân. Trả lời các câu hỏi 1, 2 và câu 3 (không cần giải thích lý do).
Hiểu nội dung và ý nghĩa: Tác giả tôn vinh lòng yêu nước, tầm nhìn xa và sự quyết tâm của Nguyễn Tất Thành trong việc tìm kiếm con đường cứu nước và cứu dân. Trả lời các câu hỏi 1, 2 và câu 3 (không cần giải thích lý do).
Ý nghĩa bài viết Người công dân số Một: Tôn vinh lòng yêu nước, tầm nhìn xa và quyết tâm cứu nước của thanh niên Nguyễn Tất Thành.
Thuật ngữ khó:
- Anh Thành: (Nguyễn Tất Thành): tên gọi của Bác Hồ thời trẻ.
- Phắc-tuya: biên lai thanh toán
- Trường Sa-xơ-lu Lô-ba: Một trường học tại Sài Gòn đầu thế kỷ XX dành cho con cái người Pháp và các gia đình Việt Nam có điều kiện.
- Đốc học: người quản lý và điều hành ngành giáo dục tại một tỉnh, thành phố trong quá khứ.
- Nghị định: tài liệu chính thức của cơ quan hành chính cấp cao quy định các yêu cầu cụ thể trong một lĩnh vực nhất định.
- Giám quốc: người đứng đầu chính phủ Pháp thời kỳ đó.
- Phú Lãng Sa: quốc gia Pháp
- Vào làng Tây: trở thành công dân Pháp (nhận quốc tịch Pháp)
- Đèn hoa kì: loại đèn dầu nhỏ với bấc tròn, thường dùng trong thời kỳ trước.
- Đèn tọa đăng: loại đèn bàn lớn sử dụng dầu hỏa để chiếu sáng
- Chớp bóng: chiếu phim ảnh
Hướng dẫn đọc:
- Phát âm chính xác các từ khó: Xóm Chiếu, Sài Gòn, Sa-xơ-lu Lô-ba, Phú Lãng Sa.
- Đọc bài một cách lưu loát, giọng đọc rõ ràng và mạch lạc, phân biệt đúng giọng của từng nhân vật và thể hiện lời nhân vật một cách chân thực:
+ Người dẫn chuyện: cần đọc to, rõ ràng và mạch lạc.
+ Anh Thành: đọc chậm rãi, điềm tĩnh và đầy cảm xúc.
+ Anh Lê: thể hiện sự vui vẻ và nhiệt huyết.
- Ngắt hơi đúng cách sau dấu câu, giữa các cụm từ, và nhấn mạnh vào các từ miêu tả và gợi cảm.
Bố cục:
Có thể chia bài đọc thành 3 phần:
- Phần 1: Từ câu hỏi 'Vậy anh vào Sài Gòn này làm gì?'
- Phần 2: Từ câu 'Anh Lê này!' đến câu 'không còn muốn xin việc ở Sài Gòn nữa'
- Phần 3: Phần còn lại của bài đọc
2. Hướng dẫn giải bài Tập đọc trong SGK Tiếng Việt 5, tập 2, trang 6
Câu 1. Anh Lê đã hỗ trợ anh Thành như thế nào?
Trả lời: Anh Lê đã giúp anh Thành tìm kiếm công việc tại Sài Gòn.
Câu 2. Những câu nói nào của anh Thành thể hiện sự quan tâm đến dân và nước?
Trả lời: Các câu nói của anh Thành trong đoạn trích đều liên quan đến việc cứu dân và cứu nước, cả trực tiếp lẫn gián tiếp. Những câu thể hiện rõ sự quan tâm của anh Thành đến dân và nước bao gồm:
* Chúng ta đều là đồng bào, cùng chung dòng máu và màu da vàng. Nhưng… anh đã bao giờ nghĩ đến đồng bào chưa?
* Bởi vì anh và tôi… chúng ta đều là công dân của nước Việt Nam…
Câu 3. Trong câu chuyện giữa anh Thành và anh Lê, có nhiều lúc họ không đồng điệu với nhau. Hãy chỉ ra những chi tiết cho thấy điều này và giải thích lý do.
Trả lời: Trong cuộc trò chuyện giữa anh Thành và anh Lê, có nhiều lúc họ không hòa hợp với nhau.
Những chi tiết cho thấy cuộc trò chuyện giữa anh Thành và anh Lê không ăn khớp là:
- Khi anh Lê đến thông báo đã tìm được việc cho anh Thành, thì anh Thành lại không đề cập đến vấn đề đó.
- Anh Thành thường không trực tiếp trả lời câu hỏi của anh Lê, đặc biệt là trong hai lần đối thoại sau đây:
+ Anh Lê hỏi: Vậy lý do anh đến Sài Gòn là gì?
Anh Thành đáp: Anh học ở trường Sa-xơ-lu Lô-ba... thì... ờ... anh đến từ quốc gia nào?
+ Anh Lê nói: Nhưng tôi không hiểu tại sao anh lại thay đổi quyết định và không muốn xin việc ở Sài Gòn nữa.
Anh Thành trả lời: ...bởi vì đèn dầu của chúng ta không sáng bằng đèn điện Hoa Kì.
Mỗi khi hai người không thể gặp nhau là vì họ theo đuổi những mục tiêu khác nhau. Anh Lê chỉ quan tâm đến công việc và cuộc sống hàng ngày của mình, còn anh Thành lại bận tâm đến việc cứu nước và cứu dân.
Câu 4. Phân công vai diễn và thể hiện đoạn kịch trên một cách đầy cảm xúc.
Trả lời: Hãy chủ động và hoàn thành bài tập được giao.
3. Một số câu hỏi trắc nghiệm liên quan đến bài Người công dân số Một
Câu 1. Ý nghĩa của hai từ “đồng bào” mà anh Thành đề cập là gì?
A. Những người đồng chí, cùng hoàn cảnh với nhau
B. Người cùng dân tộc, cùng chung màu da, cùng nguồn gốc
C. Những người có quan hệ ruột thịt
D. Tất cả các ý trên
Câu 2. Khi được hỏi về quốc tịch, anh Lê đã trả lời như thế nào?
A. Tôi là công dân của quốc gia mà anh thuộc về.
B. Tôi đến từ cùng một quốc gia với anh.
C. Việt Nam
D. Tôi không rõ
Câu 3. Anh Lê đã hỗ trợ anh Thành trong việc gì?
A. tìm nơi ở tại Sài Gòn
B. chỉ đường ở Sài Gòn
C. tìm việc làm tại Sài Gòn
D. tìm bạn bè ở Sài Gòn
Câu 4. Câu nào của anh Thành cho thấy anh luôn quan tâm đến người dân và đất nước?
A. Chính xác! Chúng ta là anh em, cùng mang dòng máu đỏ da vàng. Thế nhưng… anh đã bao giờ nghĩ đến cộng đồng của mình chưa?
B. Nếu chỉ cần cơm ăn áo mặc, tôi hoàn toàn có thể sống yên ổn ở Phan Thiết…
C. Anh Lê ơi! Anh học tại trường Sa-xơ-lu Lô-ba… vậy… anh đến từ quốc gia nào?
D. Tất cả các ý trên đều đúng
Câu 5. Nhân vật nào chưa xuất hiện trong đoạn trích này?
A. anh Mai
B. anh Lê
C. anh Thành
Câu 6. Khi được hỏi “vào Sài Gòn để làm gì?”, anh Thành đã trả lời như thế nào?
A. không đáp trực tiếp, mà lại hỏi ngược “Anh học tại trường Sa-xơ-lu Lô-ba… thì… ừm… anh thuộc quốc gia nào?”
B. Có lẽ vậy, anh ơi.
C. Chính xác! Chúng ta là anh em cùng chung dòng máu đỏ da vàng. Nhưng… anh đã từng nghĩ về cộng đồng của mình chưa?
D. Tôi đến đó để làm giáo viên
Câu 7. Theo lập luận của anh Thành, chiếc đèn nào là sáng nhất?
A. đèn tọa đăng
B. đèn điện
C. đèn của Hoa Kỳ
D. đèn dầu
Câu 8. Nếu không nghĩ đến việc xin việc, thì thực ra anh Thành đang quan tâm đến điều gì?
A. vấn đề quốc tịch của anh Lê
B. vấn đề cứu nước và cứu dân
C. vấn đề đèn nào sáng hơn
D. vấn đề làm giàu
