(Mytour) Tập tục chôn sống trẻ theo mẹ, hay còn gọi là Dọ-tơm-amí, là một phong tục lạc hậu vẫn còn tồn tại trong một số dân tộc Việt Nam.
1. Tập tục chôn trẻ sơ sinh theo mẹ đã qua đời của người Mày và Ma Coong tại Quảng Bình

Theo phong tục của cộng đồng dân tộc địa phương, khi người mẹ qua đời trong lúc sinh con, người dân phải tiến hành chôn cả mẹ và đứa trẻ, dù đứa trẻ vẫn còn sống.
Đứa trẻ sơ sinh bị buộc vào người mẹ, mặc cho tiếng khóc thảm thiết, trong sự bình thản của mọi người xung quanh.
Tại sao lại tồn tại hủ tục chôn sống con theo mẹ này? Người dân tin rằng, nếu đứa trẻ ra đời mà mẹ đã mất, thì nó cũng cần phải được chôn theo mẹ.
Nếu giữ đứa trẻ lại, sẽ không có ai cho nó bú, và dù có người nhận về chăm sóc, thì “hồn ma” của người mẹ sẽ theo bám, đòi lại đứa con.
Vì vậy, giải pháp tốt nhất là chôn cất chúng cùng mẹ để tránh rắc rối.
Năm 2000, một người phụ nữ dân tộc Mày ở bản Ka Ai (Dân Hóa, Minh Hóa, Quảng Bình) đã sinh con theo phong tục địa phương nhưng không may qua đời do băng huyết.
Theo phong tục của tộc người Mày, trưởng làng và dân bản phải thực hiện nghi thức chôn cất cả mẹ và con.
Khi đứa trẻ sắp bị chôn sống cùng mẹ, các chiến sĩ biên phòng đã kịp thời có mặt, đứng ra trước trưởng làng và toàn thể người dân bản Ka Ai, cùng nhau cam kết sẽ nuôi dưỡng đứa trẻ.
2. Tập tục chôn con theo mẹ đã qua đời của dân tộc Bana và Xê-đăng ở Kon Tum

Tập tục chôn con theo mẹ đã mất của dân tộc Bana và người Xê-đăng ở Kon Tum đã tồn tại từ lâu. Trong buôn làng, nếu đứa trẻ nào có mẹ qua đời mà vẫn còn bú sữa, sẽ bị xử lý bằng cách để nó đói khát, sau đó chôn cùng với người mẹ.
Tại sao lại tồn tại hủ tục chôn sống con theo mẹ này? Người Bana và Xê-đăng tin rằng, nếu không cho đứa trẻ theo mẹ, linh hồn người chết sẽ không được siêu thoát. Hồn ma đó sẽ theo bám đứa trẻ và kéo nó đi theo.
Hơn nữa, một đứa bé còn quá nhỏ mà không có sự chăm sóc của mẹ sẽ gây rắc rối cho cha và anh chị em trong gia đình.
Do đó, đứa trẻ cần phải chết cùng mẹ càng sớm càng tốt. Khi đó, linh hồn người mẹ sẽ được siêu thoát, còn người sống cũng không phải lo lắng.
Ngoài ra, những cô gái có quan hệ trước hôn nhân sẽ phải tự tay kết thúc mạng sống của đứa con vừa sinh. Nếu người mẹ không thể làm điều đó, thì anh em trong dòng họ sẽ hỗ trợ.
Họ tin rằng những đứa trẻ không có cha là điềm xấu, mang lại xui xẻo cho chính người mẹ và cộng đồng trong làng.
3. Có nên loại bỏ hủ tục chôn sống con theo mẹ?

Có hàng trăm người đàn ông thuộc dân tộc này đang sống trong cô đơn và đau khổ, vì họ vừa là kẻ thực hiện, vừa là nạn nhân khi tự tay chôn đi những đứa con của mình sau khi vợ qua đời. Bạn cần hiểu những kiêng kị trong tang lễ để "yên người chết, ổn người sống".
Tuy nhiên, chính bản thân họ lại không nhận thức được điều đó. Họ nghĩ rằng làm như vậy là đúng với phong tục, và rằng chỉ có như vậy cuộc sống mới tốt đẹp và yên ổn hơn. Thực tế, hủ tục này đã tồn tại hàng trăm năm qua.
Mặc dù việc can thiệp vào phong tục của người dân là rất khó khăn đối với chính quyền, nhưng việc chống lại hủ tục này là cần thiết để mang lại sự sống cho những đứa trẻ vô tội.
Nếu có sản phụ không may qua đời sau khi sinh, cần ngay lập tức tìm đến già làng để thuyết phục và vận động, thậm chí cần cầu cứu nhằm giành lại mạng sống cho đứa trẻ.