1. Tập đọc lớp 5: Thầy thuốc như mẹ hiền
- Nội dung bài đọc: Câu chuyện về Hải Thượng Lãn Ông, một thầy thuốc nổi tiếng với tấm lòng nhân ái, luôn chữa bệnh cứu người mà không màng danh vọng. Ông thường xuyên chữa bệnh cho người nghèo và cảm thấy đau lòng khi không thể cứu chữa được ai đó. Dù có tài năng, ông không làm ngự y trong cung điện mà lựa chọn đi khắp nơi để giúp đỡ những người cần.
- Ý nghĩa bài đọc: Nhân vật Hải Thượng Lãn Ông không chỉ là một thầy thuốc tài ba mà còn là hiện thân của lòng nhân ái. Qua câu chuyện, bài đọc truyền tải thông điệp về tình yêu thương và sự sẻ chia trong cuộc sống, thể hiện tinh thần tương thân tương ái – một truyền thống tốt đẹp mà nhân dân ta luôn gìn giữ.
- Các từ khó đọc trong bài tập đọc:
Hải Thượng Lãn Ông (1720-1791), tên thật là Lê Hữu Trác, là một thầy thuốc vĩ đại của Việt Nam thời xưa.
Danh lợi: là những quyền lợi và địa vị cá nhân mà một người có thể đạt được.
Bệnh đậu (đậu mùa): là một căn bệnh nghiêm trọng gây sốt cao và phát ban đỏ, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại sẹo trên da.
Tái phát: là hiện tượng bệnh cũ quay trở lại sau một thời gian đã khỏi.
Ngự y: là chức quan phụ trách việc chữa bệnh cho hoàng gia trong cung vua.
- Hướng dẫn đọc bài: Đọc bài một cách mượt mà và nhịp nhàng. Biểu cảm giọng nói nhẹ nhàng, bình tĩnh, phản ánh sự ngưỡng mộ đối với tấm lòng nhân hậu, không màng danh lợi của vị danh y.
- Cấu trúc bài Tập đọc: Bài có thể được chia thành ba phần rõ ràng:
Phần 1: Từ đầu cho đến đoạn 'và còn cho thêm gạo, củi'
Phần 2: Từ 'Một lần khác' đến đoạn 'càng hối hận'
Phần 3: Phần còn lại của bài
2. Hướng dẫn giải bài Tập đọc lớp 5: Thầy thuốc như mẹ hiền
Câu 1. Nêu những chi tiết thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chăm sóc cho con của người thuyền chài?
Trả lời:
Các chi tiết thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông khi chữa bệnh cho con của người thuyền chài bao gồm:
Khi biết tin con của người thuyền chài mắc bệnh đậu nặng, Lãn Ông đã tự mình đến thăm và chữa trị.
Chăm sóc đứa bé tận tình suốt một tháng dài, bất chấp mọi khó khăn và bụi bặm.
Không chỉ miễn phí hoàn toàn, ông còn tặng thêm gạo và củi cho gia đình.
Câu 2. Điều gì cho thấy lòng nhân ái của Lãn Ông khi ông chữa trị cho người phụ nữ?
Trả lời:
Lòng nhân ái của Lãn Ông thể hiện qua sự ân hận và trách nhiệm sâu sắc mà ông cảm thấy khi người phụ nữ qua đời. Dù không phải lỗi của ông, nhưng ông cảm thấy như mình đã gây ra cái chết và cảm thấy hối tiếc vì không kịp thời khám và chữa trị. Sự day dứt và ân hận này xuất phát từ phẩm hạnh và lương tâm nghề nghiệp của Hải Thượng Lãn Ông.
Câu 3. Tại sao có thể khẳng định rằng Lãn Ông là người không ham danh lợi?
Trả lời:
Lãn Ông được coi là người không màng danh lợi bởi vì dù nhiều lần được vua mời vào cung và đề xuất chức Ngự y, ông vẫn từ chối một cách khéo léo.
Câu 4. Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của hai câu thơ cuối bài?
Trả lời:
Theo em, hai câu thơ có nội dung như thế nào?
'Danh lợi trước mắt chỉ là dòng nước chảy'
'Nhân nghĩa trong lòng vẫn vững bậc'.
Ý nghĩa của hai câu thơ là: Danh lợi không bền vững, chỉ như dòng nước trôi nhanh chóng. Trong khi đó, nhân nghĩa là giá trị trường tồn, là điều quý giá và đáng trân trọng nhất trong cuộc đời.
3. Một số bài tập trắc nghiệm liên quan đến nội dung bài học
Câu 1. Hải Thượng Lãn Ông được mô tả như thế nào?
A. Hải Thượng Lãn Ông là một bậc thầy y học vĩ đại với nhiều tác phẩm quý báu để lại cho thế hệ sau.
B. Hải Thượng Lãn Ông là một ngự y xuất sắc, được nhà vua rất tin tưởng.
C. Hải Thượng Lãn Ông là một lão y sĩ kỳ bí, lão luyện trong ngành y.
D. Hải Thượng Lãn Ông là một thầy thuốc đầy lòng nhân ái, không màng đến danh lợi.
Câu 2. Tình cảnh của gia đình người thuyền chài khó khăn ra sao?
A. Gia đình lâm vào cảnh nghèo túng, chỉ có người cha đơn độc nuôi con.
B. Gia đình rơi vào hoàn cảnh khó khăn, vợ chồng phải vất vả nuôi dạy một đàn con nhỏ.
C. Gia đình đang trong cảnh nghèo khó, đứa con nhỏ mắc bệnh đậu nặng nhưng không có khả năng chữa trị.
D. Vì túng quẫn, con cái thiếu thốn, vợ chồng thường xuyên cãi vã, làm tình trạng gia đình càng thêm bi đát.
Câu 3. Khi nghe tin về bệnh tình nghiêm trọng của đứa trẻ thuyền chài, Hải Thượng Lãn Ông đã hành động như thế nào?
A. Mặc dù nhiều lần được vua mời vào cung để chữa bệnh và được đề bạt vào chức ngự y, nhưng ông đã khéo léo từ chối.
B. Ông hứa sẽ đến kiểm tra và kê đơn thuốc vào ngày hôm sau.
C. Tự mình đến thăm, không ngại khó khăn, ân cần chăm sóc đứa trẻ suốt một tháng và chữa khỏi bệnh cho nó.
D. Nhờ một thầy thuốc khác chữa bệnh cho đứa trẻ.
Câu 4. Những chi tiết nào thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc điều trị cho con của người thuyền chài?
A. Khi nghe tin đứa con của người thuyền chài bị bệnh nặng, Lãn Ông đã chủ động đến thăm nó.
B. Dù đang bận rộn, khi người thuyền chài đến nhờ chữa trị cho con, Lãn Ông đã ngưng mọi việc để tới thăm ngay.
C. Ông đã tận tâm chăm sóc đứa trẻ suốt một tháng trời hè oi ả, không ngại khó khăn và nhọc nhằn. Để thuận tiện chữa trị, Lãn Ông còn đưa đứa trẻ về nhà mình.
D. Khi ra về, ông không chỉ từ chối nhận tiền công mà còn tặng thêm gạo và củi cho gia đình.
Câu 5. Những hành động nào của Lãn Ông cho thấy lòng nhân ái của ông trong việc chữa trị cho người phụ nữ?
A. Lãn Ông đã tự trách mình về cái chết của một bệnh nhân, dù cái chết không phải do lỗi của ông, cho thấy sự lương thiện và trách nhiệm của ông.
B. Ông đã điều trị cho người phụ nữ mà không để ý đến việc bà từng có mâu thuẫn với gia đình ông.
C. Lãn Ông tiếp tục chữa bệnh cho người phụ nữ mặc dù biết rõ gia đình bà không có khả năng chi trả.
D. Dù người phụ nữ này trước đây đã chỉ trích y thuật của ông, khi bà cần giúp đỡ, Lãn Ông vẫn tận tâm cứu chữa.
Câu 6. Sau khi người phụ nữ qua đời, Lãn Ông đã ghi chú gì trong sổ thuốc của mình?
A. Cái chết của người phụ nữ này là một bài học cực kỳ đau đớn đối với tôi.
B. Dù bệnh nhân qua đời không phải do lỗi của tôi, nhưng về mặt tình cảm, tôi cảm thấy như mình đã phạm tội giết người. Cảm giác hối tiếc ngày càng lớn.
C. Tôi cảm thấy như mình đã vô tình gây ra cái chết của một người mà tôi có thể cứu sống. Điều này làm tôi day dứt không nguôi.
D. Cái chết của người phụ nữ này như một vết nhơ trong sự nghiệp y thuật của tôi, khiến tôi cảm thấy vô cùng buồn bã.
Câu 7. Tại sao có thể coi Lãn Ông là người không bận tâm đến danh lợi?
A. Ông từng nhận nhiều vàng bạc và chức tước nhưng đều chia cho người nghèo.
B. Lãn Ông chỉ chữa bệnh cho người nghèo, không bao giờ nhận bệnh nhân là người giàu có hay quan chức.
C. Dù được tiến cử làm ngự y, Lãn Ông đã từ chối khéo léo.
D. Mặc dù đã từng làm ngự y, Lãn Ông từ chức vì chán ghét triều đình và sống ẩn dật, không chữa bệnh cho quan lại nữa.
Câu 8. Bạn hiểu gì về ý nghĩa của hai câu thơ cuối bài: 'Danh lợi trước mắt chỉ như dòng nước Nhân nghĩa trong lòng không thay đổi'
A. Danh lợi trước mắt không đáng để coi trọng, cuối cùng sẽ trôi qua. Chỉ có nhân nghĩa mới là quý giá và tồn tại lâu dài.
B. Danh lợi và nhân nghĩa đều giống như nước chảy, mây trôi qua cuộc đời.
C. Cả A và B đều chính xác.
D. Cả A và B đều không chính xác.
Câu 9. Tên thật của Hải Thượng Lãn Ông là gì?
A. Tuệ Tĩnh
B. Lê Hữu Trác
C. Lê Hữu Thọ
D. Nguyễn Tuệ Tĩnh
Câu 10. Câu chuyện 'Thầy thuốc như mẹ hiền' mang ý nghĩa gì?
A. Tôn vinh y thuật và khả năng của Hải Thượng Lãn Ông
B. Kể lại cuộc đời đầy thử thách của danh y Lê Hữu Trác.
C. Giải thích nguồn gốc tên gọi Hải Thượng Lãn Ông của Lê Hữu Trác.
D. Tôn vinh tài năng, lòng nhân ái và phẩm hạnh của Hải Thượng Lãn Ông.
Kết quả
Câu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
Đáp án | D | C | C | A | A | B | C | A | B | D |