Bộ đề nghị luận văn xã hội về hình ảnh, bức tranh tổng kết 70 đề ôn luyện có đáp án giải chi tiết đi kèm.
Nghị luận về bức tranh, hình ảnh thường là một dạng đề xuất hiện trong các kỳ thi gần đây, đặc biệt là trong các kỳ thi Olympic. Đề thi không chỉ có văn bản ngôn từ mà còn đi kèm với hình ảnh. Cấu trúc nghị luận về bức tranh, hình ảnh cần phải linh hoạt. Tuy nhiên, đây thường là dạng đề gợi mở nhiều vấn đề, yêu cầu người viết có khả năng tổng quát hóa thành một vấn đề chung nhất, bao quát nhất, và đồng thời cần phải có khả năng nghị luận sâu sắc về vấn đề. Dưới đây là 70 đề nghị luận về bức tranh, tấm ảnh mời các bạn cùng theo dõi.
Nghị luận xã hội bằng hình ảnh - Đề 1
Đề bài: Dựa trên thông điệp của bức tranh dưới đây, anh/chị hãy lựa chọn và viết về một sự kiện thực tế trong cuộc sống hiện đại:
GỢI Ý
I. Yêu cầu về kỹ năng
Bài viết cần thỏa mãn các tiêu chí cơ bản về kỹ năng thảo luận: cấu trúc rõ ràng; lập luận chặt chẽ, linh hoạt, đi kèm với ví dụ cụ thể và phản ánh tình hình thời sự; ngôn từ trôi chảy, đầy cảm xúc.
II. Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh được khuyến khích đưa ra quan điểm cá nhân và trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng cần phải làm rõ các điểm sau:
1) Đề xuất vấn đề cần thảo luận
2) Giải thích
Học sinh cần tập trung làm rõ thông điệp chính của bức tranh: Phá hoại môi trường là tự gây tổn hại cho chính mình.
2) Thảo luận
- Học sinh cần chọn một sự kiện thực tế về việc phá hủy môi trường ở Việt Nam hoặc trên toàn thế giới, và nêu rõ các thông tin chính của sự kiện đó.
- Bài viết cần phân tích sâu về tác động kinh hoàng của sự kiện đó đối với từng cá nhân và cộng đồng. Từ đó nhận biết hành động của con người trong cuộc chiến bảo vệ môi trường.
3) Bài học, liên kết với bản thân
- Bài viết cần thúc đẩy nhận thức: con người là một phần của tự nhiên, hòa nhập và bảo vệ tự nhiên là bảo vệ chính bản thân mình tốt nhất.
- Bài viết cần thể hiện chân thành cảm xúc của học sinh: phẫn nộ trước sự tham lam, sự ngu dốt, tính ích kỉ của những người phá hủy môi trường; lo lắng về hậu quả không lường trước mà con người phải gánh chịu do phá hủy môi trường; mong muốn và hy vọng vào sự tỉnh táo và quyết tâm bảo vệ môi trường sống...
4) Xác nhận vấn đề đề xuất nghị luận
Nghị luận xã hội qua hình ảnh - Đề 2
“Bumerang hoặc Boomerang (phát âm tiếng Việt: Bum-mê-răng) là một loại vũ khí đặc biệt, thường có hình dạng chữ V. Đây là một vũ khí có độ phức tạp cao của các dân tộc bản địa, đã khiến các nhà khoa học phải kinh ngạc trong thời gian dài. Khi được ném ra, nó có thể tạo ra những đường bay phức tạp trong không gian và nếu không trúng mục tiêu, nó sẽ quay trở lại người ném.
Hiện nay, quá trình di chuyển của Bumerang đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Nó phụ thuộc vào ba yếu tố sau:
Ném ban đầu
Quay của Bumerang
Sức khích của không gian.
(Nguồn: https://vi.wikipedia.org)
Minh họa về con đường của Quả Bumerang
Khi nghĩ về vũ khí độc đáo như Bumerang, bạn nghĩ gì về hành trình đến mục tiêu của con người?
Kết quả
1. Điều kiện chung
- Thí sinh được tự do lựa chọn hình thức và phương pháp viết bài; sử dụng nguồn tri thức từ sách vở, kinh nghiệm sống, hoặc trải nghiệm cá nhân… nhưng phải đảm bảo tính logic và hợp lý.
- Văn phong rõ ràng, truyền cảm, sáng sủa.
2. Điều kiện cụ thể: Bài được giao theo hướng mở nhưng phải tuân thủ đề bài “hành trình vươn tới mục tiêu của con người”. Xem xét ý kiến dưới đây để làm nền cho bài viết.
- Tương đồng giữa Bumerang và con người: Bumerang được thiết kế để đánh trúng mục tiêu, giống như con người cần có mục tiêu và ý thức. Hành trình của Bumerang là hành trình tìm đến mục đích, và con người cũng vậy, sống phải có mục tiêu.
- Bài học đầu tiên: Hành trình của mỗi chiếc Bumerang giúp chúng ta nhận biết những điều kiện, yếu tố nào ảnh hưởng đến việc đạt được mục tiêu.
+ Thứ nhất, để đạt được mục tiêu, cần phải có “cú ném ban đầu”. Với Bumerang, cú ném ban đầu quyết định hướng di chuyển của nó. Đối với con người, điều kiện ban đầu xác định hướng đi của họ, vì vậy cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng.
+ Thứ hai, để đạt được mục tiêu, cần phải có “sự quay lại”. Với Bumerang, việc quay trở lại đã giúp nó đạt được mục tiêu. Với con người, để đạt được mục tiêu, họ cũng cần sự quay trở lại như vậy, tức là không chỉ cần chuẩn bị ban đầu mà còn cần sự tự chủ và nỗ lực dựa trên phẩm chất bản thân. Khi Bumerang được ném đi, không gì có thể thay thế được việc quay trở lại của nó, tương tự, con người là người chủ động trong hành trình đạt mục tiêu.
+ Thứ ba, để đạt được mục tiêu cần phải chú ý đến “sức cản”. Với Bumerang, đó là sức cản của không khí. Với con người, đó là những trở ngại của môi trường, hoàn cảnh.
(Ví dụ)
-> Vũ khí Bumerang mang lại bài học về cách đạt mục tiêu: Hành trình của mỗi chiếc Bumerang tương tự như hành trình của con người vươn tới mục tiêu. Để đạt được mục tiêu, con người cần có điểm khởi đầu tốt, phẩm chất và sự nỗ lực không ngừng, cũng như khả năng vượt qua những khó khăn bên ngoài.
- Bài học thứ hai: Hành trình quay của Bumerang cũng mang lại bài học về cách ứng xử khi không đạt được mục tiêu. “Khi được ném đi, nó có thể tạo ra trong không khí những đường đi rất phức tạp và nếu không trúng đích, nó sẽ quay trở lại với người ném.”
+ Điểm đặc biệt của Bumerang là ở sự quay trở lại của nó: bay đi và quay lại. Điểm làm cho Bumerang khác biệt so với các loại vũ khí khác là ở cấu tạo đặc biệt và sự vận động quay độc đáo. Sự quay đó nhắc nhở chúng ta về bài học hành động: Cần phải tận dụng tối đa nguồn lực, sức mạnh của bản thân. Khi không đạt được mục tiêu, cần chuẩn bị cho một cú ném mới.
+ Sự quay trở lại đó cũng nhắc nhở chúng ta: Mục tiêu có thể không được đạt ngay lập tức nhưng ý nghĩa của những chuẩn bị hiện tại sẽ được thể hiện (quay trở lại với ta) trong tương lai.
(Ví dụ)
- Mở rộng, phản biện
+ Mỗi người đều có thể chuẩn bị cho mục tiêu của cuộc đời mình, nên bắt đầu điều đó càng sớm càng tốt.
+ Không đạt được mục tiêu không có nghĩa là thất bại, hãy chuẩn bị cho một hành trình mới.
+ Tất nhiên, không phải lúc nào cũng đạt được đích, không phải lúc nào cũng có thành quả, nhưng nếu không hành động thì mãi mãi chúng ta sẽ không biết mình đang ở đâu, đang làm gì.
*** Lưu ý: Học sinh có thể chọn một hướng nghĩ phù hợp để thảo luận sâu hơn, trình bày quan điểm của mình, để bài luận có chiều sâu và đảm bảo tính logic. Những gợi ý trên chỉ là để tham khảo.
Nghị luận xã hội về hình ảnh - Đề 3
Pawel Kuczynski - một họa sĩ nổi tiếng người Ba Lan, đã nhận hàng trăm giải thưởng với những bức tranh châm biếm, trào phúng thể hiện những khía cạnh tiêu cực của thế giới. Mỗi tác phẩm của ông đều kích thích tinh thần con người bằng những thông điệp “nhỏ nhưng sâu xa”. Theo bạn, thông điệp nào được tác giả truyền đạt từ bức tranh dưới đây?
Hãy viết một bài luận thuyết phục trình bày quan điểm của bạn về điều này.
Kết quả
a | Giải thích ý nghĩa bức tranh | 1.0 |
| - Hình ảnh một con người đang ở dưới cái hố sâu biểu tượng cho hoàn cảnh khó khăn, những tình huống đầy thử thách đòi hỏi con người phải có bản lĩnh để đưa ra những quyết định đúng đắn nhất. - Chiếc thang biểu tượng cho thời cơ, cơ hội tốt có thể giúp con người thoát khỏi tình thế khó khăn. - Hình ảnh con người chặt những thanh gỗ trên thang để làm củi đốt xua đi giá lạnh cho thấy hành động nông cạn, thiếu tính toán chỉ vì cái lợi nhỏ tức thời mà tự hủy hoại tương lai tốt đẹp. => Kết nối các hình ảnh với nhau ta hiểu được ý nghĩa của bức tranh: Trước tình thế khó khăn con người cần tính toán suy nghĩ cẩn trọng để tránh vì cái lợi trước mắt mà đánh mất đi lợi ích lâu dài. Đây chính là bài học, kinh nghiệm cho sự thành công. |
|
b | Bàn luận | 4.0 |
| - Khẳng định tính đúng đắn, sâu sắc của thông điệp gợi ra từ bức tranh - Lý giải: + Lợi ích trước mắt chính là những cám dỗ, hấp dẫn có thể đem lại cho con người sự thỏa mãn trong tức thời vì thế thường làm con người nảy sinh lòng tham và mất sự tỉnh táo, sáng suốt đi lầm đường lạc lối không nhìn ra những cơ hội trong tương lai. + Hơn thế đời người là hữu hạn, vì thế cần có một kế hoạch lâu dài mới đảm bảo cho mình một tương lai tốt. + Nếu con người biết buông bỏ những cái lợi trước mắt tức là từ bỏ những thứ hấp dẫn, cám dỗ để tính toán kĩ lưỡng hơn cho những mục tiêu lâu dài thì có thể con đường đi đến thành công sẽ xa hơn, dài hơn nhưng chắc chắn đó là thành công lâu bền hơn. - Dẫn chứng: + Nhiều người vì cái lợi trước mắt mà quên mất tương lai lâu dài khi họ tham lợi nhuận chế biến đồ giả, tẩm thuốc hóa chất, lừa lọc người khác mà không nghĩ đến hậu quả sau này chính họ phải lĩnh nhận khi bản thân họ cũng phải mua những sản phẩm tương tự có thể gây bệnh nguy hiểm bất cứ lúc nào. + Những bậc cha mẹ yêu thương chiểu chuộng con những tưởng đó là cách yêu thương đúng cách mà không biết rằng đó là sai lầm nguy hại trong cách giáo dục con. |
|
c | Mở rộng, lật lại vấn đề | 2.0 |
| - Phê phán những người bị cám dỗ bởi cái lợi tức thời mà bán rẻ lương tâm không nghĩ đến tương lai lâu dài chính mình sẽ bị ảnh hưởng. - Tuy nhiên cần phân biệt giữa cái lợi trước mắt với những cơ hội đến với mình, cần có một cái lý trí tỉnh táo để suy xét và đưa ra quyết định đúng đắn. |
|
d | Bài học liên hệ | 1.0 |
| - Nhận thức được việc không nên ham cái lợi trước mắt mà bỏ qua cơ hội lâu dài - Hành động: Trước mỗi cơ hội gõ cửa mình, bạn nên cân nhắc, tính toán thật kỹ không nên nông nổi vội vàng có thể dẫn đến sự sai lầm đáng tiếc tự đánh mất cơ hội của chính mình. |
|
Nghị luận xã hội về một bức tranh - Đề 4
Pawel Kuczynski – một họa sĩ nổi tiếng người Ba Lan, được biết đến với những bức tranh châm biếm, trào phúng thể hiện những khía cạnh tiêu cực của thế giới. Ông đã từng nói về tác phẩm của mình: “Sự hài hước của tôi mang màu sắc u tối, vì phía sau nó là nỗi buồn”. Phía sau nào được tác giả phản ánh trong bức tranh dưới đây? Hãy viết một bài văn nghị luận trình bày ý kiến của bạn về điều đó.
Kết quả
I. Yêu cầu về kỹ năng:
- Biết cách viết bài văn nghị luận xã hội, sử dụng kiến thức về đời sống xã hội, có khả năng tạo ra văn bản và thể hiện quan điểm cá nhân.
- Cấu trúc rõ ràng, luận điểm mạch lạc; diễn đạt sáng sủa, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp; áp dụng hiệu quả các kỹ thuật lập luận; cung cấp các ví dụ đặc trưng, được lựa chọn cẩn thận.
II. Yêu cầu về tri thức:
Dựa trên sự hiểu biết về ý nghĩa của bức tranh, bài làm của thí sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách nhưng phải có căn cứ hợp lý. Thí sinh được tự do thể hiện quan điểm cá nhân nhưng phải có thái độ chân thành và nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Dưới đây là một số hướng dẫn:
1. Thuyết minh ý nghĩa bức tranh: (2,0 điểm)
- Câu nói của Pawel Kuczynski mở ra vấn đề được đề cập trong bức tranh: “: “Sự hài hước của tôi có màu đen, bởi thực tế phía sau nó là nỗi buồn”:
+ “Sự hài hước có màu đen”: Tiếng cười, sự hóm hỉnh chứa đựng những điều tiêu cực, tội lỗi, mặt xấu của cuộc sống.
+ “Thực tế ẩn sau đó là nỗi buồn”: Hiểu biết về hiện thực không mang lại hạnh phúc, niềm vui.
→ Các tác phẩm hội họa của Pawel Kuczynski đều tiết lộ những sự thật gai góc, những hiện tượng trào phúng buồn bã trong cuộc sống.
- Ý nghĩa của bức tranh:
+ Hình ảnh đứa trẻ cầm điều khiển game: Sự vui chơi, mê mải trong những trò không có ý nghĩa, vô nghĩa một cách không suy nghĩ, không quan tâm.
+ Hình ảnh người phụ nữ phơi đồ: Công việc thường ngày của người phụ nữ, người mẹ trong gia đình, gợi lên sự đơn điệu, vất vả, mệt mỏi, khổ sở.
+ Hai hình ảnh kết nối: Đứa trẻ chơi game đến từ sợi dây của người phụ nữ phơi đồ tạo ra sự hài hước đen tối – Trong khi đứa trẻ thích thú với trò chơi của mình, người thân đang lao động một cách vất vả.
→ Bức tranh khơi gợi một cái nhìn chua xót về một sự thật vẫn tồn tại một cách nghịch lý trong cuộc sống: Sự vô tâm, thờ ơ của bạn đi đôi với sự hy sinh của người khác.
2. Phê bình (4,0 điểm):
- Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta hưởng lợi từ công sức, thành tựu của người khác nhưng không bao giờ quan tâm, suy ngẫm. Điều này là một biểu hiện của lối sống thờ ơ, vô tâm, không nhân văn của con người trong xã hội ngày nay.
- Lối sống thờ ơ, vô tâm, không trách nhiệm với bản thân, người thân đang trở nên phổ biến trong giới trẻ. Họ nhận lấy sự quan tâm, tình yêu thương, thậm chí là sự hi sinh của người thân như một điều tất yếu, bình thường.
- Niềm vui, sự thoải mái của chúng ta đến từ những cống hiến, lo lắng của người thân trong gia đình không thể mang lại cho chúng ta cuộc sống hạnh phúc thực sự.
- Khi chúng ta thờ ơ với người thân của mình, chúng ta không thể quan tâm đến những người xung quanh. Điều này dẫn đến việc hình thành lối sống ích kỷ, lạnh lùng, làm hại những mối quan hệ tốt đẹp của chúng ta trong cuộc sống.
- Trong xã hội lớn, có nhiều người đang hy sinh một cách im lặng để làm những công việc nhỏ nhặt nhưng hữu ích cho cuộc sống. Tuy nhiên, song song với họ, luôn có những người lãng phí thời gian, cuộc đời vào những việc làm không có ý nghĩa.
- Chúng ta cần cố gắng ngăn chặn, chấm dứt sự lạnh nhạt trước sự hy sinh của người khác, bởi vì:
+ Không ai có thể quay lại quãng thời gian đã trôi qua, không ai có thể xóa bỏ những sai lầm đã làm.
+ Chỉ gia đình mới có thể dành tình yêu thương, lòng khoan dung và sự hy sinh vô bờ bến cho chúng ta.
+ Sự lạnh nhạt hôm nay có thể là nguồn gốc của những tội ác lớn hơn vào ngày mai
+ Khi ta thờ ơ trước nỗi đau, khó khăn của người khác, chỉ biết tận hưởng niềm vui của mình, điều đó có nghĩa là ta tàn ác và vô tình.
+ Hạnh phúc là khi cho đi, bởi chỉ có như vậy mới bền vững. Không có niềm vui nào có thể mang lại hạnh phúc khi được xây dựng trên nỗi đau khổ, cực nhọc của người khác.
3. Thảo luận, mở rộng vấn đề (1,0 điểm):
- Chỉ trích lối sống tàn nhẫn, thờ ơ trước sự hy sinh của người khác dành cho chúng ta.
- Không mọi sự hy sinh đều gặp sự lãnh đạm, thờ ơ. Xã hội vẫn biết ơn những hành động cao quý, những đóng góp quý báu, những tấm lòng nhân ái vì cộng đồng.
- Tìm niềm vui từ giải trí không phải là xấu, nhưng không được lạc quan quá mức, quên đi thực tại.
- Mọi sự hy sinh cần được đáp đền xứng đáng từ người nhận.
4. Bài học về nhận thức và hành động (1,0 điểm)
(Học sinh tự suy ngẫm về bài học)
...............
Mời bạn tải tài liệu để tham khảo thêm về đề Nghị luận xã hội về hình ảnh