1. Mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp
- Mở bài trực tiếp đi thẳng vào vấn đề, còn mở bài gián tiếp sử dụng các yếu tố liên quan để dẫn dắt vào chủ đề chính. Mở bài trực tiếp thường ngắn gọn và đơn giản, trong khi mở bài gián tiếp yêu cầu sử dụng ngôn từ và cấu trúc phức tạp hơn.
- Mở bài gián tiếp là kỹ thuật viết mở đầu không trực tiếp đề cập đến chủ đề chính. Thay vào đó, nó sử dụng các vấn đề hoặc ý tưởng liên quan để dẫn dắt người đọc đến chủ đề chính một cách tinh tế. Phương pháp này đòi hỏi sự sáng tạo trong ngôn từ và cấu trúc để tạo ra một dòng chảy tự nhiên và cuốn hút.
Mở bài gián tiếp không chỉ thu hút sự chú ý của giáo viên mà còn để lại ấn tượng sâu đậm cho độc giả. Sử dụng ngôn từ tinh tế và khéo léo để gợi mở chủ đề bài viết không chỉ giúp nâng cao điểm số mà còn làm bài viết trở nên sâu sắc và lôi cuốn hơn. Tuy nhiên, cần tránh viết mở bài quá dài dòng hoặc lạc đề, làm giảm hiệu quả của bài viết.
2. So sánh mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp
Mở bài trực tiếp tức thì đi vào vấn đề chính, tiết kiệm thời gian và tạo ra cách tiếp cận rõ ràng. Đây là phương pháp nhanh chóng và dễ hiểu hơn.
Ngược lại, mở bài gián tiếp yêu cầu sự mở rộng bằng cách sử dụng yếu tố bổ sung để dẫn dắt vào chủ đề. Mặc dù mở bài trực tiếp dễ thu hút sự chú ý, mở bài gián tiếp thường tạo ra ấn tượng mạnh mẽ hơn nhờ sự phong phú trong ngôn từ và cách diễn đạt.
3. Tập làm văn: Luyện tập miêu tả người (dựng đoạn mở bài)
Câu 1: So sánh hai đoạn mở bài dưới đây. Theo bạn, chúng có điểm gì khác biệt?
a. Nếu được hỏi 'Người mà em yêu quý nhất là ai?' thì câu trả lời ngay lập tức của em sẽ là: 'Em yêu bà nhất' (Đề bài: miêu tả một người thân trong gia đình em)
b. Khi về quê nội gần đây, một buổi sáng, em ra cánh đồng làng. Vòm trời rộng lớn, không khí trong lành, mùi lúa chín thoang thoảng và những chú trâu gặm cỏ một cách yên bình tạo nên cảnh sắc tuyệt vời. Trước mắt em là một bác nông dân đang cày ruộng, em nhận ra đó chính là bác Tư, người hàng xóm của nội em. (Đề bài: Miêu tả một bác nông dân đang cày ruộng)
- Lối xóm (tiếng Nam Bộ): hàng xóm
- Nội (tiếng Nam Bộ): ông nội, bà nội
Phương pháp thực hiện bài tập:
- Đoạn mở bài a sử dụng phương pháp trực tiếp: ngay lập tức giới thiệu đối tượng miêu tả (là bà trong gia đình)
- Đoạn mở bài b áp dụng phương pháp gián tiếp: trước tiên mô tả hoàn cảnh, sau đó mới giới thiệu đối tượng miêu tả (bác nông dân cày ruộng)
Câu 2: Hãy viết hai đoạn mở bài theo hai phương pháp đã nêu cho một trong các đề văn sau:
a. Miêu tả một người thân trong gia đình em
b. Miêu tả một người bạn học cùng lớp hoặc người bạn sống gần nhà em
c. Miêu tả một ca sĩ đang biểu diễn trên sân khấu
d. Miêu tả một nghệ sĩ hài mà em yêu thích
Phương pháp giải quyết:
Đối với bài văn miêu tả, có hai cách mở bài chính là:
- Mở bài trực tiếp, ngay lập tức giới thiệu đối tượng hoặc sự vật được miêu tả
- Mở bài gián tiếp, bắt đầu với một câu chuyện hay sự kiện liên quan, sau đó dẫn dắt đến việc miêu tả đối tượng hoặc sự vật chính
Giải thích chi tiết:
a. Miêu tả một người thân trong gia đình
- Mở bài theo kiểu trực tiếp:
Trong gia đình, bà nội là người luôn gần gũi và thân thiết nhất với em. Từ khi còn nhỏ, bà đã là người bạn đồng hành không thể thiếu trong mọi khoảnh khắc quan trọng của em. Mỗi kỷ niệm đẹp và đáng nhớ trong đời em đều có bà bên cạnh.
- Mở bài theo kiểu gián tiếp:
Dưới bầu trời mưa nắng thất thường, từng hàng cây đứng im lặng trước những đợt nắng gay gắt và gió bụi. Khi về đến nhà, cái nóng mùa hè dường như biến mất sau cánh cửa. Sân rộng được bao phủ bởi bóng râm của cây xanh, gió mát rượi thổi qua. Em vội vã tìm kiếm hình dáng quen thuộc mà không thấy. Chạy vào nhà, từ phòng khách đến phòng ngủ, không hề thấy bà. Ngồi nghỉ trên ghế đá cũng không thấy bà đâu. Em gọi lớn, 'Bà ơi! Bà đâu rồi?'. Một tiếng đáp vọng lại từ vườn. Bà nội, người em yêu quý nhất, là người đầu tiên em tìm đến mỗi khi về quê.
b. Miêu tả một người bạn cùng lớp hoặc bạn ở gần nhà
- Mở bài trực tiếp:
Lan là người bạn thân thiết từ thuở mẫu giáo. Từ những ngày đầu quen biết, tình bạn của chúng em đã gắn bó và mỗi khi nghĩ về cô bạn đáng yêu này, em luôn cảm nhận được một niềm yêu thương sâu sắc.
- Mở bài gián tiếp:
Tình bạn là một nghĩa tình chân thành,
Dù khó khăn hay thuận lợi, luôn hỗ trợ nhau.
Tình bạn là sự gắn bó bền lâu,
Những kỷ niệm tuổi thơ sẽ mãi khắc sâu trong tâm trí chúng ta suốt đời.
Mỗi người đều cần những người bạn để sẻ chia. Những người bạn giúp ta gấp đôi niềm vui và giảm bớt nỗi buồn. Em cũng có một người bạn tuyệt vời như thế, đó là Lan, người bạn thân thiết từ những năm mẫu giáo.
c. Miêu tả một nghệ sĩ đang biểu diễn
- Mở bài trực tiếp:
Mỹ Tâm là một ngôi sao ca nhạc nổi bật với giọng hát đầy cảm xúc. Em đã yêu thích cô từ khi còn rất nhỏ.
- Mở bài gián tiếp: 'Lòng tôi chẳng bao giờ mong mặt trời sẽ chiếu sáng khi lòng bình yên đã trở lại. Hạnh phúc dù nhỏ bé nhưng tôi không tiếc nuối...' Đang ngồi chơi, bỗng nhiên tôi nghe thấy một giọng hát ấm áp và quen thuộc từ xa vọng lại. Đúng là giọng của ca sĩ Mỹ Tâm. Tôi vội vàng dọn đồ chơi và bật ti vi để xem màn trình diễn yêu thích của mình.
d. Miêu tả một nghệ sĩ hài mà em yêu quý.
- Mở bài trực tiếp:
Bảo Quốc là một nghệ sĩ hài nổi tiếng, với mỗi lần xuất hiện trên sân khấu, ông luôn mang đến những tràng cười vui vẻ cho khán giả.
- Mở bài gián tiếp:
Tiếng cười mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp tâm hồn trở nên thư thái và xua tan mệt mỏi, lo âu. Chính vì vậy, các nghệ sĩ hài luôn được công chúng yêu mến. Trong số đó, nghệ sĩ hài Quốc Bảo là người mà em đặc biệt quý mến. Em cũng như bao người khác, ngưỡng mộ chú Bảo Quốc và hy vọng một ngày nào đó sẽ học diễn xuất để có thể mang lại niềm vui cho mọi người như chú.